Bài 14. Di truyền liên kết

Bµi 14.di truyÒn liªn kÕt


I.di truyÒn liªn kÕt hoµn toµn



Ii.di truyÒn liªn kÕt kh«ng hoµn toµn



Iii.b¶n ®å di truyÒn



Iv.ý nghÜa cña di truyÒn liªn kÕt


Kiểm tra bài cũ


Bài tập: ở đậu hà lan nếu lấy cá thể F1 có kiểu
gen AaBb(vàng,trơn)lai phân tích thì kết quả Fa
sẽ nh thế nào?Viết sơ đồ lai.


S¬ ®å lai
Pa: AaBb

x

(VT)
Gp:AB,Ab,aB,ab

aabb
(XN)
ab

Fa:
KG: AaBb:Aabb:aaBb:aabb
KH: 1 VT: 1 VN: 1 XT : 1 XN


Bài 14.di truyền liên kết
ở ruồi giấm tính trạng :
Thân xám trội hoàn toàn so với thân đen
Cánh dài trội hoàn toàn so với cánh cụt
Moocgan cho lai giữa ruồi thân xám,cánh dài (thuần
chủng) với ruồi thân đen,cánh cụt đợc F1 toàn
thân xám,cánh dài
Ông cho ruồi đực F1 tiếp tục lai phân tích,theo em
kết quả thu đợc sẽ nh thế nào?


Theo quy luËt ph©n li ®éc lËp nÕu F1 lai
ph©n tÝch th×
 Fa:1 x¸m dµi:1x¸m côt:1 ®en dµi:1 ®en
côt
Nhng kÕt qu¶ mµ Moocgan thu ®îc l¹i lµ:

Fa: 1 x¸m dµi:1 ®en côt

NÕu ruåi c¸i F1 lai ph©n tÝch th× Moocgan
l¹i thu ®îc
 Fa:0,415 x¸m dµi:0,415 ®en côt:0,085 x¸m
côt:0,085 ®en dµi
T¹i sao l¹i nh thÕ?




1.§èi tîng nghiªn cøu

T¹i sao ruåi giÊm ®îc chän lµm ®èi tîng nghiªn cøu
cña di truyÒn häc?

Bµi 14.di truyÒn liªn kÕt
i.di truyÒn liªn kÕt hoµn toµn


§èi tîng nghiªn cøu:Ruåi giÊm v×:
-DÔ nu«i trong èng nghiÖm
-§Î nhiÒu
-Vßng ®êi ng¾n(12-14 ngµy)
-Cã nhiÒu biÕn dÞ dÔ quan s¸t
-Sè lîng NST Ýt(2n=8)


I.di truyÒn liªn kÕt hoµn toµn
P :
2.ThÝ
nghiÖm

X cña Moocgan
T/C

Th©n x¸m, c¸nh dµi

F 1:

( 100% Th©n x¸m,
c¸nh dµi)

F1 lai phân tích

X

Th©n x¸m, c¸nh dµi

Fa:

Th©n ®en, c¸nh côt

Th©n ®en, c¸nh côt

1 Th©n x¸m, c¸nh dµi1 Th©n
:
®en, c¸nh côt


Nhận xét

Kết quả Fa chỉ xuất hiện 2 loại kiểu hình với tỉ
lệ 1: 1 (không theo quy luật của Menden)



Tính trạng thân xám luôn đi kèm với cánh
dài,thân đen luôn đi kèm với cánh cụt


I.di truyền liên kết hoàn toàn
3.Cơ sở tế bào học
Em hãy hoàn thành sơ đồ lai sau:
Quy ớc : B-thân xám
V- cánh dài
b-thân đen
v-cánh cụt
Ptc:
Xám dài
x
đen cụt
BV
bv
BV
bv
Gp:
?
?
F1 :
?
(xám dài)

F1 lai phân tích
xám dài x đen cụt
?
?
G:
?
?
Fa:
? : ?



S¬ ®å lai
Quy íc : B-th©n x¸m
V- c¸nh dµi
b-th©n ®en
v-c¸nh côt
Ptc:
X¸m dµi
x
®en côt
BV
bv
BV
bv
Gp:
BV
bv
F1 :
BV

bv
(x¸m dµi)
F1 lai ph©n tÝch
x¸m dµi x ®en côt
BV
bv
bv
bv
G:
BV=bv
bv


Fa:


BV :
bv

1 XD:1§C

bv
bv


Tại sao các gen lại nằm trên
cùng một NST?
ở ruồi giấm 2n=8 nhng trong tế bào có
khoảng 4000 gen.Vậy sự phân bố của
gen trên NST sẽ nh thế nào?

Trong tế bào mỗi NST mang nhiều
gen tạo thành nhóm gen liên kết.
Số nhóm gen liên kết ở mỗi loài bằng
số NST trong bộ đơn bội của loài.
Vậy ở ruồi giấm có bao nhiêu nhóm gen
liên kết?
Đáp án: 4 nhóm gen liên kết


ii.di truyÒn liªn kÕt kh«ng
hoµn toµn
1.§èi tîng –Ruåi giÊm
2.ThÝ nghiÖm

Pa

So sánh kết quả Fa với
liên kết gen và phân li độc
lập của Menden?

