Bài 9. Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của các nguyên tố hoá học. Định luật tuần hoàn

Trường THPT Hai Bà Trưng-Thạch Thất

BÀI 9: SỰ BIẾN Đ
Ổ I TUẦN
HOÀN TÍNH CHẤT CỦA CÁC
NGUYÊN TỐ HÓA HỌC. Đ
Ị NH
LUẬT TUẦN HOÀN
GV: ĐỖ THANH HẢI
Năm học: 2016-2017


KIỂM TRA BÀI CŨ
•

Bài 6: SGK - tr 41
Một nguyên tố ở chu kì 3, nhóm VIA trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa
học. Hỏi:
a) Nguyên tử của nguyên tố đó có bao nhiêu electron ở lớp ngoài cùng?
b) Các electron ngoài cùng nằm ở lớp electron thứ mấy?
c) Viết cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố trên.
•

Bài 7: SGK - tr 41
Một nguyên tố có cấu hình electron của nguyên tử như sau:
A:1s22s22p4
B:1s22s22p3
C:1s22s22p63s23p1
D:1s22s22p63s23p5
a) Hãy xác định số electron hóa trị của từng nguyên tử
b) Hãy xác định vị trí của chúng (chu kì, nhóm) trong bảng tuần hoàn các

nguyên tố hóa học.


ĐÁP ÁN
•

Bài 6: SGK - tr 41
a) Nguyên tử có 5 electron ở lớp ngoài cùng
b) Các electron ngoài cùng nằm ở lớp thứ 3
c) Cấu hình electron: 1s22s22p63s23p4

•

Bài 7: SGK - tr 41
a) Số electron hóa trị:
A-6
B-5
b) Vị trí: A- chu kì 2, nhóm VIA
C- chu kì 3, nhóm IIIA

C-3

D-7
B- chu kì 2, nhóm VA
D- chu kì 3, nhóm VIIA


Bài 9-Tiết 16: Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của các
nguyên tố hóa học-Định luật tuần hoàn
*Mục tiêu:

-Thế nào là tính kim loại, tính phi kim của các nguyên tố. Sự biến đổi tuần
hoàn tính kim loại và tính phi kim.
Khái niệm độ âm điện. Sự biến đổi tuần hoàn độ âm điện.
Sự biến đổi tuần hoàn hóa trị cao nhất với oxi và hóa trị với hiđro.
- Sự biến thiên tính chất oxit và hidroxit của các nguyên tố nhóm A.


Bài 9-Tiết 16: Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của
các nguyên tố hóa học-Định luật tuần hoàn
I – Tính kim loại, tính phi kim

Thí dụ: Na(Z=11) 1s22s22p63s1
+
11Na → 11Na + 1e
(2,8,1)

(2,8,0)

Vậy thế nào là tính
kim loại?

- Tính kim loại là tính chất của một nguyên tố
mà nguyên tử của nó dễ mất electron để trở
thành ion dương.


Bài 9-Tiết 16: Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của
các nguyên tố hóa học-Định luật tuần hoàn
I – Tính kim loại, tính phi kim

Thí dụ: F(Z=9) 1s22s22p5
+ 1e → 9F9F
Vậy thế nào là tính
(2,7) (2,8)
phi kim loại?

- Tính phi kim loại là tính chất của một nguyên
tố mà nguyên tử của nó dễ thu electron để trở
thành ion âm.


Bài 9-Tiết 16: Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của
các nguyên tố hóa học-Định luật tuần hoàn
1. Sự biến đổi tính chất trong một chu kì

- Trong một chu kì, theo chiều tăng của điện tích
Trong mỗi chu kì của bảng tuần
hạt nhân, tính
kim loại của các nguyên tố yếu
hoàn, theo chiều tăng của điện
dần, đồng thời
phi tính
kimkim
mạnh
dần.
tíchtính
hạt nhân,
loại, tính
phi kim biến đổi như thế nào?

- Giải thích: trong một chu kì khi Z↑, b/k ng.tử↓,
tính kim loại ↓, đồng thời tính phi kim ↑.


