Địa lý 4 - kì I

Địa lí
Tiết 3: Một số dân tộc ở Hoàng Liên Sơn
I. Mục tiêu
1. Kiến thức: Trình bày đợc những đặc điểm tiêu biểu về dân c, về sinh hoạt, trang
phục lễ hội của một số dân tộc ở Hoàng Liên Sơn. Dựa vào tranh ảnh, bảng số liệu để
tìm ra kiến thức.
2. Kỹ năng: Xác lập mối quan hệ địa lí giữa thiên nhiên và sinh hoạt của con ngời ở
Hoàng Liên Sơn.
3. Thái độ: Tôn trọng truyền thống văn hoá của các dân tộc ở Hoàng Liên Sơn
II. Đồ dùng dạy - học: - Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam.
III. Các hoạt động dạy- học
1. Kiểm tra bài cũ: HS chỉ vị trí của dãy Hoàng Liên Sơn trên bản đồ. Những nơi cao
của Hoàng Liên Sơn có khí hậu nh thế nào?
2. Dạy bài mới
2.1. Giới thiệu bài
2.2. Hớng dẫn tìm hiểu bài
a. Hoàng Liên Sơn - nơi c trú của một số dân tộc ít ngời
Hoạt động 1: Làm việc cá nhân
Bớc 1: HS dựa vào vốn hiểu biết của mình và mục 1 SGK trả lời các câu hỏi sau:
+ Dân c ở Hoàng Liên Sơn đông đúc hay tha thớt hơn so với đồng bằng?
+ Kể tên một số dân tộc ít ngời ở Hoàng Liên Sơn?
+ Xếp thứ tự các dân tộc(dân tộc Dao, dân tộc Mông, dân tộc Thái) theo địa bàn c trú từ
nơi thấp đến nơi cao.
+ Ngời dân ở những nơi núi cao thờng đi lại bằng gì? Vì sao?
Bớc 2 : HS trình bày kết quả làm việc trớc lớp.
- GV sửa chữa và giúp HS hoàn thiện câu trả lời.
- GV kết luận: Hoàng Liên Sơn là nơi dân c tha thớt. ở đây có các dân tộc ít ngời nh:
dân tộc Thái, dân tộc Dao, dân tộc Mông...
b. Bản làng với nhà sàn
Hoạt động 2: Làm việc theo nhóm
- GV chia nhóm giao nhiệm vụ cho các nhóm

Bớc 1: Dựa vào mục 2, tranh ảnh về bản làng, nhà sànvà vốn hiểu biết trả lời các câu
hỏi sau:
+ Bản làng thờng nằm ở đâu?
+ Bản có nhiều nhà hay ít nhà?
+ Vì sao một số dân tộc ở Hoàng Liên Sơn sống ở nhà sàn?
+ Nhà sàn đợc làm bằng vật liệu gì?
+ Hiện nay nhà sàn có gì thay đổi so với trớc đây?
Bớc 1: Đại diện các nhóm trình bày trớc lớp kết quả làm việc của nhóm mình.
- GV sửa chữa giúp các nhóm hoàn thiện câu trả lời.
- GV kết luận: Dân c thờng sống tập trung thành bản. Họ làm nhà sàn để tránh thú dữ
và ẩm thấp.
c. Chợ phiên lễ hội trang phục
Hoạt động 3: Thảo luận theo cặp
Bớc 1: Dựa vào mục 3 SGK các hình và tranh ảnh về chợ phiên, lễ hội, trang phục thảo
luận các câu hỏi sau:
+ Nêu những họat động trong chợ phiên?
+ Kể tên một số hàng hoá bán ở chợ? Tại sao chợ lại bán nhiều hàng hoá này?
Tuần 3
+ Kể tên một số lễ hội của các dân tộc ở Hoàng Liên Sơn?
+ Lễ hội của các dân tộc ở Hoàng Liên Sơn đợc tổ chức vào mùa nào? Trong lễ hội có
những hoạt động gì?
+ Nhận xét trang phục truyền thống của các dân tộc trong hình 4, 5 và 6
Bớc 2: Đại diện các cặp trình bày kết quả làm việc của mình.
- GV sửa chữa, hoàn thiện câu trả lời.
- GV kết luận: Ngời dân Hoàng Liên Sơn có nhiều lễ hội truyền thống. Một nét văn hoá
đặc sắc ở đây là những phiên chợ vùng cao.
3. Củng cố, dặn dò
- HS trình bày lại những nét tiểu biểu vè dân c, sinh hoạt, trang phục, lễ hội... của một
số dân tộc ở Hoàng Liên Sơn.
- GV giới thiệu thêm về phong tục của một số dân tộc.

