N gµy so¹n:10/2/2009
Ngµy gi¶ng:11/2/2009
TiÕt 85 SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT
ĐẶNG THAI MAI
I. Mơc tiªu
- Giúp HS được những nét chung của sự giầu đẹp của tiếng việt qua sự phân tích
chứng minh của tác giả .Nắm được những điểm nổi bật trong nghệ thuật của bài văn .
- Rèn kĩ năng nhận biết & phân tích 1 VBNL, CM bố cục, hệ thống lập luận lí lẽ dẫn
chứng .
- Giáo dục lòng tự hào về sự giàu đẹp của tiếng việt
II. chn bÞ:
Gv chn bÞ bµi
Hs tr¶ lêi theo c©u hái ci bµi
III. TiÕn tr×nh
- ỉn ®Þnh
- KiĨm tra
- Bµi míi
N.g Đ.N te ngày nay có thể tự do về tiếng nói và chữ viết của mình. Điều này GS
Đănh Thái Mai đã đề cập đến một cách chi tiết, cụ thể trong bài n.g cứu dài “
Tiếng Việt là 1 biểu hiện hùnh hồn của sức sống dân tộc “ Tiếng Việt chúng ta
được G.S đề cập đến thế nào? Tiết học hôm nay sẽ giúp các em giải trả thắc mắc
trên
Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß Ghi b¶ng
Nªu vµi nÐt tãm t¾t vỊ t¸c
gi¶ §TM
?Cho biết vài nét về đoạn
trích?
H. Các em hãy
Hs nªu c¸ch ®äc v¨n b¶n ?
Nh÷ng c©u dµi chó ý nhÊn
m¹nh
HS nhËn xÐt vµ gv nhËn xÐt
chung
? hãy giải thích c¸c chó
thÝch (2),(3),(4),(5)?
? Nªu PTB§ cđa v¨n b¶n?
Đặng Thái Mai (1920-
1954) nhà văn, nhà
nghiên cứu văn học, nhà
học của xã hội có uy tín
là phần đầu của bài
nghiên cứu dài”Tiếng
Việt, một biểu hiện hùng
hồn của sức sống dân tộc”
HS nªu c¸ch ®äc vµ ®äc vµ
®äc v¨n b¶n
NghÞ ln
§o¹n 1: tõ ®Çu -> “lÞch sư”
(nªu nhËn ®Þnh vỊ TV, mét
thø tiÕng ®Đp, hay)
I.§äc vµ t×m hiĨu chung
1. T¸c gi¶ t¸c phÈm
SGK
2. §äc vµ chó thÝch tõ khã
3. Ph¬ng thøc biĨu ®¹t
4. Bè cơc. 3 phÇn
Tìm câu chốt? Hay câu
khái qt phẩm chất của
TV?
Qua đó TG đã phát hiện ra
phẩm chất TV trên những
phương diện nào?
Vẻ đẹp của TV đã được
giải thích trên những u
tố nào?
Qua viƯc giíi thiƯu cđa t¸c
gi¶ gióp em hiĨu ®ỵc ®iỊu
g× ?
khả năng của TV diễn đạt
tư tưởng tình cảm của
người Việt, thỏa mãn nhu
cầu đời sống văn hóa của
nước nhà.
HS đọc phần 2:
?Để CM cho vẻ đẹp cu¶
TV tác giả đã đưa ra những
chứng cứ gì?
?& sắp xếp các chứng cứ
ấy ntn?
GT c¸i ®Đp cđa TV
+ NhÞp ®iƯu (hµi hoµ vỊ ©m
hëng, thanh ®iƯu)
+ Có ph¸p (tÕ nhÞ, un
chun trong c¸ch ®Ỉt c©u
Ý kiến của người nước
ngồi khi nghe người việt
nói, nhận xét của người am
§o¹n 2: tiÕp theo ®Õn “v¨n
nghƯ” (chøng minh c¸i ®Đp
vµ sù giµu cã, phong phó
cđa TV)
§o¹n 3: cßn l¹i (kÕt thóc
vÊn ®Ị)
-Tiếng Việt đẹp.
-Tiếng Việt hay.
