Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp để giảm thiểu thiệt hại cho khu vực sạt lở bán đảo bình quới thanh đa

Trang i

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t
qu nêu trong lu n v n là trung th c. Tôi xin cam đoan rng m i s giúp đ cho
vi c th c hi n lu n v n này đã đ
v n đã đ

c c m n và các thông tin trích dn trong lu n

c ch rõ ngu n g c.

H
U
TE

C
H

H c viên th c hi n lu n v n

Nguy n Th Nh V

ng


Trang ii

L IC M
hoàn thành ch

N

ng trình h c Th c s trong 2 n m

thu t công ngh Thành ph H Chí Minh, tôi đã nh n đ

Tr

ng

ih cK

c s t n tình d y b o c a

quý th y cô. Tôi xin chân thành c m n các quý th y cô đã truy n đ t cho tôi nh ng
ki n th c quý báu trong su t th i gian h c t p t i tr
Tôi xin g i l i bi t n sâu s c đ n Ti n s

ng.
inh Công S n (Vi n Khoa h c

Th y l i mi n Nam) đã giành r t nhi u th i gian h

ng d n nghiên c u và giúp tôi

hoàn thành lu n v n t t nghi p.
Tôi xin chân thành c m n Ban Giám hi u tr
và hoàn thành khóa h c.

ào t o sau đ i h c

ng và Công ngh sinh h c đã t o đi u ki n đ tôi h c t p

C
H

c ng nh Khoa Môi tr

ng, Khoa

i u cu i cùng, tôi r t bi t n gia đình tôi đã c v tinh th n và đ ng viên, h
tr cho tôi r t nhi u trong su t quá trình h c t p c a tôi.

H
U
TE

M c dù v i n ng l c và s n l c, c g ng c a b n thân đ hoàn thành t t lu n
v n, tuy nhiên không kh i tránh kh i nh ng thi u sót. R t mong nh n đ

c s đóng

góp quý báu c a các quý th y cô và các b n.
Thành ph H Chí Minh, ngày 15 tháng 8 n m 2011
H c viên

Nguy n Th Nh V

ng

Trang iii

TÓM T T LU N V N
tài: Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp đ gi m thi u gi m thi u thi t h i cho
khu v c s t l bán đ o Bình Q

i – Thanh a.

Tác gi lu n v n: Nguy n Th Nh V
Ng

ih

ng. Khóa: 2009 – 2011.

ng d n: TS. inh Công S n. Vi n Khoa h c Th y l i mi n Nam

N i dung tóm t t:
a) Lý do ch n đ tài.
Hi n nay v n đ s t l

Thanh

a đang tr nên c p bách vì đã x y ra nhi u

v s t l nghiêm tr ng, gây thi t h i l n v ng

i và tài s n. Do đó, chúng ta c n

C
H

ph i tìm ra các gi i pháp công trình và qu n lý phù h p là th c s c p thi t đ gi m
thi u các tác h i do s t l b sông gây ra, góp ph n n đ nh đ i s ng nhân dân và
đ m b o phát tri n kinh t - xã h i b n v ng h n. Vì th , tôi đã ch n đ tài này.
b) M c đích nghiên c u c a lu n v n, đ i t

ng m t s gi i pháp qu n lý phù h p nh m gi m

H
U
TE

M c đích: Nghiên c u đ nh h

ng, ph m vi nghiên c u.

thi u thi t h i cho nhà n

c và nhân dân trong khu v c s t l bán đ o Bình Qu i –

Thanh a.

Ph m vi: Bán đ o Bình Q
it

i – Thanh a.

ng: Nh ng khu v c đã và đang có nguy c s t l .

c)Tóm t t cô đ ng các n i dung chính và đóng góp m i c a tác gi
N i dung.

- ánh giá nguyên nhân nh h

ng đ n hi n t

- ánh giá tác đ ng hi n tr ng s t l đ n môi tr

ng s t l .
ng t nhiên, xã h i và ng

c

l i.
- Nghiên c u, đ nh h

ng các bi n pháp công trình và qu n lý thích h p nh m

gi m thi u thi t h i trong giai đo n tr
Q

c m t và lâu dài cho khu v c bán đ o Bình

i -Thanh a.

Tính m i.
-

i u tra các v n b n pháp quy liên quan đ n hành lang an toàn đ i v i các

công trình d c hai bên b sông.


Trang iv

- i u tra các c s h t ng (nhà c a, b n bãi, các xí nghi p, doanh nghi p s n
xu t kinh doanh,…) tr

c và sau khi có v n b n pháp quy.

- i u tra vi c th c thi pháp lu t c a ng

i dân và chính quy n đ a ph

ng.

xu t m t s gi i pháp qu n lý s t l giúp các c quan liên quan ban hành

-

các quy đ nh qu n lý phù h p, h n ch nh ng thi t h i cho Nhà n
khu v c bán đ o Thanh

c và nhân dân

a nói riêng và cho các khu v c s t l trên đ a bàn thành

ph nói chung.

d) Ph

ng pháp nghiên c u.
ng pháp k th a các k t qu đã nghiên c u tr

- Ph

ng pháp đi u tra th c đ a.

- Ph

ng pháp phân tích, t ng h p, th ng kê s li u.

e) K t lu n.
- Xây d ng đ

c b c tranh th c tr ng s t l

khu v c bán đ o Thanh a.

ng đ n hi n t

H
U
TE

- ánh giá nguyên nhân nh h

- ánh giá tác đ ng hi n tr ng s t l đ n môi tr
l i.

-

c đây.