- GV nhận xét tiết học. Dặn chuẩn bị bài sau Hoạt động sản xuất của ngời dân ở
Hoàng Liên Sơn

địa lí
Tiết 4: Hoạt động sản xuất của ngời dân ở Hoàng Liên Sơn
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức :
- Nắm đợc những đặc điểm tiêu biểu về hoạt động sản xuất của ngời dân ở Hoàng Liên
Sơn.
- Nắm đợc qui trình sản xuất phân lân dựa vào hình vẽ.
- Xác lập đợc mối quan hệ địa lý giữa thiên nhiên và hoạt động sản xuất của con ngời.
2. Kỹ năng :
- Trình bày đợc những đặc điểm tiêu biểu về hoạt động sản xuất của ngời dân ở Hoàng
Liên Sơn dựa vào tranh ảnh.
- Trình bày đợc mối quan hệ địa lý giữa thiên nhiên và hđ sx của con ngời.
3. Thái độ :
- Yêu thích môn học, hiểu biết về những vùng đất trên đất nớc
II- Đồ dùng dạy học :
- Bản đồ địa lý tự nhiên VN
- Tranh, ảnh, một số mặt hàng thủ công, khai thác khoáng sản . . . (nếu có).
III- Các hoạt động dạy học :
1. Kiểm tra bài cũ :
? Nêu những đặc điểm tiêu biểu về dân c, về sinh hoạt, trang phục, lễ hội của một số
dân tộc ở HLS ?
2. Dạy bài mới :
2.1. Giới thiệu bài
2.2 Nội dung :
a. Trồng trọt trên đất dốc
* Hoạt động 1: Làm việc cả lớp.
- HS đọc thầm mục 1, hãy cho biết ngời dân ở HLS thờng trồng những cây gì ? ở đâu ?

- HS chỉ bản đồ
- HS quan sát hình 1 và trả lời câu hỏi sau:
+ Ruộng bậc thang thờng đợc làm ở đâu?
+ Tại sao phải làm ruộng bậc thang?
+ Ngời dân ở HLS thờng trồng gì trên ruộng bậc thang?
b. Nghề thủ công truyền thống :
Tuần 4
* Hoạt động 2: Làm việc theo nhốm.
Bớc 1: HS dựa vào tranh, ảnh vồn hiểu biết để thảo luận.
Bớc 2: Đại diện các nhóm báo cáo kết quả.
GV nhận xét, bổ xung.
c. Khai thác khoáng sản :
* Hoạt động 3: Làm việc cá nhân
Bớc 1:
- HS quan sát hình 3 và đọc mục 3 trong SGK trả lời các câu hỏi sau :
+ Kể tên một số khoáng sản có ở HLS?
+ Hiện nay KS nào đợc khai thác nhiều nhất?
+ Mô tả quá trình SX phân lân?
+ Tại sao phải bảo vệ, giữ gìn và khái thác khoáng sản hợp lý?
+ Ngoài khai thác KS ngời dân miền núi còn khai thác gì?
Bớc 2:
- GV gọi một vài HS trả lời
- GV nhận xét sửa chữa
3. Củng cố, dặn dò :
- ? ngời dân HLS làm những nghề gì, nghề nào là chính?
- GV nhận xét tiết học.
địa lí
Tiết 5: Trung du Bắc bộ
I. mục tiêu
1. Kiến thức: - Nắm đợc đặc diểm vùng trung du Bắc Bộ. Nắm đợc mối quan hệ địa lí

