On tap LS 12

Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
A. LỊCH SỬ THẾ GIỚI
C©u 1: Nh÷ng thµnh tùu trong c«ng cc x©y dùng chđ nghÜa x· héi ë Liªn X« tõ 1945 ®Õn
nưa ®Çu nh÷ng n¨m 1970? ý nghÜa cđa nh÷ng thµnh tùu ®ã?
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
1. Nh÷ng thµnh tùu c¬ b¶n :
* Hoµn c¶nh:
- Sau chiÕn tranh TG II, Liªn X« chÞu nhiỊu tỉn thÊt nỈng nỊ, 27 triƯu ngêi chÕt,
1710 thµnh phè, 70 ngh×n lµng m¹c vµ 32.000 xÝ nghiƯp bÞ tµn ph¸.
- C¸c níc ®Õ qc bao v©y kinh tÕ, ph¸t ®éng “chiÕn tranh l¹nh”, c« lËp chÝnh trÞ,
ch¹y ®ua vò trang, chn bÞ chiÕn tranh tỉng lùc ®Ĩ tiªu diƯt Liªn X«.
- Liªn X« cßn ph¶i gióp ®ì phong trµo CM thÕ giíi, ®Ỉc biƯt lµ phong trµo gi¶i
phãng d©n téc ë ¸ Phi –Mü la tinh.
* Thµnh tùu :
- VỊ Kinh tÕ : Tõ 1946 -1950, hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m kh«i phơc kinh tÕ trong 4
n¨m 3 th¸ng:
+ C«ng nghiƯp : tỉng s¶n lỵng c«ng nghiƯp t¨ng 73% (so víi tríc chiÕn
tranh).
+ N«ng nghiƯp : mét sè ngµnh vỵt møc tríc chiÕn tranh
Tõ 1950 trë ®i tiÕp tơc thùc hiƯn c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n nh»m x©y dùng c¬ së vËt
chÊt, kü tht cho CNXH.
§Õn nưa ®Çu nh÷ng n¨m 1970, Liªn X« lµ cêng qc c«ng nghiƯp ®øng hµng thø
hai trªn thÕ (sau Mü) chiÕm kho¶ng 20% tỉng s¶n lỵng c«ng nghiƯp toµn thÕ giíi. N¨m 1972, s¶n
lỵng c«ng nghiƯp t¨ng 321 lÇn, thu nhËp qc d©n t¨ng 112 lÇn so víi 1922.
- VỊ khoa häc kü tht:
1949: Liªn X« chÕ t¹o thµnh c«ng bom nguyªn tư:
+ §¸nh dÊu bíc ph¸t triĨn m¹nh mÏ vỊ khoa häc kü tht.
+ Ph¸ vì thÕ ®éc qun vỊ bom nguyªn tư cđa Mü
1957: Liªn X« phãng thµnh c«ng vƯ tinh nh©n t¹o
1961: Liªn X« phãng tµu vò trơ ®a nhµ du hµnh vò trơ Gagarin bay vßng quanh
tr¸i ®Êt më ®Çu kû nguyªn chinh phơc vò trơ cđa loµi ngêi.

Nh vËy ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 1970, Liªn X« ®· ®¹t ®ỵc thÕ c©n b»ng chiÕn lỵc vỊ
søc m¹nh qu©n sù nãi chung, søc m¹nh lùc lỵng h¹t nh©n nãi riªng so víi Mü vµ c¸c níc ®Õ
qc.
2. Ý nghÜa nh÷ng thµnh t u ®ã:
- Thóc ®Èy phong trµo CM thÕ giíi ph¸t triĨn
- Lµm ®¶o lén toµn bé chiÕn lỵc cđa Mü vµ c¸c níc ®ång minh.
- ThĨ hiƯn tÝnh u viƯt cđa CNXH trªn mäi lÜnh vùc.
Trang 3 trên 42 3
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
C©u 2: Tr×nh bµy mèi quan hƯ hỵp t¸c gi÷a Liªn X« - §«ng ¢u vµ c¸c níc XHCN?
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
1. Héi ®ång T¬ng trỵ Kinh tÕ (SEV)
a. Hoµn c¶nh ra ®êi, mơc tiªu thµnh lËp:
- §©y lµ thêi ®iĨm c¸c nø¬c §«ng ¢u x©y dùng CNXH.
- Nh»m mơc ®Ých t¨ng cêng hỵp t¸c gióp ®ì nhau vỊ kinh tÕ, v¨n ho¸, KHKT gi÷a Liªn
X« vµ c¸c níc XHCN §«ng ¢u, ngµy 8/1/1949, Héi ®ång T¬ng trỵ Kinh tÕ (SEV) ®ỵc thµnh lËp.
Khi ®ã bao gåm Liªn X«, Anbani, Balan, Bungari, Hungari, Rumani, TiƯp kh¾c. Sau ®ã cã thªm
CHDC §øc, M«ng cỉ, Cuba, ViƯt Nam gia nhËp.
b. Vai trß, t¸c dơng, thµnh tùu:
- Thóc ®Èy sù ph¸t triĨn nỊn kinh tÕ CNXH (ph©n c«ng s¶n xt chuyªn ngµnh, ph¸t
triĨn c«ng n«ng nghiƯp, giao th«ng vËn t¶i ) LX gi÷ vai trß quan träng trong ho¹t ®éng cđa SEV.
- X©y dùng c¬ së vËt chÊt, kÜ tht (chiÕm 35% s¶n lỵng c«ng nghiƯp thÕ giíi ë nưa
®Çu nh÷ng n¨m 70).
- N©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.
- Ngµy 28/6/1991, khèi SEV ngõng ho¹t ®éng v× CNXH ë §«ng ¢u sơp ®ỉ.
2. Liªn minh phßng thđ Vacxava:
a. Hoµn c¶nh ra ®êi, mơc tiªu:
- Tỉ chøc hiƯp íc Vacxava ®ỵc thµnh lËp ngµy 14/5/1955.
- §©y lµ liªn minh phßng thđ vỊ qu©n sù, chÝnh trÞ cđa Liªn X« vµ c¸c níc CNXH
§«ng ¢u nh»m chèng l¹i ©m mu g©y chiÕn, x©m lỵc cđa khèi NATO, g×n gi÷ an ninh cho c¸c n-

íc thµnh viªn vµ duy tr× hoµ b×nh ë Ch©u ¢u.
b, Vai trß, t¸c dơng:
- T¨ng cêng søc m¹nh qu©n sù, g×n gi÷ hoµ b×nh vµ an ninh cho Liªn X« vµ c¸c níc
§«ng ¢u.
- §èi phã víi mäi ©m mu g©y chiÕn cđa ®Õ qc.
3. Ngoµi 2 tỉ chøc trªn, Liªn X« vµ §«ng ¢u cßn cã quan hƯ t¬ng trỵ, gióp ®ì tÝch cùc ®èi
víi phong trµo CMTG. §Ỉc biƯt lµ phong trµo gi¶i phãng d©n téc (TriỊu Tiªn, Cu Ba, ViƯt Nam,
Trung Qc,...)
Bªn c¹nh mèi quan hƯ h÷u nghÞ tèt ®Đp nªu trªn cßn cã nh÷ng bÊt ®ång gi÷a Liªn X« -
Trung Qc – Anbani ®· ¶nh hëng ®Õn sù ®oµn kÕt trong khèi XHCN lóc ®ã.
C©u 3: Tr×nh bµy tãm t¾t c¸c giai ®o¹n ph¸t triĨn cđa c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ë Lµo tõ
1945 ®Õn 1975
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
1) Giai ®o¹n 1945 1954: –
Lỵi dơng thêi c¬ NhËt ®Çu hµng §ång minh, nh©n d©n Lµo ®· nỉi dËy cíp chÝnh qun,
ngµy 12/10/1945, Lµo tuyªn bè ®éc lËp. Th¸ng 3/1946, Ph¸p quay trë l¹i x©m lỵc Lµo. Nh©n d©n
Lµo díi sù l·nh ®¹o cđa §¶ng Céng s¶n §«ng D¬ng vµ sù gióp ®ì cđa qu©n t×nh ngun ViƯt
Nam, ®· tiÕn hµnh cc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. Ngµy 13/ 8/1950, thµnh lËp MỈt trËn Lµo tù do
vµ ChÝnh phđ kh¸ng chiÕn do Hoµng th©n Xuphanuv«ng ®øng ®Çu. Tõ ®ã cc kh¸ng chiÕn cđa
nh©n d©n Lµo ph¸t triĨn m¹nh mÏ, bc Ph¸p ph¶i ký HiƯp ®Þnh Gi¬nev¬ 1954, c«ng nhËn ®éc
lËp, chđ qun vµ toµn vĐn l·nh thỉ cđa Lµo.
Trang 4 trên 42 4
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
2) Giai ®o¹n 1954 1975:–
Nh©n d©n Lµo tiÕn hµnh cc chiÕn tranh chèng MÜ x©m lỵc, ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 60 ®·
giµnh ®ỵc nh÷ng th¾ng lỵi to lín (gi¶i phãng 2/3 ®Êt ®ai vµ h¬n 1/3 d©n sè c¶ níc). Tõ n¨m 1964
®Õn 1973, nh©n d©n Lµo ®· ®¸nh b¹i cc “chiÕn tranh ®Ỉc biƯt” cđa MÜ , bc MÜ vµ tay sai ph¶i
kÝ HiƯp ®Þnh Viªng Ch¨n (21/2/1973), lËp l¹i hoµ b×nh, thùc hiƯn hoµ hỵp d©n téc ë Lµo.
Cïng víi th¾ng lỵi cđa c¸ch m¹ng ViƯt Nam (30 / 4/ 1975) nh©n d©n Lµo ®· tiÕp tơc ®Êu
tranh giµnh ®ỵc toµn bé chÝnh qun trong c¶ níc. Ngµy 2/12/1975, níc Céng hoµ d©n chđ nh©n

d©n Lµo chÝnh thøc thµnh lËp.
C©u 4: Tr×nh bµy ng¾n gän c¸c giai ®o¹n ph¸t triĨn cđa c¸ch m¹ng Campuchia tõ 1945 1991.–
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:

