Quy trình sửa chữa main máy tinh g31

KT-08SK
THUYẾT MINH SÁNG KIẾN
1. Mô tả bản chất của giải pháp sáng kiến
4.1. Tổng quan về main máy tính

Hình 1: Main G31
Mainboard(Bo mạch chủ) hay còn được gọi với những cái tên khác như mb, motherboard,
mobd, backplane board, base board, main circuit board, planar board, system board, hoặc
trên máy tính của Apple là Logic board. Bo mạch chủ (motherboard) là một bảng mạch đóng
vai trò nền tảng của một bộ máy tính, được đặt ở vị trí trung tâm thùng máy (case). Nó phân
phối điện cho CPU, RAM, và tất cả các thành phần khác thuộc phần cứng của máy tính.
Quan trọng nhất là bo mạch chủ tạo ra mối liên kết giữa các thành phần này với nhau.

4.2. Sơ đồ khối và chức năng của các khối
1


Mạch định dạng

Hình 2: Sơ đồ khối của mainboard
•

Soket

(đế

cắm
theo
chủng
Mainboard
Mainboard

Mainboard

CPU)

•

Có
nhiều
loại
đế
cắm
cho
CPU
tuỳ
–
Socket
370
trên
các
–
Socket
478
trên
các
–
Socket
478
trên
các
Các chân Socket do Chipset bắc điều khiển.

North
Bridge

•

– Chipset bắc có nhiệm vụ điều khiển các thành phần có tốc độ cao như CPU, RAM và Card Video
– Chipset điều khiển về tốc độ BUS và điều khiển chuyển mạch dữ liệu, đảm bảo cho dữ liệu qua
lại giữa các thành phần được thông suốt và liên tục, khai thác hết được tốc độ của CPU và bộ nhớ
RAM
– Có thể ví Chipset giống như một nút giao thông ở một ngã tư, điều khiển chuyển mạch như các
đèn xanh đèn đỏ cho phép từng luồng dữ liệu đi qua trong một khoảng thời gian nhất định, còn
điều khiển tốc độ BUS là mỗi hướng của ngã tư khác nhau thì các phương tiện phải chạy theo một
tốc độ quy định.
Sourth
Bridge
(Chipset
nam)

•

– Chức năng của chipset nam tương tụ như chipset bắc, nhưng chipset nam điều khiển các thành
phần có tốc độ chậm như: Card Sound, Card Net, ổ cứng, ổ CD ROM, các cổng USB, IC SIO và
BIOS v v…
ROM
BIOS
(Read
Olly
Memory
–
Basic

In
Out
System)

•

– ROM là IC nhớ chỉ đọc, BIOS là chương trình nạp trong ROM do nhà sản xuất Mainboard nạp
vào,
chương
trình
BIOS
có
các
chức
năng
chính
sau
đây:
–
Khởi
động
máy
tính,
duy
trì
sự
hoạt
động
của
CPU

–
Kiểm
tra
lỗi
của
bộ
nhớ
RAM
và
Card
Video
– Quản lý trình điều khiển cho chipset bắc, chipset nam, IC-SIO và card video onboard
– Cung cấp bản cài đặt CMOS SETUP mặc định để máy có thể hoạt động ta chưa thiết lập CMOS
IC SIO (Super In Out) – IC điều khiển các cổng vào ra dữ liệu

(Chipset

loại
Mainboard
Pentium
3
Pentium
4
Pentium
4
bắc)

– SIO điều khiển các thiết bị trên cổng Parallel như máy In, máy Scaner, điều khiển ổ mềm, các

2

•

cổng
Serial
như
cổng
COM,
cổng
PS/2
– Ngoài ra SIO còn thực hiện giám sát các bộ phận khác trên Main hoạt động để cung cấp tín hiệu
báo
sự
cố
– Tích hợp mạch điều khiển tắt mở nguồn, tạo tín hiệu Reset hệ thống.
Clockgen
(Clocking)
–
Mạch
tạo
xung
Clock

•

– Mạch tạo xung Clock có vai trò quan trọng trên Main, chúng tạo xung nhịp cung cấp cho các
thành phần trên Main hoạt động đồng thời đồng bộ sự hoạt động của toàn hệ thống máy tính, nếu
mạch Clock bị hỏng thì các thành phần trên Main không thể hoạt động được, mạch Clocking hoạt
động đầu tiên sau khi Main có nguồn chính cung cấp.

VRM
(Vol
Regu
Module)
–
Modul
ổn
áp.

