Bài 24. Tình hình văn hóa ở các thế kỷ XVI-XVIII

BÀI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ VĂN HỌC
1. Giáo dục
- Nhà Mạc tiếp tục phát triển giáo dục Nho học, thường xuyên tổ chức thi Hương, thi
Giáo dục trong thế kỉ XVI – XVIII
Hội.

phát triển như thế nào?

- Khi đất nước bị chia cắt:
+ Đàng Ngoài: Vẫn như cũ nhưng sa sút dần về số lượng.
+ Đàng trong: năm 1646 mở khoa thi đầu tiên, nội dung vẫn là Nho học, song các
khoa thi không như Đàng Ngoài.


BÀI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ VĂN HỌC
1. Giáo dục

- Thời Quang Trung: chăm lo phát triển giáo dục, đưa chữ Nôm thành chữ Viết chính
thống.

?

Hạn chế của giáo dục thời kỳ này là gì?

+ Nội dung giáo dục chủ yếu là kinh sử.
+ Các môn khoa học tự nhiên chưa được chú ý.
+ Tình trạng tiêu cực trong giáo dục phổ biến.
=> Chất lượng giáo dục giảm sút, kìm hãm sự phát triển kinh tế.


BÀI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ VĂN HỌC
2. Văn học

-

-

Nho giáo suy thoái -> văn học chữ Hán giảm sút

-

Văn học chữ Nôm phát triển mạnh. (…), và phát triển mạnh.

Văn học dân gian hình thành và phát triển: ca dao, tục ngữ, truyện cười, truyện dân
gian,…

-

Xuất hiện nhiều tác gia Nôm nổi tiếng: Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phùng Khắc Khoan, Đào

Duy Từ,…


BÀI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

III. NGHỆ THUẬT VÀ KHOA HỌC – KỸ THUẬT
1. Nghệ thuật.
- Nghệ thuật dân gian hình thành: điêu khắc ở đình, chùa, miếu…

- Nghệ thuật nhân gian và nghệ thuật sân khấu phát triển: chèo, tuồng, làn điệu dân
ca.
=> Phản ánh đầy đủ và toàn diện cuộc sống của người dân lao động


BÀI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

III. NGHỆ THUẬT VÀ KHOA HỌC – KỸ THUẬT
2. Khoa học kĩ thuật
Loại hình
Sử học
Địa lí
Quân sự
Triết học
Y học
Kĩ thuật

Thành tựu


BÀI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

III. NGHỆ THUẬT VÀ KHOA HỌC – KỸ THUẬT
2. Khoa học kĩ thuật
Loại hình

Thành tựu

Sử học

Ô châu cận lục, Đại Việt thông sử…

Địa lí

Tập bản đồ Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư.

Quân sự

Tập Hổ trướng khu cơ.

Triết học
Y học
Kĩ thuật

Tập sách của Nguyễn Bỉnh Khiêm và Lê Quý Đôn.

Sách của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác..
Đúc súng đại bác, đóng thuyền chiến, đồng hồ


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 1: Ở Thế kỷ XVI – XVIII hệ tư tưởng nào vẫn giữ vị trí thống trị trong xã hội nhưng không còn vai trò độc tôn?
A. Phật giáo
B. Đạo giáo
C. Thiên Chúa Giáo
D. Nho Giáo


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 2: Vì sao ở các thế XVI – XVIII, Nho giáo không còn giữ vị trí độc tôn trong xã hội?
A. Nhà nước TW tập quyền Lê Sơ bị sụp đổ
B. Sự phát triển của kinh tế hàng hóa
C. Sự phát triển của Phật giáo và Đạo Giáo
D. Câu A và B đúng.