1) Giai ®o¹n 1945 1951: – ngay sau khi NhËt ®Çu hµng, Ph¸p quay trë l¹i x©m lỵc
Campuchia, triỊu ®×nh phong kiÕn chÊp thn sù thèng trÞ cđa Ph¸p.
2) Giai ®o¹n 1951 1954:– díi sù l·nh ®¹o cđa §¶ng Nh©n d©n c¸ch m¹ng Cam puchia, nh©n
d©n Campuchia tiÕn hµnh cc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p; n¨m 1953 – 1954, ®· giµnh
®ỵc th¾ng lỵi to lín, vïng gi¶i phãng chiÕm 1/4 l·nh thỉ víi sè d©n gÇn 2 triƯu ngêi. Do sù vËn
®éng ngo¹i giao cđa Xihanóc, ngµy 9/11/1953, Ph¸p kÝ hiƯp íc “trao tr¶ ®éc lËp cho
Campuchia”, nhng qu©n ®éi Ph¸p vÉn tiÕp tơc chiÕm ®ãng vµ Ph¸p vÉn n¾m mäi qun hµnh ë
Campuchia.
Sau thÊt b¹i ë §iƯn Biªn Phđ, Ph¸p kÝ HiƯp ®Þnh Gi¬nev¬ c«ng nhËn chđ qun vµ toµn
vĐn l·nh thỉ 3 níc §«ng D¬ng. Campuchia ®ỵc ®éc lËp.
3) Giai ®o¹n 1954 1975: – ChÝnh phđ Campuchia, do Xihanóc ®øng ®Çu, thùc hiƯn ®êng lèi
hoµ b×nh, trung lËp ®Ĩ x©y dùng ®Êt níc. Ngµy 18/3/1970, thÕ lùc tay sai cđa MÜ lµm cc ®¶o
chÝnh, ®a Campuchia vµo cc chiÕn tranh x©m lỵc thùc d©n kiĨu míi cđa MÜ. §ỵc sù gióp ®ì
cđa qu©n t×nh ngun ViƯt Nam, nh©n d©n Campuchia tiÕn hµnh cc kh¸ng chiÕn chèng MÜ x©m
lỵc. Ngµy 17/4/1975, thđ ®« Phn«m Pªnh ®ỵc gi¶i phãng, cc kh¸ng chiÕn kÕt thóc th¾ng lỵi.
4) Giai ®o¹n 1975 1991: – Cc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cđa nh©n d©n Campuchia võa kÕt
thóc th¾ng lỵi, tËp ®oµn P«n Pèt - Iªng Xari ®· ph¶n béi c¸ch m¹ng, tiÕn hµnh cc tµn s¸t diƯt
chđng ®Ém m¸u. Ngµy 3/12/1978, MỈt trËn d©n téc cøu níc Campuchia thµnh lËp vµ l·nh ®¹o
nh©n d©n Campuchia chèng l¹i chÕ ®é diƯt chđng cđa P«n Pèt – Iªng Xari. §ỵc sù gióp ®ì cđa
qu©n t×nh ngun ViƯt Nam, nh©n d©n Campuchia ®· giµnh th¾ng lỵi. Ngµy 7/1/1979, chÕ ®é diƯt
chđng bÞ lËt ®ỉ.
Th¸ng 9/1989, qu©n t×nh ngun ViƯt Nam chđ déng rót vỊ níc ®Ĩ t¹o ®iỊu kiƯn tiÕn tíi
mét gi¶i ph¸p hoµ b×nh cho vÊn ®Ị Campuchia. Ngµy 23/10/1991, t¹i Héi nghÞ qc tÕ Pari vỊ
Campuchia, c¸c bªn ®· kÝ hiƯp ®Þnh hoµ b×nh vỊ Campuchia, t¹o ®iỊu kiƯn cho Campuchia x©y
dùng ®Êt níc ®éc lËp, hoµ b×nh, tù do d©n chđ, trung lËp vµ phån vinh.
C©u 5: Cc néi chiÕn c¸ch m¹ng 1946 1949 ë Trung Qc:–

Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
a) Bèi c¶nh: Sau khi cc chiÕn tranh chèng NhËt kÕt thóc th¾ng lỵi, c¸ch m¹ng Trung
Qc ®· cã nh÷ng ®iỊu kiƯn thn lỵi vµ c¬ së v÷ng ch¾c ®Ĩ ph¸t triĨn m¹nh mÏ: Lùc lỵng qu©n
®éi chđ lùc ph¸t triĨn lªn tíi 120 v¹n ngêi, d©n qu©n 200 v¹n ngêi; vïng gi¶i phãng (gåm 19 khu
c¨n cø) chiÕm gÇn 1/2 ®Êt ®ai vµ 1/3 d©n sè c¶ níc; cïng víi sù gióp ®ì cđa Liªn X« (chun
giao vïng §«ng B¾c Trung Qc cho chÝnh qun c¸ch m¹ng Trung Qc qu¶n lÝ). §øng tríc
Trang 5 trên 42 5
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
t×nh h×nh ph¸t triĨn m¹nh mÏ cđa c¸ch m¹ng Trung Qc, Tëng Giíi Th¹ch ph¸t ®éng cc néi
chiÕn nh»m tiªu diƯt c¸ch m¹ng Trung Qc.
b) DiƠn biÕn chÝnh: §ỵc sù gióp ®ì cđa MÜ, ngµy 20/7/1946, Tëng Giíi Th¹ch huy ®éng
toµn bé lùc lỵng qu©n ®éi chÝnh quy (160 v¹n qu©n) tÊn c«ng toµn diƯn vµo c¸c vïng gi¶i phãng
do §¶ng Céng s¶n Trung Qc l·nh ®¹o. Cc néi chiÕn diƠn ra v« cïng ¸c liƯt. §Õn th¸ng
4/1949, qu©n gi¶i phãng vỵt s«ng Trêng Giang, gi¶i phãng Nam Kinh (23/4/1949), nỊn thèng trÞ
cđa Qc d©n ®¶ng ®ỉ sơp. Cc néi chiÕn kÕt thóc, th¾ng lỵi thc vỊ nh©n d©n. Ngµy
1/10/1949, níc Céng hoµ nh©n d©n Trung Hoa thµnh lËp.
c) ý nghÜa: §¸nh dÊu c¸ch m¹ng d©n téc, d©n chđ Trung Qc hoµn thµnh; cỉ vò to lín
®èi víi phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc trªn thÕ giíi. T¨ng cêng søc m¹nh cho hƯ thèng
XHCN.
C©u 6: §«ng Nam ¸ bao gåm nh÷ng níc nµo? Tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, §«ng
Nam ¸ cã nh÷ng biÕn ®ỉi to lín g×?
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
1) §«ng Nam Á gåm 11 níc: ViƯt Nam, Lµo, Campuchia, Mianma, Th¸i Lan, Malaixia,
Xingapo, In®«nªia, Brun©y, Philippin vµ §«ngTimo.
2) Tríc ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, c¸c níc nµy ®Ịu lµ thc ®Þa, nưa thc ®Þa vµ thÞ tr-
êng cđa c¸c níc t b¶n ph¬ng T©y. Tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi hai ®Õn nay, §«ng Nam ¸ cã
nhiỊu biÕn ®ỉi to lín:
a. BiÕn ®ỉi to lín thø nhÊt lµ: Cho ®Õn nay c¸c níc §«ng Nam ¸ ®Ịu ®· giµnh ®ỵc
®éc lËp:
ViƯt Nam, lµ thc ®Þa cđa Ph¸p, NhËt. Sau khi NhËt ®Çu hµng §ång minh, nh©n

d©n ViƯt Nam díi sù l·nh ®¹o cđa §¶ng Céng s¶n §«ng D¬ng ®· lµm cc C¸ch m¹ng th¸ng
T¸m thµnh c«ng. Sau ®ã ph¶i tiÕn hµnh hai cc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng MÜ, ®Õn 30
– 4 – 1975 th× th¾ng lỵi hoµn toµn vµ tiÕn lªn x©y dùng CNXH trong c¶ níc.
Lµo, lµ thc ®Þa cđa Ph¸p, NhËt. Sau khi NhËt ®Çu hµng §ång minh, nh©n d©n
Lµo ®· lµm cc c¸ch m¹ng ngµy 12/10/1945 thµnh c«ng; sau ®ã ph¶i tiÕn hµnh hai cc kh¸ng
chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng MÜ, ®Õn 2/12/1975, th× th¾ng lỵi hoµn toµn vµ ®ang x©y dùng mét x·
héi v¨n minh, tiÕn bé.
Campuchia, lµ thc ®Þa cđa Ph¸p, NhËt. Sau khi NhËt ®Çu hµng §ång minh, triỊu
®×nh phong kiÕn thõa nhËn sù thèng trÞ trë l¹i cđa Ph¸p. Kh«ng chÞu kht phơc, nh©n d©n
Campuchia ®· tiÕn hµnh hai cc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng MÜ vµ chèng bän diƯt chđng
P«n Pèt – Iªng Xari, ®Õn ngµy 7/1/1979 th× th¾ng lỵi hoµn toµn.
In®«nªxia, lµ thc ®Þa cđa Hµ Lan. Sau khi NhËt ®Çu hµng ®ång minh, nh©n d©n
In®«nªxia ®· tiÕn hµnh cc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 thµnh c«ng. Sau ®ã thùc d©n Hµ
Lan quay trë l¹i x©m lỵc, chÝnh phđ In®«nªxia chØ tiÕn hµnh th¬ng lỵng. §Õn n¨m 1953, chÝnh
phđ d©n téc, d©n chđ ®ỵc thµnh lËp.
Philippin, lµ thc ®Þa cđa MÜ. Tõ n¨m 1944, díi sù l·nh ®¹o cđa §¶ng Céng s¶n
Philippin, nh©n d©n Philippin ®· tiÕn hµnh cc ®Êu tranh vò trang chèng ®Õ qc MÜ. Th¸ng 7/
1946, MÜ ph¶i c«ng nhËn nỊn ®éc lËp cđa Philippin vµ níc Céng hoµ Philippin ®ỵc thµnh lËp.
Malaixia, vèn lµ thc ®Þa cđa Anh, lóc ®ã cã tªn gäi lµ M· Lai. Sau chiÕn tranh
thÕ giíi thø hai, Anh t×m mäi c¸ch ®Ỉt l¹i ¸ch thèng trÞ ë M· Lai, nh©n d©n M· Lai ®· tiÕn hµnh
Trang 6 trên 42 6
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
®Êu tranh vò trang, ®Õn 31/8/1957, Anh ph¶i c«ng nhËn nỊn ®éc lËp cđa M· Lai. N¨m 1963, Liªn
bang Malaixia thµnh lËp.
Xingapo, vèn lµ thc ®Þa cu¶ Anh. Sau chiÕn tranh, do kÕt qu¶ cđa c¸c cc ®Êu
tranh cđa nh©n d©n, Anh ph¶i c«ng nhËn nỊn ®éc lËp cđa Xingapo (1957).
Th¸i Lan, sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai, Anh t×m mäi c¸ch kh«i phơc ®Þa vÞ cò
cđa m×nh, nhng MÜ ®· hÊt c¼ng Anh ®Ĩ n¾m qun chi phèi Th¸i Lan vỊ mäi mỈt.
Mianma (tªn cò lµ MiÕn §iƯn), vèn lµ thc ®Þa cđa Anh.Sau chiÕn tranh, cao trµo
chèng Anh diƠn ra m¹nh mÏ kh¾p MiÕn §iƯn, ®Õn th¸ng 10/1947, thùc d©n Anh bc ph¶i c«ng