•

– Đây là mạch điều khiển nguồn VCORE cấp cho CPU, mạch có nhiệm vụ biến đổi điện áp 12V/2A
thành điện áp khoảng 1,5V và cho dòng lên tới 10A để cấp cho CPU, mạch bao gồm các linh kiện
như đèn Mosfet, IC dao động, các mạch lọc L,C
Khe
AGP
hoặc
PCI
Express

•

.- Khe AGP và PCI Express dùng để gắn Card video, khe AGP hoặc PCI Express do Chipset bắc
điều khiển.
Khe
RAM

•

– Khe RAM do Chipset bắc điều khiển dùng để gắn bộ nhớ RAM, đây là bộ nhớ trung gian không

thể thiếu được trong một hệ thống máy tính.
Khe
PCI

•

– Khe PCI do Chipset nam điều khiển dùng để gắn các Card mở rộng như Card sound, Card Net
…
Cổng
IDE
– Cổng IDE do Chipset nam điều khiển, cổng IDE dùng để gắn các ổ đĩa như HDD, CDROM, DVD
…

5. Một số hư hỏng thường gặp ở mainboard G31
5.1. Hư hỏng phần cứng
Lỗi hư hỏng

Nguyên nhân

Phương án khắc phục

kích nguồn main chạy
nhưng không boot

do lỗi ic dao động isl 6321

tiến hành thay cặp FET
và chip isl 6321 main
boot bình thường.

không kích nguồn được

Chết Mosfet đảo nối đường
PS-On với chip SIO.
Hỏng thạch anh 32k cho
chipset Nam.
Hở chân hoặc lỗi chipset Nam.
Hở chân hoặc lỗi chip SIO.

gỡ bỏ nguồn cấp VRM
main kích nguồn dc ! đo
ktra thì chết 1 FET 12V
tiến hành thay Fet khác
main boot bình thường.

Khởi động máy tính,
màn không lên, quạt
chip vẫn quay. Màn
hiện lên "No signal"...

do mainboad,lỏng chân
ram,hỏng CPU,thiết lập BIOS
sai

Tháo các thiết bị không
cần thiết,kiểm tra lại
RAM,CPU,thiết lập lại
BIOS

3

Bệnh Nguồn

Hỏng nguồn

Dung card test nguồn
kiểm tra,hỏng thì thay
thế

Mất xung reset

Jumper CLEAR CMOS không
cắm vào Main
Mất nguồn 1,8V cấp cho
Chipset
Hỏng mạch Clock Gen (chưa
có xung Clock)
Mất nguồn 1,5V cấp cho
Chipset
Mất tín hiệu P.G từ nguồn
ATX cấp xuống Main qua dây
mầu xám
Mạch VRM có sự cố (không
có tín hiệu VRM_GD)
Chưa gắn CPU vào
Mainboard - mạch VRM
không hoạt động
Hỏng mạch ổn áp cho RAM
hoặc cho Card AGP

Đứt cầu chì >mất nguồn 5v
cấp cho 2 cổng PS2
Lỗi chip SIO

Kiểm tra xung clock
chính cấp cho Main và
CPU
Chip BIOS ROM bị lỗi
Tra thông số báo trên
card test main.

Không nhận bàn phím và
chuột

Chết BIOS

Do quá trình “Nâng cấp
BIOS” không thành công
Phù Tụ
Do nguồn điện không ổn định
Card mở
Do các chân không tiếp xúc
rộng,AGP,SOUND,không bẩn,bị hoen rỉ dẫn đến không
nhận RAM
tiếp xúc
Lỗi CPU
Chân tiếp xúc ko tốt
Hở chân socket

Quạt quay máy không

boot

Lỗi xung clock

Lỗi chip Bắc

Không nhận CPU
Không nhận Ram

Các đường DATA đều
có các tụ lọc nhiễu này
lâu ngày sẽ bị gỉ,vệ sinh
sạch sẽ lại

Chép lại ROM
Thay tụ
Vệ sinh sạch lại,thử các
khe cắm khác nhau
Vệ sinh nhẹ nhàng trách
cong chân
Dung card test socket
Hấp khô lại socket
Hàn khò lại IC clock
Thay thử thạch anh 14.3
Thay IC clock(số hiệu)
Tất cả 3 lỗi thường gặp
nêu trên đều phải hấp lại
4