Hài hồ về âm hưởng,
thanh diệu (nhịp diệu
Tế nhị uyển chuyển trong
cách đặt câu (cú pháp)
âm, phụ âm khá phong
phú
........giàu về thanh điệu
.......giàu hình tượng ngữ
âm. Dồi dào về cấu tạo từ
ngữ, ngữ pháp uyển
chuyển hơn
..........không ngừng đặt ra
từ mới, cách nói mới
Hệ thống ngun âm, phụ
âm phong phú, giàu thanh
điệu
Có khả năng dồi dào về
II. Ph©n tÝch
1. Phẩm chất của Tiếng
Việt.
Tv cã nh÷ng phÈm chÊt cđa
mét thø tiÕng ®Đp mét thø
tiÕng hay.
→ TV diễn đạt tư tưởng
tình cảm của người Việt,
thỏa mãn nhu cầu đời sống
văn hóa
2.Biểu hiện giàu đẹp của
TV
a/TV đẹp
+Đẹp về ngữ âm:Giàu
thanh điệu uyển chuyển,
cân đối nhịp nhàng.
+Từ vựng dồi dào:Giá trị
về thơ nhạc họa.
=>TV hài hòa về mặt âm
hưởng thanh điệu.
hiu TV nh cỏc giỏo s
phng tõy khẳng
định:"TV l 1th ting giu
cht nhc"
Giải thích về cái hay của
tiếng Việt nh thế nào ?
+ Đủ khả năng để diễn đạt
t tởng, tình cảm,
+ Thoả mãn cho yêu cầu
của đời sống
?S giu cú & kh nng
phong phỳ ca TV c
th hin phng din
no?
? Trong cỏc phm cht p
&hay ca TV thỡ p/cht
no thuc v hỡnh thc,
p/cht no thuc v ni
dung?
Quan h gia hay & p l
quan h gn bú cỏi p ca
TV i lin vi cỏi hay,
ngc li cỏi hay cng to
ra v p ca TV
?Nờu nhng c im ni
bt trong ngh thut ngh
lun ca bi vn ny?
?Nêu nội dung của văn
bản?
?Em nhận thấy nét đặc sắc
về nội du ng trong đoạn văn
là gì ?
cu to t ng & hỡnh thc
din t, cú s phỏt trin
qua tng thi kỡ lch s c
v 2 mt, t vng& ng
phỏp, tho món yờu cu
ca i sng vn hoỏ XH
p => p/cht hỡnh thc
Hay => p/cht ni dung
HS tổng hợp
=> Nêu vấn đề rất mạch lạc,
mẫu mực với 3 nội dung đ-
ợc liên kết rất chặt chẽ. 2
câu đầu dẫn vào đề; câu
thứ 3 nêu luận điểm; câu
4, 5 mở rộng, giải thích
tổng quát vấn đề. (Đi từ
khái quát đến cụ thể).
b/TV hay
-Uyn chuyn t nh trong
cỏch t cõu, cú kh nang
din t tỡnh cm t tng
ca con ngi vi con
ngi
p => p/cht hỡnh thc
Hay => p/cht ni dung
III.Tng kt- Ghi nh
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
3. Ghi nhớ SG K
Củng cố: Để chứng minh cho vẻ đẹp của tiếng Việt, tác giả dựa trên những nét đặc sắc
nào trong cấu tạo của nó. ? Tác giả đa ra mấy dẫn chứng ?
Dặn dò: Học và chuẩn bị bài
Ngµy so¹n: 12/2/2009
Ngµy gi¶ng: 13/2/2009
TiÕt 86 THÊM TRẠNG NGỮ CHO CÂU
I. Mơc tiªu
- Nắm được khái niệm trạng ngữ trong câu
- Ôn lại các loại trạng ngữ đã học ở tiểu học
- RÌn kÜ n¨ng thªm thµnh phÇn tr¹ng ng÷ vµo c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau
II. Chn bÞ
1. Gv chn bÞ bµi
2. HS tr¶ lêi theo c©u hái ci bµi
III. TiÕn tr×nh
-ỉn ®Þnh
- KiĨm tra
- Bµi míi
Bên cạnh các thành phần chính là CN và Việt Nam, trong câu còn có sự tham
gia củ các thành phần khác, chúng sẽ bổ sung cho nồng cốt câu. Một trong những
thành phần đó là trạng ngữ qua bài: “thêm trạng ngữ cho câu”
Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß Ghi b¶ng
Gäi häc sinh ®äc vÝ dơ.