nhËn nỊn ®éc lËp cđa MiÕn §iƯn. Ngµy 4/1/1948, Liªn bang MiÕn §iƯn thµnh lËp (hiƯn nay ®ỉi
thµnh Céng hoµ Mianma).
Brun©y, vèn lµ thc ®Þa cđa Anh. Trong nh÷ng n¨m 1941 – 1945, Brun©y bÞ
NhËt B¶n chiÕm ®ãng. Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, Anh quay l¹i chiÕm ®ãng Brun©y. Tríc ¸p
lùc cđa phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë §«ng Nam ¸, n¨m 1959, Anh bc ph¶i c«ng nhËn
Brun©y cã hiÕn ph¸p riªng. Theo sù tho¶ thn gi÷a Anh vµ Brun©y (1 - 1979), ngµy 1/1/1984,
Brun©y tuyªn bè lµ qc gia ®éc lËp n»m trong khèi Liªn hiƯp Anh.
b. BiÕn ®ỉi to lín thø hai lµ: tõ khi giµnh ®éc lËp d©n téc, c¸c níc §«ng Nam ¸ ®Ịu
ra søc x©y dùng nỊn kinh tÕ – x· héi vµ ®¹t nhiỊu thµnh tÝch to lín (®Ỉc biƯt lµ Xingapo, níc cã
nỊn kinh tÕ ph¸t triĨn ë khu vùc §«ng Nam ¸ vµ ®ỵc xÕp vµo hµng níc ph¸t triĨn trªn thÕ giíi).
c. BiÕn ®ỉi to lín thø ba lµ: cho ®Õn th¸ng 4/1999, c¸c níc §«ng Nam ¸ ®Ịu gia nhËp
HiƯp héi c¸c níc §«ng Nam ¸, gäi t¾t lµ ASEAN. §ã lµ mét tỉ chøc liªn minh chÝnh trÞ – kinh
tÕ cđa khu vùc §«ng Nam ¸, nh»m mơc tiªu x©y dùng nh÷ng mèi quan hƯ hoµ b×nh, h÷u nghÞ vµ
hỵp t¸c gi÷a c¸c níc trong khu vùc.
C©u 7: Qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ ph¸t triĨn cđa HiƯp héi c¸c níc §«ng Nam ¸ (ASEAN)?
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
a) Sù thµnh lËp : HiƯp héi c¸c níc §«ng Nam ¸ (ViÕt t¾t lµ ASEAN) ®ỵc thµnh lËp th¸ng
8/1967 t¹i B¨ng Cèc (Th¸i Lan) víi sù tham gia cđa 5 níc: In®«xia, Malaixia, Xingapo, Th¸i Lan
vµ Philippin. VỊ sau tỉ chøc ASEAN kÕt n¹p thªm Brun©y (1984), ViƯt Nam (1995), Lµo vµ
Mianma(1997), Campuchia (1999), Nh vËy ASEAN trë thµnh tỉ chøc cđa 10 níc §«ng Nam ¸.
b) Mơc tiªu cđa ASEAN: (theo HiƯp íc h÷u nghÞ vµ hỵp t¸c kÝ th¸ng 2/1976 t¹i Bali): x©y
dùng mèi quan hƯ hoµ b×nh h÷u nghÞ vµ hỵp t¸c gi÷a c¸c níc trong khu vùc, t¹o nªn mét céng
®ång §«ng Nam ¸ hïng m¹nh trªn c¬ së tù cêng khu vùc vµ thiÕt lËp mét khu vùc hoµ b×nh, tù
do, trung lËp ë §«ng Nam ¸. Nh thÕ, ASEAN lµ mét tỉ chøc liªn minh chÝnh trÞ – kinh tÕ cđa
khu vùc §«ng Nam ¸.
c) Qu¸ tr×nh ph¸t triĨn:
- Tõ 1979, do vÊn ®Ị Campuchia nªn ASEAN cã nh÷ng mèi quan hƯ ®èi ®Çu víi ba níc
§«ng D¬ng.
- Tõ ci nh÷ng n¨m 80 cđa thÕ kØ XX, ASEAN ®· chun tõ chÝnh s¸ch ®èi ®Çu sang
®èi tho¹i, hỵp t¸c, cïng tån t¹i hoµ b×nh víi ba níc §«ng D¬ng.

C©u 8: Tr×nh bµy ng¾n gän c¸c giai ®o¹n ph¸t triĨn vµ th¾ng lỵi cđa phong trµo gi¶i phãng
d©n téc ë Ch©u Phi tõ 1945 ®Õn nay.
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
1) Giai ®o¹n 1945 ®Õn 1954:
Trang 7 trên 42 7
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
Phong trµo gi¶i phãng d©n téc ch©u Phi ( sau khi ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai kÕt thóc,)
bïng nỉ ®Çu tiªn ë Ai CËp. Ngµy 3/7/1952, binh lÝnh vµ sÜ quan yªu níc Ai CËp ®· lµm cc
chÝnh biÕn c¸ch m¹ng, lËt ®ỉ v¬ng triỊu Pharuc vµ nỊn thèng trÞ cđa thùc d©n Anh, lËp ra níc
Céng hoµ Ai CËp (ngµy 18/6/1953).
2) Giai ®o¹n 1954 1960:–
ChiÕn th¾ng §iƯn Biªn Phđ 1954 ë ViƯt Nam ®· lµm rung chun hƯ thèng thc ®Þa
cđa chđ nghÜa thùc d©n ë Ch©u Phi. Nh©n d©n ch©u Phi tiÕn hµnh ®Êu tranh víi nhiỊu h×nh thøc
phong phó; ®Õn n¨m 1960, hÇu hÕt c¸c níc B¾c Phi vµ T©y Phi ®· giµnh ®ỵc ®éc lËp.
3) Giai ®o¹n 1960 1975:–
N¨m 1960 ®ỵc gäi lµ “N¨m ch©u Phi”- 17 níc ë T©y Phi, §«ng Phi vµ Trung Phi giµnh
®ỵc ®éc lËp, më ®Çu cho mét giai ®o¹n ph¸t triĨn míi trong phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë ch©u
Phi. Tiªu biĨu lµ cc ®Êu tranh cđa nh©n d©n Angiªri, Eti«pi, M«d¨mbÝch, Ang«la...
4) Giai ®o¹n 1975 ®Õn nay:
§©y lµ giai ®o¹n hoµn thµnh cc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc ë ch©u Phi. HÇu hÕt c¸c
níc ch©u Phi ®· giµnh ®ỵc ®éc lËp d©n téc (trõ nh©n d©n da ®en, da mµu trong néi bé níc Céng
hoµ Nam Phi ®ang ®Êu tranh chèng ph©n biƯt chđng téc).
C©u 9: Tr×nh bµy ng¾n gän c¸c giai ®o¹n ph¸t triĨn cđa phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë khu
vùc MÜ latinh tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nay.
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
a) Giai ®o¹n tõ 1945 ®Õn 1959:
Cao trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc ë khu vùc MÜ latinh nỉ ra ë hÇu hÕt c¸c níc trong
khu vùc, díi nhiỊu h×nh thøc chđ u:
- B·i c«ng cđa c«ng nh©n (Chilª...)
- Nỉi dËy cđa n«ng d©n (Pªru, £cua®o, Braxin...)

- Khëi nghÜa vò trang (Panama, B«livia...)
- §Êu tranh nghÞ viƯn (Goatªmala, Achentina...)
b) Giai ®o¹n tõ 1959 ®Õn ci nh÷ng n¨m 80:
C¸ch m¹ng Cuba th¾ng lỵi (1959), ®¸nh dÊu bíc ph¸t triĨn míi cđa phong trµo gi¶i phãng
d©n téc ë khu vùc MÜ latinh. Tõ ®ã, c¬n b·o t¸p c¸ch m¹ng, mµ h×nh thøc chđ u lµ ®Êu tranh vò
trang ®· bïng nỉ, khu vùc MÜ latinh trë thµnh “lơc ®Þa bïng ch¸y”. KÕt qu¶: nhiỊu níc nh
B«livia, Vªnªxuªla, C«l«mbia...®· lËt ®ỉ ®ỵc chÝnh qun ph¶n ®éng tay sai cđa MÜ, lËp ra chÝnh
phđ d©n téc d©n chđ, giµnh l¹i ®éc lËp vµ chđ qun cđa d©n téc.
c) Giai ®o¹n tõ ci nh÷ng n¨m 80 ®Õn nay:
Lỵi dơng mèi quan hƯ X« - MÜ thay ®ỉi vµ sù sơp ®ỉ cđa chÕ ®é XHCN ë Liªn X« vµ c¸c
níc §«ng ¢u, MÜ ®· tiÕn hµnh nh÷ng cc ph¶n kÝch chèng l¹i phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë
khu vùc MÜ latinh nh»m tíc ®o¹t nh÷ng thµnh qu¶ mµ phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc ®·
®¹t ®ỵc. Phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë khu vùc MÜ latinh ®ang ®øng tríc nhiỊu khã kh¨n vµ thư
th¸ch.
C©u 10: T×nh h×nh níc MÜ tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nay?
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
1. Kinh tÕ, khoa häc kÜ tht:
a) Kinh tÕ:
Trang 8 trên 42 8
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
- Thµnh tùu: Cã bíc ph¸t triĨn nh¶y vät tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai.
+ CN: Trong nh÷ng n¨m 1945 – 1949 s¶n lỵng CN MÜ lu«n chiÕm h¬n mét nưa s¶n l-
ỵng CN thÕ giíi (56,4%)
+ NN: S¶n lỵng NN b»ng 2 lÇn s¶n lỵng cđa Anh, Ph¸p, CHLB §øc, Italia, NhËt B¶n
céng l¹i.
+ Tµi chÝnh: N¾m gÇn 1/2 dù tr÷ vµng cđa toµn thÕ giíi.
MÜ trë thµnh trung t©m kinh tÕ, tµi chÝnh duy nhÊt cđa thÕ giíi.
- Nguyªn nh©n ph¸t triĨn:
+ Cã lỵi nhn tõ bu«n b¸n vò khÝ (114 tØ ®« la) vµ cã ®iỊu kiƯn hoµ b×nh.
+ Cã thµnh tùu CM khoa häc KT vµ biÕt ¸p dơng vµo s¶n xt.

