Phân tích truyện tam đại con gà số 3

Đề bài: Phân tích truyện Tam đại con gà
Bài làm 3
Mâu thuẫn trái tự nhiên ở nhân vật "Thầy"
Bản chất nhân vật thầy đồ được khẳng định ngay từ đầu là dốt
nát. Dốt nát nhưng lại hay khoe giỏi, đó là mâu thuẫn trái tự nhiên ở
nhân vật. Câu chuyện muốn minh chứng cho mâu thuẫn đó nhưng
qua các tình huống, mâu thuẫn này lại biến đổi đi một chút trở thành:
dốt nhưng luôn tìm cách giấu dốt. Đó cũng là nội dung đả kích được
bộc lộ qua những tình huống cụ thể.
Khi gặp chừ "kê" - một chữ đơn giản trong sách dạy trẻ con học
chữ Hán - thầy không biết. Không biết nhưng phải dạy cho học trò
nên thầy đành nói bừa, nói liều. Nói bừa, nói liều nên thầy phải dặn
học trò đọc khẽ, để không ai nghe thấy. Như vậy thầy đã tự bộc lộ
cái dốt nát thảm hại ở nhiều phương diện (kiến thức và cách xử trí)
và cũng bộc lộ cái láu cá vặt khi tìm cách giấu đi cái dốt của mình.
Sau đó để kiểm tra sai đúng, thầy xin âm dương và "đắc chí" vì thổ
công cũng đồng tình với mình. Có cơ sở để tin tưởng và yên tâm
thầy không còn "sợ nhỡ sai", "bảo học trò đọc khẽ" mà "bệ vệ ngồi
trẽn giường bảo trẻ đọc cho to" và "lũ trẻ vâng lời thầy gân cổ lẽn
đọc". Đây là biểu hiện của mâu thuẫn dốt nhưng lại thích khoe chữ.
Và cũng chính vì thói thích khoe như vậy nên bao nhiêu cái dốt của
thầy không chỉ được phô bày đầy đủ mà còn được khuếch đại, được
nhân lên gấp bội. Đã dốt về chữ, cách chữa dốt của thầy cũng thật


buồn cười, ngớ ngẩn, đặc biệt niềm tin và sự "đắc chí" của thầy lại
càng khiến thầy bị đẩy lên đỉnh cao của sự ngu dốt.
Khi được chủ nhà nhắc, lúc đó thầy mới biết mình dốt thật. Thế
nhưng vì sĩ diện thầy vẫn không nhận mình là dốt. Bằng cái láu cá
vặt, thầy nhanh trí bảo vệ mình. Cách phản ứng tức thời của thầy để
nói gỡ cho mình: "Dạy cho cháu biết đến tậm tam đại con gà" vô

hình chung đã tự phơi bầy khong chỉ bản chất dốt nát mà quan trọng
hơn còn cả thói giấu dốt, sĩ diện hão. Tiếng cười phê phán đến đây
bật lên thật mạnh mẽ và sâu sắc.
Như vậy, qua các tình huống và cách giải quyết tình huống của
nhân vật, người đọc có thể nhận ngay ra một điều: thầy đồ dốt và
tìm cách giấu dốt, nhưng càng ra sức che đậy thì bản chất của thầy
lại càng hiện ra một cách nhanh chóng.
Ý nghĩa phê phán
Bằng tiếng cười, truyện tập trung phê phán thói giấu đốt phổ biến
ở nhiều đối tượng trong cuộc sống. Bản thân cái dốt và sự thiếu
hiểu biết chưa phải là cái đáng cười, cái đáng phê phán, đả kích.
Cái đáng cười, đáng phê phán mà nhân dân đề cập ở đây là khi
người ta dốt mà biết mình dốt mà vẫn khoe là mình giỏi, lại dám
nhận làm thầy dạy người khác, đặc biệt là cố tìm mọi cách để giấu đi
cái dốt, che đậy cái dốt của mình. Cố giấu dốt để đề cao mình, bảo
vệ mình, thực chất đưa đến một kết cục ngược lại. Tự mình hại
chính mình, tự mình lật tẩy chính mình. Đó cũng là bài học mà Tam
đại con gà muốn nhắc nhở tất cả mọi người.