giữa thiên nhiên và hoạt động sản xuất của con ngời ở trung du Bắc Bộ.
- Nắm đợc qui trình chế biến chè.
2. Kĩ năng :- Mô tả đợc vùng trung du Bắc Bộ, nêu đợc mối quan hệ địa lí giữa thiên
nhiên và hoạt động sản xuất của con ngời ở trung du Bắc Bộ.
- Nêu đợc qui trình chế biến chè.
3. Thái độ : Có ý thức bảo vệ rừng và tham gia trồng cây.
ii. đồ dùng dạy - học
- Bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam
- Tranh ảnh vùng trung du Bắc Bộ.
iii. các hoạt động dạy - học
1. Kiểm tra bài cũ(5 phút): ? Trình bày những đặc điểm tiêu biểu về hoạt động sản
xuất của ngời dân ở Hoàng Liên Sơn?
2. Dạy bài mới
2.1. Vùng đồi với đỉnh tròn, sờn thoải (10 phút)
* Hoạt động 1: Làm việc cả lớp
- GV hình thành cho HS biểu tợng về vùng trung du Bắc Bộ nh sau:
+ GVyêu cầu HS đọc mục 1 trong SGK, quan sát tranh ảnh và trả lời câu hỏi sau:
- Vùng trung du là vùng núi, vùng đồi hay đồng bằng?
- Các đồi ở đây nh thế nào?
- Mô tả sơ lợc vùng trung du?
- Nêu những nét riêng biệt về vùng trung du Bắc Bộ?
- Gọi một vài HS trả lời. - GV nhận xét .
- Gọi HS lên bảng chỉ bản đồ hành chính Việt Nam treo tờng các tỉnh Thái Nguyên,
Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Giang - đây là những tỉnh có vùng đồi trung du.
2.2. Chè và cây ăn quả ở trung du. (10 phút)
Tuần 5
* Hoạt động 2: Làm việc theo nhóm
Bớc 1 :
- HS dựa vào kêng chữ và kênh hình ở mục 2, thảo luận theo gợi ý sau:
+ Trung du Bắc Bộ thích hợp cho việc trồng những loại cây gì?

+ Hình 1, 2 cho biết những cây trồng nào có ở Thái Nguyên và Bắc Giang?
+ Xác định vị trí hai địa phơng này trên bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam?
+ Em biết gì về chè Thái nguyên?
+ Chè ở đây đợc trồng để làm gì?
+ Trong những năm gần đây, ở trung du Bắc Bộ đã xuất hiện trang trại chuyên trồng
loại cây gì?
+ Quan sát hình 3 và nêu qui trình chế biến chè?
Bớc 2 :
- Đại diện nhóm lên báo cáo kết quả
- GV nhận xét .
2.3. Hoạt động trồng rừng và cây công nghiệp (10 phút)
* Hoạt động 3: Làm việc cả lớp
- GV yêu cầu HS quan sát tranh ảnh đồi trọc.
+ Vì sao ở trung du Bắc Bộ lại có những khu đất trống đồi trọc?
+ Để khắc phục tình trạng này, ngời dân nơi đây đã trồng những loại cây gì?
+ Dựa vào bảng số liệu, nhận xét về diện tích trồng rừng mới ở Phú Thọ trong những
năm gần đây?
- GV liên hệ với thực tế để giáo dục cho HS ý thức bảo vệ rừng và tham gia trồng cây.
4. Củng cố, dăn dò (3 phút)
- GVnhận xét tiết học
- Chuẩn bị bài sau: Một số dân tộc ở Tây Nguyên.
địa lí
Tiết 6: Tây Nguyên
i. mục tiêu
1.Kiến thức
- HS nắm đợc đặc điểm vị trí, địa hình khí hậu của Tây Nguyên.
- Dựa vào lợc đồ, bảng số liệu, tranh ảnh để tìm kiến thức.
2. Kĩ năng
- Chỉ đợc vị trí cao nguyên ở Tây Nguyên trên bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam.
- Trình bày đợc một số đặc điểm của Tây Nguyên.

