Thay vinh chan doan va dieu tri benh tinh mach man tinh (2007) compatibility mode

CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007
(Diagnosis and management of chronic
venous diseases 2007)

PGS. TS. Phạm Nguyễn Vinh
Viện Tim TP. Hồ Chí Minh
BV. Tim Tâm Đức


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

CÁC BỆNH TĨNH MẠCH CHI DƯỚI
- Huyết khối tắc TM (thrombosis)
* Viêm tắc TM nông (superficial
thrombophlebitis)
* Huyết khối tắc TM sâu (deep vein thrombosis)
- Suy tónh mạch (venous insufficiency)
* Suy TM nông hay bệnh dãn TM (varicose
veins)
* Suy TM sâu hay suy TM mạn tính (chronic
venous insufficiency)
TL : Beckman JA. Diseases of the Veins. Circulation 2002 ; 106 : 1436-1438

2


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

NGUYÊN NHÂN CỦA HUYẾT KHỐI TẮC TM
(THROMBOSIS)

-

Ung thư
Bất động lâu
Yếu tố tăng đông do di truyền
Thai kỳ
Sử dụng thuốc ngừa thai

TL : Beckman JA. Diseases of the Veins Circulation 2002 ; 106 : 1436-1438

3


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

NGUYÊN NHÂN CỦA SUY TĨNH MẠCH
- Hậu quả của huyết khối TM
- Bất thường thành TM do di truyền
TL : Beckman JA. Diseases of the Veins. Circulation 2002 ; 106 : 1436-1438

4


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

PHÂN LOẠI BỆNH TĨNH MẠCH MẠN

TL : Eklif B et al. J. Vasc Surg 2004 ; 40 : 1248-1252

5

CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

PHÂN LOẠI BỆNH TĨNH MẠCH MẠN

TL : Eklif B et al. J. Vasc Surg 2004 ; 40 : 1248-1252

6


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

SUY TĨNH MẠCH NÔNG CHI DƯỚI
- Dãn tónh mạch (varicose veins) :
* Dãn nở bệnh lý TM dưới da
* Một phần hay toàn bộ hệ TM hiển trong và
hiển ngoài
- Dãn TM nguyên phát (Primary varicose veins) : Bệnh lý khu
trú ở TM nông
- Dãn TM thứ phát (Secondary varicose veins) : Bệnh lý ở TM
sâu và TM xuyên dẫn đến dãn TM nông
- Thống kê Mayo Clinic : 72% dãn TM nguyên phát
28% dãn TM thứ phát

7


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

SINH BỆNH HỌC (1)
SUY TĨNH MẠCH NÔNG CHI DƯỚI
- Dãn TM nguyên phát :
* Khiếm khuyết về cấu trúc và chức năng TM hiển
* Thành TM yếu : sợi collagen > sợi đàn hồi
* Thông động – tónh mạch rất nhỏ (tiny
arteriovenous connections)  sung huyết TM
- Dãn TM thứ phát :
* Huyết khối TM sâu  tổn thương van TM sâu và
TM thường xuyên
* Trào ngược van TM sâu và TM xuyên nguyên
phát
8


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

SINH BỆNH HỌC (2)
SUY TM NÔNG CHI DƯỚI
- Bất cứ cơ chế bệnh sinh nào 
* TM dãn
* Sung huyết TM
* Van TM dãn hoạt động kém
- Áp lực máu TM cao kèm tụ máu cẳng chân 
* Phù
* Thoát BC, HC khỏi mao mạch  phản ứng viêm
mô dưới da
Hậu quả :
* Eczéma (chàm)
* Loét da

9


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

TELANGIECTASIA (DÃN MAO MẠCH)

Tl : Phlebology The Guide, Elsevier 1999 ; p. 87-102
10


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

VARICOSE VEINS (DÃN TM)

Tl : Phlebology
The Guide,
Elsevier 1999 ; p.
87-102

11


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

SUY TM SÂU CHI DƯỚI hay SUY TM MẠN TÍNH
- Hậu quả của :
* Nghẽn TM sâu
* Suy van TM
* Hoặc cả 2

