Bài 29. Hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân

KIỂM TRA BÀI CŨ

Sự biến đổi

Biến đổi lí học

Biến đổi hóa học

Nơi tiêu hóa

Khoang miệng

Dạ dày

- Thức ăn mềm,thấm đẫm
nước bọt
- Thức ăn được cắt nhỏ
- Thức ăn được tạo viên
- Thức ăn thấm đều
dịch vị.
- Thức ăn được
nghiền nát.

- Tinh bột chín → đường đôi

- Prôtêin
(chuỗi dài)

→ Prôtêin
(chuỗi ngắn)

TiÕt28: Tiªu hãa ë ruét non.

I. Ruột non
Tá
tràng

Ruột
gia
Ruột
thừa


Tiết 28

- Tiêu hóa ở ruột non

1.Ruột non
Thành ruột non
có 4 lớp mỏng:
+ Lớp màng bọc bên
ngoài
+ Lớp cơ:
+ Lớp niêm mạc:
+ Lớp dới niêm mạc

Ruột non có cấu tạo giống dạ
dày, vậy thành ruột non gồm có
mấy lớp đó là những lớp nào?

Ga
n

Túi
mật
Tá
tràng

Dạ dày
Tuỵ

Tá tràng là đoạn đầu của ruột
non là nơi có dịch tuỵ và dịch
mật cùng đổ vào


Tiết 29
1.Ruột non

- Tiêu hóa ở ruột non

Thành ruột non
có 4 lớp mỏng:
+ Lớp màng bọc bên
+ngoài
Lớp cơ:cơ dọc, cơ
vòng
+ Lớp niêm mạc:
tuyến ruột tiết

dịch ruột và chất
nhày
+ Lớp dới niêm mạc

Các tế bào
tiết chất
nhày
Tuyến ruột

? Nêu
vai vẽ
của
Quan
sát
hình
nêu
Dựa
vào
cấutrò
tạo
thành lông
phầnruột?
của lớp
hãy dự
đoán
xem ở
niêm mạc

ruột non có những
hoạt

động
Các tế
bào
tiết tiêu
chấthóa
nhày và
? tiếp xúc
Tăng
bềnào
mặt
tuyến
ruột
hấp thụ


Tiết 29

- Tiêu hóa ở ruột non

1. Cấu tạo của
ruột non
2. Tiêu hóa ở ruột
non

Enzim

Tinh bột và
đờng đôi

Enzim

Đờng đôi

Đờng
đơn
Enzim

Enzim

Peptit

Axit amin

Prôtêin
Dịch
mật
Lipit

Các giọt nhỏ
lipit

Enzim

Axit béo và
glixerin

Ruột non có đủ enzim để tiêu hoá
hết các loại thức ăn

Enzim

Tinh bột và
đờng đôi

Enzim

Đờng đôi

Đờng
đơn
Enzim

Enzim

Sự biến đổi hóa
họcởởruột
ruộtnon
noncó
đợc
thựcsựhiện
với
biếnđối
đổi
những lý
loại
chất nào
học
trong
thức?ăn

? Biểu
không
Biểu
hiệnhiện
nh thế
nào ?
nh thế
nào ?

Peptit

Axit amin

Prôtêin
Dịch
mật
Lipit

Các giọt nhỏ
lipit

Enzim

Axit béo và
glixerin

Sự
Sự biến
biếnđổi
đổihóa

lí
học
học ởở ruột
ruộtnon
non là
đợc thực
hiệnkể:
đốikhông
đáng
với
Hoạt động tiết
những loại chất:
dịch,
Biến đổi :
- Muối mật tách
+ Tinh bột thành đ
lipit
ờng thành giọt nhỏ
biệt
lập
đơn,
cơtạo
thểnhũ
hấpt
ơng
Thức ăn
thụ đhoá->
ợc

Tiết 29

- Tiêu hóa ở ruột non

1. Cấu tạo của
ruột non
2. Tiêu hóa ở ruột
non
+ Biến đổi lí
học : - Tiết dịch
- Tách lipit thành
giọt nhỏ
+ Biến đổi hoá
học:
-Tinh bột thành đ
ờng đơn
- Prôtêin thành
axitamin
- Lipit thành axit

Vai trò của lớp cơ
trong thành ruột
non là gì ?
Tạo lực đẩy thức ăn dồn
xuống các phần tiếp theo
Vậy
ở ruột
nonthời
có sự
biến

của
ruột,
đồng
giúp
đổiăn
lí thấm
học và
hoá dịch
học nào?
thức
đều


Bài tập: Hoàn thành bài tập sau
theo
Biến
đổinhóm?
Hoạt động
Cơ quan tế Tác dụng
thức ăn ở
ruột non