+ Nhê tr×nh ®é tËp trung s¶n xt vµ tËp trung t b¶n rÊt cao.
+ Nhê qu©n sù ho¸ nỊn kinh tÕ, cã nhiỊu tµi nguyªn, nh©n c«ng...
b) Khoa häc KT:
- §¹t nhiỊu thµnh tùu k× diƯu.
- §i ®Çu trong viƯc s¸ng t¹o ra c«ng cơ SX míi, ngn n¨ng lỵng míi vµ nh÷ng vËt liƯu
míi...
- Thùc hiƯn” CM xanh” trong NN, CM trong giao th«ng vµ th«ng tin liªn l¹c, trong khoa
häc chinh phơc vò trơ vµ SX vò khÝ hiƯn ®¹i...
2. T×nh h×nh chÝnh trÞ vµ chÝnh s¸ch ®èi néi, ®èi ngo¹i.
a) §èi néi:
- Duy tr× thĨ chÕ cđa chÕ ®é d©n chđ t s¶n.
- Chèng l¹i c¸c phong trµo b·i c«ng c«ng nh©n.
- Tån t¹i chÝnh s¸ch ph©n biƯt chđng téc.
- Sù ph©n ho¸ giµu nghÌo trÇm träng, c¸c tƯ n¹n XH trµn lan, c¸c m©u thn, bÊt c«ng
vµ c¸c cc ®Êu tranh liªn tơc x¶y ra.
- Giíi cÇm qun bª bèi vỊ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ.
b) §èi ngo¹i:
- Thùc hiƯn chiÕn lỵc toµn cÇu, v¬n lªn b¸ chđ thÕ giíi.
- B¾t ®Çu b»ng “Chđ nghÜa T¬ruman”. Sau ®ã lµ c¸c häc thut cđa c¸c ®êi tỉng thèng
kÕ tiÕp.
- ChiÕn lỵc toµn cÇu víi 3 mơc tiªu.
+ Ng¨n chỈn, ®Èy lïi, tiÕn tíi tiªu diƯt c¸c níc XHCN.
+ §µn ¸p phong trµo GPDT, phong trµo cđa nh©n d©n thÕ giíi.
+ Khèng chÕ, n« dÞch c¸c níc ®ång minh cđa MÜ.
- KÕt cơc: MÜ ®· vÊp ph¶i nh÷ng thÊt b¹i nỈng nỊ mµ thÊt b¹i nỈng nỊ nhÊt cđa MÜ lµ ë
chiÕn tranh ViƯt Nam.
C©u 11: T×nh h×nh NhËt B¶n tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai?
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
1. Kinh tÕ, khoa häc kÜ tht.
a) Kinh tÕ:

Trang 9 trên 42 9
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
- Thµnh tùu: §¹t ®ỵc nh÷ng bíc ph¸t triĨn nh¶y vät “thÇn k× NhËt B¶n”.
+ CN: §¹t ®ỵc bíc ph¸t triĨn m¹nh nhÊt vµ nhanh nhÊt trong nhiỊu lÜnh vùc then
chèt. Gi¸ trÞ s¶n lỵng CN n¨m 1950 lµ 4,1 tØ ®« la, ®Õn n¨m 1969 ®· v¬n lªn 56,4 tØ ®« la, vỵt T©y
¢u, ®øng thø 2 sau MÜ.
+ NN: Còng ®¹t bíc ph¸t triĨn nh¶y vät 1969 ®đ cung cÊp h¬n 80% nhu cÇu trong n-
íc.
N¨m 1973 tỉng s¶n phÈm qc d©n ®¹t 402 tØ ®« la nhng ®Õn 1989 ®¹t 2828,3 tØ ®« la.
N¨m 1990 thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi ®¹t 23.796 ®« la (®øng thø 2 thÕ giíi sau Thơy SÜ)
Nh vËy, nỊn kinh tÕ NhËt ®· ®i kÞp vµ vỵt T©y ¢u, v¬n lªn ®øng thø 2 sau MÜ trong
thÕ giíi TBCN, NhËt B¶n trë thµnh siªu cêng kinh tÕ vµ tµi chÝnh thÕ giíi.
- Nguyªn nh©n ph¸t triĨn:
+ MỈc dï lµ níc b¹i trËn, kinh tÕ bÞ tµn ph¸ nỈng nỊ sau chiÕn tranh nhng tõ khi MÜ
ph¸t ®éng cc chiÕn tranh TriỊu Tiªn vµ ViƯt Nam (nh÷ng n¨m 50, 60), th× NhËt B¶n ®· m¹nh
h¼n h¬n b»ng nh÷ng ®¬n ®Ỉt hµng cđa MÜ. NhËt biÕt lỵi dơng vèn níc ngoµi, Ýt ph¶i chi phÝ qu©n
sù, biªn chÕ bé m¸y Nhµ níc gän nhĐ, tËp trung ®Çu t vµo c¸c ngµnh then chèt.
+ BiÕt tËn dơng c¸c thµnh tùu c¸ch m¹ng KH – KT.
+ Kh«ng ngõng më réng thÞ trêng trªn toµn thÕ giíi.
+ Cã nh÷ng c¶i c¸ch d©n chđ (c¶i c¸ch rng ®Êt, xo¸ bá tµn tÝch PK...)
+ Trun thèng “tù lùc tù cêng” ®ỵc ph¸t huy m¹nh mÏ.
2. T×nh h×nh chÝnh trÞ:
a) §èi néi: Thùc hiƯn nhiỊu c¶i c¸ch d©n chđ
- HiÕn ph¸p 1946 tuyªn bè qun tù do d©n chđ cđa c«ng d©n.
- Lt c¶i c¸ch rng ®Êt 1946 – 1949 khèng chÕ rng ®Êt ®Þa chđ...
-> Tõng bíc ph¸ vì c¬ së cđa chÕ ®é qu©n chđ phong kiÕn qu©n phiƯt, x¸c lËp Nhµ n-
íc qu©n chđ lËp hiÕn.
b) §èi ngo¹i: Dùa vµo MÜ vµ cÊu kÕt chỈt chÏ víi MÜ.
+ HiƯp íc an ninh MÜ – NhËt (8.9.1951)
+ NhËt B¶n lµ “®Õ qc kinh tÕ “ víi sù x©m nhËp thÞ trêng m¹nh mÏ.

C©u 12: Khèi thÞ trêng chung EEC:
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
a. Sù thµnh lËp :
- Khèi thÞ trêng chung Ch©u ¢u hay cßn gäi lµ khèi céng ®ång kinh tÕ Ch©u ¢u (EEC) ra
®êi 25.3.1957. Tõ 1993, EEC trë thµnh Liªn minh Ch©u ¢u (EU) gåm 15 níc. §Õn nay, EU ®· lµ
tỉ chøc cđa 25 níc.
b) Mơc tiªu kinh tÕ vµ chÝnh trÞ:
- T¹o ra mét céng ®ång kinh tÕ vµ mét thÞ trêng chung, cho phÐp EEC ph¸t triĨn nhanh
chãng nỊn kinh tÕ, øng dơng KHKT hiƯn ®¹i vµo s¶n xt ®Ĩ c¹nh tranh víi c¸c trung t©m MÜ vµ
NhËt.
- Xu híng tiÕn tíi thèng nhÊt víi nhau vỊ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i, chèng CNXH vµ phong
trµo c«ng nh©n.
- HiƯn t¹i, EU ®· cã Ng©n hµng chung sư dơng mét ®ång tiỊn chung EURO.
C©u 13: Héi nghÞ cÊp cao Ianta:
Trang 10 trên 42 10
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
Gỵi ý nh÷ng néi dung chÝnh cÇn tr¶ lêi:
- Bèi c¶nh dÉn tíi héi nghÞ:
+ §Çu n¨m 1945, ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®i vµo giai ®o¹n chãt, nhiỊu m©u thn,
nhiỊu tranh chÊp trong néi bé phe §ång minh nỉi lªn gay g¾t. §ã lµ ba vÊn ®Ị lín:
+ ViƯc nhanh chãng kÕt thóc chiÕn tranh ë ch©u ¢u, ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng.
+ ViƯc tỉ chøc l¹i trËt tù thÕ giíi míi sau chiÕn tranh.
+ ViƯc ph©n chia khu vùc ®ãng qu©n theo chÕ ®é qu©n qu¶n ë c¸c níc ph¸t xÝt chiÕn b¹i
vµ ph©n chia ph¹m vi ¶nh hëng cđa c¸c níc tham gia chiÕn tranh chèng ph¸t xÝt.
Trong bèi c¶nh ®ã, tõ ngµy 4 ®Õn 12.2.1945, nguyªn thđ cđa ba níc Liªn X«, MÜ vµ Anh
®· häp ë Ianta (Liªn X«).
- Néi dung chđ u cđa Héi nghÞ:
+ VỊ viƯc kÕt thóc chiÕn tranh, ba cêng qc thèng nhÊt mơc ®Ých lµ tiªu diƯt tËn gèc
chđ nghÜa ph¸t xÝt §øc vµ chđ nghÜa qu©n phiƯt NhËt, nhanh chãng kÕt thóc chiÕn tranh.
+ Ba cêng qc thèng nhÊt thµnh lËp tỉ chøc Liªn Hỵp Qc dùa trªn nỊn t¶ng vµ

