Bài 24. Tình hình văn hóa ở các thế kỷ XVI-XVIII

KIỂM TRA BÀI CŨ
? Nêu công lao của nhà Tây Sơn đối với đất nước?
ĐÁP ÁN:

-

Đánh bại chúa Nguyễn ở Đàng trong, tập đoàn phong kiến Lê - Trịnh ở Đàng ngoài thống nhất
đất nước.

-

Đánh tan quân xâm lược Xiêm, Thanh bảo vệ đất nước.
Xây dựng vương triều Tây Sơn với nhiều chính sách tiến bộ.


Tiết 30 - Bài 24:
TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII

Giáo viên: Nguyễn Thị Dung
Đơn vị: trường THPT Xuân Hòa, Phúc Yên


NỘI DUNG CHÍNH

I

II

VỀ TƯ TƯỞNG, TÔN GIÁO

PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ VĂN HỌC

NGHỆ THUẬT VÀ KHOA HỌC – KĨ THUẬT

III


BÀI 24: TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI-XVIII
I. TƯ TƯỞNG, TÔN GIÁO
Tại sao giai đoạn này
nho giáo lại bị suy

- Nho giáo: từng bước bị suy thoái.

thoái?

- Tôn giáo:
+ Phật giáo, đạo giáo: có điều kiện khôi phục vị trí.
Tôn giáo nào giữ vai trò
thống trị ?

+ Thiên chúa giáo: được du nhập và truyền bá trong cả nước, nhiều nhà thờ được xây dựng.

Vì sao?

+ Chữ quốc ngữ theo ngữ hệ la tinh ra đời

- Tín ngưỡng dân gian: thờ cúng tổ tiên, anh hùng dân tộc.


Giáo xứ Yên Mĩ, Phúc Yên, VP

Nhà thờ Chánh Tòa, Hà Nội


Tín ngưỡng thờ cúng Tổ tiên

Đền thờ Nguyễn Duy Thì, Bình Xuyên

Đền thờ Trần Nguyên Hãn, Lập Thạch

Đền thờ Hai Bà Trưng, Hà Nội


BÀI 24: TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI-XVIII
I. TƯ TƯỞNG, TÔN GIÁO

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ VĂN HỌC

1. GIÁO DỤC

Triều đại

Tổ chức giáo dục

Nhà Mạc
Tổ chức đều đặn các kì thi

Lê – Trịnh

Nội dung giáo dục chủ yếu

Mở rộng giáo dục nho học theo thời Lê sơ

Đàng Trong

Năm 1646 tổ chức khoa thi đầu tiên theo cách riêng.

Tây Sơn

Đưa chữ Nôm vào nội dung thi cử

là gì? Việc không chú ý
đến môn KHTN có hạn
chế gì?


BÀI 24: TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI-XVIII
I. TƯ TƯỞNG TÔN GIÁO

2. VĂN HỌC

HOẠT ĐỘNG NHÓM (thời gian 03 phút)

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ
VĂN HỌC

NHÓM 1:
Nền văn học chữ Hán trong các thế kỉ XVI-XVIII phát triển như thế nào? Có gì khác so với giai đoạn

1. GIÁO DỤC

thế kỉ X-XV? Lí giải sự khác nhau đó.
NHÓM 2:
Nền văn học chữ Nôm trong các thế kỉ XVI-XVIII phát triển như thế nào? Có gì khác so với giai đoạn
thế kỉ X-XV? Lí giải sự khác nhau đó.
NHÓM 3:
Nền văn học trong các thế kỉ XVI-XVIII có điểm gì mới? Những điểm mới đó nói lên điều gì?


BÀI 24: TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI-XVIII
I. TƯ TƯỞNG TÔN GIÁO

2. VĂN HỌC

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ
VĂN HỌC

1. GIÁO DỤC

- Văn học chữ Hán: mất dần vị thế.

- Văn học chữ Nôm: phát triển, xuất hiện nhiều nhà thơ nổi tiếng: Đào Duy Từ,
Nguyễn Bỉnh Khiêm…

-Văn học dân gian: phát triển khá rầm rộ với nhiều thể loại góp phần làm cho văn học
phong phú, đa dạng.


Nguyễn Bỉnh Khiêm ( 1491 - 1585)

BÀI 24: TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI-XVIII
I. TƯ TƯỞNG TÔN GIÁO

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ
VĂN HỌC

III. NGHỆ THUẬT VÀ KHOA HỌC - KĨ THUẬT

* Nghệ thuật

- Kiến trúc, điêu khắc: chùa Thiên Mụ (Huế), chùa Tây Phương (Hà Tây), tượng Phật bà nghìn mắt nghìn
tay…

1. GIÁO DỤC

2. VĂN HỌC

HS quan sát hình và
nhận xét về tượng La
Hán?

Tượng các vị La Hán chùa Tây Phương


BÀI 24: TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI-XVIII
I. TƯ TƯỞNG TÔN GIÁO

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ
VĂN HỌC

III. NGHỆ THUẬT VÀ KHOA HỌC - KĨ THUẬT

* Nghệ thuật

- Kiến trúc, điêu khắc: chùa Thiên Mụ (Huế), chùa Tây Phương (Hà Tây), tượng Phật bà nghìn mắt nghìn
tay…

1. GIÁO DỤC
- Nghệ thuật sân khấu: phát triển với nhiều thể loại: tuồng, chèo, dân ca…
2. VĂN HỌC


BÀI 24: TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI-XVIII
I. TƯ TƯỞNG TÔN GIÁO

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ

III. NGHỆ THUẬT VÀ KHOA HỌC - KĨ THUẬT

* Khoa học – kĩ thuật

VĂN HỌC

Lĩnh vực

Thành tựu chủ yếu

Khoa học
1. GIÁO DỤC

-Sử học: Đại việt thông sử, Phủ biên tạp lục…
- Địa lí: Toản tập thiên nam Tứ chí lộ đồ thư
- Quân sự: Hổ trướng khu cơ (Đào Duy Từ)
- Y học: Hải thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác

2. VĂN HỌC

Chỉ ra ưu điểm và hạn
chế của Khoa học - Kĩ
thuật.

Kĩ thuật
- Đúc súng đại bác, đóng tàu chiến, xây thành.


Kĩ thuật:
- Đúc súng đại bác
- Đóng thuyền chiến
- Xây thành lũy


CỦNG CỐ

Câu 1: Trong các thế kỉ XVI - XVIII, tôn giáo mới được du nhập vào nước ta là

A. Nho giáo

C. Phật giáo

B. Đạo giáo

D. Thiên chúa giáo


CỦNG CỐ

Câu 2: Nội dung giáo dục ở nước ta trong các thế kỉ XVI – XVIII chủ yếu là

A. Kinh, sử

C. Các môn KHTN

B. Giáo lí Nho giáo

D. Giáo lí Phật giáo


CỦNG CỐ

Câu 3: Đặc điểm nổi bật nhất của Văn học trong các thế kỉ XVI - XVIII là

A. Dùng chữ Hán trong sáng tác

B. Dùng chữ Nôm trong sáng tác

C. Dùng chữ Quốc ngữ trong sáng tác

D. Dùng chữ Hán và chữ Nôm trong sáng tác

DẶN DÒ, HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ

1.
2.

HS học bài cũ (Bài 24)
Tìm hiểu các công trình kiến trúc, điêu khắc và nghệ thuật dân gian ở địa phương
em.

3.

Đọc trước bài mới Bài 25: Tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa dưới triều Nguyễn
(Nửa đầu thế kỉ XIX).