Xác định số phân tử ADN và chuỗi polinucleotit

TÀI LIỆU CỦA KYS – ÔN THI THPT 2018
XÁC ĐỊNH SỐ PHÂN TỬ ADN VÀ CHUỖI POLINUCLEOTIT
I. LÝ THUYẾT
a) Tính số phân tử ADN.
Trong quá trình nhân đôi ADN ta có:
1 ADN mẹ qua 1 đợt tự nhân đôi tạo 2= 21 ADN con
1 ADN mẹ qua 2 đợt tự nhân đôi tạo 4= 22 ADN con
1 ADN mẹ qua 3 đợt tự nhân đôi tạo 8= 23 ADN con
…………………………………………………. . …. .
1 ADN mẹ qua x đợt tự nhân đôi tạo ra 2x ADN con
→ Qua x đợt tự nhân đôi tổng số ADN con = 2x
Trong 2x phân tử ADN có 1 phân tử ADN mẹ ban đầu nên số phân tử AND con được tạo ra là: 2x - 1
Chú ý: Trong số ADN con tạo ra có 2 ADN con mà mỗi ADN con này có chứa 1 mạch cũ của ADN mẹ. Vì
vậy số ADN con có cả 2 mạch có nguyên liệu hoàn toàn từ nucleotit mới của môi trường nội bào.
=> Số ADN con có 2 mạch mới hoàn toàn = 2x – 2.
Ví dụ 1: Một phân tử ADN nhân đôi liên tiếp 3 lần. Số phân tử ADN con được tạo ra là bao nhiêu ?
Hướng dẫn giải:
Áp dụng công thức số phân tử ADN con được tạo ra qua n lần nhân đôi là 2n
Số phân tử ADN con được tạo ra sau 3 lần nhân đôi => n = 3 => 23 = 8 (phân tử)
Ví dụ 2: Phân tử ADN ở vùng nhân của vi khuẩn Ecoli chỉ chứa N 15. Nếu chuyển những vi khuẩn này sang
môi trường chỉ có N14 thì mỗi tế bào vi khuẩn Ecoli sau 5 lần nhân đôi thì sẽ tạo ra bao nhiêu phân tử ADN
trong vùng nhân chỉ chứa N14 ?
Gợi ý: Khi chuyển vi khuẩn sang môi trường chỉ có N14, các phân tử ADN trong vùng nhân chỉ chứa N14
phân tử ADN có nguyên liệu hoàn toàn mới từ môi trường.
Hướng dẫn giải:
Số phân tử ADN con được tạo ra sau 5 lần nhân đôi là: 25 = 32 phân tử
Số phân tử có nguyên liệu hoàn toàn mới sẽ là: 32 - 2 = 30 phân tử
Sau 5 lần nhân đôi trong môi trường có chứa N14 thì sẽ tạo ra 30 phân tử trong vùng nhân chỉ chứa N14
Tài Liệu của Kys – Chia sẻ tài liệu & đề thi chất lượng

THPT 2018 | Trang 1

Ví dụ 3: Có 8 phân tử ADN tự nhân đôi một số lần bằng nhau đã tổng hợp được 112 mạch pôlinuclêôtit mới
lấy nguyên liệu hoàn toàn từ môi trường nội bào. Số lần tự nhân đôi của mỗi phân tử ADN trên là bao nhiêu?
Hướng dẫn giải:
Số mạch đơn mới được tổng hợp từ một phân tử ADN là 112:8 = 14 mạch
Số phân tử AND mới được tổng hợp là 14: 2 = 7
Ta có 7 + 1 = 8 = 23 => Mỗi phân tử ADN nhân đôi 3 lần.
b) Tính số chuỗi polinucleotit.
Mỗi một phân tử ADN gồm có hai chuỗi polipeptit.
Sau k lần nhân đôi thì số chuỗi polipepetit được tạo ra là: 2 x 2x
Sau k lần nhân đôi thì số chuỗi polipepetit có nguyên liệu hòan toàn từ môi trường được tạo tổng hợp là :
2 x (2x -1).
Ví dụ 4: Phân tử ADN ở vi khuẩn Ecoli chỉ chứa N15 phóng xạ. Nếu chuyển E. coli này sang môi trường chỉ
có chứa N14 thì sau 5 lần tự sao.
a) Tính số mạch polinucleotit được tạo ra sau 5 lần nhân đôi bao nhiêu ?
b) Tính tỷ lệ các tỷ lệ các mạch polinucleotit chứa N15 trong tổng số các mạch được tổng hợp trong các phân
tử con là bao nhiêu?
Hướng dẫn giải:
Sau 5 lần tự sao thì số mạch polinucleotit đưuọc tạo ra sau 5 lần nhân đôi là 2 × 25 = 64 (mạch)
Khi chuyển các phân tử Ecoli này sang môi trường chỉ chứa N14 thì vẫn có 2 mạch gốc ban đầu chứa N15
=> Tỉ lệ các phân tử ADN chứa N15 trong các phân tử con là 2:64 =

1
32

II. BÀI TẬP ÁP DỤNG
Bài 1: Một gen nhân đôi một số lần đã tạo ra đưuọc 32 gen con. Xác định số lần nhân đôi ?
Bài 2: Một gen nhân đôi một số lần tạo ra tất cả 16 mạch đơn. Xác định số lần nhân đôi ?
Bài 3: Có 3 gen nhân đôi 4 lần bằng nhau. Xác định số gen con được tạo ra ?

Bài 4*: Nuôi 6 vi khuẩ n (mỗi vi khuẩ n chỉ chứa ADN và ADN đươ ̣c cấ u ta ̣o từ các nuclêôtit có N15) vào môi
trường nuôi chỉ có N14. Sau mô ̣t thời gian nuôi cấ y, người ta thu lấ y toàn bô ̣ các vi khuẩ n, phá màng tế bào
của chúng và thu lấ y các phân tử AND (quá trình phá màng tế bào khôg làm đứt gãy ADN). Trong các phân
tử ADN này, loa ̣i ADN có N15 chiế m tỉ lê ̣ 6, 25%. Sô lượng vi khuẩ n đã bi ̣phá màng tế bào là bao nhiêu ?
Đáp số:
Bài 1: 5 lần nhân đôi
Bài 2: 3 lần nhân đôi
Bài 3: 3 ×24 = 48 gen con
Bài 4: 192 phân tử
Tài Liệu của Kys – Chia sẻ tài liệu & đề thi chất lượng

THPT 2018 | Trang 2