Bài 50. Đa dạng của lớp Thú: Bộ Ăn sâu bọ, bộ Gặm nhấm, bộ Ăn thịt

TRƯỜNG THCS THIỆU HỢP

Sinh Học 7
Giáo Viên : Nguyễn Viết Tuyển

NĂM HỌC: 2016-2017


1) Trình bày đặc điểm cấu tạo của
dơi thích nghi với đời sống bay?
Dơi là thú có cấu tạo thích
nghi với đời sống bay vì:
Chúng có màng cánh rộng,
thân ngắn và hẹp nên có cách
bay thoăn thoắt, thay hướng
đổi chiều linh hoạt. Chân yếu
có tư thế bám vào cành cây
treo ngược cơ thể. Khi bắt đầu
bay chân rời vật bám, tự buông
mình từ cao.


2) Nêu đặc điểm cấu tạo của cá voi
thích nghi với đời sống ở nước?
Bộ cá voi thích nghi với đời
sống hoàn toàn trong nướcvi:
Có cơ thể hình thoi, cổ rất
ngắn, lớp mỡ dưới da rất dày,
chi trước biến đổi thành chi bơi
có dạng bơi chèo, vây đuôi
nằm ngang, bơi bằng cách uốn

mình theo chiều dọc.


ĐỐ VUI
Động vật nào
thuộc lớp thú ở
cạn nhỏ nhất,có
mùi hôi nồng nặc?

BỘ ĂN SÂU BỌ
Chuột chù

Động vật nào nổi
tiếng là sợ Mèo?

BỘ GẶM NHẤM
Chuột đồng

Động vật nào
được gọi là chúa
Sơn lâm?

BỘ ĂN THỊT
Hổ



I- BỘ ĂN SÂU BỌ:

C:\Users\Admi
nistrator\Dow
nloads\
tập tính sinh
hoạt của bộ
ăn sâu
bọ.mp4

I- BỘ ĂN SÂU BỌ:
Bạn hãy cho biết:
- Nêu đặc điểm cấu tạo của bộ ăn sâu bọ?
Chuột chũi ăn gì và chúng bắt mồi bằng
cách
nào?
- Bộ ăn
sâu bọ gồm những đại diện nào?
-Thức ăn: ấu trùng sâu bọ và giun đất.
- Bắt mồi bằng cách: đào hang tìm mồi
Để thích nghi với cách đào hang, chuột chù
và chuột chũi có cấu tạo như thể nào?
-Mõm kéo dài thành vòi ngắn
- Chân trước ngắn, bàn rộng, ngón tay khỏe.
- Lông xúc giác dài, khứu giác rất phát triển
- Thị giác kém phát triển.
Bộ răng của chuột chù và chuột chũi có đặc
điểm gì thích nghi với đời sống ăn sâu bọ?
- Răng nhọn, sắc cắn nát vỏ cứng của sâu bọ.


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:


- Đặc điểm:
+ Mõm kéo dài thành vòi ngắn
+ Chân trước ngắn, bàn rộng, ngón to khỏe.
+ Lông xúc giác dài, khứu giác rất phát triển.
+ Răng nhọn, sắc cắn nát vỏ cứng của sâu bọ.
- Đại diện: chuột chù, chuột chũi…


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:
II- BỘ GẶM NHẤM:
- Chuột ăn gì và ăn bằng cách nào?
+ Chuột ăn tạp
+ Cách ăn: gặm nhấm( bào nhỏ thức ăn
bằng cách gặm và khoét, sau đó nghiền nhỏ
thức ăn.


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:
II- BỘ GẶM NHẤM:
THẢO LUẬN NHÓM( 5 PHÚT)
-Quan sát hình: chú thích các bộ
phận cấu tạo của bộ răng gặm
nhấm.
- Để thích nghi với cách ăn gặm
nhấm thì bộ răng của bộ gặm nhấm
có đặc điểm như thế nào?
- Tại sao chuột lại hay cắn phá?
- Tại sao chuột đồng không được

xếp chung vào bộ ăn sâu bọ?
- Đại diện của bộ gặm nhấm gồm
những loài thú nào?