? X¸c ®Þnh tr¹ng ng÷ trong mçi
c©u ?
? C¸c tr¹ng ng÷ t×m ®ỵc Êy bỉ
sung cho c©u nh÷ng néi dung
g× ?
?Cã thĨ chun c¸c tr¹ng ng÷
®ã sang nh÷ng vÞ trÝ nµo trong
c©u ?
* Tr¹ng ng÷ bỉ sung vỊ thêi
gian, ®Þa ®iĨm cho nßng cèt
c©u. TN cã thĨ ®øng ®Çu c©u,
gi÷a c©u hc ci c©u
Hs x¸c ®Þnh
=> TN cã vai trß bỉ
sung ý nghÜa cho
nßng cèt c©u (vỊ
thêi gian, kh«ng
gian, )…
ë ®Çu, ci, gi÷a c©u
1. VÝ dơ: SGK, tr 39.
2. NhËn xÐt:
Díi bãng tre xanh → TN
®Þa ®iĨm
§· tõ l©u ®êi→ TN vỊ thêi
gian
§êi ®êi kiÕp kiÕp→ TT tg
Tõ ngh×n ®êi nay→ TT tg
=> TN cã vai trß bỉ sung ý
nghÜa cho nßng cèt c©u (vỊ
thêi gian, kh«ng gian, )…
- TN cã thĨ ®øng ë ®Çu,
ci, gi÷a c©u vµ ®ỵc nhËn
biÕt b»ng qu·ng ng¾t h¬i
khi nãi vµ dÊu phÈy khi
viÕt.
Em h·y kh¸i qu¸t c¸c ®Ỉc ®iĨm
cđa tr¹ng ng÷ ?
H: X¸c ®Þnh tr¹ng ng÷ trong
c¸c cỈp c©u ?
X¸c ®Þnh vai trß ng÷ ph¸p cđa
cơm tõ “mïa xu©n” trong c¸c
vÝ dơ ?
X¸c ®Þnh TN trong ®o¹n v¨n vµ
ph©n lo¹i c¸c TN ®ã?
Gv híng dÉn lµm bµi tËp 4
Hs kh¸i qu¸t
hs lµm bµi tËp
a. TG
b. Mơc ®Ých
c. ph¬ng tiƯn
HS lµm bµi theo cỈp
Hs lªn b¶ng lµm bµi
tËp
Hs x¸c ®Þnh
Hs tr×nh bµy
3. Ghi nhí:
SGK, tr 39.
Bµi tËp nhanh
- H«m nay, t«i ®äc b¸o.
TN
§Ĩ bài kiểm tra đạt kết
quả tốt, chúng ta cần đọc
bài thật kỹ
Với chiếc xe đạp, bạn ấy
đi đến trừơng
II. Lun tËp
Bµi tËp 1
a) “Mïa xu©n ” : CN,…
VN.
b) “Mïa xu©n ” : Tr¹ng…
ng÷
c) “Mïa xu©n ” : Bỉ ng÷.…
d) “Mïa xu©n!” : C©u
®Ỉc biƯt
Bµi tËp 2+ 3
X¸c ®Þnh vµ gäi tªn c¸c
tr¹ng ng÷.
- Nh b¸o tríc mïa vỊ : TN
c¸ch thøc.
- Khi ®i xanh :…
TN thêi gian.
- Trong c¸i vá xanh kia :
TN ®Þa ®iĨm. (kh«ng gian.)
- Díi ¸nh n¾ng : TN n¬i
chèn (kh«ng gian).
- Víi kh¶ n¨ng thÝch øng :
TN c¸ch thøc
Bµi tËp 4: VỊ nhµ lµm
Củng cố : Thế nào là trạng ngữ trong câu ?
Trạng ngữ có những loại nào ?
Trạng ngữ có những vò trí nào trong câu ? cho ví dụ.
5) Dặn dò : Làm tiếp bài tập
Soạn tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh