Bài 3. Thoát hơi nước

1. Vai trò của quá trình thoát hơi nước
Lượng nước mà cây hấp thụ được có phải được
sử dụng cho các hoạt động sống của cây không?
Vì sao?
Nêu ví dụ minh họa về quá trình thoát hơi nước
ở 1 số loài cây?
Quá trình thoát hơi nước có vai trò ntn đối với
đời sống thực vật?


- Là động lực đầu trên của dòng mạch gỗ:
+ giúp vận chuyển nước, ion khoáng, chất tan từ
rễ đến các cơ quan khác.
+ tạo môi trường liên kết các bộ phận của cây.
+ tạo độ cứng cho thực vật thân thảo.


- Giúp khí khổng
mở ra cho khí
CO2 khuếch tán
vào lá cung cấp
cho quá trình
quang hợp.
- Giúp hạ nhiệt
độ của lá cây vào
những ngày nắng
nóng, đảm bảo
cho quá trình
sinh lí xảy ra bình
thường.

2. Thoát hơi nước qua lá
2.1 Lá là cơ quan thoát hơi nước
HS đọc SGK và dựa vào hình 3.2; 3.3 thảo
luận nhóm 3’ để trả lời câu lệnh trang 17.
Trong 2 con đường thoát hơi nước, con đường
nào là chủ yếu?




Áp kế
Phễu chụp thuỷ tinh

Cốc đựng hoá chất

Lá cây thí
nghiệm
Áp kế
Giá đỡ



- Lá có cấu tạo thích nghi với chức năng thoát
hơi nước.
- Thoát hơi nước qua mặt dưới của lá mạnh
hơn qua mặt trên của lá do khí khổng phân bố
chủ yếu ở mặt dưới của lá.
- Thoát hơi nước qua 2 con đường: khí khổng

và cutin trong đó thoát hơi nước qua khí khổng
là chủ yếu.


2.2 Hai con đường thoát hơi nước: qua khí
khổng và qua cutin
Độ mở của khí khổng phụ thuộc chủ yếu vào đâu?
- Thoát hơi nước qua khí khổng:
+ Độ mở khí khổng phụ thuộc chủ yếu vào hàm
lượng nước trong các tế bào khí khổng.


Dựa vào hình 3.4, hãy cho biết cơ chế đóng mở
khí khổng?


+ Khi no nước: thành mỏng khí khổng căng ra +
thành dày cong theo thành mỏng  khí khổng mở
+ Khi mất nước: thành mỏng hết căng + thành
dày duỗi thẳng khí khổng đóng.
- Thoát hơi nước qua cutin: lớp cutin càng dày,
thoát hơi nước càng giảm và ngược lại.


3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình thoát
hơi nước
Hãy nêu các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình
thoát hơi nước? Vai trò?
- Nước: điều tiết độ mở của khí khổng.
- Ánh sáng: khí khổng mở khi cây được chiếu

sáng.
- Nhiệt độ, gió và các ion khoáng.


4. Cân bằng nước và tưới tiêu hợp lí cho cây trồng
Cân bằng nước là gì?
- Cân bằng nước được tính bằng sự so sánh
lượng nước do rễ hút vào (A) và lượng nước thoát
ra (B).
+ A = B, cây đủ nước, cây phát triển bình thường.
+ A > B, cây dư nước, cây phát triển bình thường.
+ A < B, mất cân bằng nước, lá héo.


Để cây sinh trưởng, phát triển tốt, ta cần làm gì?
Thế nào là tưới tiêu hợp lí?
- Để đảm bảo cây sinh trưởng và phát triển
bình thường phải tưới nước hợp lí cho cây.
Muốn vậy cần dựa vào đặc điểm di truyền, pha
sinh trưởng, phát triển của giống và loài cây,
đặc điểm của đất và thời tiết.


CỦNG CỐ
Câu 1: Vì sao dưới bóng cây mát hơn dưới mái
che bằng vật liệu xây dựng?
Câu 2: Cây trong vườn và cây trên đồi, cây
nào có cường độ thoát hơi nước qua cutin
mạnh hơn?
Câu 3: Tác nhân chủ yếu điều tiết độ mở của

khí khổng là tác nhân nào?