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 3: Tôn giáo nào trước đây bị nhà nước Lê Sơ hạn chế, thậm chí cấm đoán, đến thế XVI – XVIII có điều kiện phục
hồi và phát triển?
A. Phật giáo, Đạo giáo.
B. Thiên chúa giáo.
C. Ấn Độ giáo, Hồi giáo.
D. Phật giáo, Thiên chúa giáo


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 4: Đến thế kỷ nào, Thiên chúa giáo truyền bá mạnh mẽ vào nước ta?
A. Thế kỷ XV
B. Thế kỷ XVI
C. Thế kỷ XVII
D. Thế kỷ XVIII


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 5: Đến giửa thế kỷ XVII, cuốn sách nào viết bằng Tiếng Việt có thể coi là chữ quốc ngữ đã ra đời
A. Giáo lý Thiên Chúa giáo

B. Giáo lý Cương mục
C. Thông giám Cương mục
D. Giáo lý Cương yếu


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 6: Vào thời gian nào, chữ Quốc ngữ chính thức trở thành chữ viết của dân tộc Việt Nam
A. Thế kỷ XVII
B. Thế kỷ XVIII
C. Thế kỷ XIX
D. Thế kỷ XX


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 7: Trạng nguyên Nguyễn Bỉnh Khiêm đỗ tiến sĩ trong thời gian nào?
A. Nhà Lê sơ
B. Nhà Lý
C. Nhà Mạc
D. Nhà Hồ


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 8: Ai là người nữ tiến sĩ đâu tiên và duy nhất trong lịch sử khoa cử Nho học Việt Nam
A. Nguyễn Thị Duệ
B. Đoàn Thị Điểm
C. Lý Chiêu Hoàng
D. Bùi Thị Xuân


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 9: Nét nổi bật của văn học giai đoạn từ tk XVI đến đầu thế kỷ XVIII là sự nở rộ của các tác phẩm văn thơ viết
bằng chữ nào?
A. Nôm
B. Hán
C. Quốc ngữ
D. Các chữ trên


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 10: Cuốn sử học Lê triều công nghiệp thực lục do ai viết?

A. Ngô Sĩ Liên
B. Hồ Sĩ Dương
C. Dương Văn An
D. Lý Thánh Tông


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 11: Tác phẩm sự học nổi tiếng được Ngô Sĩ Liên khởi thảo vào thế kỉ XV và được in vào thế kỉ XVII có tên gọi là
gì?
A. Đại Việt Sử Kí
B. Thông giám Cương mục
C. Việt điện u linh
D. Đại Việt sử kí toàn thư


BAI 24

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

Bài tập củng cố
Câu 12: Sách “Hổ trướng khu cơ” và công trình lũy Thầy gắn liền với tên tuổi của ai?
A. Nguyễn Bỉnh Khiêm
B. Đào Duy Từ
C. Ngô Thế Lân
D. Mạc Thiên Tứ

Bài 24:
TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI- VIII
I. Về tư tưởng, tôn giáo

Tượng La Hán
(Chùa Tây Phương – Hà Tây)

Chùa Thiên Mụ


BÀI 24

I.

TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

TƯ TƯỞNG TÔN GIÁO

- Nằm trên đồi Hà Khê, tả ngạn sông Hương, cách
trung tâm thành phố Huế
21mg
ồm
7 tầng
- Khởi lập năm Tân Sửu (1601), đời chúa TiênNguyễn Hoàng.

- Năm 1862, dưới thời vua Tự Đức Chùa "Thiên Mụ" thành "Linh
Mụ"

Tháp Phước Duyên

Chùa Thiên Mụ


Bài 24:
TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI- VIII
I. Về tư tưởng, tôn giáo

Thuyền Buôn phương Tây
Chúa Jesu bị đóng đinh trên cây thập tự


TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII

BÀI 24

I.

TƯ TƯỞNG TÔN GIÁO

Mới ra đời

"Chí làm trai dặm nghìn da ngựa,
Gieo Thái sơn nhẹ tựa hồng mao.
Giã nhà đeo bức chiến bào,
Thét roi cầu Vị ào ào gió thu."
Giám mục
Alexande de Rhodes

Ngày nay


Phùng Khắc Khoan

Đào Duy Từ