nguyªn t¾c c¬ b¶n lµ sù nhÊt trÝ gi÷a 5 cêng qc Liªn X«, MÜ, Anh, Ph¸p vµ Trung Qc ®Ĩ gi÷
g×n hoµ b×nh, an ninh vµ trËt tù thÕ giíi sau chiÕn tranh.
+ Héi nghÞ ®· ®i ®Õn tho¶ thn viƯc ®ãng qu©n t¹i c¸c níc nh»m gi¶i gi¸p qu©n ®éi
ph¸t xÝt vµ ph©n chia ph¹m vi ¶nh hëng ë ch©u ¢u vµ ch©u ¸.
Nh÷ng qut ®Þnh cđa héi nghÞ cÊp cao Ianta (th¸ng 2/1945) ®· trë thµnh nh÷ng khu«n khỉ cđa
trËt tù thÕ giíi míi, tõng bíc ®ỵc thiÕt lËp trong nh÷ng n¨m 1945 – 1947 vµ thêng ®ỵc gäi lµ
“trËt tù hai cùc Ianta”.
C©u 14: Mơc ®Ých, nguyªn t¾c ho¹t ®éng vµ tỉ chøc cđa Liªn Hỵp Qc.
Gỵi ý nh÷ng néi dung cÇn tr¶ lêi:
- Tõ 25/4 ®Õn 26/6/1945, ®¹i biĨu cđa 50 níc ®· häp ë XanPh¬ranxixc« (MÜ) ®Ĩ th«ng qua
HiÕn ch¬ng Liªn Hỵp Qc vµ thµnh lËp tỉ chøc Liªn Hỵp Qc.
- Mơc ®Ých: Mơc ®Ých cao nhÊt cđa Liªn Hỵp Qc lµ nh»m duy tr× hoµ b×nh vµ an ninh thÕ
giíi, thóc ®Èy quan hƯ h÷u nghÞ, hỵp t¸c gi÷a c¸c níc trªn c¬ së t«n träng qun b×nh ®¼ng gi÷a
c¸c qc gia vµ nguyªn t¾c d©n téc tù qut.
- Nguyªn t¾c ho¹t ®éng:
* Qun b×nh ®¼ng gi÷a c¸c qc gia vµ qun d©n téc tù qut.
* T«n träng toµn vĐn l·nh thỉ vµ ®éc lËp chÝnh trÞ cđa tÊt c¶ c¸c níc.
* Gi¶i qut c¸c tranh chÊp qc tÕ b»ng ph¬ng ph¸p hoµ b×nh.
* Sù nhÊt trÝ gi÷a 5 cêng qc: Liªn X«, MÜ, Anh, Ph¸p, Trung Qc.
* Kh«ng can thiƯp vµo néi bé cđa bÊt cø níc nµo.
- Tỉ chøc Liªn Hỵp Qc:
* §¹i héi ®ång, héi nghÞ cđa tÊt c¶ c¸c níc thµnh viªn mçi n¨m häp mét lÇn. Trong héi
nghÞ, viƯc qut ®Þnh c¸c vÊn ®Ị quan träng ph¶i ®ỵc th«ng qua víi 2/3 sè phiÕu, vÊn ®Ị Ýt quan
träng h¬n th× th«ng qua víi ®a sè thn.
* Héi ®ång b¶o an, c¬ quan chÝnh trÞ quan träng nhÊt vµ ho¹t ®éng thêng xuyªn cđa Liªn
Hỵp Qc, chÞu tr¸ch nhiƯm chÝnh vỊ duy tr× hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi. Héi ®ång b¶o an
kh«ng phơc tïng §¹i héi ®ång.
* Ban th kÝ, c¬ quan hµnh chÝnh cđa Liªn Hỵp Qc, ®øng ®Çu lµ Tỉng th kÝ do §¹i héi
®ång bÇu ra 5 n¨m mét lÇn theo sù giíi thiƯu cđa Héi ®ång b¶o an.
Trang 11 trên 42 11

Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
Ngoµi ra, Liªn Hỵp Qc cßn cã hµng tr¨m tỉ chøc chuyªn m«n kh¸c nh: Héi ®ång kinh tÕ
vµ x· héi, Toµn ¸n qc tÕ...
C©u 15: MÜ ph¸t ®éng cc “chiÕn tranh l¹nh” nh»m mơc tiªu g×? MÜ ®· ph¸t ®éng cc
“chiÕn tranh l¹nh” nh thÕ nµo?
Gỵi ý nh÷ng néi dung cÇn tr¶ lêi:
- Bèi c¶nh khi MÜ ph¸t ®éng cc “chiÕn tranh l¹nh”: Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, tríc
¶nh hëng ngµy cµng m¹nh mÏ cđa Liªn X«, cđa chđ nghÜa x· héi trªn toµn thÕ giíi, MÜ vµ c¸c n-
íc t b¶n ph¬ng T©y cho r»ng “chđ nghÜa céng s¶n ®ang ®e däa thÕ giíi tù do” vµ “Nga X« ®ang
bµnh tríng thc ®Þa ë ch©u ¢u”...V× vËy, MÜ vµ c¸c níc t b¶n ph¬ng T©y ®· cÊu kÕt víi nhau ®Ĩ
chèng l¹i sù “®e däa ” ®ã.
- Mơc tiªu: trong sù cÊu kÕt nµy, MÜ cho r¨ng m×nh ph¶i ®øng ra “®¶m nhiƯm sø m¹ng thÕ
giíi tù do”, ph¶i “gióp ®ì” c¸c d©n téc trªn thÕ giíi chèng l¹i sù “®e däa cđa chđ nghÜa céng
s¶n”, chèng l¹i sù “bµnh tríng cđa níc Nga”.
- MÜ ®· ph¸t ®éng cc chiÕn tranh l¹nh nh“ ” thÕ nµo?
Th¸ng 3 – 1947, trong diƠn v¨n ®äc tríc Qc héi MÜ, Tỉng thèng T¬ruman cho r»ng,
c¸c níc §«ng ¢u võa míi bÞ “céng s¶n th«n tÝnh”, r»ng “chđ nghÜa céng s¶n ®ang ®e däa thÕ
giíi tù do”...nªn ®· ph¸t ®éng cc “chiÕn tranh l¹nh”...Tõ ®ã víi kÕ ho¹ch Macxan, MÜ ra søc
gióp ®ì c¸c níc ph¬ng T©y kh¾c phơc hËu qu¶ chiÕn tranh, xóc tiÕn viƯc thµnh lËp c¸c khèi qu©n
sù vµ x©y dùng hµng ngµn c¨n cø h¶i, lơc, kh«ng qu©n kh¾p n¬i trªn thÕ giíi nh»m bao v©y, chÜa
mòi nhän vµo Liªn X« vµ c¸c níc x· héi chđ nghÜa. Ngoµi ra, MÜ vµ c¸c níc ph¬ng T©y cßn tiÕn
hµnh bao v©y, cÊm vËn vỊ kinh tÕ, c« lËp vỊ chÝnh trÞ...chèng l¹i c¸c níc XHCN, ®· dÉn ®Õn cc
“ch¹y ®ua vò trang” vµ t×nh tr¹ng ®èi ®Çu gi÷a hai khèi qu©n sù (NATO vµ Vacxava) trë nªn hÕt
søc c¨ng th¼ng, nguy hiĨm, vµ c¸c mèi quan hƯ qc tÕ lu«n lu«n phøc t¹p, gay g¾t.
C©u 16: Tr×nh bµy ngn gèc, néi dung vµ thµnh tùu cđa cc c¸ch m¹ng khoa häc kÜ–
tht lÇn thø hai. Cc c¸ch m¹ng khoa häc kÜ tht hiƯn nay cã vÞ trÝ vµ ý nghÜa nh– thÕ
nµo ®èi víi ®êi sèng con ngêi.
Gỵi ý nh÷ng néi dung cÇn tr¶ lêi:
1) Ngn gèc cc c¸ch m¹ng KH KT:–
+ Do yªu cÇu cc sèng con ngêi, cơ thĨ lµ yªu cÇu cđa kÜ tht vµ cđa s¶n xt, trë thµnh

®éng lùc vµ ngn gèc s©u xa dÉn tíi cc c¸ch m¹ng c«ng nghiƯp thÕ kØ XVIII – XIX vµ cc
c¸ch m¹ng KH – KT hiƯn nay. Cơ thĨ, khi bíc sang nỊn s¶n xt hiƯn ®¹i, do sù bïng nỉ vỊ d©n
sè vµ nhu cÇu sinh ho¹t cđa con ngêi ngµy cµng cao, trong khi ®ã, nh÷ng tµi nguyªn thiªn nhiªn
®ang v¬i c¹n dÇn, v× vËy, nh÷ng c«ng cơ s¶n xt míi cã kÜ tht cao, nh÷ng ngn n¨ng lỵng
míi vµ nh÷ng vËt liƯu míi ®ỵc ®Ỉt ra ngµy cµng bøc thiÕt ®èi víi cc sèng con ngêi.
+ Do yªu cÇu cđa cc chiÕn tranh, c¸c bªn tham chiÕn ph¶i ®i s©u nghiªn cøu khoa häc-kÜ
tht ®Ĩ c¶i tiÕn vò khÝ vµ s¸ng t¹o ra lo¹i vò khÝ míi cã søc hủ diƯt lín h¬n nh»m giµnh th¾ng
lỵi vỊ m×nh.
+ Nh÷ng thµnh tùu vỊ khoa häc – kÜ tht ci thÕ kØ XIX ®Çu thÕ kØ XX còng ®· t¹o tiỊn
®Ị vµ thóc ®Èy sù bïng nỉ cđa c¸ch m¹ng KH – KT lÇn thø hai.
2) Néi dung vµ thµnh tùu:
+ Néi dung: Néi dung vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cđa c¸ch m¹ng khoa häc – kÜ tht hiƯn nay
rÊt phong phó, réng lín. Nã diƠn ra trong mäi ngµnh cđa khoa häc c¬ b¶n vµ ®· t¹o ra ®ỵc c¬ së
Trang 12 trên 42 12
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
lÝ thut cho c¸c khoa häc (khoa häc vò trơ, khoa häc du hµnh vò trơ...), cho kÜ tht ph¸t triĨn vµ
nỊn mãng cđa trÝ thøc.
+ Thµnh tùu: Trong lÜnh vùc khoa häc c¬ b¶n, con ngêi ®· thu ®ỵc nh÷ng thµnh tùu hÕt
søc to lín, ®¸nh dÊu nh÷ng bíc nh¶y vät cha tõng cã trong lÞch sư c¸c ngµnh: To¸n häc, VËt lÝ,
Hãa häc, Sinh häc,...; ®· cã nh÷ng ph¸t minh lín vỊ sù ra ®êi cđa m¸y tÝnh, m¸y tù ®éng vµ hƯ
thèng m¸y tù ®éng...; ®· t×m ra nh÷ng ngn n¨ng lỵng míi hÕt søc phong phó, v« tËn nh n¨ng l-
ỵng nguyªn tư, n¨ng lỵng MỈt trêi,...®· s¸ng chÕ ra nh÷ng vËt liƯu míi nh p«lime...;®· thµnh
c«ng trong cc c¸ch m¹ng xanh, nhê ®ã con ngêi ®· t×m ®ỵc ph¬ng híng ®Ĩ kh¾c phơc n¹n ®ãi
¨n, thiÕu thùc phÈm...®¹t ®ỵc nh÷ng tiÕn bé thÇn k× trong giao th«ng vËn t¶i vµ th«ng tin liªn l¹c,
nh÷ng thµnh tùu chinh phơc vò trơ v.v...
3) VÞ trÝ vµ ý nghÜa:
+ §· lµm thay ®ỉi c¬ b¶n nh÷ng nh©n tè s¶n xt nh c«ng cơ vµ c«ng nghƯ, nguyªn liƯu,
n¨ng lỵng... nhê ®ã, con ngêi ®· t¹o ra nh÷ng lùc lỵng s¶n xt nhiỊu h¬n, ®å sé h¬n lùc lỵng s¶n
xt cđa tÊt c¶ thÕ hƯ tríc céng l¹i.
+ §a loµi ngêi sang mét nỊn v¨n minh míi – “v¨n minh hËu c«ng nghiƯp” (hay cßn gäi