Biến đổi lí
học

Biến đổi
hóa học

tham gia

-Tiết dịch

bào thực
hiện

-Tuyến gan
-Tuyến tuỵ

của hoạt
động

-Thức ăn hoà
loãng trộn đều
dịch
-Phân nhỏ
thức ăn

- Muối mật
- Tuyến ruột
tách lipit
thành giọt
nhỏ biệt lập
tạo nhũ tơng
hoá
Biến đổi tinh
Tuyến
n
ớc
bọt
-Tinh bột Prôtêin

bột thành đờng
(EmzimAmilaza)
chịu tác dụng
-Enzim Pepsin, đơn, cơ thể hấp
của enzim
thụ đợc
Tripsin,
Erepsin
-Lipit chịu tác
-Protêin ->
-Muối mật,
dụng của dịch
axitamin
Lipaza
mật và emzim
-Lipit ->
Glixerin, axit béo


Tiết 29

- Tiêu hóa ở ruột non

1. Cấu tạo của
ruột non
2. Tiêu hóa ở ruột
non
Biến đổi lí học : Tiết dịch
- Tách lipit thành
giọt nhỏ

Biến đổi hoá học:
-Tinh bột thành đ
ờng đơn
- Prôtêin thành
axitamin
- Lipit thành axit
béo và glixerin

Làm thế nào để khi chúng
Nếu ở ruột non mà
ta ăn, thức ăn đợc biến đổi
thức ăn không đợc
hoàn toàn
biến đổi thì sao?
thành chất dinh dỡng mà cơ
thể hấp thu đợc ?
Thức
không đDạ
ợc biến
Nhai
kĩ ăn
ở miệng->
dày đỡ
sẽ thải
ra ngoài
phảiđổi
co bóp
nhiều
- Thức ăn nghiền nhỏ ->
Thầm đều dịch tiêu hoá ->

Biến đổi hoá học đợc dễ
dàng


Câu 1: Hãy nối các chữ cái ở cột 2 với các số ở
cột 1 để đợc kết quả đúng ?

Nơi biến đổi
( Cột 1)

1. Biến đổi
khoang
miệng
2. Biến đổi
dạ dày
3. Biến đổi
ruột non

Chất đợc biến
đổi
( Cột 2)
Prôtêin
b. Lipit
c. Tinh bột chín
và
glu xit
d. Vitamin và
muối khoáng
a.

Kết quả

1c
2a
3 a, b, c


Câu 2: Khoanh tròn vào chữ cái đứng trớc câu trả lời
đúng nhất trong các câu sau: Sản phẩm cuối cùng
đợc tạo ra ở ruột non (sau khi kết thúc biến đổi hoá
học) là gì ?
1. Đờng đơn
2. Axit amin
3. Axit béo và glixerin
4. Lipit
5. Đờng đôi
6. Các đoạn peptit

a.1, 3, 5

c. 5, 6, 7

b
b. 1, 2 ,3

d. 2, 4, 6


Câu 3. Chọn câu trả lời sai ?
Đặc điểm cấu tạo của ruột non là gì?

a. Lớp niêm mạc có các nếp gấp và rất nhiều lông ruột
b. Ruột non rất dài (2,8 3 m ở ngời lớn)
c. Có các tuyến dịch vị dịch tuỵ và dịch ruột
c
d. Mạng mao mạch và bạch huyết phân bố dày đặc


Hớng dẫn về nhà:
-Học bài và trả lời câu hỏi trong SGK
-Hớng dẫn trả lời câu 4 SGK:
Môn vị thiếu tín hiệu đóng nên thức ăn sẽ qua
môn vị xuống ruột non liên tục và nhanh hơn,
thức ăn sẽ không đủ thời gian ngấm đều dịch
tiêu hoá của ruột non nên hiệu quả tiêu hoá sẽ
thấp
-Nghiên cứu trớc bài hấp thụ chất dinh dỡng và
thải phân
- Làm bài tập vào vở bài tập


Em có biết ?
Thí nghiệm đầu tiên về tiêu hóa ở ngời
Thí nghiệm đầu tiên về sự tiêu hóa trên cơ thể ngời
đợc tu viện trởng Spalăngiani (Spalanzani) (1729
1799). Trong t liệu nghiên cứu của ông có ghi: Nuốt
qua miệng một túi lụa nhỏ chứa 52 viên bánh mì đã
nghiền nát (mỗi viên nặng 54mg), tôi đã giữ nó
trong bụng mình 23 giờ và không hề thấy đau dớn
gì khi thải nó ra trong phân. Nó không còn chứa các
viên, không một vết rách nào trên lụa và hình nh hó

không hề chịu một biến đổi nào. Thành công của
thí nghiệm này lại khích lệ toi làm tiếp. Tôi bọc túi
lụa 60 viên thịt bồ câu đã nấu chín và nghiền nát.
Túi này chỉ lu trong cơ thể tôi có 18 giờ nhng các
viên thịt đã hoàn toàn tiêu biến hết.