3. Thái độ
- ý thức học tập và yêu thích môn học.
ii. đồ dùng dạy học
- Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam
iii. Các hoạt động dạy học
1. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)- Trình bày mối quan hệ địa lí giữa thiên nhiên và hoạt
động sản xuất của con ngời ở trung du Bắc Bộ?
2. Dạy bài mới
2.1. Giới thiệu bài. (1 phút)
2.2. Tây Nguyên - xứ sở của các cao nguyên xếp tầng (18 phút)
* Hoạt động 1: Làm việc cả lớp
Tuần 6
- GV treo bản đồ địa lí tự nhiên VN lên bảng và chỉ vị trí khu vực Tây Nguyên và nói:
Tây Nguyên là vùng đất cao, rộng lớn gồm các cao nguyên xếp tầng cao thấp khác
nhau.
- GV yêu cầu HS chỉ vị trí của các cao nguyên trên lợc đồ hình 1 trong SGK và đọc tên
các cao nguyên đó theo hớng từ Bắc xuống Nam.
- GV gọi HS lên bảng chỉ bản đồ địa lí tự nhiên VN và đọc tên các cao nguyên.
- GV yêu cầu HS dựa vào mục 1 trong SGK xếp các cao nguyên theo thứ tự từ thấp đến
cao.
* Hoạt động 2: Làm việc theo nhóm
- Bớc 1:
+ GV chia lớp thành 4 nhóm, phát tranh ảnh cho mỗi nhóm về cao nguyên.
+ GV yêu cầu các nhóm thảo luận: Trình bày một số đặc diểm tiêu biểu của cao
nguyên mà nhóm mình đợc phân công tìm hiểu.
- Bớc 2:
+ Đại diện các nhóm lên trình bày kết quả làm việc của nhóm mình kết hợp với việc
minh hoạ bằng tranh ảnh.
- Bớc 3:
+ GV sửa chữa, bổ sung giúp từng nhóm hoàn thiện phần trình bày.

2.3. Tây Nguyên có hai mùa rõ rệt: mùa ma và mùa khô (10 phút)
* Hoạt động 3: Làm việc cá nhân
- Bớc 1:
+ Dựa vào mục 2 và bảng số liệu ở mục 2 trong SGK, từng HS trả lời các câu hỏi sau:
? ở Buôn Ma Thuột mùa ma vào những tháng nào? Mùa khô vào những tháng nào?
? Khí hậu ở Tây Nguyên có mấy mùa? Là những mùa nào?
- Bớc 2:
+ Một vài HS trả lời câu hỏi trớc lớp.
+ GV nhận xét bổ sung.
3. Củng cố, dặn dò (5 phút)
- GV hệ thống lại nội dung toàn bài: Đặc điểm tiêu biểu về vị trí, địa hình và khí hậu
của Tây Nguyên.
- GV nhận xét tiết học.
địa lí
Tiết 7: Một số dân tộc ở Tây Nguyên
i. mục tiêu
1. Kiến thức:- Một số dân tộc ở Tây Nguyên.
- Nắm đợc những đằc điểm tiêu biểu về dân c, buôn làng, sinh hoạt, lễ hội của một số
dân tộc ở Tây Nguyên.
- Dựa vào lợc đồ(bản đồ), tranh, ảnh để tìm kiến thức.
2. Kĩ năng: - Trình bày đợc những đặc điểm tiêu biểu về dân c, buôn làng, sinh hoạt,
trang phục, lễ hội của một số dân tộc ở Tây Nguyên.
- Mô tả về nhà Rông ở Tây Nguyên.
3. Thái độ: - Yêu quý các dân tộc ở Tây Nguyên và có ý thức tôn trọng truyền thống
văn hoá của các dân tộc.
II- Các hoạt động dạy- học
1. Kiểm tra bài cũ(5phút): ? Trình bày những đặc diểm tiêu biểu của Tây Nguyên?
2. Dạy bài mới
2.1. Giới thiệu bài(1phút)
Tuần 7