lµ “v¨n minh trÝ t”).
+ NỊn kinh tÕ thÕ giíi ngµy cµng ®ỵc qc tÕ ho¸ cao, thÞ trêng toµn thÕ giíi ®ang h×nh
thµnh, bao gåm tÊt c¶ c¸c níc cã chÕ ®é x· héi kh¸c nhau võa ®Êu tranh, võa hỵp t¸c víi nhau
trong cïng tån t¹i hoµ b×nh.
+ Nh÷ng hËu qu¶ tiªu cùc mµ con ngêi hiƯn nay cha kh¾c phơc ®ỵc: vò khÝ hủ diƯt (bom
nguyªn tư, bom ho¸ häc...), n¹n « nhiƠm m«i trêng, bƯnh tËt, tai n¹n giao th«ng do khoa häc –
kÜ tht mang l¹i.
B. LỊCH SỬ VIỆT NAM
C©u 1: Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt, x· héi ViƯt Nam ®· ph©n ho¸ nh thÕ nµo? Ph©n
tÝch th¸i ®é chÝnh trÞ vµ kh¶ n¨ng c¸ch m¹ng cđa c¸c giai cÊp trong x· héi ViƯt Nam sau
chiÕn tranh.
Trang 13 trên 42 13
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
Gỵi ý nh÷ng néi dung cÇn tr¶ lêi:
- Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt, ®Õ qc Ph¸p tuy lµ mét níc th¾ng trËn, nhng bÞ tµn
ph¸ nỈng nỊ, nỊn kinh tÕ bÞ kiƯt q...§Ĩ bï ®¾p nh÷ng thiƯt h¹i to lín ®ã, Ph¸p tiÕn hµnh “Ch¬ng
tr×nh khai th¸c lÇn thø hai” ë §«ng D¬ng.
- §©y lµ mét cc khai th¸c triƯt ®Ĩ víi quy m« to lín, nh»m mơc ®Ých v¬ vÐt bãc lét cµng
nhiỊu cµng tèt. Cc khai th¸c nµy ®· lµm cho nỊn kinh tÕ cã nh÷ng biÕn chun m¹nh mÏ (xt
hiƯn ngµy cµng nhiỊu ®ån ®iỊn, xÝ nghiƯp, hÇm má, c¸c c«ng tr×nh giao th«ng...) dÉn ®Õn kÕt cÊu
x· héi ph©n ho¸ thªm ngµy cµng s©u s¾c. C¸c tÇng líp míi, giai cÊp míi do cã ®Þa vÞ vµ qun lỵi
kh¸c nhau nªn cã th¸i ®é chÝnh trÞ vµ kh¶ n¨ng c¸ch m¹ng kh¸c nhau trong cc ®Êu tranh d©n
téc vµ ®Êu tranh giai cÊp ®ang ph¸t triĨn.
+ Giai cÊp ®Þa chđ phong kiÕn: lµ chç dùa cđa chđ nghÜa ®Õ qc. §Þa chđ phong
kiÕn ngµy cµng c©u kÕt chỈt chÏ víi ®Õ qc ®Ĩ t¨ng cêng chiÕm ®o¹t rng ®Êt, ®µn ¸p chÝnh trÞ
®èi víi n«ng d©n. Tuy nhiªn còng cã mét bé phËn, nhÊt lµ ®Þa chđ nhá cã tinh thÇn yªu níc, ®·
tham gia c¸c phong trµo yªu níc khi cã ®iỊu kiƯn.
+ Giai cÊp t s¶n: lóc ®Çu tÇng líp t s¶n dÇn dÇn h×nh thµnh tõ trong qu¸ tr×nh khai
th¸c lÇn thø nhÊt; cho ®Õn mÊy n¨m sau khi ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt kÕt thóc, míi trë thµnh
giai cÊp t s¶n. PhÇn ®«ng trong sè hä lµ nh÷ng tiĨu chđ ®øng trung gian lµm thÇu kho¸n, cung

cÊp nguyªn vËt liƯu hay ®¹i lÝ hµng ho¸ cho t b¶n Ph¸p. Trong thêi gian ChiÕn tranh thÕ giíi thø
nhÊt, mét sè ngêi cã sè vèn ®øng ra kinh doanh riªng, trë thµnh nhµ t s¶n (B¹ch Th¸i Bëi,
Ngun H÷u Thu...). Sau chiÕn tranh xt hiƯn mét sè c«ng ty nh Tiªn Long th¬ng ®oµn (H),
Hng hiƯp héi x· (HµNéi), xëng chÕ xµ phßng cđa Tr¬ng V¨n BỊn (Sµi Gßn). Mét sè t s¶n ViƯt
Nam còng tiÕn hµnh kinh doanh khai th¸c má (B¹ch Th¸i Bëi), trång cao su (Lª Ph¸t VÜnh, TrÇn
V¨n Ch¬ng), mét sè t s¶n vµ ®Þa chđ Nam K× lËp Ng©n hµng ViƯt Nam.
Nh×n chung, giai cÊp t s¶n ViƯt Nam ngay tõ khi míi ra ®êi ®· bÞ t s¶n Ph¸p chÌn Ðp,
k×m h·m nªn sè lỵng Ýt, thÕ lùc kinh tÕ u kh«ng thĨ ®¬ng ®Çu víi sù c¹nh tranh cđa t s¶n Ph¸p.
Trong qóa tr×nh ph¸t triĨn, giai cÊp t s¶n ViƯt Nam ph©n hãa thµnh hai bé phËn: tÇng líp t s¶n
m¹i b¶n, cã qun lỵi g¾n liỊn víi ®Õ qc, c©u kÕt chỈt chÏ víi ®Õ qc vµ tÇng líp t s¶n d©n téc
cã khuynh híng kinh doanh ®éc lËp, Ýt nhiỊu cã tinh thÇn d©n téc, d©n chđ chèng ®Õ qc, phong
kiÕn; nhng th¸i ®é kh«ng kiªn ®Þnh, dƠ tho¶ hiƯp, cã t tëng c¶i l¬ng khi ®Õ qc m¹nh.
+ C¸c tÇng líp tiĨu t s¶n: bao gåm tõ nh÷ng ngêi bu«n b¸n, chđ xëng nhá ®Õn c¸c
viªn chøc, trÝ thøc, häc sinh, sinh viªn.
Sau chiÕn tranh, c¸c tÇng líp nµy ph¸t triĨn m¹nh vỊ sè lỵng, trë thµnh giai cÊp tiĨu t
s¶n. Hä bÞ t s¶n Ph¸p chÌn Ðp, b¹c ®·i, nªn ®êi sèng rÊt bÊp bªnh...Trong khi ®ã, bé phËn trÝ thøc,
sinh viªn, häc sinh l¹i cã ®iỊu kiƯn tiÕp xóc víi c¸c trµo lu v¨n ho¸ tiÕn bé bªn ngoµi nªn cã tinh
thÇn h¨ng h¸i c¸ch m¹ng vµ lµ mét lùc lỵng quan träng trong c¸ch m¹ng d©n téc d©n chđ ë níc
ta.
+ Giai cÊp n«ng d©n: chiÕm trªn 90% sè d©n, bÞ ®Õ qc, phong kiÕn ¸p bøc bãc lét
nỈng nỊ...Hä bÞ bÇn cïng ho¸vµ ph¸ s¶n trªn quy m« to lín, mét sè nhá rêi lµng ®i lµm trong c¸c
xÝ nghiƯp, hÇm má...trë thµnh c«ng nh©n. Giai cÊp n«ng d©n ViƯt Nam lµ lùc lỵng h¨ng h¸i vµ
®«ng ®¶o nhÊt cđa c¸ch m¹ng.
+ Giai cÊp c«ng nh©n: dÇn dÇn h×nh thµnh tõ cc khai th¸c lÇn thø nhÊt vµ ph¸t triĨn
kh¸ m¹nh trong cc khai th¸c lÇn thø hai c¶ vỊ sè lỵng vµ chÊp lỵng.
Tríc chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt, tỉng sè c«ng nh©n míi cã kho¶ng 10 v¹n, ®Õn n¨m
1929 ®· lªn tíi 22 v¹n, phÇn lín tËp trung trong c¸c trung t©m kinh tÕ cđa Ph¸p (®ån ®iỊn, hÇm
má, c¸c thµnh phè Hµ Néi, Sµi Gßn – chỵ lín, Nam §Þnh).
Trang 14 trên 42 14
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12

Ngoµi nh÷ng ®Ỉc ®iĨm chung cđa giai cÊp c«ng nh©n qc tÕ (®¹i biĨu cho lùc lỵng
s¶n xt tiÕn bé nhÊt cđa x· héi, ®iỊu kiƯn lao ®éng vµ sinh sèng tËp trung...), giai cÊp c«ng nh©n
ViƯt Nam cã nh÷ng ®Ỉc ®iĨm riªng: bÞ ba tÇng ¸p bøc bãc lét cđa ®Õ qc, phong kiÕn, t s¶n ngêi
ViƯt; cã quan hƯ tù nhiªn g¾n bã víi giai cÊp n«ng d©n; kÕ thõa trun thèng yªu níc, anh hïng,
bÊt kht cđa d©n téc.
§Ỉc biƯt, giai cÊp c«ng nh©n ViƯt Nam võa lín lªn ®· tiÕp thu ngay ®ỵc ¶nh hëng m¹nh mÏ cđa
phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi vµ cđa chđ nghÜa M¸c – Lªnin.
Do hoµn c¶nh vµ ®Ỉc ®iĨm ra ®êi cđa m×nh, giai cÊp c«ng nh©n ViƯt Nam sím trë thµnh mét lùc
lỵng chÝnh trÞ ®éc lËp, thèng nhÊt, tù gi¸c trong c¶ níc, ®Ĩ trªn c¬ së ®ã, nhanh chãng v¬n lªn
n¾m qun l·nh ®¹o c¸ch m¹ng níc ta.
C©u 2: T×nh h×nh thÕ giíi sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt ®· ¶nh hëng tíi c¸ch m¹ng ViƯt
Nam nh thÕ nµo? Phong trµo yªu níc d©n chđ c«ng khai (1919 - 1926) diƠn ra nh thÕ nµo?
Nh»m mơc tiªu g×?
Gỵi ý nh÷ng néi dung cÇn tr¶ lêi:
1) Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt, phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi ngµy cµng ph¸t triĨn
m¹nh mÏ:
* C¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga thµnh c«ng (11/1917) cã ý nghÜa lÞch sư to lín: LÇn ®Çu
tiªn trong lÞch sư, trªn mét ®Êt níc réng lín chiÕm 1/6 diƯn tÝch thÕ giíi, c«ng nh©n vµ n«ng d©n
®· n¾m chÝnh qun vµ b¾t tay x©y dùng chÕ ®é míi XHCN.
* Phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc ë c¸c níc ph¬ng §«ng vµ phong trµo ®Êu
tranh cđa c«ng nh©n c¸c níc t b¶n ph¬ng T©y ph¸t triĨn m¹nh mÏ vµ g¾n bã mËt thiÕt víi nhau
trong cc ®Êu tranh chèng kỴ thï chung lµ chđ nghÜa ®Õ qc.
* Lùc lỵng c¸ch m¹ng cđa giai cÊp v« s¶n c¸c níc ®Ịu t×m con ®êng tËp hỵp nhau l¹i
®Ĩ thµnh lËp nh÷ng tỉ chøc riªng cđa m×nh. C¸c §¶ng Céng s¶n nèi tiÕp nhau ra ®êi.
Nh÷ng sù kiƯn trªn ®· cã ¶nh hëng tÝch cùc tíi phong trµo c¸ch m¹ng ViƯt Nam.
2) Néi dung chđ u cđa phong trµo yªu níc d©n chđ c«ng khai (1919 - 1926):
* Phong trµo ®Êu tranh cđa giai cÊp t s¶n d©n téc Phong trµo chÊn hng néi ho¸, bµi
trõ ngo¹i ho¸ (1919); phong trµo ®Êu tranh chèng ®éc qun th¬ng c¶ng Sµi Gßn vµ ®éc qun
xt c¶ng lóa g¹o Nam K× cđa t b¶n Ph¸p (1923)...Cïng víi nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ, giai cÊp t
s¶n d©n téc cßn dïng b¸o chÝ ®Ĩ bªnh vùc qun lỵi cho m×nh. Ngoµi ra hä cßn tỉ chøc §¶ng LËp

