Bài 29. Cấu trúc các loại virut

GV: NGUYỄN THỊ THỦY


Virut là một tác nhân gây nhiều bệnh nguy hiểm

Bệnh SARS

Dịch cúm A/H5N1

Đeo khẩu trang khi học

Bệnh Rubella (sởi)

Một số bệnh do virut

Đại dịch HIV/AIDS


Virut cũng là đối tượng được ứng dụng nhiều trong
công nghệ sinh học để SX các sản phẩm sinh học.
SX thuốc trừ sâu sinh học

Sử dụng trong CN gen

Sử dụng virut trong
nghiên cứu gen
kháng virut ở thực
vật.


CHƯƠNG III. VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM

Bài 29. CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
I. Tìm hiểu về virut
1. Khái niệm


Quan sát hình và nghiên
cứu SGK. Hãy cho biết
virut là gì


CHƯƠNG III. VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
Bài 29. CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
I. Tìm hiểu về virut
1. Khái niệm
- Virut là thực thể chưa có cấu tạo tế bào, có kích thước siêu nhỏ
(đo bằng nanomet), cấu tạo rất đơn giản, hệ gen chỉ chứa một loại
axit nucleic ( AND hoặc ARN) được bao bọc bởi phân tử protêin.

Từ khái niệm, SGK
và hình quan sát
được hãy nêu đặc
điểm của virut



Bài 29. CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
I. Tìm hiểu về virut
1. Khái niệm
-Đặc điểm
- Kích thước vô cùng nhỏ, chỉ nhìn được dưới kính hiển vi

điện tử
- Không có cấu tạo tế bào
- Hệ gen chỉ chứa một loại axit nuclêic ( AND hoặc ARN)
- Phương thức sống: Sống kí sinh nội bào bắt buộc, được nhân lên
nhờ bộ máy tổng hợp của tế bào chủ (Trong tế bào vật chủ, virút
hoạt động như là một thể sống; ngoài tế bào chúng lại như một thể
vô sinh).


Bài 29. CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
I. Tìm hiểu về virut
2. Cấu tạo
Lõi (hệ gen): axit
* Gồm hai thành phần cơ bản:
nuclêic
Các loại virut khác nhau đều có cấu tạo như thế nào?
- Lõi axit nuclêic (hệ gen):
Vỏ capsit:
chứa ADN hoặc ARN là
prôtêin
chuỗi đơn hoặc chuỗi kép.
- Vỏ capsit (bảo vệ axit nuclêic):
Capsôme
cấu tạo từ các đơn vị prôtêin
gọi là capsôme.
Phức hợp gồm axit nuclêic và
capsit được gọi là nuclêôcapsit

Axit
nuclêic

Capsit

Nuclêôcapsit


Bài 29. CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
I. Tìm hiểu về virut
Lõi (hệ gen):
2. Cấu tạo
nuclêic
* Gồm hai thành phần cơ bản :
Vỏ capsit:
- Lõi axit nuclêic (hệ gen)
prôtêin
- Vỏ capsit
* Lưu ý:
Quan sát hình vẽ và cho biết ngoài axit nuclêic và vỏ capsit,
- một
Một số
rut còn
vỏ bao
ngoài
số vivirut
còncócóthêm
thành
phần
gì? Nêu vai trò của nó
cấu tạo từ phôtpholipit kép và prôtêin.

Vỏ ngoài

- Trên vỏ có các gai glicôprôtêin làm nhiệm
vụ kháng nguyên và giúp virut bám vào bề
mặt tế bào chủ.
-Virut không có vỏ ngoài gọi là virut
trần,
- Virut chưa có cấu tạo tế bào nên gọi
là hạt virut

Gai
glicôprôtêin

ARN

Vỏ prôtêin


Bài 29. CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
II. Hình thái

Virut dại

Virut đốm
thuốc lá

Virut hecpet

Virut sởi

Virut HIV

Virut
viªm n·o

Virut bại liệt

Phagơ T2


Bài 29. CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
II. Hình thái
Cấu trúc xoắn
Nghiên cứu SGK và hoàn thành PHT sau (5 phút)
Có 3 loại
Căncấu
cứ trúc
vào chính:
cách sắp xếpCấu
cáctrúc
capsôme
khối tạo nên vỏ capsit,
virut
được chia thành
mấy
dạng cấu trúc? Đại diện
Đặc
điểm
Loại cấu
trúc
Cấu

trúc hỗn hợp
Cấu trúc xoắn

Cấu trúc khối

Cấu trúc hỗn
hợp


Virut dại

Virut bại liệt

Virut đốm thuốc
lá


So sánh ba loại cấu trúc của virut
Loại cấu trúc

Đặc điểm

Đại diện

Cấu trúc xoắn

Capsôme sắp xếp theo
chiều xoắn của axit
nuclêic tạo virut có hình
que, hình cầu, hình sợi,...

Virut khảm thuốc
lá, virut dại, virut
cúm, virut sởi, ..

Cấu trúc khối

Capsôme sắp xếp theo
hình khối đa diện với 20
mặt đa giác đều.

Virut bại liệt,
virut mụn cơm,
virut hecpet….

Cấu trúc hỗn
hợp

Đầu có cấu trúc khối
chứa axit nuclêic gắn với
đuôi có cấu trúc xoắn.

Phagơ - thể thực
khuẩn (virut kí
sinh ở vi khuẩn).


THÍ NGHIỆM CỦA FRAKEN VÀ CONRAT - 1957

THÍ NGHIỆM CỦA FRAKEN VÀ CONRAT - 1957

- Hãy giải thích tại sao virut phân lập được không phải là chủng B?
- Em có đồng ý với ý kiến cho rằng virut là thể vô sinh?
- Theo em, có thể nuôi virut trên môi trường nhân tạo như nuôi vi
khuẩn được không?
- Em hãy so sánh sự khác biệt giữa vi khuẩn và virut bằng cách
điền chữ “có” hoặc “không” vào bảng sau đây: 


So sánh sự khác biệt giữa vi khuẩn và virut

Tính chất
Có cấu tạo tế bào

Virut
Không

Có

Có

Không

Không

Có

Không

Có

Không

Có

Chỉ chứa ADN hoặc ARN
Chứa cả ADN và ARN
Chứa ribôxôm
Sinh sản độc lập

Vi khuẩn


III Phân loại virut:
- Dựa vào axit nuclêic: virut ADN và virut ARN
- Dựa vào cấu trúc vỏ capsit.
- Dựa vào có hay không có vỏ ngoài: virut trần và virut có vỏ
ngoài (virut phức tạp).
- Dựa vào tế bào chủ mà virut kí sinh (virut động vật, virut
thực vật, thể thực khuẩn - phagơ).

Qua các kiến thức đã học, em hãy cho biết virut có thể được
phân loại dựa vào các yếu tố nào?


CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1

2

3
4

Hãy
Hãychú
chúthích
thíchvào
vàohình
hìnhvẽ
vẽ


CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ


Câu 1. Ý nào chưa đúng khi nói về virut
A. Mỗi virut đều chứa cả ADN và ARN
B. Sống kí sinh bắt buộc
C. Chưa có cấu tạo tế bào
D. Cấu tạo rất đơn giản, gồm lõi axit nucleic và vỏ protein