Bài tập môn kế toán tài chính (222)

CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO
THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH QUỐC TẾ
Global Advanced Master of Business Administration

Họ và tên:

Trần Quốc Tuấn

Lớp:

X0510

Môn học:

Kế toán tài chính

ĐỀ BÀI
Tình huống về công ty VIETDOOR
Công ty Vietdoor là doanh nghiệp sản xuất cửa nhôm kính có khả năng
chống ồn rất tốt. Công ty có nhà máy sản xuất ở Bình Dương. Phòng nghiên
cứu thị trường của Công ty sau một thời gian nghiên cứu có đưa ra đề xuất
với Giám đốc về phương án mở rộng hoạt động tại thị trường phía Bắc. Theo
nghiên cứu của phòng này, thị trường phía Bắc còn có mức cầu rất cao về sản
phẩm này.
Để mở rộng hoạt động kinh doanh công ty phải huy động thêm vốn từ
cổ đông. Báo các tài chính của công ty cho thấy năm 2007 công ty có lãi sau
thuế là 1,23 tỷ đồng. Năm 2008 công ty đang có lỗ là 203,5 triệu đồng. Khoản
lỗ này của công ty một phần rất lớn là do thị trường bất động sản năm 2008
đóng băng dẫn đến cầu của thị trường sản phẩm của công ty giảm hẳn. Hơn
nữa, nguyên vật liệu của công ty mua vào để sản xuất tăng giá rất nhanh do
Nhà nước tăng thuế nhập khẩu đối với mặt hàng này. Ngoài ra, công ty có có

một lượng lớn hàng tồn kho do có một lô hàng khách hàng APPA gặp khó
khăn về mặt tài chính nên chưa ký hợp đồng chính thức. Công ty APPA là
khách hàng thường xuyên của công ty Vietdoor. Giám đốc của công ty APPA
đã gọi điện trực tiếp cho giám đốc của Vietdoor và hứa sẽ mua hàng của công
ty ngay sau khi huy động được vốn. Đơn đặt hàng ban đầu của APPA có giá
trị 452 triệu đồng. Công ty còn có một lượng lớn hàng tồn kho trị giá 276
triệu đồng bán cho công ty Nam Phương đang bị trả lại nhưng hàng chưa về
nhập kho. Hiện nay, công ty Vietdoor đang áp dụng phương pháp kế toán
hàng tồn kho theo phương pháp Nhập sau xuất trước. Ngoài ra, vào đầu năm
2009 khi công ty chuẩn bị công bố thông tin cho cổ đông, có một vụ hỏa hoạn
ở khu nhà máy Bình Dương.

1


Câu hỏi:
1. Công ty VIETDOOR có xu hướng khai tăng hay khai giảm lợi nhuận,
tăng hay giảm nợ phải trả. Tại sao?
2. Công ty có những xử lý cụ thể nào để đạt được số liệu kế toán phù hợp
với việc huy động vốn. Với một số xử lý cụ thể về mặt kế toán, hãy nêu
rõ những giả định càn thiết.
3. Giả thiết rằng, nhà quản lý đã yêu cầu kế toán tiến hành những xử lý
kế toán theo hướng có lợi cho doanh nghiệp (yêu cầu 1 và yêu cầu 2).
Anh/Chị hãy phân tích những chuẩn mực trong hạch toán có liên quan và
chỉ ra những vi phạm trong việc chuẩn bị báo cáo (nếu có).
BÀI LÀM
Trong quản trị doanh nghiệp nói chung và trong quản trị tài chính doanh
nghiệp nói riêng có rất nhiều công cụ quản lý có hiệu quả được ban lãnh đạo
doanh nghiệp áp dụng. Trong đó kế toán đóng một vai trò hết sức quan trọng.
Kế toán là quá trình đo lường có hệ thống các hoạt động kinh tế của một