Bài 9-Tiết 16: Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của
các nguyên tố hóa học-Định luật tuần hoàn


Bài 9-Tiết 16: Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của
các nguyên tố hóa học-Định luật tuần hoàn
2. Sự biến đổi tính chất trong một nhóm A

F

9

- Trong một nhóm A, theo chiều tăng của điện
tích hạt nhân, tính kim loại của các nguyên tố
Trong mỗi chu kì của bảng tuần
Trongđồng
BTH nguyên
tố nàophi
là kim
mạnh dần,
thời
tính
kim yếu dần.
55

Cs

hoàn, theo chiều tăng của điện
loại mạnh nhất, nguyên tố nào là
tích hạt nhân, tính kim loại, tính
phi kim mạnh nhất?
thích: trong phi
mộtkimnhóm
A như
khithế
Z↑,
biến đổi
nàosố
? lớp

- Giải
electron ↑, b/k ng.tử ↑, tính kim loại ↑, đồng thời
tính phi kim ↓.
Kim loại mạnh nhất là xesi
(55Cs), phi kim mạnh nhất là
flo (9F)


Bài 9-Tiết 16: Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của
các nguyên tố hóa học-Định luật tuần hoàn
3. Độ âm điện
a) Khái niệm

- Độ âm điện của mộtĐộnguyên
trưng cho
âm điện làtửgìđặc

?
khả năng hút eletron của nguyên tử đó khi hình
thành liên kết hóa học.
Lưu ý: độ âm điện của nguyên tử càng lớn thì
tính phi kim của nó càng mạnh. Ngược lại, độ
âm điện của nguyên tử càng nhỏ thì tính kim loại
của nó càng mạnh.


Bài 9-Tiết 16: Sự biến đổi tuần hoàn tính chất của
các nguyên tố hóa học-Định luật tuần hoàn
3. Độ âm điện
b) Bảng độ âm điện Hãy nhận xét quy luật biến

Quy
lu
ậtluật
biếncủa
đổi độ
âm
đđộ
iệđiện
n phù
Quy
biến
âmtheo
điện có
thiên
độđổi
âm

hợp với sự biến đổi tính kim loại,
hợp
không
đổichiều
chu
kì
,các
theo
nhóm
Aphải
?sự biến
-Trong một chutính
kì,phù
khi
đi
trái
sang
theo
phi
kim
củhay
atừ
nguyên
tốvới
trong
tính
phi
cáccủa các
ộhạt
t chukim

kì và loại,
trong
m
ộttrị
nhóm
tăng của điện tíchmtính
nhân,
giá
độA.kim
âmcủa
điện

nguyên
trong một chu kì và
nguyên tử nói chung
tăngtốdần
trong một nhóm A?

-Trong một nhóm A, khi đi từ trên xuống dưới theo
chiều tăng của điện tích hạt nhân, giá trị độ âm điện của
các nguyên tử nói chung giảm dần.
Kết luận: Tính kim loại, tính phi kim của các nguyên tố biến đổi tuần hoàn
theo chiều tăng của điện tích hạt nhân.


CỦNG CỐ BÀI
Bài 1: Trong một chu kì, bán kính nguyên tử các nguyên tố
A.Tăng theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân
B.Giảm theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.
C.Giảm theo chiều tăng của tính phi kim.

D. B và C đều đúng.
Chọn đáp án đúng nhất


CỦNG CỐ BÀI
Bài 2: Trong một nhóm A, bán kính nguyên tử các nguyên tố
A.Tăng theo chiều tăng của điện tích hạt nhân
B.Giảm theo chiều tăng của điện tích hạt nhân.
C.Giảm theo chiều giảm của tính kim loại.
D. A và C đều đúng.
Chọn đáp án đúng nhất


CỦNG CỐ BÀI
Bài 3: Các nguyên tố Halogen được sắp xếp theo chiều bán kính nguyên tử
giảm dần (từ trái sang phải) như sau:
A.I, Br, Cl, F
B.F, Cl, Br, I
C.I, Br, F, Cl
D.Br, I, Cl, F
Chọn đáp án đúng.


CỦNG CỐ BÀI
Bài 4: Các nguyên tố của chu kì 2 được sắp xếp theo chiều giá trị độ âm điện
giảm dần (từ trái sang phải) như sau:
A.F, O, N, C, B, Be, Li
B.Li, b, Be, N, C, F, O
C.Be, Li, C, B, O, N, F
D.N, O, F, Li, Be, B, C

Chọn đáp án đúng.


Dặn dò
Nghiên cứu phần mục II và III
Làm bài tập 8, 9, 10, 11 SGK-tr 48


Chúc các em học
tốt!