1

3

2


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:
II- BỘ GẶM NHẤM:
--Tại
Quan
hình:
thích
Để
thích
saosát
chuột
nghi
với
lạichú
hay
cách
cắn
ăn
các
phận

của
bộ
gặmbộ
phá?
nhấm
thìcấu
bộ tạo
răng
của
răng
gặm
nhấm.
bộVìgặm
+
răng
nhấm
cửa
mọc
có đặc
dàiđiểm
liên
tục, mỗi
như
thế nào?
tuần có thể dài ra
vài mm luôn gặm nhấm ngay
+ Răng cửa lớn, sắc, mọc
cả khi no để mài răng.
dài liên tục.
-Tại sao chuột đồng không

được
xếp
chung
vào bộ ăn
+ Thiếu
răng
nanh.
sâu bọ?
+ Răng hàm cứng, có
+ Do cách ăn và chế độ ăn,
khoảng trống hàm.
cấu tạo răng khác nhau nên
chuột đồng phải xếp vào bộ
gặm nhấm.

1
Răng cửa
2
3
Khoảng trống hàm

Răng hàm


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:
- Đặc điểm:
+ Mõm kéo dài thành vòi ngắn
1
+ Chân trước ngắn, bàn rộng, ngón to khỏe.
+ Lông xúc giác dài, khứu giác rất phát triển.

+ Răng nhọn, sắc cắn nát vỏ cứng của sâu bọ.
- Đại diện: chuột chù, chuột chũi…

II- BỘ GẶM NHẤM:
- Đặc điểm:
+ Răng cửa lớn, sắc, mọc dài liên tục.
+ Thiếu răng nanh.
+ Răng hàm cứng, có khoảng trống hàm.

3

2

- Nêu những đặc điểm cấu tạo
của bộ gặm nhấm?
Hàm của bộ gặm nhấm cử động
theo chiều từ trước ra sau và
ngược lại kể cả khi không ăn,
tập tính này đã làm răng thú
mòn bớt và thường xuyên được
mài sắc thích nghi với chế độ ăn
bằng cách gặm nhấm.
- Đại diện của bộ gặm nhấm
gồm những loài nào?


Một số loài thú thuộc bộ Gặm nhấm


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:

- Đặc điểm:
+ Mõm kéo dài thành vòi ngắn
1
+ Chân trước ngắn, bàn rộng, ngón to khỏe.
+ Lông xúc giác dài, khứu giác rất phát triển.
+ Răng nhọn, sắc cắn nát vỏ cứng của sâu bọ.
- Đại diện: chuột chù, chuột chũi…

3

2

II- BỘ GẶM NHẤM:

-Chuột đồng có lợi hay có hại?



Chuột đồng có tập tính gặm
nhấm cây cỏ ngay cả khi không
đói, chúng lại sinh sản rất
nhanh, gây hại lớn cho mùa
màng.
-Theo em, chúng ta phải làm gì
để hạn chế những thiệt hại do
chuột gây ra?

- Đặc điểm:
+ Răng cửa lớn, sắc, mọc dài liên tục.
+ Thiếu răng nanh.

+ Răng hàm cứng, có khoảng trống hàm.
- Đại diện: chuột đồng, sóc, nhím…

+Diệt chuột
+ Bảo vệ rắn, mèo vì nó ăn
chuột.


Hổ sống ở đâu và thức ăn của hổ là gì?


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:
- Đặc điểm:
+ Mõm kéo dài thành vòi ngắn
+ Chân trước ngắn, bàn rộng, ngón to khỏe.
+ Lông xúc giác dài, khứu giác rất phát triển.
+ Răng nhọn, sắc cắn nát vỏ cứng của sâu bọ.
- Đại diện: chuột chù, chuột chũi…

II- BỘ GẶM NHẤM:
- Đặc điểm:
+ Răng cửa lớn, sắc, mọc dài liên tục.
+ Thiếu răng nanh.
+ Răng hàm cứng, có khoảng trống hàm.
- Đại diện: chuột đồng, sóc, nhím…

III- BỘ ĂN THỊT:


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:

- Đặc điểm:
+ Mõm kéo dài thành vòi ngắn
+ Chân trước ngắn, bàn rộng, ngón to khỏe.
+ Lông xúc giác dài, khứu giác rất phát triển.
+ Răng nhọn, sắc cắn nát vỏ cứng của sâu bọ.
- Đại diện: chuột chù, chuột chũi…

II- BỘ GẶM NHẤM:
- Đặc điểm:
+ Răng cửa lớn, sắc, mọc dài liên tục.
+ Thiếu răng nanh.
+ Răng hàm cứng, có khoảng trống hàm.
- Đại diện: chuột đồng, sóc, nhím…

III- BỘ ĂN THỊT:

- Hổ bắt mồi như thể nào?
Rình mồi và vồ mồi.


