Đề thi học sinh giỏi tỉnh môn ngữ văn 9 tỉnh long an năm học 2016 2017 (có đáp án)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
LONG AN
ĐỀ CHÍNH THỨC

KÌ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
Năm học: 2016-2017
Khóa ngày: 21/04/2017
Môn thi: NGỮ VĂN- KHỐI 9
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian phát đề)

(Đề có 01 trang)
I. ĐỌC HIỂU (8,0 điểm)
Câu 1 (3,0 điểm): Đọc đoạn trích sau và thực hiện yêu cầu bên dưới
Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng
lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. Cây đước mọc dài theo bãi, theo từng lứa trái
rụng, ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu
xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ,...lòa nhòa ẩn hiện trong sương mù và khói
sóng ban mai.
(Đoàn Giỏi, Đất rừng phương Nam)
a/ Những từ in đậm là từ láy hay từ ghép? Phân tích giá trị biểu cảm của các từ láy, từ
ghép kể trên.
b/ Tìm các từ thuộc trường từ vựng cây đước trong đoạn văn.
Câu 2 (5,0 điểm): Đọc đoạn thơ sau và thực hiện yêu cầu bên dưới
Dù ở gần con,
Dù ở xa con,
Lên rừng xuống bể,
Cò sẽ tìm con,
Cò mãi yêu con.
Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
(Chế Lan Viên, Con cò)

a/ Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ gì? Xác định phương thức biểu đạt chính của
đoạn thơ.
b/ Vì sao trong thơ ca, hình ảnh con cò thường được so sánh với người mẹ?
c/ Từ đi trong hai câu thơ: “Con dù lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.”
được sử dụng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? Nêu ý nghĩa của từ đi trong trường hợp
đó.
d/ Từ hai câu thơ cuối trong đoạn thơ trên, viết một đoạn văn (khoảng 01 trang giấy thi)
trình bày suy nghĩ của em về tình mẫu tử trong cuộc đời.
II. LÀM VĂN (12,0 điểm)
VẾT NỨT VÀ CON KIẾN
Khi ngồi ở bậc thềm trước nhà, tôi nhìn thấy một con kiến đang tha chiếc lá trên lưng.
Chiếc lá lớn hơn con kiến gấp nhiều lần.
Bò được một lúc, con kiến chạm phải một vết nứt khá lớn trên nền xi măng. Nó dừng lại
giây lát. Tôi nghĩ con kiến hoặc là quay lại, hoặc là nó sẽ một mình bò qua vết nứt đó.
Nhưng không. Con kiến đặt chiếc lá ngang qua vết nứt trước, sau đó nó vượt qua bằng cách
bò lên chiếc lá. Đến bờ bên kia, con kiến lại tha chiếc lá và tiếp tục cuộc hành trình…
(Theo Hạt giống tâm hồn 5- Ý nghĩa cuộc sống)
Trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của câu chuyện trên.
HẾT


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
LONG AN

KÌ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH

Năm học: 2016-2017
Khóa ngày: 21/04/2017
Môn thi: NGỮ VĂN-KHỐI 9

ĐỀ CHÍNH THỨC

Thời gian: 150 phút (không kể thời gian phát đề)

(Hướng dẫn chấm có 02 trang)

HƯỚNG DẪN CHẤM

A. YÊU CẦU CHUNG
1. Phần Đọc hiểu: yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi chính xác, đầy đủ, rõ ràng; chấp nhận
hình thức gạch đầu dòng; có thể diễn đạt cách khác nhưng phải đồng ý/ đồng nghĩa.
2. Phần Làm văn: yêu cầu học sinh phải vận dụng cả kiến thức và kĩ năng để viết bài làm
văn hoàn chỉnh. Hướng dẫn chấm chỉ nêu những ý cơ bản. Trên cơ sở các ý đó, giám khảo có
thể vận dụng linh hoạt, cân nhắc từng trường hợp cụ thể. Lưu ý khuyến khích những bài làm
sáng tạo, hiểu biết sâu sắc, có phong cách riêng nhưng hợp lí.
3. Điểm chi tiết, điểm toàn bài tính đến điểm lẻ 0,25.
B. YÊU CẦU CỤ THỂ
I. ĐỌC HIỂU (8,0 điểm)
1.Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu (3,0 điểm)
a/
- Từ láy: tăm tắp, lòa nhòa (0,5 điểm). Nêu được một từ láy cho 0,25 điểm.
- Từ ghép: cao ngất, ẩn hiện (0,5 điểm). Nêu được một từ ghép cho 0,25 điểm.
- Phân tích giá trị biểu cảm các từ ghép và từ láy: thiên nhiên rừng đước rộng lớn, hùng
vĩ, âm u, hoang dã. (0,75 điểm)
b/ Trường từ vựng cây đước trong đoạn văn:
- Số lượng: cây đước, rừng đước. (0,25 điểm)
- Dáng vẻ: cao ngất, tăm tắp, lòa nhòa, ẩn hiện. (0,25 điểm)
- Sự phát triển: mọc, rụng. (0,25 điểm)
- Các bộ phận: trái, ngọn. (0,25 điểm)

