Nhà toán học Hoàng Tụy - Việt Nam

HOÀNG TỤY
Giáo sư Hoàng Tụy, sinh ngày 17 tháng 12 năm 1927 tại Xuân
Đài, Điện Bàn, Quảng Nam, là một nhà toán học tiểu biểu của Việt
Nam. Cùng với Giáo sư Lê Văn Thiêm, ông là một trong hai người
tiên phong trong việc xây dựng ngành Toán học của Việt Nam.
Hoàng Tụy được coi là cha để của lĩnh vực Tối ưu hóa toàn cục
(Global Optimization) trong Toán học Ứng dụng.
Không chỉ là một nhà Toán học, Hoàng Tụy cũng có nhiều đóng
góp cho giáo dục nước nhà.
Tiểu sử
• Tháng 5 năm 1946, ông đỗ kỳ thi tú tài phần một và bốn tháng sau đó, đỗ đầu tú tài toàn phần ban toán
tại Huế. Ông theo học Đại học Khoa học ở Hà Nội nhưng bỏ dở. Sau đó ông được mời dạy toán tại
trường trung học Lê Khiết ở Liên khu V.
• Năm 1951, ông theo học Trường khoa học cơ bản do Lê Văn Thiêm phụ trách.
• Năm 1954, Hoàng Tụy bắt đầu dạy toán tại trường Đại học Khoa học, sau là Đại học Tổng hợp Hà Nội.
• Tháng 3 năm 1959, Hoàng Tụy trở thành một trong hai người Việt Nam đầu tiên bảo vệ thành công luận
án phó tiến sĩ khoa học toán-lý tại Đại học Lomonosov tại Moskva.
• Từ năm 1961 đến 1968 ông là Chủ nhiệm Khoa Toán của Đại học Tổng hợp Hà Nội; là Viện trưởng
Viện Toán học Việt Nam từ năm 1980 đến 1989.
• Năm 1964, ông đã phát minh ra phương pháp "lát cắt Tụy" (Tuy's cut) và được coi là cột mốc đầu tiên
đánh dấu sự ra đời của một chuyên ngành toán học mới: Lý thuyết tối ưu toàn cục (global optimization).
• Vào tháng 8 năm 1997, Viện Công nghệ Linköping (Thụy Điển) đã tổ chức một hội thảo quốc tế với
chủ đề "Tìm tối ưu từ địa phương đến toàn cục", được tổ chức để tôn vinh Giáo sư Hoàng Tụy, "người
đã có công trình tiên phong trong lĩnh vực tối ưu toàn cục và quy hoạch toán học tổng quát" và nhân dịp
giáo sư tròn 70 tuổi.
• Tháng 12 năm 2007, một hội nghị quốc tế về "Quy hoạch không lồi" đã được tổ chức ở Rouen, Pháp để
ghi nhận những đóng góp tiên phong của GS Hoàng Tuỵ cho lĩnh vực này nói riêng và cho ngành Tối
ưu Toàn cục nói chung nhân dịp ông tròn 80 tuổi.
[1]
• Trong những năm của thế kỉ 21, GS Hoàng Tuỵ đã dồn nhiều nỗ lực của mình vào việc phê phán sự yếu
kém, lạc hậu và tiêu cực trong ngành giáo dục Việt Nam cũng như tham gia nhiều hội nghị tham luận về

cải cách giáo dục.
Một số công trình khoa học
• Trên 100 công trình đăng trên các tạp chí có uy tín quốc tế về nhiều lĩnh vực khác nhau của toán học
như: Quy hoạch toán học, Tối ưu toàn cục, Lý thuyết điểm bất động, Định lý minimax, Lý thuyết các
bài toán cực trị, Quy hoạch lõm, ...
• Reiner Horst và Hoàng Tụy (2006 - xb lần thứ 3). Global Optimization - Deterministic Approaches
(Tối ưu toàn cục - các cách tiếp vận tất định), Springer - Verlag.
• Năm 1996, ông cùng Giáo sư Hiroshi Konno và nhà toán học trẻ Phan Thiên Thạch viết chung cuốn
sách chuyên khảo nhan đề Optimization on Low Rank Nonconvex Structures (Tối ưu hóa trên những cấu
trúc không lồi dạng thấp) dày 472 trang, đang được Kluwer Academic Publishers in đồng thời ở nhiều
nơi.
• Một cuốn sách khác, bộ Convex Analysis and Global Optimization, một giáo trình nghiên cứu trong
ngành tối ưu toàn cục, cũng được nhà xuất bản nói trên in ở Mỹ và châu Âu trong năm 1997.
• Ông là tổng biên tập của 2 tạp chí toán học tại Việt Nam (1980-1990), uỷ viên ban biên tập của 3 tạp chí
toán học quốc tế.
Danh dự, giải thưởng
• Tiến sĩ danh dự trường Đại học Linköping, Thụy Điển (1995).
• Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I (1996).
Chuyện ngoài lề
• Ông nội Hoàng Tụy là em ruột Hoàng Diệu
[2]