2.2. Tây Nguyên - nơi có nhiều dân tộc chung sống (10phút)
* Hoạt động 1: Làm việc cá nhân
Bớc 1: - GV yêu cầu HS đọc mục 1 trong SGK rồi trả lời các câu hỏi sau:
+ Kể tên một số dân tộc sống ở Tây Nguyên.
+ Trong các dân tộc kể tên trên, dân tộc nào sống lâu đời ở Tây Nguyên? Những dân
tộc nào từ nơi khác đến?
+ Mỗi dân tộc ở Tây Nguyên có những đặc điểm gì riêng biệt?
+ Để Tây Nguyên ngày càng giàu đẹp, Nhà nớc và các dân tộc ở đây đã và đang làm
gì?
Bớc 2: - GV gọi một HS trả lời câu hỏi trớc lớp.
- GV sửa chữa và giúp HS hoàn thiện câu trả lời.
- GV nói cho HS biết: Tây Nguyên tuy có nhiều dân tộc cùng chung sống nhng đây lại
là nơi tha dân nhất trên đất nớc ta.
2.3. Nhà rông ở Tây Nguyên(10phút)
* Hoạt động 2: Làm việc theo nhóm.
Bớc 1: - Các nhóm dựa vào mục 2 trong SGK và tranh, ảnh về nhà ở, buôn làng, nhà
rông của các dân tộc ở Tây Nguyên để thảo luận theo gợi ý sau:
+ Mỗi buôn ở Tây Nguyên có ngôi nhà gì đặc biệt?
+ Nhà rông đợc dùng để làm gì? Hãy mô tả về nhà rông.
+ Sự to, đẹp cho nhà rông biểu hiện cho điều gì?
Bớc 2: - Đại diện các nhóm báo cáo kết quả làm việc trớc lớp.
- GV sửa chữa và giúp các nhóm hoàn thiện phần trình bày.
2.4.Trang phục, lễ hội (7phút)
* Hoạt động 3: Làm việc theo nhóm
Bớc 1: - Các nhóm dựa vào mục 3 - SGK và các hình 1, 2, 3, 5, 6 để thảo luận theo các
gợi ý sau:
+ Ngời Tây Nguyên nam, nữ thờng mặc nh thế nào?
+ Nhận xét về trang phục truyền thống của các dân tộc trong hình 1, 2, 3.
+ Kể tên một số lễ hội đặc biệt ở Tây Nguyên.
+ Ngời dân Tây Nguyên thờng làm gì trong lễ hội?

+ ở Tây Nguyên, ngời dân thờng sử dụng những loại nhạc cụ độc đáo nào?
Bớc 2: - Đại diện các nhóm báo cáo kết quả trớc lớp.
- GV sửa chữa, giúp các nhóm hoàn thiện phần trình bày.
3. Củng cố dặn dò (3phút)
- GV hoặc HS trình bày tóm tắt lại những đặc điểm tiêu biểu về dân c, buôn làng và
sinh hoạt của ngời dân ở Tây Nguyên.
- GV nhận xét tiết học.
địa lí
Tiết 8: Hoạt động sản xuất của ngời dân ở Tây Nguyên
I. Mục tiêu
1. Kiến thức: - Trình bày một số đặc điểm hoạt động sản xuất của ngời dân ở Tây
Nguyên: Trồng cây công nghiệp lâu năm và chăn nuôi gia súc lớn.
- Dựa vào lợc đồ(bản đồ), bảng số liệu, tranh ảnh để tìm kiến thức.
2. Kĩ năng: - Xác lập mối quan hệ địa lí giữa các thành phần tự nhiên với nhau và giữa
thiên nhiên với hoạt động sản xuất của con ngời.
3. Thái độ: Hiểu biết mọi vùng miền trên đất nớc Việt Nam.
II. Đồ dùng dạy - học
- Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam.
Tuần 8