doanh nghiệp nhằm cung cấp các thông tin hữu ích cho phép người sử dụng
thông tin đánh giá và đưa ra quyết định kinh doanh, cụ thể là kế toán tài chính
cung cấp các thông tin cho các đối tượng bên ngoài sử dụng như ngân hàng,
cơ quan quản lý Nhà nước, các nhà đầu tư, các cổ đông, các chủ nợ…Kế toán
quản trị cung cấp các thông tin quan trọng và cần thiết để vận hành tổ chức
giúp Ban lãnh đạo doanh nghiệp xử lý và điều hành các hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp. Kế toán thuế giúp cho lãnh đạo doanh nghiệp
tuân thủ các quy định về thuế và lập kế hoạch thuế. Tùy thuộc vào mục đích
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà các nhà lãnh đạo doanh nghiệp có
thể yêu cầu kế toán xử lý và cung cấp thông tin qua bản báo cáo tài chính cho
các đối tượng bên ngoài sao cho có lợi nhất đối với doanh nghiệp như lập báo
cáo tài chính cho mục đích vay vốn ngân hàng, đấu thầu hay cho mục đích
huy động vốn từ các cổ đông bên ngoài doanh nghiệp. Chúng ta hãy xem xét
tình huống của công ty VIETDOOR và phân tích đưa ra những giả định để
công ty có thể huy động được vốn từ các cổ đông .
1.

Công ty VIETDOOR sẽ có xu hướng khai tăng hay giảm lợi nhuận,
tăng hay giảm công nợ phải trả. Tại sao ?

2


Trong bản báo cáo tài chính của công ty cho thấy năm 2007, công ty có
lãi sau thuế là 1,23 tỷ đồng nhưng năm 2008 công ty đang lỗ 203,5 triệu đồng
phần lớn do thị trường bất động sản đóng băng.
Với mục đích là huy động vốn từ các cổ đông trong năm 2009 công ty
VIETDOOR sẽ có xu hướng khai tăng lợi nhuận và khai giảm nợ phải trả
trong Báo cáo tài chính của công ty. Bởi vì, khi các cổ đông muốn đầu tư
thêm vốn vào công ty, điều quan tâm đầu tiên của họ là kết quả hoạt động

kinh doanh hiện tại của doanh nghiệp, sau đó là kỳ vọng ở tương lai. Do đó
nếu công ty công bố báo cáo tài chính năm 2008 bị thua lỗ có nghĩa là tình
hình tài chính của công ty đã có dấu hiệu không lành mạnh, gây tâm lý cho cổ
đông chưa yên tâm vào sự quản lý điều hành của ban lãnh đạo công ty. Họ
không muốn bỏ tiền ra đầu tư mà không có khả năng thu được lợi nhuận hàng
năm. Vì vậy rất khó có thể huy động được vốn từ các cổ đông và như vậy sẽ
không đạt được mục đích của ban lãnh đạo công ty là huy động thêm vốn, mở
rộng thị trường ra phía Bắc .
Đối với các khoản nợ phải trả công ty sẽ có xu hướng khai giảm trong kỳ
này. Vì nếu ghi nhận tăng khoản nợ phải trả cũng có nghĩa là làm tăng nghĩa
vụ và làm giảm khả năng thanh toán của doanh nghiệp tại thời điểm lập báo
cáo tài chính. Điều này cũng gây tâm lý nghi ngờ cho cổ đông về sự quản lý
điều hành của ban lãnh đạo công ty. Cổ đông cũng sẽ nghi ngờ về hiệu quả
sản xuất kinh doanh của năm tiếp theo. Điều đó cũng làm cho cổ đông phải
cân nhắc, vì họ không muốn đầu tư vào doanh nghiệp mà năm tới có thể sẽ có
tỷ lệ cổ tức thấp hoặc không có cổ tức do đó cũng dẫn đến khó có thể huy
động được vốn từ các cổ đông.
Từ những lý do trên, công ty VIETDOOR sẽ có xu hướng khai tăng lợi
nhuận, giảm công nợ phải trả.
2. Công ty sẽ có những xử lý cụ thể nào để có thể đạt được số liệu kế toán
phù hợp với việc huy động vốn ?
Theo báo cáo tài chính thì năm 2008 Công ty đang bị lỗ là 203,5 triệu
đồng. Để có thể huy động được vốn từ các cổ đông, kế toán sẽ phải lập báo
cáo tài chính năm 2008 là có lãi. Giả định Công ty sẽ có những xử lý kế toán
như sau :
3