Card test main báo lỗi 25-26

Lỗi chip Nam

Không kisck được nguồn
Mất xung reset
Chập chờn,không nhận hoặc
nhận mà không chạy
USB,HDD,CD…

chip Bắc hoặc tháo chip
Bắc ra
làm chân đóng vô lại
hoặc phải thay chip Bắc
khác.
Hấp lại chip hoặc thay
chip mới

a. Căn cứ xây dựng qui trình
Dựa vào sơ đồ khối, sơ đồ nguyên lí của main máy tính nói chung và sơ
đồ cấu tạo chi tiết của main G31 nói riêng.
Dựa vào các hư hỏng thường gặp của máy tính
b. Xây dựng qui trình sửa chữa main G31
Mainboard là một mạch điện tử phức tạp, để có thể kiểm tra xác định và
sửa chữa hư hỏng chính xác cần xác định khối hư hỏng. Các khối này liên hệ
logic với nhau. Vì vậy để kiểm tra xác định hư hỏng và sửa chữa thì phải kiểm
tra tín hiệu vào và ra của từng khối. Nếu khối nào có tín hiệu vào và tín hiệu ra
đúng thì khối đó hoạt động bình thường, khối nào có tín hiệu vào mà không có
tín hiệu ra thì gặp sự cố ở khối đó.
Để thuận tiện cho quá trình kiểm tra sửa chữa, lựa chọn phương pháp

kiểm tra ngược tức là đi kiểm tra tín hiệu ra của từng khối hoặc từng nhánh nhỏ
trong khối khi có tín hiệu vào. Khi một khối (hoặc một nhánh nhỏ trong khối)
cho tín ra đầy đủ thì khối đó (hoặc nhánh đó) không gặp sự cố, hoạt động bình
thường. Như vậy sẽ tiết kiệm được thời gian kiểm tra.
Dựa vào các căn cứ trên cũng như phương pháp xây dựng qui trình và sơ
đồ cấu tạo chi tiết của mainboard, tác giả xây dựng qui trình sửa chữa
mainboard một cách chi tiết và cụ thể tới từng linh kiện, giúp người sửa chữa
căn cứ vào qui trình đó để sớm phát hiện ra lỗi hỏng và khắc phục các hư hỏng
đó nhanh chóng, kịp thời. Qui trình này bao gồm 04 sơ đồ qui trình, trong đó 1
sơ đồ quy chình, 03 sơ đồ tương ứng với 3 khối mạch điện tử khách nhau.
5.4. Áp dụng, thử nghiệm qui trình sửa chữa mainboard G31
Áp dụng qui trình sửa chữa main máy tính đã xây dựng, tác giả sáng kiến
đã sửa được 02 máy tính :
Tên máy

5


Tình
trạng

Quạt chạy nhưng ko boot được

Nguyên
nhân

Mất xung reset

Phương
án khắc

phục

Kiểm tra các nguồn cấp cho
main
Kiểm tra chip Nam

Không nhận bàn phím và chuột
Đứt cầu chì >mất nguồn 5v cấp
cho 2 cổng PS2
Lỗi chip SIO
Các đường DATA đều có các tụ
lọc nhiễu này lâu ngày sẽ bị gỉ,vệ
sinh sạch sẽ lại

Kiểm tra chip Nam
Kiểm tra đo đạc các thông số kỹ thuật của 02 máy in này, kết quả đạt tiêu
chuẩn, có thể đưa vào sử dụng.
Nhận xét của đơn vị áp dụng sáng kiến: Đề nghị cho áp dụng chính thức
qui trình tại đơn vị và tiếp tục thử nghiệm trên các loại máy in laser khác để
hoàn thiện qui trình.
6. Dự kiến hiệu quả của sáng kiến
- Quốc phòng: Căn cứ vào qui trình giúp người cán bộ kiểm tra sửa chữa
mainboard nhanh chóng, chính xác, phục vụ công tác bảo đảm CNTT tại Viện.
- Kỹ thuật: Sáng kiến cung cấp một qui trình kiểm tra sửa chữa mainboard
một cách chi tiết, cụ thể. Đối với các loại máy tính khác, tuy khác nhau về cấu
tạo nhưng đều cùng chung một nguyên lí. Ứng dụng quy trình trên vào sửa chữa
cho mainboard khác tác giả đã sửa chữa được 02 máy tính, qua kiểm tra đo đạc
máy đã hoạt động bình thường, có thể đưa vào sử dụng. Bởi vậy nên lấy qui
trình sửa chữa mainboard làm tài liệu tham khảo để tiến hành sửa chữa các loại
mainboard khác.

TÁC GIẢ

6