- 5 năm sau huyết khối TM sâu : 80% có triệu
chứng của suy tónh mạch

12


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

BIỂU HIỆN LÂM SÀNG/SUY TM MẠN TÍNH
-

Cảm giác nặng, căng ở cẳng chân theo tư thế
Phù cổ chân, bàn chân
Nâng cao cẳng chân, triệu chứng giảm
Dãn TM nông
Đau, ngứa, chàm cẳng chân
Viêm tế bào dưới da
Chu vi cẳng chân : gia tăng

13


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

CẬN LÂM SÀNG SUY TĨNH MẠCH
- Doppler echo : +++, trắc nghiệm thường qui để tìm
bệnh
- Chụp tónh mạch (venography)
- Đo áp lực tónh mạch

14


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

LOÉT CẲNG CHÂN : BIẾN CHỨNG CỦA
SUY TM MẠN SAU HUYẾT KHỐI TM

Tl : Phlebology The Guide, Elsevier 1999;
p. 87-102
15


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

CÁC PHƯƠNG TIỆN ĐIỀU TRỊ
SUY TĨNH MẠCH MẠN TÍNH
-

Thuốc
Băng ép (compression)
Tiêm chất gây xơ hóa (sclerotherapy)
Phẫu thuật (surgery)
Laser
* Hủy TM hiển bằng laser (endovenous laser for
saphenous vein ablation)
* Laser/dãn mao mạch và TM lưới (reticularveins)

16

CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

SỬ DỤNG THUỐC ĐIỀU TRỊ
SUY TM MẠN TÍNH CHI DƯỚI
- Thuốc vận TM (venoactive drugs)
TD : Diosmin, dobesilate
- Thuốc không vận TM (non-venoactive drugs)
TD : Kháng sinh ; oxypifylline
- Thuốc bôi (topical drugs)
TD : KT tố tăng trưởng ; prostacyline

17


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

DANH SÁCH CÁC THUỐC VẬN TĨNH MẠCH

TL : Phlebology, Suppl I
(1999) 14 : 67

18


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

BĂNG ÉP (COMPRESSION)
- Nguyên tắc : Tạo áp lực cao ở phần xa
và áp lực thấp hơn ở phần gần chi dưới

(đùi)
- Thực hiện : Khoảng cách giữa 2 miếng
băng ép càng xa áp lực tạo được càng thấp

19


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

KỸ THUẬT BĂNG ÉP
- Sự thay đổi áp lực tạo được thay
đổi theo sự che phủ của băng ép
- Khi băng ép được che phủ càng
nhiều (e1> e2> e3> e4> e5>e6>
e7) áp lực tạo được càng cao. Bề
rộng của băng ép là hằng số 1)
Contre-pression dégressive globale obtenue :
áp lực tạo được giảm dần
Largeur de bande = 1 : bề rộng băng = 1

20


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

CÁC LOẠI VẬT LIỆU DÙNG BĂNG ÉP

TL : Phlebology, Suppl I (1999) 14 : 66-105,
21

CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

HIỆU QUẢ CỦA BĂNG ÉP

TL : Partsch H. Mechanism and effects of compression therapy. In the Vein Book, ed. By JJ
Ergan Elsevier 2007, p. 106

22


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

ĐIỀU TRỊ XƠ HÓA BẰNG TIÊM HÓA CHẤT
(SCLEROTHERAPY)
-

Iodine
Dung dòch muối ưu trương
Dung dòch đường muối ưu trương
Polidocanol
Sodium tetradecyl sulfate
Polyiodinated iodine
...

23


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

CHỐNG CHỈ ĐỊNH CỦA SCLEROTHERAPY
-

Bệnh toàn thân nặng
Mới bò huyết khối TM sâu
Nhiễm trùng khu trú hay toàn thể
Bệnh nhân không vận động được
Bệnh động mạch nặng
Cơ đòa dò ứng
Có thai ; đang cho con bú
Tăng đông (TD : thiếu protein C, protein S, …)
Huyết khối TM sâu tái phát nhiều lần.

24


CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TĨNH MẠCH MẠN TÍNH 2007

ĐIỀU TRỊ BẰNG SCLEROSANTS : KỸ THUẬT MỚI
- Ultrasound – Guided Sclerotherapy
- Sclerofoam : sclerosant + air
- Sclerosants in microfoam

25