Khai giảm chi phí: Công ty đang áp dụng tính giá hàng xuất kho theo
phương pháp nhập sau xuất trước (LIFO). Theo phương pháp này thì giá trị

của hàng xuất kho sẽ được tính theo giá của lô hàng nhập sau cùng. Trong
điều kiện giá cả nguyên vật liệu tăng nhanh do nhà nước tăng thuế nhập khẩu
mà công ty áp dụng phương pháp tính giá này sẽ làm cho chi phí sản xuất
tăng, giá thành sản phẩm tăng, giá vốn hàng bán tăng dẫn đến lợi nhuận sẽ
giảm. Do đó kế toán có thể thay đổi phương pháp tính giá nguyên vật liệu
theo phương pháp bình quân hoặc phương pháp nhập trước xuất trước thì sẽ
làm cho giá thành sản phẩm giảm đồng nghĩa với lợi nhuận sẽ tăng lên. Tuy
nhiên, trong bản báo cáo tài chính của công ty phải giải trình lý do và nêu
những ảnh hưởng của nó một cách cụ thể (Theo quy định của chuẩn mực kế
toán quốc tế IAS số 02 về hàng tồn kho : Yêu cầu Doanh nghiệp khi thay đổi
phương pháp kế toán thì Công ty phải giải trình lý do và ảnh hưởng của nó
trong báo cáo tài chính).
-

Khai tăng doanh thu: Trường hợp nếu sau khi thay đổi phương pháp tính
giá xuất kho nguyên vật liệu như trên mà kết quả kinh doanh vẫn lỗ thì công
ty có thể xử lý khoản doanh thu sẽ bán cho Công ty APPA. (Công ty APPA là
khách hàng thường xuyên của công ty VIETDOOR. Giám đốc của APPA đã
gọi điện trực tiếp cho Giám đốc VIETDOOR và hứa là sẽ mua hàng này khi
huy động được vốn). Như vậy Công ty VIETDOOR có thể liên hệ và làm hợp
đồng bán hàng cho Công ty APPA và giải thích để có thể kéo dài thời hạn
thanh toán cho APPA.. Từ đó kế toán có thể tạm ghi nhận doanh thu theo đơn
đặt hàng ban đầu là 452 triệu và hạch toán kết quả trong năm 2008. Giá trị
hàng tồn kho sẽ được theo dõi là hàng người mua gửi lại và theo dõi ở tài
khoản ngoài bảng. Tuy nhiên kế toán phải tạm tính phần thuế VAT của phần
doanh thu đã ghi nhận tương ứng. Phần doanh thu này có thể được chấp nhận
theo quy định của chuẩn mực kế toán quốc tế IAS 18: Doanh thu và thu nhập
khác.
-

Không ghi nhận giảm doanh thu năm 2008: Công ty có một lượng hàng
tồn kho trị giá là 276 triệu đồng bán cho công ty Nam Phương đang bị trả lại
nhưng hàng chưa về nhập kho. Nếu ghi nhận giảm doanh thu năm 2008 thì
đồng thời sẽ phải ghi giảm lợi nhuận như vậy công ty có thể vẫn bị lỗ càng
bất lợi cho việc huy động vốn của các cổ đông do đó công ty sẽ để lại và hạch
toán ghi giảm doanh thu, giảm lợi nhuận vào năm 2009.
-

4


Ngược lại nếu sau khi xử lý hai trường hợp trên mà kết quả kinh doanh
của công ty có lãi (kể cả khi đã hạch toán hàng đã bị trả lại của công ty Nam
Phương) thì kế toán có thể hạch toán số hàng bị trả lại vào năm 2008 như vậy
doanh thu giảm và giá trị hàng tồn kho tăng lên. Việc hạch toán phải tuân thủ
theo quy định của chuẩn mực kế toán quốc tế số 18- IAS 18 và số 02.
- Xử lý các sự kiện phát sinh sau ngày lập bảng cân đối kế toán: Đầu năm
2009 khi công ty chuẩn bị công bố thông tin cho cổ đông thì có một vụ hỏa
hoạn tại khu nhà máy ở Bình Dương. Đây là sự kiện phát sinh sau ngày khóa
sổ kế toán. Theo chuẩn mực kế toán quốc tế số 10 – IAS 10: Các sự kiện phát
sinh sau ngày lập bảng cân đối kế toán, công ty phải ước tính số thiệt hại về
tài sản do vụ hỏa hoạn xảy ra và công bố trong bản thuyết minh báo cáo tài
chính của năm 2008.
3. Giả thiết rằng nhà quản lý đã yêu cầu kế toán tiến hành những xử lý
kế toán theo hướng có lợi cho doanh nghiệp như trên. Việc lập báo cáo kế
toán của công ty đã vi phạm một số chuẩn mực kế toán:
- Tính minh bạch trong báo cáo tài chính (Chương I chuẩn mực kế toán Quốc
tế). Thông tin đưa ra bị bóp méo không trung thực, thiếu độ tin cậy ,không
phản ánh đúng về tình trạng tài chính của doanh nghiệp có thể gây tổn thất
cho các nhà đầu tư.

