cong thuc vat ly 10 cong thuc vat ly 10 (1)

Gia sư Thành Được

www.daythem.edu.vn

PHẦN MỘT – CƠ HỌC.
Chương I – Động học chất điểm.
Bài 2: Chuyển động thẳng biến đổi đều.
v  v0
Gia tốc của chuyền động:
a=
(m/s2)
t
at 2
Quãng đường trong chuyền động:
s  v0 t +
2
1 2
Phương trình chuyền động: x = x0 + v 0t + at
2
Công thức độc lập thời gian: v 2 – v 02 = 2 a.s
Bài 3: Sự rơi tự do.
Với gia tốc: a = g = 9,8 m/s2 (= 10 m/s2).
Công thức:
 Vận tốc:
v = g.t (m/s)
gt 2
2h
 Chiều cao (quãng đường): h=
(m)  t 
(s)
2

g
Bài 4: Chuyền động tròn đều.
Vận tốc trong chuyển động tròn đều:
s
2 .r
v   .r 
 2 .r. f (m/s)
t
T
 v 2
Vân tốc góc:    
 2 . f (rad/s)
T r T
Chu kì: (Kí hiệu: T) là khoảng thời gian (giây) vật đi được một vòng.
Tần số (Kí hiệu: f ): là số vòng vật đi được trong một giây.
1
f = ( Hz)
T
v2
  2 .r (m/s2).
Độ lớn của gia tốc hướng tâm: aht =
r
Chương II – Đông lực học chất điểm.
Bài 9: Tổng hợp và phân tích lực. Điều kiện cần bằng của chất điểm.
Tổng hợp và phân tích lực.
1. Hai lực bằng nhau tạo với nhau một góc  : F = 2.F1.cos
2. Hai lực không bằng nhau tạo với nhau một góc  :
F= F12 + F22 + 2.F1.F2.cos 





2



Điều kiện cân bằng của chất điểm: F 1  F2  ...  F n  0
Bài 10: Ba định luật Niu-tơn:




Định luật 2: F  m. a








Định luật 3: F B A   FAB  F BA   F AB .
Bài 11: Lực hấp dẫn. Định luật vạn vật hấp dẫn.
1


Gia sư Thành Được

www.daythem.edu.vn

G.m1 .m2
Trong đó: G = 6,67.10-11
2
R
m1, m2 : Khối lượng của hai vật.
R: khoảng cách giữa hai vật.
G..M
Gia tốc trọng trường: g 
( R  h) 2

Biểu thức: Fhd 

 N .m 2

2
 kg





 M = 6.1024 – Khối lượng Trái Đất.
 R = 6400 km = 6.400.000m – Bán kính Trái Đất.
 h : độ cao của vật so với mặt đất.
G.M
 Vật ở mặt đất:
g  2
R
G.M

 Vật ở độ cao “h”:
g’ =
( R  h) 2

g.R 2
( R  h) 2
Bài 12: Lực đàn hồi của lò xo. Định luật Húc.
Biểu thức:
Fđh = k. | l |
Trong đó:
k – là độ cứng của lò xo.
| l | – độ biến dạng của lò xo.
Lực đàn hồi do trọng lực:
P = Fđh
 m.g  k | l |
m.g
k
| l |
m.g
 | l |
k
Bài 13: Lực ma sát.
Biểu thức:
Fms  .N
Trong đó:
 – hệ số ma sát
N – Áp lực (lực nén vật này lên vật khác)
Vật đặt trên mặt phẳng nằm ngang:
Fms =  .P =  . m.g
Vật chuyển động trên mặt phẳng nằm ngang chịu tác dụng của 4 lực.

 g’ =



N

Fms

Fkéo


P










Ta có: F  P N  F kéo  Fms
Về độ lớn: F = Fkéo - Fms
2


Gia sư Thành Được

www.daythem.edu.vn

 Fkéo  m.a

 Fms  .m.g
=> Khi vật chuyển động theo quán tính:

Fkéo = 0
 a   .g
Vật chuyền động trên mp nằm ngang với lực kéo hớp với mp 1 góc 


N

Fkéo

Fms

Fhợp lực


P


Ta có:





F Kéo  N  P  0

 Fkéo .Sin  N  P  0

 N  P  Fkéo .Sin
Vật chuyển động trên mặt phẳn nghiêng.