Vuốt

Đệm thịt

Chân của bộ ăn thịt có đặc điểm gì ?
Các ngón chân có vuốt cong, dưới có đệm thịt dày.
Chân của bộ ăn thịt thích nghi với lối sống bắt mồi như thế nào?
Đệm thịt dày  bước đi rất êm
Vuốt sắc nhọn  vồ mồi, cào xé con mồi

I- BỘ ĂN SÂU BỌ:

- Đặc điểm:
+ Mõm kéo dài thành vòi ngắn
+ Chân trước ngắn, bàn rộng, ngón to khỏe.
+ Lông xúc giác dài, khứu giác rất phát triển.
+ Răng nhọn, sắc cắn nát vỏ cứng của sâu bọ.
- Đại diện: chuột chù, chuột chũi…

II- BỘ GẶM NHẤM:
- Đặc điểm:
+ Răng cửa lớn, sắc, mọc dài liên tục.
+ Thiếu răng nanh.
+ Răng hàm cứng, có khoảng trống hàm.
- Đại diện: chuột đồng, sóc, nhím…

III- BỘ ĂN THỊT:


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:
- Đặc điểm:
+ Mõm kéo dài thành vòi ngắn
+ Chân trước ngắn, bàn rộng, ngón
to khỏe.
+ Lông xúc giác dài, khứu giác rất
phát triển.
+ Răng nhọn, sắc cắn nát vỏ cứng
của sâu bọ.
- Đại diện: chuột chù, chuột chũi…

-Bộ răng của bộ ăn thịt có đặc điểm
cấu
tạoăn
như
thế
- Cách
của
hổnào?
như thế nào?
+Cắn,
Răngxécửa
sắc nhọn
mồi.
+ Răng nanh lớn, dài, nhọn
+ Răng hàm có nhiều mấu dẹp,sắc.

II- BỘ GẶM NHẤM:

- Đặc điểm:
+ Răng cửa lớn, sắc, mọc dài liên tục.
+ Thiếu răng nanh.
+ Răng hàm cứng, có khoảng trống
hàm.
Răng cửa
- Đại diện: chuột đồng, sóc, nhím…

III- BỘ ĂN THỊT:
Răng nanh

Răng hàm


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:
- Đặc điểm:
+ Mõm kéo dài thành vòi ngắn
+ Bộ răng nhọn, sắc. Răng hàm có 3, 4 mấu nhọn  cắn nát vỏ cứng của sâu
bọ.
- Đại
chù,
IIBỘ diện:
GẶMChuột
NHẤM
: chuột chũi…
Sọ và bộ răng của thú ăn thịt
- Đặc điểm:
+ Răng cửa lớn, sắc mọc dài liên tục
+ Thiếu răng nanh
+ Có răng hàm
- Đại diện: Chuột đồng, Sóc…
III- BỘ ĂN THỊT:
Răng cửa

Răng nanh
Răng hàm


Vuốt mèo khi giương ra khỏi đệm thịt

1

Vuốt

2
Đệm thịt


Qua phần thông tin về bộ Ăn thịt + tranh hãy hoàn thành BT sau:
Hãy chọ câu trả lời đúng hoặc sai
STT

Đặc điểm

1

Bộ răng không có răng nanh

2

Các ngón chân có vuốt cong, dưới có đệm thịt
dày, nên bước đi rất êm

Đúng

Sai
X

X

3

Răng cửa nhọn, cong, sắc; thiếu rang nanh, răng
hàm kiểu nghiền.

X

4

Bộ răng thích nghi với chế độ ăn sâu bọ: các răng
nhọn sắc.

X

5

6

Răng cửa ngắn, sắc. Răng nanh lớn, dài, nhọn.
Răng hàm có nhiều mấu dẹp, sắc
Các ngón chân nhỏ, ngắn, không có vuốt cong

X
X


I- BỘ ĂN SÂU BỌ:
- Đặc điểm:
+ Mõm kéo dài thành vòi ngắn
+ Bộ răng nhọn, sắc. Răng hàm có 3, 4 mấu nhọn  cắn nát vỏ cứng của sâu
bọ.
- Đại

chù,
IIBỘ diện:
GẶMChuột
NHẤM
: chuột chũi…
- Đặc điểm:
+ Răng cửa lớn, sắc mọc dài liên tục
Vuốt mèo khi giương ra
+ Thiếu răng nanh
khỏi đệm thịt
+ Có răng hàm
- Đại diện: Chuột đồng, Sóc…
III- BỘ ĂN THỊT:
- Đặc điểm:
+ Răng cửa ngắn, sắc
+ Răng nanh lớn, dài, nhọn
+ Răng hàm có mấu dẹp, sắc
+ Chân: các ngón có vuốt cong, dưới có đệm thịt
Vuốt

Đệm thịt


Một số loài thú thuộc bộ Ăn thịt