(F1)

X
Th©n x¸m, c¸nh dµi

Fa:

Th©n ®en, c¸nh côt

965 Th©n x¸m, c¸nh dµi

= 0.415

944 Th©n ®en, c¸nh
= 0.415
côt

206 Th©n x¸m, c¸nh=côt
0.085

185 Th©n ®en, c¸nh
= 0.085
côt


NhËn xÐt
+ Kết quả Fa thu được 4 loại kiểu hình:
- So với liên kết gen: tăng số loại kiểu hình
- So với phân li độc lập của Menđen: giống về các loại kiểu hình
nhưng khác về tỉ lệ kiểu hình.


4 kiểu hình đợc hình thành từ mấy kiểu tổ
hợp giao tử?
Đáp án: 4



Ruồi đực thân đen cánh cụt cho loại giao tử
nào?
Đáp án: bv

Ruồi cái F1 cho mấy loại giao tử với tỷ lệ tơng
ứng nh thế nào?
Đáp án: 4 loại giao tử với tỷ lệ ;
BV=bv=0,415
bV=Bv=0,085
Vì sao lại xuất hiện những loại giao tử không do
liên kết hoàn toàn tạo thành?



Đáp án: Đã xảy ra sự hoán vị giữa các alen V và v tạo
ra giao tử hoán vị : Bv,bV
Em hãy viết sơ đồ lai .


ii.di truyền liên kết không hoàn toàn
3.Cơ sở tế bào học

- SL:

PB : en-Ngn ab

ab

GPB :

ab


FB :

ab

AB
0,415

AB
ab
Xám dài

Xam- Dai

AB
ab

AB = ab = 0,415
Ab = aB = 0,085
ab
Ab
0,415

ab
ab
đen
cụt

G Liờn kờt

0,085

Ab
ab
Xám
cụt

G Hoan vi

aB
0,085

aB
ab
Đen
dài


Tần số hoán vị gen là gì?
Tỷ lệ các giao tử mang gen hoán vị phản ánh tần số
hoán vị gen.
f=tổng tỷ lệ các giao tử mang gen hoán vị
f= 0,085+0,085=0,17=17%
Hay f=

Số cá thể có HVG

x 100%

Tổng số cá thể thu đợc

Bài tập


Lai 2 dòng ruồi giấm thuần chủng thân
xám,cánh dài với thân đen,cánh cụt thu đ
ợc F1 toàn thân xám,cánh dài.Cho ruồi cái
F1 lai phân tích ở đời lai Fa thu đợc 4
phân lớp kiểu hình với số lợng cá thể :
410 mình xám,cánh dài: 410 mình
đen,cánh cụt:90 mình xám,cánh cụt:90
mình đen,cánh dài.
Hãy viết sơ đồ lai từ P đến Fb và tính f?
Vì sao f <(=) 50%?


ii.di truyền liên kết không hoàn
toàn
4.Đặc
điểm
-HVG xảy ra do sự trao đổi chéo giữa 2
cromatit khác nguồn gốc của cặp NST
tơng đồng vào kì đầu 1 của Gp.
-Khoảng cách giữa 2 gen không alen
trên cùng 1 NST càng lớn thì sức liên
kết càng nhỏ,tần số HVG càng cao.
-f<(=)50%
-Sự HVG chỉ có ý nghĩa khi tạo ra sự tái
tổ hợp gen.

Iii.bản đồ di truyền
Em hãy dựa vào hình 14.2
SGK tìm hiểu bản đồ di truyền về:
-khái niệm
-Nguyên tắc xác lập
-Kí hiệu



Iii.bản đồ di truyền
1.khái niệm


Bản đồ di truyền là sơ đồ phân bố các gen trên NST
của 1 loài.

2.Nguyên tắc xác lập
Xác định số nhóm gen liên
kết.
Xác định trình tự và khoảng
cách phân bố các gen trong
nhóm gen liên kết trên NST.



Iii.bản đồ di truyền
1.Kí
hiệu

Các nhóm gen liên kết đợc đánh số theo thứ tự
-

của NST trong bộ đơn bội của loài.
-

Các gen trên NST đợc kí hiệu bằng chữ cái của tên
tính trạng theo tiếng anh.

-

Đơn vị khoảng cách trên bản đồ di truyền là cM
ứng với 1%


iv.ý nghÜa cña di truyÒn liªn kÕt
1.Di truyÒn liªn kÕt hoµn toµn


H¹n chÕ BDTH



Chän ®îc nh÷ng nhãm tÝnh tr¹ng tèt lu«n ®i kÌm
víi nhau.




Vì sao DTLK hoàn toàn đảm bảo sự di truyền

bền vững của từng nhóm tính trạng đợc quyết
định bởi các gen trên cùng NST?



Vì sao hoán vị gen làm tăng BDTH?và liên quan
với nó là việc lập bản đồ di truyền có giá trị gì?