Fms

N


P

Fhợp lực








Vật chịu tác dụng của 3 lực: => F HL  N  P F ms
 FHL  F  Fms
Từ hình vẽ ta có:
N  P.Cos
F  P.Sin
Ta có theo đinh nghĩa: Fma sát = .N  .P.Cos
 FHL  F  Fms  P.Sin  .P.Cos (1)
Theo định luật II Niu-ton:
Fhợp lực = m.a

P  m.g
Từ (1)  m.a  m.g.Sin  .m.g.Cos
 a  g (Sin  .Cos )
Bài 14: Lực hướng tâm.
v2
Biểu thức:
Fht = m. aht = m.  m. 2 .r
r
Trong nhiều trường hợp lực hấp dẫn cũng là lực hướng tâm:
G..m1 .m2
m.v 2

Fhd = Fht 
Rh
( R  h) 2
Bài 15: Bài toán về chuyền động ném ngang.
Chuyền động ném ngang là một chuyền động phức tạp, nó được phân tích thành hai thành phần
vx
3


Gia sư Thành Được

www.daythem.edu.vn

Theo phương Ox => là chuyền đồng đề
ax = 0, v x v 0

O
vy

Thành phần theo phương thẳng đứng Oy.
 ay = g (= 9,8 m/s2), v  g.t

h

 Độ cao:

g.t 2
t 
2

x

v

2h
g

y

g.t 2 g.x 2

2
2
2v0
 Quỹ đạo là nửa đường Parabol
2
2
 Vận tốc khi chạm đất:

v 2  vx  v y
y

 Phương trình quỹ đạo:

 v  v x  v y  v0  ( g.t ) 2
2

2

2

Chương III – Cân bằng và chuyền động của vật rắn.
Bài 17: Cân bằng của vật rắn chịu tác dụng của 2 lực và của 3 lực không song song.
A, Cân bằng của vật rắn chịu tác dụng của 2 lực không song song.








F 1  F 2  0  F 1   F2
Điều kiện:
1. Cùng giá
2. Cùng độ lớn
3. Cùng tác dụng vào một vật
4. Ngược chiều
B, Cần bằng của vật chịu tác dụng của 3 lực không song song.















F 1  F 2  F 3  0  F 12  F 3  0  F12   F3
Điều kiện:
1. Ba lực đồng phẳng
2. Ba lực đồng quy
3. Hợp lực của 2 lực trực đối với lực thứ 3

F



F1



F3

Bài 18: Cân bằng của một vật có trục quay cố định. Momen lực
Vật cân bằng phụ thuộc vào 2 yếu tố.
1. Lực tác dụng vào vật
2. Khoảng cách từ lực tác dụng đến trục quay
Biểu thức:
M = F.d (Momen lực)
d
Trong đó: F – lực làm vật quay
d - cánh tay đòn (khoảng cách từ
lực đến trục quay)
Quy tắc tổng hợp lực song song cùng chiều.
A O1
Biểu thức:
F = F1 + F2
O
F1 d 2
(chia trong)
d1
d2


F2 d1

B
4


Gia sư Thành Được

www.daythem.edu.vn





 F1 .d1  F2 .d 2
F1
F
Chương IV – Các định luật bào toàn.
Bài 23: Động lượng. Định luật bảo toàn động lượng.


Động lượng: P  m. v  kg.m 
s

Xung của lực: là độ biến thiên động lượng trong khoảng thời gian t




F2



 p  F .t
Định luật bảo toàn động lượng (trong hệ cô lập).


