Đề thi học sinh giỏi thí nghiệm thực hành môn Sinh học 9 kèm đáp án

PHÒNG GD&ĐT
HUYỆN THÁP MƯỜI
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề gồm có 02 trang)

KỲ THI HỌC SINH GIỎI
THÍ NGHIỆM THỰC HÀNH LỚP 9 VÒNG HUYỆN
NĂM HỌC: 2016-2017
Môn thi: SINH HỌC
Ngày thi: 09/10/2016
Thời gian: 60 phút (không kể thời gian phát đề)

Bài I: (10,0 điểm)
1. Cắt ngang cành hoa, dùng kính lúp quan sát phần bị nhuộm màu, sự thay đổi màu
sắc của cánh hoa. Em có nhận xét gì về hiện tượng đó ? Em hãy nêu tóm tắt cách thực
hiện thí nghiệm để chứng minh được điều đó.
2. Em hãy quan sát thí nghiệm qua hình ảnh minh hoạ và cho biết:
* Thí nghiệm 1:

* Thí nghiệm 2:

* Thí nghiệm 3:
Chuông A
Chuông B
Cốc nước vôi
trong

* Thí nghiệm 4:


* Thí nghiệm 5:

a. Những thí nghiệm nào chứng minh quá trình quang hợp của cây, những thí nghiệm
nào chứng minh cây có hô hấp ?
b. Thí nghiệm 1: Việc bịt lá thí nghiệm bằng băng giấy đen nhằm mục đích gì ? Chỉ
có phần nào của lá thí nghiệm đã chế tạo được tinh bột ? Vì sao em biết ?
c. Ở thí nghiệm 4: Không khí trong 02 chuông đều có chất khí gì ? Vì sao em biết ?
Vì sao trên mặt cốc nước vôi trong chuông A có lớp váng trắng đục dày hơn ?
d. Thí nghiệm 5: Chúng ta phải bố trí thí nghiệm thế nào và phải thử kết quả của thí
nghiệm ra sao để biết được cây đã lấy khí ôxi của không khí ?
e. Từ các thí nghiệm trên em hãy viết ra phương trình quang hợp và hô hấp ?
Bài II: (10,0 điểm)
1. Hãy tiến hành làm thí nghiệm chứng minh tủy sống là trung khu của các phản xạ có điều
kiện trên Ếch (Ếch đã huỷ não để nguyên tuỷ).

- Bước 1: Kích thích nhẹ một chi bằng HCl (chẳng hạn chi sau bên trái) 0,3%.
- Bước 2: Kích thích chi đó mạnh hơn bằng HCl 1%.
- Bước 3: Kích thích rất mạnh chi đó bằng HCl 3%.
Sau khi tiến hành thí nghiệm các em hãy cho biết và ghi kết quả vào bảng sau:
+ Cách huỷ não ếch.
Các bước
Hiện tượng
Rút ra kết luận về chức
năng của tuỷ sống
- Ếch đã huỷ não, cử động của các chi
như thế nào ?
- Bước 1: Kích thích nhẹ một chi bằng
HCl (chẳng hạn chi sau bên trái) 0,3%.
- Bước 2: Kích thích chi đó mạnh hơn
bằng HCl 1%.
- Bước 3: Kích thích rất mạnh chi đó

bằng HCl 3%.


2. Nếu cắt bỏ phần da chân ếch, kích thích HCl 3% với phần cơ ếch thì phản ứng của
chi như thế nào ? Vì sao ? Nếu không huỷ não Ếch mà ta huỷ toàn bộ tuỷ ếch, thì kết quả
sẽ như thế nào ? Giải thích vì sao ?
HẾT

UBND HUYỆN THÁP MƯỜI
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
KỲ THI HỌC SINH GIỎI THÍ NGHIỆM THỰC HÀNH
NĂM HỌC 2016-2017
Môn: Sinh học
- Bài I (10,0 điểm):
Câu
Nội dung
Điểm
- Mạch gỗ bị nhuộm màu.
- Mạch gỗ vận chuyển nước và muối khoáng trong thân nên hoa bị 2,0 đ
đổi màu.
1
Thí nghiệm: Cắm cành hoa vào bình nước màu, để ra chỗ thoáng.
1,0 đ
Sau một thời gian sẽ có sự thay đổi màu sắc của cánh hoa.
a. Thí nghiệm 1, 2, 3 chứng minh quá trình quang hợp của cây; thí

1,0 đ
nghiệm 4, 5 chứng minh cây có hô hấp.
b.- Làm cho một phần lá không nhận được ánh sáng nhằm mục đích
so sánh với phần lá đối chứng được chiếu sáng.
1,0 đ
- Phần lá không bịt giấy đen chế tạo được tinh bột, vì có màu xanh
tím với thuốc thử tinh bột.
c. Cả 02 chuông đều có khí cacbonic, vì cả 02 chuông đều có cốc
nước vôi trong. Lớp váng trắng đục dày ở mặt cốc nước vôi ở chuông
I
A. Vì trong chuông A cây xanh hô hấp thải ra khí cacbonic làm 1,0 đ

