Bài 26. Cảm ứng ở động vật

Tiết 27 Bài 26:
CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT

www.trungtamtinhoc.edu.vn


NỘI DUNG BÀI HỌC

I. KHÁI NIỆM CẢM ỨNG Ở ĐỘNG VẬT.

II. TÍNH CẢM ỨNG Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT

www.trungtamtinhoc.edu.vn


I. Khái niệm cảm ứng ở động vật

1.

Ví dụ.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


2.Khái niệm.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Khi tham gia giao thông gặp đèn đỏ

Tiếng trống đánh ở trường học.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Hình 1: Chim sẻ xù lông

Hình 2: Mèo xù lông

www.trungtamtinhoc.edu.vn


3.Sự khác biệt tính cảm ứng ở động vật và thực vật

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Ánh sáng tác động lên cây

Ánh sáng tác động lên mắt

Tại
tính
cảmgia
ứng
ở động
vậtkinh
lại chính
xácứng
và được

mau lẹgọi
hơn
thực vật ?
Khi sao
có sự
tham
của
hệ thần
thì cảm
là gì?
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Ánh sáng tác động lên cây

Ánh sáng tác động lên mắt

Một cung phản xạ có mấy bộ phận?
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Hình 11: Sơ đồ cung phản xạ tự vệ ở người

Một bạn lỡ chạm tay vào những chiếc gai nhọn và có phản ứng rụt tay lại. Hãy chỉ ra tác nhân kích
thích, bộ phận tiếp nhận kích thích, bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin, bộ phận thực hiện phản ứng
của hiện tượng trên?

www.trungtamtinhoc.edu.vn

-

Tác nhân kích thích là gai nhọn.

-        Bộ phận tiếp nhận kích thích là thụ quan đau ở tay.
-        Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin là tủy sống.
-        Bộ phận thực hiện phản ứng là cơ tay.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


II. Tính cảm ứng ở các nhóm động vật

www.trungtamtinhoc.edu.vn


LOGO

PHIẾU HỌC TẬP
Nghiên cứu nội dung mục II VÀ III trong SGK và hoàn thành bảng sau :

CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT

SINH VẬT ĐẠI DIÊN

TỔ CHỨC THẦN KINH

ĐẶC ĐIỂM VỀ TÍNH

NHẬN XÉT

CẢM ỨNG

ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ HỆ
THẦN KINH

ĐỘNG VẬT CÓ HỆ THẦN
KINH DẠNG LƯỚI

ĐỘNG VẬT CÓ HỆ THẦN
KINH DẠNG CHUỖI
HẠCH

www.trungtamtinhoc.edu.vn


1.Cảm ứng ở động vật chưa có hệ thần kinh

Trùng đế giày

Trùng biến hình

www.trungtamtinhoc.edu.vn


www.trungtamtinhoc.edu.vn


CÁC NHÓM ĐỘNG

SINH VẬT ĐẠI DIỆN

VẬT

ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ
HỆ THẦN KINH

Động vật đơn bào

TỔ CHỨC THẦN

ĐẶC ĐIỂM VỀ TÍNH

KINH

CẢM ỨNG

Chưa có HTK

Trả lời kích thích bằng

-Tính cám ứng diễn ra

cách co rút chất nguyên

chậm.

sinh,chuyển động cả cơ
thể.

NHẬN XÉT

-Chưa chính xác .
-Mất nhiều năng lượng.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


2.Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới

Hình 26.1 Hệ thần kinh dạng lưới ở thủy tức.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


- Hãy cho biết con thủy tức sẽ phản ứng như thế nào khi ta dùng một chiếc kim nhọn châm vào nó.
-        Phản ứng của thủy tức có phải là phản xạ không? Tại sao?
Trả lời:
-        Khi dùng một chiếc kim nhọn châm vào thân thủy tức, xung thần kinh sẽ lan nhanh ra khắp mạng lưới
thần kinh, làm cho thủy tức co toàn bộ cơ thể.
-        Phản ứng của thủy tức là phản xạ vì thủy tức có tổ chức hệ thần kinh.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CÁC NHÓM ĐỘNG