1. Va chạm mềm: sau khi va chạm 2 vật dính vào nhau và chuyển động cùng vận tốc v .






Biểu thức:
m1 . v 1  m2 . v 2  (m1  m2 ) v
Va chạm đàn hồi: sau khi va chạm 2 vật không dính vào nhau là chuyển đồng với vận tốc mới




là: v '1 , v ' 2








Biểu thức: m1 . v 1  m2 . v 2  m1 .v '1  m2 . v ' 2
2. Chuyển động bằng phản lực.
Biểu thức:







m. v  M .V  0

m 
 V   .v
M


Trong đó: m, v – khối lượng khí phụt ra với vận tốc v




M, V – khối lượng M của tên lửa chuyền động với vận tốc V sau khi đã
phụt khí
Bài 24: Công và Công suất.
Công:
A = F.s. cos 





FN

F





Trong đó: F – lực tác dụng vào vật
Fs
 – góc tạo bởi lực F và phương chuyền dời (nằm ngang) và s là chiều dài quãng
đường chuyền động (m)
Công suất:
P = A (w) với t là thời gian thực hiện công (giây – s)
t
Bài 25, 26, 27: Động năng – Thế năng – Cơ năng.
Động năng: là năng lượng của vật có được do chuyển động.
1
wĐ  .m.v 2
Biểu thức:
2
1
1
2
2
Định lí động năng(công sinh ra): A  W  .m.v2  .m.v1
2
2
Thế năng:
W t m.g.h
1. Thế năng trọng trường:
Trong đó: m – khối lượng của vật (kg)
h – độ cao của vật so với gốc thế năng. (m)
g = 9,8 or 10 (m/s2)
5


Gia sư Thành Được

www.daythem.edu.vn
A  W  m.g.h 0 m.g.hsau

Định lí thế năng (Công A sinh ra):
Wt =

1
2
.k .| l |
2

Định lí thế năng (Công A sinh ra):

A  W

2. Thế năng đàn hồi:

1
1
2
2
 .k | l1 |  .k | l 2 |
2
2

Cơ năng:
1. Cơ năng của vật chuyển động trong trọng trường:

1

 .m. v 2  m.g.h
2
2. Cơ năng của vật chịu tác dụng của lực đàn hồi:

1
1
2
W = Wđ + Wt  .m. v 2  .k.| l |
2
2

W = Wđ + Wt

Trong một hệ cô lập cơ năng tại mọi điểm được bảo toàn.
Mở rộng: Đối với con lắc đơn.
1. v A  2.g.l.(1  cos  0 )

0 

TA  m.g.(3  2 cos  0 )

2. v B  2.g.l.(cos   cos  0 )

A

B

TA  m.g.(3 cos   2 cos  0 )

v A , v B  vận tốc của con lắc tại mỗi vị trí A,B…

TA , TB  lực căng dây T tại mỗi vị trí.
m – khối lượng của con lắc (kg)
PHẦN HAI – NHIỆT HỌC
Chương V – Chất khí.
Trong đó:

Định luật Bôi-lơ – Ma-ri-ốt (Quá trình đẳng nhiệt)
1
hay pV  const  p1V1  p2V2
p~
V
Định luật Sác-lơ (Quá trình đẳng nhiệt)
p
p
p
 const  1  2 .
T
T1 T2
Phương trình trạng thái khí lí tưởng

p1 .V1 p 2 .V2
p.V


 const
T1
T2
T
Trong đó: p – Áp suất khí
V – Thể tích khí

T  t 0 c  273 [ nhiệt độ khí ( 0 K ) ]
Chương VI – Cơ sở của nhiệt đông lực học
Biểu thức:

6


Gia sư Thành Được

www.daythem.edu.vn

Bài 32: Nội năng và Sự biến thiên nội năng.
Nhiệt lượng: số đo độ biến thiên của nội năng trong quá trình truyền nhiệt là nhiệt lượng.
U  Q
Biểu thức:
 Qtỏa =  Qthu

Q  m.c.t
Trong đó:
Q – là nhiệt lượng thu vào hay tỏa ra (J)
m – là khối lượng (kg)

c – là nhiệt dung riêng của chất  J
kg
.
K


t – là độ biến thiên nhiệt độ ( oC hoặc oK)
Thực hiện công:

U  A
A  p.V  U

Biểu thức:

 m

Trong đó: p  Áp suất của khí. N

2

V  Độ biến thiên thể tích (m3)
 Cách đổi đơn vị áp suất:
–
1 N 2 = 1 pa (Paxcan)
m
–
1 atm = 1,013.105 pa

–

1 at = 0,981.105 pa

–

1 mmHg = 133 pa = 1 tor

–
1 HP = 746 w
Bài 33: Các nguyên lí của nhiệt động lực học.