Bài

2

cho lớp váng trên mặt cốc nước vôi trong chuông A có lớp váng
trắng đục dày hơn.
d. - Bước 1: Đặt cây vào cốc thuỷ tinh lớn.
0,5 đ
- Bước 2: Đặt tấm kính lên miệng cốc, dùng túi giấy đen đậy kính
0,5 đ
trong vài giờ.
- Bước 3: Bỏ túi ra và dùng diêm đốt que đốm cháy sau đó đưa vào 1,0 đ
miệng cốc. Nếu que đốm tắt chứng tỏ cây đã lấy khí ôxi và thãi ra khí
cacbonic, không có ôxi nên không có sự cháy.
ánh sáng
e. Nước + khí cacbonic
Tinh bột + khí ôxi
2,0 đ

chất diệp lục
Chất hữu cơ + khí ôxi
Năng lượng + khí cacbonic

- Bài II (10,0 điểm):
Câu 1: Cách huỷ não ếch.
Nội dung
- Ngón cái ngón giữa cầm dọc 2 bên thân ếch đến ngang “nách”.
- Ngón trỏ đặt trên sống lưng ếch.

Điểm
0,25 đ
0,25 đ


- Hai ngón còn lại giữ chặt 2 chân sau của ếch.
- Tay còn lại cầm kim nhọn, đặt mũi kim đặt sát trên da giữa sọ não.
- Đẩy nhẹ mũi kim sát xương sọ (chính giữa một hố khớp đầu cổ), dựng đứng
kim và xoáy nhẹ (ban đầu ếch có phản ứng che mặt).
- Chúc đầu ếch xuống đất xoay mũi kim hướng về đầu để luồn kim vào phá não.

Các bước
- Ếch đã huỷ não, cử động của
các chi như thế nào ?
- Bước 1: Kích thích nhẹ một chi
bằng HCl (chẳng hạn chi sau bên
trái) 0,3%.
- Bước 2: Kích thích chi đó mạnh
hơn bằng HCl 1%.
- Bước 3: Kích thích rất mạnh

chi đó bằng HCl 3%.

0,25 đ
0,25 đ
0,5 đ
0,5 đ

Rút ra kết luận về
Hiện tượng
chức năng của tuỷ
sống
Các chi còn cử động - Tuỷ sống có nhiều căn
được (0,5 đ)
cứ thần kinh điều khiển
Chi sau bên trái co (chi sự vận động của các chi
bị kích thích co) (1,0 đ) (0,5 đ).
- Các căn cứ đó phải có
Cả 02 chi sau co (1,0 đ) sự liên hệ với nhau qua
đường liên hệ dọc (kết
Cả 04 chi đều co (1,0 đ) quả thí nghiệm khi thực
hiện ở bước 3) (1,0 đ).

Câu 2:
Nội dung
Điểm
- Nếu cắt bỏ phần da chân ếch, kích thích vào phần cơ thì phản ứng co chậm hơn,
vì ếch bị lột da nên các tế bào thụ cảm trên da bị mất nên phản ứng chậm hơn khi 1,5 đ
chưa lột da.
- Nếu huỷ toàn bộ tuỷ thì ếch không còn phản xạ co chân, vì lúc này các yếu tố
1,5 đ

của cung phản xạ không còn nguyên vẹn nên phản xạ không thực hiện được.


DANH MỤC THIẾT BỊ THÍ NGHIỆM THỰC HÀNH
CHUẨN BỊ CHO KÌ THI HSG THÍ NGHIỆM THỰC HÀNH LỚP 9
NĂM HỌC 2016-2017
MÔN: SINH HỌC
TT TÊN THIẾT BỊ, HÓA CHẤT, DUNG CỤ
1 - Hoa huệ
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

- Dao cắt hoặc dao lam
- Kính lúp
- Giấy thấm hút nước
- Cốc đựng hoá chất (100ml trở lên)
- Nước cất
- Ếch còn khỏe
- Kim nhọn, giá treo ếch
- Dung dịch HCL 0,3%, 1%, 3%
- Kẹp cây

- Bông thấm (gòn)
- Găng tay (khi học sinh có nhu cầu)

SỐ LƯỢNG
05 (Chương
chuẩn bị)
02 (02 hộp)
10 cái
05 bịt
05
01 lít
1 con
1
Mỗi thứ 03 ml
1
1/2 bịt nhỏ
1

GHI CHÚ

Tính cho 1 học
sinh