khóa luận

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA LỊCH SỬ
-----------------------------------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC
HÀ NHÌ Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI

Sinh viên thực hiện: Phạm Thị Năm Giang
Người hướng dẫn khoa học: TS. Hoàng Thị Mỹ Hạnh

Thái Nguyên, năm 2017


ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC HÀ NHÌ
Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI



Lí do chọn đề tài
1

Xu thế hội nhập, toàn cầu hóa đã
tác động mạnh mẽ đến sự phát
triển KT – XH, dẫn đến sự giao
thoa văn hóa giữa các vùng miền
và làm biến đổi văn hóa các dân
tộc. Trong đó, có dân tộc Hà Nhì.

2

Góp phần hiểu biết rõ hơn các
mối giao lưu văn hóa của dân
tộc Hà Nhì ở trong và ngoài
nước. Đảm bảo sự ổn định an
ninh chính trị vùng biên cương
Tổ Quốc.

3

Cung cấp những luận cứ
khoa học góp phần xây dựng
các chính sách, giải pháp để
nâng cao đời sống mới của
dân tộc Hà Nhì.


ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC HÀ NHÌ
Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI

BỐ CỤC

CHƯƠNG 1
KHÁI QUÁT VỀ
DÂN TỘC HÀ NHÌ Ở HUYỆN BÁT
XÁT, TỈNH LÀO CAI

CHƯƠNG 2
ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN
TỘC HÀ NHÌ

Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI


ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC HÀ NHÌ
Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI

KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Văn hóa vật thể

1



Nhà ở

Nếu như người kinh có câu:
“Tậu trâu, lấy vợ, làm nhà” là
ba việc lớn của đời người, thì
người Hà Nhì có câu: “Lạ
khố khố hứ chà”, có nghĩa là
ngôi nhà là quan trọng nhất.

Ảnh:
Bếp
của
người
Nhì
Ảnh:
Nhà
của

người
HàHà
Nhì


ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC HÀ NHÌ
Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI



Trang phục

Trang phục thường có màu đen hoặc màu chàm. Gồm đầy đủ áo, quần, khăn, mũ đội đầu, dây lưng, xà
cạp và yếm.

Ảnh: Trang phục của người Hà Nhì


ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC HÀ NHÌ
Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI

 Ẩm thực


Bánh dày là một món ăn không thể thiếu trong ẩm
thực của người Hà Nhì. Được làm từ gạo nếp đồ chín,
sau đó đem giã và nặn thành từng cái có hình tròn,
dẹt.

Bánh dày



Thịt gà luộc: Gà sau khi mổ và làm sạch, luộc
chín sau đó để nguội và chặt nhỏ tùy kích cỡ. Gia
vị chấm gồm muối, hạt tiêu, ớt và mì chính trộn
với nhau.

Thịt gà luộc


ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC HÀ NHÌ
Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI



Ngành nghề truyền thống

Nghề mộc, đan lát

Nghề trồng bông dệt vải

Nghề rèn đúc, trạm khắc


ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC HÀ NHÌ
Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI

Văn hóa phi vật thể

-

Hôn nhân,

Hôn nhân theo chế độ một vợ, một chồng, kết hôn ngoài dòng họ.
Gia đình của người Hà Nhì mang tính chất phụ quyền khá đậm nét.

gia đình

Sinh đẻ

Ma chay

-

Người Hà Nhì có tập quán “trọng nam khinh nữ”.
Đứa trẻ sinh ra là nam giới sẽ được đặt tên theo chế độ “Phụ tử liên danh”.

-

Nơi đào huyệt được chọn bằng cách ném trứng, trứng vỡ ở đâu thì đào ở đó.
Không chôn cất người chết vào mùa mưa.


ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC HÀ NHÌ
Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI

Tiêu đề 1

Ngôn ngữ

Tín ngưỡng,

Thuộc nhóm ngôn ngữ Tạng – Miến, hệ ngôn ngữ Hán – Tạng.

-

Tiêu đề 2 Người Hà Nhì không có tôn giáo.

tôn giáo

Văn hóa
dân gian

Các tín ngưỡng: thờ cúng tổ tiên, lễ xin nước thiêng đầu năm, nghi lễ cúng
năm mới, lễ cúng cấm bản, lễ hội cầu mùa….

-

Phong phú với nhiều thể loại: truyện cổ, dân ca, truyện cổ tích, thần thoại, sử thi,
….

-

Nhiều trò chơi dân gian đặc sắc: quay cây, đu dây, đu quay, kéo co, đẩy gậy…

Trò chơi
Lễ hội
đuKhô
dây Già Già

Lễ chơi
cúngđu
Cấm
Bản
Trò
quay


ĐỜI SỐNG VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC HÀ NHÌ
Ở HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI




KẾT LUẬN

Qúa trình định cư lâu dài, giao lưu, tiếp xúc văn hóa giữa các cộng đồng cư dân khác nhau trong
khu vực đã làm cho nhiều yếu tố văn hóa truyền thống của dân tộc Hà Nhì dần bị mai một.



Cần có những biện pháp bảo vệ và giữ gìn văn hóa truyền thống của dân tộc Hà Nhì trước làn
sóng đô thị hóa – hiện đại hóa.