SINH VẬT ĐẠI DIỆN

TỔ CHỨC THẦN

ĐẶC ĐIỂM VỀ TÍNH

KINH

CẢM ỨNG

Các TBTK nằm rãi rác

Khi bị kịch thích tại 1

-Tính cám ứng diễn ra

THẦN KINH DẠNG

khắp cơ thể và liên hệ với

điểm thì toàn bộ cơ thể co

chậm.

LƯỚI

nhau qua các sợi TK.

rúm lại.

VẬT

ĐỘNG VẬT CÓ HỆ

Ngành ruột khoang

NHẬN XÉT

-Chưa chính xác .
-Mất nhiều năng lượng.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


3.Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch.

Hình 26.2: Hệ thần kinh dạng chuỗi hạch
A - Giun dẹp ; B – Đĩa ; C – Côn trùng

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Con châu chấu sẽ phản
ứng như thế nào khi dùng
kim nhọn châm vào chân
nó?

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Đánh dấu X vào ô □ cho ý  trả lời KHÔNG ĐÚNG về ưu điểm của hệ thần kinh dạng chuỗi hạch.
         -Nhờ có hạch thần kinh nên số lượng tế bào thần kinh cùa động vật tăng lên.

        - Do các tế bào thần kinh trong hạch nằm gần nhau và hình thành những mối liên hệ với nhau nên khả năng
phối hợp hoạt động giữa chúng được tăng cường.
 

-Nhờ các hạch thần kinh liên hệ với nhau nên khi kích thích nhẹ tại một điểm thì gây ra phản ứng toàn thân
và tiêu tốn nhiều năng lượng.

         -Mỗi hạch thần kinh điều khiển một vùng xác định trên cơ thể nên động vật phản ứng chính xác hơn tiết kiệm
x

năng lượng hơn so với hệ thần kinh dạng lưới.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT

SINH VẬT ĐẠI DIỆN

TỔ CHỨC THẦN KINH

LOGO

ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ HỆ

Động vật đơn bào

động cả cơ thể.

-Tính cám ứng diễn ra chậ

-Chưa chính xác .
-Mất nhiều năng lượng.

Các TBTK nằm rãi rác khắp cơ

Khi bị kịch thích tại 1 điểm thì

-Tính cám ứng diễn ra chậ

thể và liên hệ với nhau qua các

toàn bộ cơ thể co rúm lại.

Chưa có HTK

Trả lời kích thích bằng cách co
rút chất nguyên sinh,chuyển

Ngành ruột khoang

KINH DẠNG LƯỚI

sợi TK.

ĐỘNG VẬT CÓ HỆ THẦN
KINH DẠNG CHUỖI HẠCH

NHẬN XÉT

ỨNG

THẦN KINH

ĐỘNG VẬT CÓ HỆ THẦN

ĐẶC ĐIỂM VỀ TÍNH CẢM

Giun tròn,giun dẹp,chân khớp…

Các TBTK tập trung tạo thành

Mỗi HTK đảm nhận nhiệm vụ

HTK ,các HTK liên hệ với nhau

của 1 vùng kích thích nên kích

tạo thành chuỗi HTK.

thích vùng nào thì HTK vùng

-Chưa chính xác .
-Mất nhiều năng lượng.

-Tính cám ứng diễn ra nha
-Chính xác cao.
-Mất ít năng lượng.

đó đảm nhận

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Củng cố

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Câu 1/ Co rúm toàn bộ cơ thể là tính cảm của nhóm
động vật nào?
.
A. Động vật chưa có hệ thần kinh

B. Động vật có hệ thần kinh dạng lưới
C. Động vật có HTK dạng ống
D. Động vật có HTK dạng chuỗi hạch

www.trungtamtinhoc.edu.vn