hiÕn ®Ĩ tËp hỵp lùc lỵng, råi ®a ra mét sè khÈu hiƯu ®ßi tù do, d©n chđ ®Ĩ tranh thđ sù đng hé cđa
qn chóng vµ lµm ¸p lùc víi Ph¸p.
Phong trµo ®Êu tranh cđa giai cÊp t s¶n nh»m mơc tiªu mn v¬n lªn giµnh lÊy vÞ trÝ
kh¸ h¬n trong nỊn kinh tÕ ViƯt Nam; còng qua ®ã, giai cÊp t s¶n mn giµnh lÊy vÞ trÝ chÝnh trÞ.
* Phong trµo ®Êu tranh cđa c¸c tÇng líp tiĨu t s¶n trÝ thøc: NhiỊu tỉ chøc chÝnh trÞ ®-
ỵc thµnh lËp, nh ViƯt Nam nghÜa ®oµn; héi Phơc ViƯt; héi Hng Nam; ®¶ng Thanh niªn...ho¹t
®éng rÊt phong phó, s«i nỉi víi nh÷ng cc mÝt tinh, biĨu t×nh, b·i kho¸. Trong phong trµo yªu n-
íc d©n chđ c«ng khai håi ®ã, cã hai sù kiƯn nỉi bËt: Cc ®Êu tranh ®ßi nhµ cÇm qun Ph¸p th¶
Phan Béi Ch©u (1925) vµ ®¸m tang Phan Ch©u Trinh (1926). §Ỉc biƯt tiÕng vang cđa qu¶ bom
Ph¹m Hång Th¸i nỉ t¹i Sa DiƯn (Qu¶ng Ch©u – Trung Qc) cã ý nghÜa më mµn cho thêi ®¹i
®Êu tranh míi cđa d©n téc.
Phong trµo ®Êu tranh nh»m tËp hỵp c¸c lùc lỵng yªu níc tiÕn bé ®Ĩ thøc tØnh lßng
yªu níc, c¨m thï ®Õ qc phong kiÕn vµ m¹nh d¹n bíc vµo cc ®Êu tranh giµnh l¹i ®éc lËp tù do
cho Tỉ qc.
Trang 15 trên 42 15
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
C©u 3: NÐt chÝnh vỊ cc hµnh tr×nh t×m ®êng cøu níc cđa l·nh tơ Ngun ¸i Qc vµ vai trß
cđa Ngêi ®èi víi viƯc chn bÞ vỊ chÝnh trÞ, t tëng vµ tỉ chøc cho viƯc thµnh lËp chÝnh ®¶ng
cđa giai cÊp v« s¶n ë ViƯt Nam.
Gỵi ý nh÷ng néi dung cÇn tr¶ lêi:
a) Hµnh tr×nh t×m ® êng cøu n íc:
- Ngêi thanh niªn Ngun TÊt Thµnh sím cã lßng yªu níc vµ còng sím nhËn thÊy nh÷ng
h¹n chÕ trong chđ tr¬ng cøu níc cđa c¸c bËc tiỊn bèi nªn ®· qut ®Þnh sang ph¬ng T©y, t×m con
®êng cøu níc míi.
NÐt chÝnh cđa cc hµnh tr×nh:
+ Ngµy 5/6/1911, Ngêi ®i tõ c¶ng Nhµ Rång (Sµi Gßn)vµ cËp bÕn c¶ng M¸cx©y(Ph¸p)
ngµy 6/7/1911.
+ N¨m 1912, Ngêi tiÕp tơc lµm thuª cho mét tÇu kh¸c ®Ĩ tõ Ph¸p ®i T©y Ban Nha, Bå
§µo Nha, Tuynidi, Angiªri, Ghinª xÝch ®¹o, C«ngg«...Ci n¨m 1912, Ngêi ®i MÜ. Ci n¨m
1913, Ngêi tõ MÜ trë vỊ Anh, sau®ã Ngêi sang Ph¸p.

Ngêi nh©n râ b¹n, thï sau nh÷ng n¨m b«n ba qua nhiỊu níc t b¶n chđ nghÜa vµ thc ®Þa.
Th¸ng 11/1917, C¸ch m¹ng th¸ng Mêi Nga thµnh c«ng ®· ¶nh hëng qut ®Þnh ®Õn xu
híng ho¹t ®éng cđa Ngêi.
- N¨m 1920, Ngêi ®äc S¬ th¶o ln c¬ng vỊ c¸c vÊn ®Ị d©ntéc vµ thc®Þa cđa Lª-nin.
- T¹i §¹i héi lÇn thø XVIII cđa §¶ng X· héi Ph¸p, Ngêi ®· bá phiÕu t¸n thµnh Qc tÕ thø
ba, trë thµnh ngêi céng s¶n ViƯt Nam ®Çu tiªn vµ lµ mét trong nh÷ng ngêi tham gia s¸ng lËp
§¶ng Céng s¶n Ph¸p.
Nh vËy, sau nhiỊu n¨m b«n ba h¶i ngo¹i. Ngêi ®· t×m thÊy con ®êng cøu níc ®óng ®¾n.
KÕt hỵp ®éc lËp d©n téc víi chđ nghÜa x· héi, kÕt hỵp tinh thÇn yªu níc víi tinh thÇn qc tÕ v«
s¶n.
b) Vai trß cđa Ngun ¸i Qc trong viƯc chn bÞ vỊ chÝnh trÞ, t t ëng vµ tỉ chøc ®Ĩ thµnh
lËp chÝnh ®¶ng v« s¶n ë ViƯt Nam.
- 1921: Ngun ¸i Qc cïng mét sè ngêi yªu níc cđa c¸c thc ®Þa Ph¸p s¸ng lËp Héi liªn
hiƯp thc ®Þa ë Pari ®Ĩ tuyªn trun, tËp hỵp lùc l¬ng chèng chđ nghÜa ®Õ qc.
- 1922: Ra b¸o Le Paria (ngêi cïng khỉ) ®Ĩ v¹ch trÇn chÝnh s¸ch ®µn ¸p, bãc lét d· man cđa
chđ nghÜa ®Õ qc, gãp phÇn thøc tØnh c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ®øng lªn ®Êu tranh tù gi¶i phãng.
- 1923: Ngêi ®i Liªn X« dù Héi nghÞ Qc tÕ n«ng d©n, sau ®ã lµm viƯc ë Qc tÕ céng s¶n,
viÕt nhiỊu bµi cho b¸o Prav®a (Sù thËt) vµ T¹p chÝ Th tÝn qc tÕ.
- 1924: Ngêi dù vµ ®äc tham ln t¹i §¹i héi Qc tÕ Céng s¶n lÇn thø V. Sau ®ã, Ngêi tõ
Liªn X« vỊ Qu¶ng Ch©u (Trung Qc) ®Ĩ trùc tiÕp chn bÞ vỊ chÝnh trÞ, t tëng vµ tỉ chøc cho
viƯc thµnh lËp chÝnh ®¶ng v« s¶n ë ViƯt Nam.
C¸c ho¹t ®éng trong thêi gian nµy cđa Ngêi chđ u trªn mỈt trËn t tëng, chÝnh trÞ b»ng c«ng
t¸c tuyªn trun (viÕt nhiỊu bµi cho b¸o Nh©n §¹o, b¸o §êi sèng c«ng nh©n vµ viÕt cn s¸ch
nỉi tiÕng B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p). Ngêi dèc søc trun b¸ chđ nghÜa M¸c – Lªnin vµo níc
ta. Trong thêi gian nµy, tuy cha thµnh lËp chÝnh ®¶ng cđa giai cÊp v« s¶n ë ViƯt Nam song quan
®iĨm c¸ch m¹ng cđa Ngêi sÏ lµ nỊn t¶ng t tëng cđa §¶ng sau nµy. Nh÷ng t tëng ®ã lµ:
+ Chđ nghÜa t b¶n, chđ nghÜa ®Õ qc lµ kỴ thï chung cđa giai cÊp v« s¶n c¸c níc vµ nh©n
d©n c¸c thc ®Þa (“con ®Øa hai vßi”), chØ cã lµm c¸ch m¹ng ®¸nh ®ỉ chđ nghÜa t b¶n, chđ nghÜa
Trang 16 trên 42 16
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12