C
H

- Ph

ng s t l .
ng t nhiên, xã h i và ng

c

ánh giá di n bi n quá trình s t l trên kênh Thanh a và sông Sài Gòn trên

m t b ng, m t c t ngang. T ng h p, phân tích, d báo xói b i bi n hình lòng d n h
du sông Sài Gòn c th là khu v c Bán đ o Thanh
tr

c đây, t đó khái quát đ

a trên c s các nghiên c u

c quá trình bi n đ i lòng d n, các y u t

nh h

ng

t i s t l và gi i pháp công trình và phi công trình ch ng s t l trong khu v c.
-

nh h

ng đ

c m t s gi i pháp qu n lý s t l giúp các c quan liên quan

ban hành các quy đnh qu n lý phù h p, h n ch nh ng thi t h i cho Nhà n
nhân dân khu v c bán đ o Thanh
bàn thành ph nói chung.

c và

a nói riêng và cho các khu v c s t l trên đ a


Trang v

M CL C
Trang
L i cam đoan ............................................................................................................. i
L i c m n ................................................................................................................ii
Tóm t t lu n v n ......................................................................................................iii
M c l c ..................................................................................................................... v
Danh m c các b ng ...............................................................................................viii
Danh m c hình v , đ th , bi u đ .......................................................................... ix
PH N M

U ...................................................................................................... 1

1.1.T m quan tr ng c a đ i t

C
H

1.Tính c p thi t c a đ tài ......................................................................................... 1
ng nghiên c u ......................................................... 2

1.2.Tính c p thi t c a đ tài ...................................................................................... 2
2. M c tiêu c a đ tài ................................................................................................ 3
4. Ph

H
U
TE

3. Nôi dung nghiên c u ............................................................................................. 3
ng pháp nghiên c u ....................................................................................... 3

5. Tính m i ................................................................................................................ 4
6. Ph m vi và đ i t

ng nghiên c u ......................................................................... 4

7. Ý ngh a khoa h c và th c ti n............................................................................... 4
CH
BÁN

NG 1:T NG QUAN V T
O BÌNH Q

NHIÊN VÀ XÃ H I KHU V C S T L

I – THANH A ................................................................ 6

1.1. i u ki n t nhiên .............................................................................................. 6
1.1.1.

a hình.................................................................................................................. 6

1.1.2. C u trúc đ a ch t, đ a m o và tính ch t c lý c a đ t n n................................ 6
1.1.3. i u ki n khí t

ng th y v n ...................................................................... 11

1.1.4. i u ki n th y v n c a sông ....................................................................... 14
1.2. i u ki n kinh t - xã h i .................................................................................. 16
1.2.1. Hi n tr ng s d ng đ t ......................................................................................... 16
1.2.2.Hi n tr ng dân c và xây d ng ............................................................................. 17
1.2.3. Hi n tr ng h t ng k thu t .................................................................................. 17


Trang vi

CH

NG 2: HI N TR NG, DI N BI N VÀ NGUYÊN NHÂN GÂY S T
BÁN

L

O BÌNH Q

I THANH A ....................................................... 18

2.1. Hi n tr ng s t l b sông ........................................................................................... 18
2.2. Di n bi n quá trình s t l

khu v c bán đ o Thanh a .................................. 22

2.2.1 Trên kênh Thanh a..................................................................................... 22
2.2.2 Trên sông Sài Gòn ....................................................................................... 25
2.3. Nguyên nhân gây s t l ..................................................................................... 33
2.3.1. Tác d ng xâm th c c a sông ............................................................................. 33
2.3.2. Quá trình th m n

c c a đ t.............................................................................. 33

2.3.3. Tác đ ng c a áp l c th y t nh............................................................................ 33

C
H

2.3.4. Tác đ ng c a dòng th m.................................................................................... 34
2.3.5. Ho t đ ng nhân sinh........................................................................................... 34
2.4. Phân tích nguyên nhân chính gây s t l.................................................................... 36

H

U
TE

2.5. K t lu n t ng h p các nguyên nhân gây hi n t

ng s t l khu v c bán đ o

Thanh a .................................................................................................................. 46
CH

NG 3: ÁNH GIÁ TÁC

NG MÔI TR

H I VÙNG S T KHU V C BÌNH Q
3.1. Các tác đ ng đ i v i môi tr

NG T

NHIÊN VÀ XÃ

I – THANH A................................ 51

ng t nhiên vùng s t l ............................................. 51

3.1.1. Môi tr

ng đ t.................................................................................................... 51

3.1.2. Môi tr

ng n

3.1.3. Môi tr

ng không khí........................................................................................ 52

c................................................................................................. 52

3.2. Các tác đ ng đ i v i con ng
3.2.1. Con ng

i và đ i s ng c a ng

i dân xungquanh ............... 52

i và đ i s ng....................................................................................... 52

3.2.2. S c kh e – Y t .................................................................................................. 53
3.2.3. Giáo d c .............................................................................................................. 53
3.2.4. Kinh t xã h i...................................................................................................... 54
CH

NG 4: NGHIÊN C U

CH NG S T L

NH H

KHU V C BÁN

NG CÁC GI I PHÁP PHÒNG
O BÌNH Q

I – THANH A ........... 55

4. 1. Gi i pháp công trình ......................................................................................... 55
4.1.1. óng c c BTCT t ng l c ch ng tr

t .................................................................. 55


Trang vii

4.1.2.Gây b i chân mái d c b ng m hàn “m m” ......................................................... 55

4.1.3 Gây b i chân mái d c b ng m hàn c ng.................................................. 58
4.1.4.
4.1.5. Ph

p và b o v mái d c b ng bao t i cát .................................................... 59
ng án n o vét bên phía b b i ........................................................... 59

4.2. Phân tích l a ch n ph

ng án ........................................................................... 59

4.3. Gi i pháp phi công trình .................................................................................... 60
4.3.1 Tuyên truy n và giáo d c c ng đ ng .......................................................... 60
4.3.2 Nhi m v ch c trách c a các c quan liên quan v kh c ph c s c ....... 61

4.3.3. Nghiên c u gi i quy t nh ng b t c p trong các v n b n pháp quy liên quan
đ n v n đ s t l ....................................................................................................... 65

C
H

4.3.4. S lý kiên quy t các hành vi vi ph m lien quan đ n s t l b sông .......... 70
4.3.5. Gi m thi u các th t c hành chính có liên quan ........................................ 70
4.3.6. Tuyên truy n sâu r ng trong nhân dân ...................................................... 71

H
U
TE

4.3.7. Th ng nh t v n b n gi a các ngành liên quan .......................................... 72
K T LU N VÀ KI N NGH ....................................................................................... 73
1. K t lu n .......................................................................................................................... 73
2. Ki n ngh .............................................................................................................. 74
TÀI LI U THAM KH O .................................................................................... 76
PH L C ................................................................................................................ 77


Trang viii

DANH M C CÁC T

VI T T T

- B : Bán đ o
- S GTCC: S Giao thông công chánh ( nay là S Giao thông v n t i)

- S NN-PTNT: S Nông nghi p phát tri n nông thôn
- UB-CT: y ban – Ch th
- Q – UB: Quy t đ nh - y ban
- BTCT: Bê tông c t thép

C
H

DANH M C CÁC B NG
B ng 1.1. Ch tiêu c lý c a đ t n n khu v c bán đ o Thanh a ............................................10
B ng 1.2. Nhi t đ trung bình tháng t i tr m Tân S n Nh t, Tp. H Chí Minh........................11
ng m a n m bình quân phân b theo tháng t i Tp.H Chí Minh........................13

1.4. L

ng m a 1, 2, 3, 5, 7 ngày max t n su t 10% t i m t s tr m t i Tp. HCM..14

H
U
TE

B ng 1.3. L

B ng 1.5. Th y tri u c a Tp. H Chí Minh theo d báo ngày 01/9/2010 ............. 15
B ng 2.1 Tính toán di n tích và th tích xói l b i l ng t i các m t c t ngang- h xói Thanh a
trong mùa l 2007 (tháng 4 đ n tháng 11)....................................................................................31
B ng 2.2.

l n c a v n t c t i m t c t 1 và so sánh v i v n t c không xói cho phép c a

m u cát lòng sông Sài Gòn, khu v c bán đ o Thanh a Vo (tính theo ASCE TASK
COMMITTEE (1967 ) và MEHROTA (1983))...........................................................................38
B ng 2.3.

l n c a v n t c t i m t c t 2 và so sánh v i v n t c không xói cho phép c a m u

cát lòng sông Sài Gòn, khu v c bán đ o Thanh a Vo (tính theo ASCE TASK COMMITTEE
(1967 ) và MEHROTA (1983)) .....................................................................................................42

B ng 2.4. D báo các v trí có nguy c

s tl

Bán đ o Thanh a (n m 2007) ... 49

B ng 3.1. Th ng kê thi t h i t i m t s khu v c chính....................................................51
B ng 4.1. Quy đ nh hành lang ven sông ...................................................................62


Trang ix

DANH M C HÌNH NH VÀ

TH

Hình 1.0. B n đ đ a lý khu v c bán đ o Thanh a ................................................ 5
Hình 1.1. S h a v trí h khoan đ a ch t t i m t khu v c trên bán đ o Thanh a .............8

Hình 1.2 Mô t các l p đ t trong khu v c có h khoan ............................................ 9
Hình 1.3. Bi u đ m c m

c tri u trong ngày mùa l ............................................ 16

Hình 2.1. S đ các v trí s t l khu v c bán đ o Thanh a ................................... 20
Hình 2.2. M t s th m ho s t l trên sông Sài Gòn, khu v c bán đ o Thanh a ....................21
Hình 2.3.B n v thi t k m t c t ngang kênh Thanh a n m 1915............................................22
Hình 2.4. B n đ bi n đ ng đ

ng b sông Sài Gòn khu v c Thanh a n m 1989 –

C
H

2003 .................................................................................................................................................23
Hình 2.5. Bi n đ i lòng d n kênh Thanh a 1915– 2003 ( Ngu n: Vi n Khoa h c Th y l i
mi n Nam ........................................................................................................................................24
Hình 2.6. M t c t ngang sông Sài Gòn khu v c bán đ o Bình Qu i..........................................25

H
U
TE

Hình 2.7. M t c t ngang sông Sài Gòn khu v c ph

ng 28, qu n Bình Th nh.........................26

Hình 2.8. M t c t ngang sông Sài Gòn khu v c nhà th Lasan Mai Thôn .............. 27
Hình 2.9. V trí m t c t ngang nghiên c udi n bi n ...................................................................28
Hình 2.10. Di n bi n trên m t c t ngang 11-11............................................................................28
Hình 2.11. Di n bi n trên m t c t ngang 11-11, giai đ an tháng 4-11/2007 ..............................29

Hình 2.12. Di n bi n trên m t c t ngang 6-6 ................................................................................78
Hình 2.13. Di n bi n trên m t c t ngang 9-9 ................................................................................78
Hình 2.14. Di n bi n trên m t c t ngang 11-11............................................................................78
Hình 2.15. Di n bi n trên m t c t ngang 13-13............................................................................79
Hình 2.16. Di n bi n trên m t c t ngang 16-16............................................................................79
Hình 2.17. Di n bi n trên m t c t ngang 19-19............................................................................79
Hình 2.18. Di n bi n trên m t c t ngang 6-6, giai đ an tháng 4-11/2007 ................................80
Hình 2.19. Di n bi n trên m t c t ngang 9-9, giai đ an tháng 4-11/2007 .................................80
Hình 2.20. Di n bi n trên m t c t ngang 13-13, giai đ an tháng 4-11/2007.............................80
Hình 2.21. Di n bi n trên m t c t ngang 16-16, giai đ an tháng 4-11/2007.............................81
Hình 2.22. Di n bi n trên m t c t ngang 19-19, giai đ an tháng 4-11/2007.............................81
Hình 2.23. Di n tích xói l phía b lõm trên m t c t ngang h xói Thanh a mùa l 2007


Trang x

( tháng4-11/2007) ...........................................................................................................................30
Hình 2.24. Di n tích b i l ng t i b l i trên m t c t ngang h xói Thanh a mùa l 2007
(tháng4-11/2007) ............................................................................................................................31
Hình 2.25. Quá trình v n t c l n nh t, trung bình và v n t c không xói theo th i gian đo đ c t i
m t c t 1. .........................................................................................................................................37
Hình 2.26. Quá trình v n t c l n nh t, trung bình và v n t c không xói theo th i gian đo đ c t i
m t c t 2. .........................................................................................................................................38

Hình 2.27. V trí các khu v c s t l và b i l ng ...................................................... 47
Hình 2.28. nh v tinh khu v c Bán đ o Thanh a ................................................ 48
Hình 2.29. S đ các v trí d báo s t l khu v c bán đ o Thanh a ..................... 50

C
H

Hình 4.1. M t b ng h th ng m hàn m m, công trình b o v b sông Ti n, đo n th

ng l u

c u M Thu n - t nh Ti n Giang ...................................................................................................56
Hình 4.2. C t d c m hàn m m, công trình b o v b sông Ti n, đo n th

ng l u c u M

Thu n- t nh Ti n Giang ..................................................................................................................57

H
U
TE

Hình 4.3. H th ng m hàn “m m” t i th xã Phan Rang– Ninh Thu n...................................57
Hình 4.4. K t c u c a m hàn “m m” t i Phan Rang– Ninh Thu n..........................................58

Hình 4.5. M hàn c ng trên sông Oder c a

c .................................................... 58


Trang 1

U

M
1.TÍNH C P THI T C A

1.1.T m quan tr ng c a đ i t

TÀI
ng nghiên c u [1, tr.76]

Tuy n sông Sài Gòn, khu v c bán đ o Bình Q

i - Thanh

a thu c ph

ng

27 và 28, qu n Bình Th nh có chi u dài lòng d n x p x 11,5 km, chi u r ng lòng
sông bình quân kho ng 240 m.
Sông Sài Gòn có ý ngha c c k quan tr ng (cùng v i sông

ng Nai) nó

mang tính "s ng còn" đ i v i s phát tri n dân sinh, kinh t , xã h i và môi tr
các t nh mi n

ng

ông Nam B và m t ph n t nh Long An , trong đó đ c bi t là

Thành ph H Chí Minh -Thành ph có h n7 tri u dân và là m t trung tâm l n v
ng m i, d ch v , du l ch, khoa h c k thu t, v n hóa, là

C

H

kinh t , công nghi p, th

đ u m i giao thông và giao l u qu c t c a c n

c.

D c theo hai bên b sông Sài Gòn là n i t p trung các khu dân c l n, các
khu công nghi p hi n đ i, các khu đô th m i, các công trình xây d ng ki n trúc,

H
U
TE

kinh t , v n hóa, kho tàng, b n bãi. Hàng lo t các công trình giao thông th y và
b :c uđ

ng, b n phà, b n c ng, tuy n lu ng, kênh đào và các công trình th y

l i, các h ch a l n

th

các tr m b m, kênh m
và đang đ

ng ngu n. D c theo sông là các nhà máy n

c l n, nh ,

ng, c ng , đ p, tuy n kè, b bao, tuy n đê, kênh đào… đã

c xây d ng nh m ph c v cho các ngành kinh t khác, có th nói:

- Sông Sài Gòn không nh ng là ngu n cung c p n

c ng t cho dân sinh, cho

nông, lâm, ng nghi p, cho công nghi p, d ch v mà còn là tuy n thoát l , tiêu
thoát n

c th i, đ y m n.

- Là tuy n giao thông th y c c k quan tr ng vào b c nh t n

c, n i li n TP

H Chí Minh v i mi n ông Nam B v i mi n Tây Nam B , v i c n

c và th

gi i.
- Là ngu n cung c p th y s n n

c m n, n

c l và v t li u xây d ng quan

tr ng (cát cho xây d ng và san l p m t b ng).

- Sông Sài Gòn c ng còn là tuy n du l ch sinh thái quan tr ng, đ ng th i là
tuy n b o v
vùng ph c n.

n đ nh và cân b ng h sinh thái c a T hành ph H Chí Minh và


Trang 2

Các B , Ngành, các đ a ph

ng, t nh, thành, các c s kinh t , v n hóa… đã,

đang và s còn ti p t c khai thác, s d ng và tác đ ng đ n ngu n n
c a h th ng sông

c và lòng d n

ng Nai - Sài Gòn nói chung và v i h du sông Sài Gòn nói

riêng trên quy mô l n h n, v i di n r ng h n c v th i gian và không gian.
Cùng v i s gia t ng dân s và quá trình đô th hóa đang di n ra
v c, s hình thành và phát tri n nhanh chóng m ng l

t trên l u

i công nghi p, giao thông,

th y l i v.v… S mâu thu n ch a có t ch c th ng nh t, ch a có k ho ch, và quy
ho ch đ y đ , ch a có quy đ nh th ng nh t trong qu n lý, trong s d ng, khai thác

và tác đ ng đ n dòng sông hi n nay là nh ng thách th c n ng n đ i v i dòng
c và lòng d n sông Sài Gòn.
Trong khi chúng ta đang c n s
hi n nhanh b

n đ nh các khu dân c , h t ng c s , th c

C
H

n

c ch nh trang đô th và công nghi p hóa, hi n đ i hóa TP H Chí

Minh, đ nâng cao và t ng nhanh t c đ phát tri n kinh t thì hi n t

ng s t l b

sông đã x y ra liên ti p trong nhi u n m d c hai bên b sông Sài Gòn khu v c TP

H
U
TE

H Chí Minh, đ c bi t là t i bán đ o Thanh a.
1.2. Tính c p thi t c a đ tài

Ngày nay, v i xu th phát tri n kinh t xã h i, đô th hóa, công nghi p hóa
di n ra m nh m cùng v i s bi n đ i khí h u đã n y sinh ra nhi u v n đ Môi
tr

ng nghiêm tr ng.

t bi t là v n đ s t l b sông

n

c, trong đó có khu v c bán đ o Bình Q

i–Thanh a.

Trong nh ng n m g n đây, khu v c này th
nghiêm tr ng, gây nhi u thi t h i v ng

kh p m i n i trên c

ng xuyên x y ra nhi u v s t l

i và tài s n. Hàng ngàn hecta đ t m t

d n, nhi u công trình, xí nghi p, nhà c a s p đ xu ng sông,
hàng t đ ng m i n m, làm th t thoát tài s n c a nhà n
khó kh n cho ng
Tr

c tính thi t h i

c và nhân dân, gây nhi u

i dân s ng trong khu v c s t l .

c tình hình đó, v n đ đ t ra đ i v i các c quan ch c n ng, các nhà

khoa h c ph i cùng tham gia đ tìm hi u rõ nguyên nhân, và có bi n pháp kh c
ph c, ng n ch n, và c nh báo k p th i đ gi m b t thi t h i do s t l b sông gây
ra.


Trang 3

Vì v y, vi c th c hi n đ tài này nh m m c đích tìm ra các gi i pháp công
trình và qu n lý phù h p là th c s c p thi t đ gi m thi u các tác h i do s t l b
sông gây ra, góp ph n n đ nh đ i s ng nhân dân và đ m b o phát tri n kinh t

-

xã h i b n v ng h n.

2. M C TIÊU C A

TÀI

Nghiên c u đ nh h
thi t h i cho nhà n

ng m t s gi i pháp qu n lý phù h p nh m gi m thi u

c và nhân dân trong khu v c s t l bán đ o Bình Qu i –

Thanh a.

3. N I DUNG NGHIÊN C U
- Thu th p, c p nh t các tài li u c b n, các k t qu nghiên c u tr

c đây

C
H

trong vùng v đ a hình, đ a ch t, th y v n, dân sinh kinh t xã h i.
- K th a k t qu đi u tra và đi u tra b sung, đánh giá th c tr ng s t l
khu v c bán đ o Bình Q

i – Thanh a.

- ánh giá nguyên nhân nh h
ng

ng s t l .

ánh giá tác đ ng hi n tr ng s t l đ n môi tr

H
U
TE

-

ng đ n hi n t

ng t nhiên, xã h i và

c l i.

- Nghiên c u, đ nh h

ng các bi n pháp công trình và qu n lý thích h p

nh m gi m thi u thi t h i trong giai đo n tr
đ o Bình Q

4. PH

c m t và lâu dài cho khu v c bán

i -Thanh a.

NG PHÁP NGHIÊN C U

- Ph

ng pháp k th a các k t qu đã nghiên c u tr

- Ph

ng pháp đi u tra th c đ a.

- Ph

ng pháp phân tích, t ng h p, th ng kê s li u.

c đây.


Trang 4

5. TÍNH M I
-

i u tra các v n b n pháp quy liên quan đ n hành lang an toàn đ i v i các

công trình d c hai bên b sông.
-

i u tra các c s h t ng (nhà c a, b n bãi, các xí nghi p, doanh nghi p

s n xu t kinh doanh,…) tr

c và sau khi có v n b n pháp quy.

- i u tra vi c th c thi pháp lu t c a ng

i dân và chính quy n đ a ph

ng.

xu t m t s gi i pháp qu n lý s t l giúp các c quan liên quan ban

-

hành các quy đ nh qu n lý phù h p, h n ch nh ng thi t h i cho Nhà n
dân khu v c bán đ o Thanh

c và nhân

a nói riêng và cho các khu v c s t l trên đ a bàn

thành ph nói chung.

IT

NG NGHIÊN C U

C
H

6. PH M VI VÀ

6.1. N i dung: Nghiên c u đ xu t các gi i pháp đ gi m thi u thi t h i cho khu
v c s t l bán đ o Bình Q

i – Thanh a.

6.2. Không gian: Bán đ o Bình Q
it

ng: Nh ng khu v c đã và có nguy c s t l .

H
U

TE

6.3.

i – Thanh a.

7. Ý NGH A KHOA H C VÀ TH C TI N
Ý ngh a v m t khoa h c và th c ti n c a đ tài này là giúp cho các c quan
ch c n ng liên quan c n c làm c s đ có nh ng h
liên quan s t l

m t cách phù h p.

ng x lý và qu n lý v n đ


H
U
TE

C
H

Trang 5

Hình 1.0. B n đ đ a lý khu v c bán đ o Thanh a


Trang 6

CH

NG 1: T NG QUAN V T

KHU V C S T L

BÁN

NHIÊN VÀ XÃ H I

O BÌNH Q

S phát sinh, phát tri n c a hi n t

I – THANH A

ng s t l b sông Sài Gòn g n li n v iđi u

ki n t nhiên và kinh t xã h i vùng Thành ph H Chí Minh nói chung và đi u ki n
đánh

c th c a nh ng khu v c khác nhau d c theo b sông Sài Gòn nói riêng.
giá nh h

ng c a nó đ i v i hi n t

ng tr

t l , ta có th khái quát d

i d ng

hàm s sau:
S t l b sông = f(a,b,c,d,e).
Trong đó:
a hình

b:

a ch t, đ a m o và tính ch t c lý c a đ t n n

c : i u ki n khí t

ng

d : i u ki n th y v n

H
U
TE

e : i u ki n kinh t xã h i

1.1. I U KI N T
1.1.1.

C
H

a:

NHIÊN [1, tr.76]

a hình

a hình lòng sông Sài Gòn khu v c bán đ o Thanh a đ

c Vi n Khoa h c

Th y l i mi n Nam th c hi n tháng 7 n m 2007 v i h cao đ Qu c Gia (Hòn
D u) và h t a đ Qu c Gia (VN 2000). K t qu cho th y đ a hình b sông t

ng

đ i th p, cao đ trung bình kho ng +1,30 m đ n +1,50m, ngo i tr m t s khu v c
đ

c tôn cao n n b ng đ t đ p. Mái d c b sông giao đ ng t 2 đ n 3, d c nh t là

khu v c h xói đo n kè La San Mai Thôn. Toàn tuy n l ch sâu sông Sài Gòn đ u
n m l ch v phía b lõm c a các đo n sông cong. Cao đ đáy sông th p nh t vào
kho ng t -18m đ n -21m.
1.1.2. C u trúc đ a ch t, đ a m o và tính ch t c lý c a đ t n n
Theo tài li u c a Vi n Khoa h c th y l i mi n Nam,khu v c bán đ o Thanh
a và vùng ven sông Sài
òn đG c t o b i các tr m tích Holocence và
Pleistocence. Nh ng thành t o này có m i quan h ch t ch v i s hình thành và
phát tri n c a sông hi n nay. C u t o đ a ch t nh h

ng r t l n đ n hi n t

ng


Trang 7

s tl b , c th là đ t bùn sét m m y u d b m t n đ nh khi b ngo i l c tác
đ ng. K t qu phân tích các tài li u h khoan kh o sát đ a ch t công trình d c
đo n sông nghiên c u