Nguyên lí một: Nhiệt động lực học.
Biểu thức: U  A  Q
 Các quy ước về dấu: –
Q  0 : Hệ nhận nhiệt lượng
–
Q < 0 : Hệ truyền nhiệt lượng
–
A > 0 : Hệ nhận công
–
A < 0 : Hện thực hiện công
Chương VII – Chất rắn và chất lỏng. Sự chuyển thế
Bài 34: Chất rắn kết tinh. Chất rắn vô định hình.
Chất kết tinh
Khái niệm
Tính chất

1. Có cấu tạo tinh thể
2. Hình học xác định
3. Nhiệt độ nóng chảy xác định
Đơn tinh thể
Đa tinh thể

Phân loại

Chất vô định hình
Ngược chất kết tinh
Đẳng hướng

Dị hướng

Đẳng hướng

Bài 35: Biến dạn cơ của vật rắn.
7


Gia sư Thành Được

www.daythem.edu.vn

A, Biến dạng đàn hồi

| l  l 0 | | l |

l0
l0
Trong đó:
l 0 – chiều dài ban đầu
l  chiều dài sau khi biến dạng
l – độ biến thiên chiều dài ( độ biến dạng).
F N
Ứng suất:

m2
S
Định luật Húc về biến dạng cơ của vật rắn:
| l |
Biểu thức:

  .

l0
Với   là hệ số tỉ lệ phụ thuộc chất liệu vật rắn.
Lực đàn hồi:
F
| l |
Ta có:    E
S
l0
S
Biểu thức:
Fđh  k | l | E | L |
l0
1
1
Trong đó: E    
(E gọi là suất đàn hồi hay suất Y-âng)

E
S
k  E và S là tiết diện của vật.
l0
Độ biến dạng tỉ đối:



 

Bài 36: Sự nở vì nhiệt của vật rắn
Gọi:

l0 ,V0 , S 0 , D0 lần lượt là: độ dài – thể tích – diện tích – khối lượng riêng ban đầu của vật.
l ,V , S , D lần lượt là: độ dài – thể tích – diện tích – khối lượng riêng của vật ở nhiệt độ t0C.
l , V , S , t lần lượt là độ biến thiên(phần nở thêm) độ dài – thể tích – diện tích – nhiệt độ
của vật sau khi nở.

Sự nở dài:

l  l0 .(1   .t )  l  l0 . .t

Với  là hệ số nở dài của vật rắn. Đơn vị: 1
Sự nở khối: V  V0 .(1   .t )  V0 .(1  3. .t )
 V  V0 .3 .t
Với   3.
S  S 0 .(1  2. .t )
Sự nở tích (diện tích):
 S  S.2 .t

K

 K 1

d2

1
2
d
0
 d  d 0 (1  2 .t )  t 
2
Với d là đường kính tiết diện vật rắn.

2

2

8


Gia sư Thành Được

www.daythem.edu.vn

Sự thay đổi khối lượng riêng:
1
1
1  3 .t   D  D0

D D0
1  3 .t
Bài 37: Các hiện tường của các chất.
Lực căn bề mặt:

f   .l (N)

Trong đó:

 

  hệ số căng bề mặt. N m
l   .d  chu vi đường tròn giới hạn mặt thoáng chất lỏng. (m)

Khi nhúng một chiếc vòng vào chất lỏng sẽ có 2 lực căng bề mặt của chất lỏng lên chiếc vòng.
1. Tổng các lực căng bề mặt của chất lỏng lên chiếc vòng
Fcăng = Fc = Fkéo – P (N)
Với Fkéo lực tác dụng để nhắc chiếc vòng ra khổi chất lỏng (N)
P là trọng lượng của chiếc vòng.
2. Tổng chu vi ngoài và chu vi trong của chiếc vòng.
l   D  d )
Với D đường kính ngoài
D đường kính trong
3. Giá trị hệ số căng bề mặt của chất lỏng.
Fc

 D  d 
Chú ý: Một vật nhúng vào xà phòng luôn chịu tác dụng của hai lực căng bề mặt

9