- Màu sắc: xanh lá mạ, xanh rêu, xanh chai lọ. (0,25 điểm)
2. Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu (5,0 điểm)
a/ Thể thơ: tự do (0,5 điểm). Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm (0,5 điểm).
b/Trong thơ ca, hình ảnh con cò được so sánh với người mẹ vì:
- Hình ảnh con cò lầm lụi kiếm ăn trên đồng vắng, nơi đầu ghềnh cuối bãi, ven
(0,5 điểm)

sông;

- gợi niềm xót xa thương cảm về một thân phận nhỏ nhoi đơn côi, đầy vất vả, lo toan, tần
tảo, …của người phụ nữ Việt Nam trong xã hội ngày xưa. (0,5 điểm)
c/
- Từ đi trong hai câu thơ được dùng theo nghĩa chuyển. (0,5 điểm)
- Ý nghĩa từ đi: sống, trải qua. (0,5 điểm)
d/
* Yêu cầu về kĩ năng (0,5 điểm)
- Bài làm trình bày dưới dạng một đoạn văn.
- Trình bày đoạn chặt chẽ, văn có cảm xúc tự nhiên, chân thành. Không mắc lỗi chính tả,
dùng từ, ngữ pháp; chữ viết cẩn thận.
* Yêu cầu về kiến thức (1,5 điểm)
- Nội dung ý nghĩa của hai câu thơ:
+ Tấm lòng bao dung, tình yêu thương, sự che chở của lòng mẹ đối với cuộc đời mỗi con
người. (0,25 điểm)
+ Đối với mẹ, người con dù đã lớn vẫn bé trong lòng mẹ bao la. (0,25 điểm)
+ Bởi mẹ lúc nào cũng lo lắng, quan tâm, dõi theo từng bước con đi trên hành trình cuộc
đời. (0,25 điểm)
- Trình bày suy nghĩ, cảm nhận về tình mẫu tử trong cuộc đời:
+ Về tấm lòng thương yêu, sự chở che ôm ấp của tình mẹ qua những trải nghiệm của bản

thân và qua vốn sống thực tế. (0,25 điểm)
+ Người con thấu hiểu được nỗi lòng và tình yêu cao cả của mẹ là người con hiếu thuận.
(0,25 điểm)
+ Tình cảm với mẹ cần được thể hiện bằng những hành động cụ thể,… (0,25 điểm)
II. LÀM VĂN (12,0 điểm)


1. Yêu cầu về kỹ năng trình bày (2,0 điểm)
Bố cục và hệ thống ý sáng rõ, biết vận dụng phối hợp nhiều thao tác nghị luận, hành văn
trôi chảy, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng chọn lọc, thuyết phục. Không mắc các lỗi diễn đạt,
dùng từ, ngữ pháp, chính tả.
2. Yêu cầu về kiến thức (10 điểm)
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý sau:
a/ Mở bài: hợp lý, hay. (1,0 điểm)
b/ Thân bài
* Giải thích (1,0 điểm)
Ý nghĩa rút ra từ câu chuyện: con người cần phải biết vượt qua những khó khăn, trở ngại
trong cuộc sống, biến những khó khăn, trở ngại trong cuộc sống thành hành trang quý giá cho
ngày mai.
* Bàn luận (5,0 điểm)
- Cuộc sống luôn tiềm tàng những khó khăn, thách thức. … (1,0 điểm)
- Thái độ và hành động của con người trước khó khăn: tìm cách vượt qua nó hay bỏ cuộc,
né tránh… (1,0 điểm)
- Lựa chọn đối mặt với thử thách và vượt qua nó là lựa chọn đúng đắn, cần thiết để trưởng
thành; điều đó rèn luyện cho con người ý chí, khát vọng vươn lên chiến thắng nghịch cảnh.
(1,0 điểm)
- Vượt qua khó khăn, trở ngại là cần thiết nhưng trước những khó khăn vượt quá khả
năng của bản thân, ta nên cần sự hỗ trợ giúp sức của nhiều người, không nên ôm đồm, gánh
vác một cách đơn độc sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng. (1,0 điểm)
- Phê phán những người có hành động và thái độ buông xuôi trước khó khăn. (1,0 điểm)

* Bài học nhận thức và hành động (2,0 điểm)
- Trước những trở ngại trong cuộc sống, con người phải biết phấn đấu vươn lên, không
tuyệt vọng, bi quan và phải luôn bình tĩnh để tìm ra hướng giải quyết khó khăn. (1.0 điểm)
- Con người cần học cách ứng xử linh hoạt trong cuộc sống. (1,0 điểm)
c. Kết luận: hay, hợp lý. (1,0 điểm)
Lưu ý: Bài làm cần có những dẫn chứng hợp lí.

HẾT