đ sâu 30m cho th y c u t o đ a ch t b sông g m:

* Các thành t o tr m tích Holocene:
đ sâu t 0 đ n 25-26m. M t c t chia làm 2 ph n:

Phân b

Ph n trên là đ t san l p: cát trung m n màu xám vàng, tr ng thái x p đ n ch t
v a; b dày thay đ i t 1,2m đ n 2,5m. Thành ph n g m: cát chi m 97%, b t chi m
3%.
Ph n d

i là sét, bùn sét, màu xám xanh, xám đen, tr ng thái d o ch y đ n

chi m 50%, cát chi m 1%.

C
H

ch y; b dày thay đ i t 23m đ n 23, 5m. Thành ph n g m: sét chi m 35%, b t

* Các thành t o tr m tích Pleistocene:

đ sâu t 25-26m đ n 50m. M t c t chia làm 2 ph n:

Phân b

Ph n trên là sét, á sét màu xám vàng, tr ng thái d o m m đ n d o c ng, b dày
2,5-3,5m đ n 4,5 -5,5m. Thành ph n g m: s n s i chi m 0,2%, cát

H
U
TE

thay đ i t

chi m 19,4%, b i chi m 33,5%, sét chi m 46,9%.
Ph n d

i là cát h t m n đ n h t trung màu xám vàng, tr ng thái ch t v a đ n

ch t, b dày h n 25m. Thành ph n g m: cát chi m 88%, b t chi m 12%; xen k p
th u kính sét màu xám đen, tr ng thái d o m m đ n d o c ng.
Các thành t o này do m i hình thành, g n nh ch a tr i qua quá trình nén
ch t t nhiên, các h t ch a đ

c g n k t ho c g n k t y u, thêm vào đó các thành

t o này có ngu n g c đ m l y sông, bi n h n h p th

ng ch a nhi u v t ch t h u

c và thành ph n mu i h òa tan nên chúng có tính ch t c lý và hóa lý đ c bi t, d
nh y c m v i nh ng tác đ ng bên ngoài, tính ch t c a đ t d b bi n đ i và là ti n
đ cho quá trình s t l b x y ra khi có các y u t khác tác đ ng đ n nó.
C n c vào k t qu kh o sát th c đ a (x em hình 1.1) và thí nghim trong
phòng, k t m t đ t t nhiên xu ng đ sâu 30 m (đáy các h khoan) có các l p
đ t chính đ

c mô t nh trong Hình 1.2.

L p 1a: L p đ t san l p (sét, xà b n, t p ch t h u c ).


Trang 8

L p 1: Bùn sét màu xám xanh, xám nâu l n th c v t. L p này có b dày
trung bình là 18,5m.
L p 2a: Sét màu vàng nâu, xám xanh, nâu đ tr ng thái d o c ng. ây là l p
xen k p, ch g p

m t s h khoan.

L p 2b: Sét màu xám nâu, tr ng thái d o m m. L p này ch có

h khoan.

C
H

L p 2: Cát l n sét màu xám xanh, xám vàng, tr ng thái d o.

6

3

H
U
TE

3

4

5

6

7

7

2

1

1

V trí h khoan
A: H khoan trên c n

Hình 1.1. S h a v trí h khoan đ a ch t t i m t khu v c trên bán đ o Thanh a
(Ngu n: Vi n Khoa h c Th y l i mi n Nam)


C
H

Trang 9

H
U
TE

(a) M t c t đ a ch t tuy n khoan trên c n

(b)M t c t đ a ch t tuy n khoan d

in

c

Hình 1.2 Mô t các l p đ t trong khu v c có h khoan


Trang 10

B ng 1.1. Ch tiêu c lý c a đ t n n khu v c bán đ o Thanh a
Ch tiêu c lý

Ký

hi u

nv

L p1

L p 2a

L p 2b

L p2

Bùn sét

Sét

Sét

Cát l n
é

1. Thành ph n h t
P%
P%
P%
P%
W

%
%

%
%
%

γ W tc
γ WII tt
γ bh
γc
∆
n
e
G
WL
WP
IP
B

g/cm3
g/cm3
g/cm3
g/cm3

ϕtc
ϕ II tt
ϕ I tt

15. L c dính
Tiêu chu n
Tính toán

Ctc
C II tt
C I tt
a po-p1
a p1-p2
a p2-p3
a p3-p4
a p4-p5
K
E

16. H s nén lún

17. H s th m
18. Moduyn bi n

1,0
82,3
3,7
13,0
27,31

9,9
41,6
48,5
26,82

12,2
20,5
67,5

30,20

1,49
1,48
1,50
0,80
2,65
69,7
2,297
98,1
51,94
32,98
19,06
2,74

1,98

1,92

1,99
1,56
2,74
42,91
0,752
97,57
41,64
21,55
20,09
0,26

1,93
1,47
2,69
45,20
0,824
98,60
38,08
17,74
20,34
0,61

đ
đ
đ

04057’
04045’
04038’

17040’
17008’
16043’

14044’

15026’
14055’
14035’

kG/cm2

kG/cm2
kG/cm2
cm2/kG
cm2/kG
cm2/kG
cm2/kG
cm2/kG
cm/s
kG/cm2

0,09
0,07
0,07
0,644
0,535
0,388
0,216
0,052
8,28x10-6
3,50

0,22
0,21
0,20
0,104
0,075
0,056
0,018
0,002
3,08x10-6

23,96

0,14

0,09
0,08
0,07
0,106
0,082
0,059
0,026
0,006
2,13x10-5
20,05

%
%
%
%
%

C
H

4,3
36,1
59,6
85,1

H

U
TE

Hàm l ng h t s n
Hàm l ng h t cát
Hàm l ng h t b i
Hàm l ng h t sét
2.
m t nhiên
3. Dung tích t nhiên
Tiêu chu n
Tính toán
4. Dung tr ng bão hòa
5. Dung tr ng khô
6. T tr ng
7.
r ng
8. H s r ng
9.
bão hòa
10. Gi i h n ch y
11.Gi i h n d o
12. Ch s d o
13.
s t
14. Góc ma sát trong
Tiêu chu n
Tính toán