®Õ qc th× míi gi¶i phãng ®ỵc giai cÊp v« s¶n vµ nh©n d©n c¸c níc thc ®Þa. §ã lµ mèi quan hƯ
mËt thiÕt gi÷a c¸ch m¹ng chÝnh qc vµ thc ®Þa.
+ X¸c ®Þnh giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n lµ lùc lỵng nßng cèt cđa c¸ch m¹ng.
+ Giai cÊp c«ng nh©n cã ®đ kh¶ n¨ng l·nh ®¹o c¸ch m¹ng th«ng qua ®éi tiªn phong cđa
nè lµ §¶ng Céng s¶n, ®ỵc vò trang b»ng häc thut M¸c – Lªnin.
VỊ mỈt tỉ chøc, khi vỊ ®Õn Qu¶ng Ch©u, Ngêi ®· tiÕp xóc víi c¸c nhµ c¸ch m¹ng ViƯt Nam
®ang ho¹t ®éng ë ®©y. Ngêi chän mét sè thanh niªn h¨ng h¸i trong tỉ chøc T©m t©m x·, më c¸c
líp hn lun chÝnh trÞ ®Ĩ ®µo t¹o hä thµnh c¸n bé c¸ch m¹ng råi ®a vỊ níc ho¹t ®éng. Ngêi ®·
s¸ng lËp Héi ViƯt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn – tỉ chøc tiỊn th©n cđa §¶ng, trong ®ã cã h¹t
nh©n lµ Céng s¶n ®oµn.
Nh÷ng ho¹t ®éng trªn cđa Ngêi ®· cã t¸c dơng qut ®Þnh trong viƯc chn bÞ vỊ chÝnh trÞ, t
tëng vµ tỉ chøc cho viƯc thµnh lËp chÝnh ®¶ng cđa giai cÊp v« s¶n ëViƯt Nam.
C©u 4: Nh÷ng nÐt chÝnh vỊ sù ra ®êi cđa giai cÊp c«ng nh©n ViƯt Nam vµ qu¸ tr×nh ph¸t
triĨn tõ “tù ph¸t” ®Õn “tù gi¸c” cđa giai cÊp ®ã.
Gỵi ý nh÷ng néi dung cÇn tr¶ lêi:
a) Nh÷ng nÐt chÝnh vỊ sù ra ®êi cđa giai cÊp c«ng nh©n ViƯt Nam.
- Giai cÊp c«ng nh©n ViƯt Nam ra ®êi ngay tõ khi thùc d©n Ph¸p thùc hiƯn ch¬ng tr×nh khai
th¸c thc ®Þa. Tõ sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt, giai cÊp c«ng nh©n ViƯt Nam ®· ph¸t triĨn
nhanh vỊ sè lỵng vµ chÊt lỵng. Tríc chiÕn tranh 10v 1929: 22v. Ngoµi nh÷ng ®Ỉc ®iĨm chung
cđa giai cÊp c«ng nh©n qc tÕ (®¹i diƯn cho lùc lỵng s¶n xt tiªn tiÕn, lao ®éng tËp trung...),
giai cÊp c«ng nh©n ViƯt Nam cßn cã nh÷ng ®Ỉc ®iĨm riªng:
+ BÞ ba tÇng ¸p bøc bãc lét (®Õ qc, phong kiÕn, t s¶n).
+ Cã quan hƯ gÇn gòi víi n«ng d©n.
+ Cã trun thèng anh hïng bÊt kht cđa d©n téc.
+ Sím tiÕp thu ¶nh hëng cđa chđ nghÜa M¸c – Lªnin.
- §êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cđa giai cÊp c«ng nh©n ViƯt Nam hÕt søc thÊp kÐm vµ khỉ
cùc.
- Do bÞ ¸p bøc, bãc lét khỉ cùc nh vËy nªn c«ng nh©n ViƯt Nam cã tinh thÇn ®Êu tranh c¸ch
m¹ng cao.
b) Qu¸ tr×nh ph¸t triĨn cđa phong trµo c«ng nh©n ViƯt Nam:

-1919 – 1925:
+ Cã 25 vơ ®Êu tranh riªng rÏ vµ cã quy m« t¬ng ®èi lín, nhng mơc tiªu ®Êu tranh cßn
nỈng vỊ kinh tÕ, cha cã sù phèi hỵp gi÷a c¸c n¬i, míi chØ lµ mét trong c¸c lùc lỵng tham gia
phong trµo d©n téc, d©n chđ, cßn cã tÝnh chÊt tù ph¸t.
+ C¸c cc ®Êu tranh: ë B¾c k×, b·i c«ng nỉ ra ë H¶i Phßng, Nam §Þnh, Hµ Néi, H¶i D-
¬ng; ë Nam K×, b·i c«ng nỉ ra ë Sµi Gßn, nỉi bËt nhÊt lµ cc b·i c«ng cđa thỵ m¸y xëng Ba Son
(1925), ®· cã ý thøc chÝnh trÞ, ng¨n c¶n tµu Ph¸p ®a lÝnh sang ®µn ¸p c¸ch m¹ng ë Trung Qc
vµ c¸c thc ®Þa Ph¸p ë B¾c Phi.
+ Giai cÊp c«ng nh©n ViƯt Nam dÇn dÇn ®i vµo tỉ chøc, n¨m 1920, c«ng nh©n Sµi Gßn
Chỵ Lín thµnh lËp c«ng héi ®á, do ®ång chÝ T«n §øc Th¾ng ®øng ®Çu, ®· thu hót héi viªn kh¸
®«ng. Còng trong thêi gian nµy cã mét sè lín c«ng nh©n vµ thủ thđ ViƯt Nam gia nhËp c¸c tỉ
chøc nghiƯp ®oµn vµ c«ng héi ë Ph¸p, ë Qu¶ng Ch©u, Thỵng H¶i (Trung Qc).
- 1926 – 1929:
+ Hoµn c¶nh:
Trang 17 trên 42 17
Vũ Tuấn Trình Trường THPT Lê Lợi Ôn tập Lòch Sử 12
Trªn thÕ giíi, c¸ch m¹ng d©n téc, d©n chđ ë TrungQc ph¸t triĨn m¹nh mÏ víi
nh÷ng bµi häc kinhnghiƯm vỊ sù thÊt b¹i cđa C«ng x· Qu¶ngCh©u n¨m 1927. §¹i héi V cđa
QctÕ céngs¶n víi nh÷ng nghÞ qut quanträng vỊ phongtrµo c¸chm¹ng ë c¸c níc thc ®Þa.
Trong níc, Héi ViƯt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn vµ T©n ViƯt ®· ®Èy m¹nh ho¹t ®éng
trong phong trµo c«ng nh©n (më líp hn lun c¸n bé, ra b¸o Thanh niªn, Ngun ¸i Qc viÕt
cn §êng c¸ch mƯnh, phong trµo “v« s¶n ho¸”...).
+ Phong trµo ®Êu tranh:
- 1926 – 1927:
Liªn tiÕp nỉ ra nhiỊu cc b·i c«ng, lín nhÊt lµ cc b·i c«ng cđa c«ng nh©n nhµ
m¸y sỵi Nam §Þnh.
- 1928 – 1929:
Ph¸t triĨn lªn bíc míi c¶ sè lỵng vµ chÊt lỵng, cã 30 cc b·i c«ng nỉ ra tõ B¾c
chÝ Nam: Nhµ m¸y xi m¨ng, nhµ m¸y sỵi H¶i Phßng, nhµ m¸y diªm, nhµ m¸y sỵi Nam §Þnh, nhµ
m¸y sưa ch÷a « t« Avia Hµ Néi, má than Hßn Gai, nhµ m¸y diªm, m¸y ca Bªn Thủ, nhµ may xe

lưa Trêng Thi H½ng níc ®¸ Sµi Gßn, ®ån ®iỊn cao su Léc Ninh...
+ §Ỉc ®iĨm:
Phong trao ®Êu tranh cđa giai cÊp c«ng nh©n trong thêi gian nµy nỉ ra lien tơc, réng
kh¾p. NhiỊu nhµ m¸y, xÝ nghiƯp thµnh lËp ®ỵc c«ng héi ®á. §Ỉc biƯt c«ng héi Nam K× ®· b¾t liªn
l¹c víi Tỉng liªn ®oµn lao ®éng Ph¸p.
C¸c cc ®Êu tranh ®· cã sù phèi hỵp vµ cã sù l·nh ®¹o kh¸ chỈt chÏ, khÈu hiƯu
®Êutranh ®ỵc n©nglªn dÇn: ®ßi n©ngl¬ng, thùchiƯn chÕ ®é ngµy lµm 8 giê, ph¶n ®èi ®¸nh ®Ëp
c) Vai trß cđa Héi ViƯt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn vµ sù xt hiƯn cđa ba tỉ chøc céng s¶n
®èi víi sù ph¸t triĨn cđa phong trµo c«ng nh©n.
- Ho¹t ®éng cđa HéiViƯt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn vµ cđa T©n ViƯt ®· cã t¸c dơng thóc
®Èy phong trµo c«ng nh©n ph¸t triĨn tõ tù ph¸t lªn tù gi¸c: Më líp hn lun c¸n bé (trun b¸
chđ nghÜa M¸c – Lªnin), ra b¸o Thanh niªn, phong trµo “v« s¶n ho¸”...Phong trµo c«ng nh©n tõ
1928 ph¸t triĨn nhanh c¶ vỊ sè lỵng lÉn chÊt lỵng.
- Sù xt hiƯn 3 tỉ chøc céng s¶n lµ mét biĨu hiƯn trëng thµnh cđa giai cÊp c«ng nh©n.
Giai c©p c«ng nh©n ®ang trë thµnh mét lùc lỵng chÝnh trÞ ®éc lËp, ngµy cµng lín m¹nh, ®i ®Çu
trªn trËn tun ®Êu tranh chèng ®Õ qc vµ phong kiÕn tay sai ë níc ta. §©y chÝnh lµ bíc chn
bÞ trùc tiÕp cho sù thµnh lËp §¶ng Céng s¶n §«ng D¬ng.
C©u 5: Nh÷ng nÐt chÝnh vỊ qu¸ tr×nh h×nh thµnh ba tỉ chøc céng s¶n ë ViƯt Nam vµ sù thèng
nhÊt ba tỉ chøc Êy thµnh §¶ng Céng s¶n ViƯt Nam. ý nghÜa lÞch sư cđa sù xt hiƯn ba tỉ
chøc céng s¶n vµ viƯc thµnh lËp §¶ng.
Gỵi ý nh÷ng néi dung cÇn tr¶ lêi:
1) Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ba tỉ chøc céng s¶n ë ViƯt Nam .
a) §«ng D¬ng céng s¶n ®¶ng.
+ Hoµn c¶nh ra ®êi:
T×nh h×nh thÕ giíi: C¸ch m¹ng d©n téc d©n chđ ë Trung Qc ph¸t triĨn vµ nh÷ng
bµi häc kinh nghiƯm vỊ sù thÊt b¹i cu¶ C«ng x· Qu¶ng Ch©u. Nh÷ng nghÞ qut vỊ phong trµo
c¸ch m¹ng ë c¸c níc thc ®Þa cđa §¹i héi Qc tÕ céng s¶n.
T×nh h×nh trong n íc : Vµo nh÷ng n¨m 1928 – 1929, phong trµo c«ng nh©n ViƯt
Nam ph¸t triĨn m¹nh mÏ trªn quy m« réng lín, giai cÊp c«ng nh©n ®· trëng thµnh.
Trang 18 trên 42 18