- Chuẩn mực kế toán Quốc tế IAS2 : Chuẩn mực kế toán hàng tồn kho
( Tương ứng Việt nam có chuẩn mực kế toán số 02 )
+ Vi phạm tính nhất quán về việc tính chi phí trong các kỳ
kế toán: Giả định công ty chuyển từ phương pháp nhập sau xuất trước (LIFO)
sang phương pháp nhập trước xuất trước (FIFO). Trong điều kiện giá vật tư
leo thang làm cho giá trị hàng tồn kho cao lên không phù hợp với giá trị thuần
có thể đạt được và gây ảnh hưởng cho tài chính năm sau.
+ Vi phạm nguyên tắc thận trọng: là giá trị hàng tồn kho phải được tính
toán với mức thấp hơn giữa chi phí hoặc giá trị ròng có thể thực hiện.
- Chuẩn mực kế toán Quốc tế IAS18(Tương ứng Việt Nam có chuẩn mực kế
toán số 14): Chuẩn mực doanh thu và thu nhập khác : Khi ghi nhận doanh thu
phải thỏa mãn các điều kiện sau:

5


+ Doanh nghiệp đã thu hồi được hoặc sẽ thu hồi lợi ích
kinh tế giao dịch từ bán hàng.
+ Doanh thu xác định tương đối chắc chắn
+ Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng
hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa.
+ Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích
gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua.
+ Xác định được chi phí liên quan giao dịch bán hàng.
Trong tình huống của công ty VIETDOOR, nếu công ty ghi nhận 452
triệu doanh thu từ đơn đặt hàng của công ty APPA thì công ty chưa thực hiện
chuyển giao quyền quản lý hàng hóa , chưa khẳng định sẽ thu hồi lợi ích từ
giao dịch bán hàng .Nếu công ty không ghi giảm doanh thu 276 triệu tiền
hàng bị công ty Nam Phương trả lại thì đây là sự vi phạm chuẩn mực doanh
thu ( Tính chắc chắn trong việc xác định doanh thu ).

KẾT LUẬN
Báo cáo tài chính là công cụ tài chính dùng để phản ảnh tình hình hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ kế toán, nó cung cấp các thông
tin kinh tế, tài chính chủ yếu cho việc đánh giá tình hình và thực trạng của
doanh nghiệp, là căn cứ quan trọng giúp cho lãnh đạo doanh nghiệp kiểm tra,
giám sát, quản lý và điều hành các hoạt động của doanh nghiệp. Trong quá
trình quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp có thể thực hiện
những phương pháp quản trị tài chính khác nhau tương ứng với từng mục tiêu
kinh doanh. Kế toán tài chính có thể áp dụng chuyên môn nghiệp vụ kế toán
để xử lý và cung cấp các thông tin tài chính đáp ứng các mục tiêu có lợi nhất
cho doanh nghiệp và các mục tiêu quản trị doanh nghiệp. Tuy nhiên khi thực
hiện các xử lý kế toán, doanh nghiệp phải tuân thủ những quy định của các
chuẩn mực kế toán quốc tế chung được thừa nhận và chuẩn mực kế toán của
Việt Nam. Những thông tin trên các báo cáo tài chính chỉ thực sự hữu ích khi
báo cáo được lập đúng quy định, đúng các chuẩn mực kế toán. Vì vậy ban
lãnh đạo doanh nghiệp và những người làm công tác kế toán phải hiểu và nắm
vững những quy định của chuẩn mực kế toán để vận dụng một cách linh hoạt

6


trong quá trình quản lý và điều hành doanh nghiệp, đảm bảo doanh nghiệp
hoạt động theo đúng quy định của pháp luật và đạt hiệu quả kinh tế cao nhất.

Tài liệu tham khảo:
1. Chuẩn mực kế toán quốc tế
2. Chuẩn mực kế toán Việt Nam
3. Kinh tế quản lý. Chương trình đào tạo Thạc sĩ Quản trị kinh doanh quốc
tế. Tài liệu lưu hành nội bộ.
4. Nguyên lý kinh tế học. Chương trình đào tạo Thạc sĩ Quản trị kinh doanh

quốc tế. (Tài liệu lưu hành nội bộ).
5. Giáo trình Kế toán tài chính của trường đại học GRIGGS
6. Slide giáo trình kế toán tài chính của trường đại học GRIGGS

7