0,090

0,077
0,062
0,029
0,007
5,14x10-6
20,86

1,94
1,92
1,95
1,52
2,67
43,04
0,758
96,43
28,53
22,64
5,89
0,80

(Ngu n: Trung tâm nghiên c u chính tr sông và phòng ch ng thiên tai – Vi n
Khoa h c th y l i mi n Nam)


Trang 11

C n c vào k t qu kh o sát đ a ch t công trình và thí nghi m trong phòng cho
th y đi u ki n đ a ch t công trình khu v c kh o sát có l p 1 r t y u, d gây ra hi n
t

ng tr

t s t mái

phía b sông r ch. L p 2 có s c ch u t i trung bình đ n t

đ i t t, nh ng l i n m sâu và có thành ph n h t nhi u cát, d d n t i hi n t
chân. K t c u c a hai l p đ t nh đã nêu r t b t l i cho n đ nh b sông d

ng

ng xói

i tác đ ng

c a dòng ch y và ngo i l c tác đ ng lên b sông.
1.1.3. i u ki n khí t
a. Khí t

ng th y v n

ng

Khí h u thành ph H Chí Minh là khí h u nhi t đ i gió mùa m áp quanh n m
và có c

ng b t đ u vào tháng 5 và k t thúc vào tháng 10. Mùa khô th

C
H

th

ng đ m a l n. M t n m có 2 mùa rõ r t, mùa m a và mùa khô. Mùa m a

tháng 11 và k t thúc vào tháng 4 n m sau.
y u t sau:
- Nhi t đ không khí:

c tr ng c a khí t

ng b t đ u vào

ng th hi n

mts

H
U
TE

Nhi t đ trung bình hàng n m cao27o C. Nhi t đ bình quân tháng thay đ i
không l n, th p nh t 25,90C, cao nh t 29,30C.
+ Nhi t đ cao nh t tuy t đ i 40oC (n m 1912).
+ Nhi t đ th p nh t tuy t đ i 13,8 o C (n m 1937).
+ Biên đ nhi t đ gi a ban ngày và ban đêm chênh l ch nhau khá l n (t 8oC
đ n 10 oC). Ban ngày, nhi t đ có th lên t i 33 đ n 35oC trong khi nhi t đ ban đêm
ch còn 22 đ n 24oC.

Nhi t đ trung bình tháng t i tr m Tân S n Nh t trình bày trong B ng 1.2.

B ng 1.2. Nhi t đ trung bình tháng t i tr m Tân S n Nh t, Tp. H Chí Minh
Nhi t đ bình quân tháng (oC)
I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

N m

26,2

26,8

28,1

29,3

29,1

27,8

27,4

27,3

27,1

27,0

26,3

25,9

27,4

(Ngu n: Trung tâm nghiên c u chính tr sông và phòng ch ng thiên tai
Vi n Khoa h c th y l i mi n Nam.)


Trang 12

- Gió:
H

ng gió th nh hành có 2 h

ng chính là Tây Nam và ông B c. H

ng gió

Tây Nam xu t hi n trong mùa m a, t tháng 5 đ n tháng 10. Gió ông B c xu t hi n
trong mùa khô, t tháng 11 đ n tháng 4 n m sau. T c đ gió th

ng xuyên t 2,0 đ n

4,0m/s
Bão ít xu t hi n nh ng không ph i là không có. Theo th ng kê trong vòng 100
n m tr l i đây, có kho ng 10% s c n bão đ b vào n
Chí Minh.Tuy nhiên, t l
nh h

nh h

c ta nh h

ng đ n Tp.H

ng tr c ti p ch chi m t l 2,5%. Các c n bão gây

ng tr c ti p hay gián ti p đ n vùng này vào nh ng tháng cu i n m, gây m a

C
H

l n (200-300mm/ngày) trên ph m vi t oàn vùng. Bão đ t đ n c p 10 (20-25m/s).
Trong vùng đôi khi còn có l c xoáy v i t c đ kho ng 30m/s, xu t hi n trong th i
gian ng n và ph m vi h p, c ng có th phá h ai c s h t ng c a khu v c.
m không khí:

-

H
U
TE

m bi n đ i theo mùa v i các tháng mùa m a bình quân là 85% trong khi

trung bình c a các tháng mùa khô ch đ t 70%
+
+
+
+

-L

m bình quân c n m toàn vùng là 78%;
m bình quân c n m tr m Tân S n Nh t là 77%;

m l n nh t tuy t đ i đã đo đ

c là 99%;

m nh nh t tuy t đ i đã đo đ

c là 24%;

ng b c h i:

Do nhi t đ cao, n ng nhi u và có gió th

ng xuyên nên l

ng n

cb ch i

bình quân n m khá l n: 1300 mm trong ng piche và 1700mm trong ch u A.
Cáctháng mùa khô l

ng b c h i l n h n, t 130-160 mm. Các tháng có l

ng b c

h i nh h n là mùa m a, kho ng 70 đ n 90 mm.
- Ch đ n ng:
Bình quân m i ngày n ng t 7 đ n 8 gi ;S gi n ng bình quân c n m là 2600
gi .
- Ch đ m a:


Trang 13

M a phân b theo 2 mùa rõ r t, l
chi m đ n 90% l

ng m a c n m. L

ng m a t tháng 05 đ n tháng 10 hàng n m
ng m a các tháng mùa khô ch kho ng 10%,

đ c bi t các tháng 1, 2, 3 h u nh không có m a. L
1200 đ n 1900mm
l

ng m a bình quân bi n đ i t

khu v c n i thành. Phía B c, ông B c (qu n 9, Th

c) có

ng m a l n h n c , t 1700 đ n 1900 mm. Vùng ven bi n C n Gi có l

ng m a

nh h n (kho ng 1060mm). Các vùng khác l

ng m a t 1500 đ n 1700mm. Hàng

n m, Tp. H Chí Minh có kho ng 120 đ n 150 ngày m a. Các tháng mùa m a
th

ng có trên 20 ngày m i tháng.
L

ng m a bình quân n m phân b theo tháng

m t s tr m

Tp.H Chí

m t s tr m trình bày trong B ng 1.4.
B ng 1.3. L

C
H

Minh trình bày trong B ng 1.3. Mô hình m a 1,2,3,5,7 ngày max t n su t 10% t i
ng m a n m bình quân phân b theo tháng t i Tp.H Chí Minh
Lu ng m a bình quân tháng (mm)
I

II

III

IV

V

VI

TSN

13

4

11

48

20

31

8

3

6

16

26

22

7

7

9

11

17

18

2

4

9

16

21

24

0

7

0

14

26

30

6

1

2

NB

CG

HM
T

7

0

12

4

VII

VIII

IX

X

XI

XII

N m

29

271

32

27

11

46

1932

7

4

8

25

18

65

15

1433

5

1

16

16

32

6

1061

8

9

25

21

11

21

1525

0

6

4

27

25

99

25

1717

4

4

H
U
TE

T i

0

0

1

2

6

2

12

5

21

14

50

48

220

196

232

259

(Ngu n: Trung tâm nghiên c u chính tr sông và phòng ch ng thiên tai
Vi n Khoa h c th y l i mi n Nam)
Ghi chú: TSN: Tân S n Nh t; NB: Nhà Bè; CG: C n Gi ; HM: Hóc Môn; T : Th
c.


Trang 14

1.4. L

ng m a 1, 2, 3, 5, 7 ngày max t n su t 10% t i m t s tr m t i Tp.
HCM

Tr m

S

X

Th i

Z

L

n m

(mm)

đo n

max

(10%)

ngày

(mm)

1

2

ng m a (mm)

3

4

5

6

7

max
133

1

177

S n

201

3

248

Nh t

253

5

311

296

7

357

120

1

177

175

3

248

239

5

311

269

7

357

Nhà

59

19

Bè

133

13,7

50,1

93,4

57,5

3,6

56,7

105,5

65,0

22,3

12,3

3,8

60,4

113

69,3

C

H

Tân

17,7

120

43,8

64,4

67

16,4

0,0

53,4

76,8

81,7

43,8

14,8

0,0

48,3

71,0

H
U
TE

(Ngu n: Trung tâm nghiên c u chính tr sông và phòng ch ng thiên tai – Vi n
Khoa h c th y l i mi n Nam)

1.1.4. i u ki n th y v n c a sông

Th y tri u c a sông Sài Gòn có đ c đi m bán nh t tri u không đ u c a bi n
ông. Th y tri u dao đ ng t 3- 4m, lên xu ng m i ngày hai l n v i hai đ nh tri u
x p x nhau và hai chân tri u chênh l ch nhau khá l n. Th i gian gi a hai chân và
hai đ nh vào kho ng 12 gi đ n 12 gi 30. M t tháng có hai l n tri u c
l n tri u kém. Trong n m, đ nh tri u cao th
02 n m sau.

nh tri u th p th

Do n ng l

M cn
Gòn đ

ng xu t hi n t tháng 05 đ n tháng 08.

ng tri u l n ( biên đ tri u l n), lòng sông sâu, đ d c sông nh

c l i. Khi tri u xu ng, đ d c m c n

- Dòng ch y l

ch

ch

ng t bi n

ng t sông ra bi n.

c l n nh t theo các t n su t khác nhau t i tr m Phú An trên sông Sài

c th ng kê và tính toán. M c n

1,43m. M c n

ng và hai

ng xu t hi n t tháng 09 đ n tháng

nên tri u truy n r t m nh vào sông. Khi tri u lên, đ d c m c n
vào sông và ng

23,8

c cao nh t ng v i t n su t P = 5% là

c th p nh t ng v i t n su t P = 95% là - 2,60m.

73,8


Trang 15

đánh giá m c đ

nh h

ng c a dòng ch y l đ i v i s s t l b sông

Sài Gòn, c n xem xét các đ c tr ng l : th i gian xu t hi n l , t ng l

ng l , l u

t c và dòng ch y l .
đánh giá m c đ

nh h

ng c a dòng ch y l đ i v i s s t l b sông

Sài Gòn, c n xem xét các đ c tr ng l : th i gian xu t hi n l , t ng l ng l , l u
t c và dòng ch y l .
sông Sài Gòn xu t hi n vào tháng 8, 9, 10, 11 v i t ng l

L

ng n

c mùa

l 6,8 – 6,9 t m3.
M cn
phía th

c l bi n đ ng nhi u H max = 110-122 cm, ph thu c vào l

ng l u v và l

ng n

c

ng m a t i ch , l càng kéo dài thì m c đ s t l càng

C
H

l n.

L u t c dòng ch y l : v mùa l v n t c dòng ch y r t l n là y u t quan
tr ng nh h

ng đ n quá trình tr

t l b sông Sài Gòn.

T i Thanh a V max = 0,6 – 1,1 m/s.

H
U
TE

- V i c u t o đ a ch t b :

- V i c u trúc đ a ch t b : l p bùn sét có v n t c t i h n xâm th c V gh = 0,5
– 0,87 m/s, rõ ràng v mùa l V max l n h n nhi u V gh d n đ n b b xói l .
H
khi h

ng dòng ch y l : nh h

ng r t l n đ n quá trình s t l b sông Sài Gòn

ng dòng ch y l ép sát và đâm vào b .
B ng 1.5. Th y tri u c a Tp. H Chí Minh theo d báo ngày 01/9/2010
Gi

cao m c n

t ng gi (m)

c

Gi

cao m c n
gi (m)

0

3,0

12

2,6

1

2,8

13

2,2

2

2,7

14

1,9

3

2,7

15

1,8

4

2,7

16

1,7

5

2,9

17

1,8

6

3,2

18

2,0

c t ng