chuyển đổi từ ISO 9000:2008 sang ISO 9000:2015

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

ĐỀ ÁN MÔN HỌC
QUẢN TRỊ CHẤT LƯỢNG

TÊN ĐỀ TÀI:
CHUYỂN ĐỔI TỪ ISO 9001:2008 SANG ISO 9001:2015

Họ và tên sinh viên:
Trần Thị Hoài Nhi
Mã sinh viên: 11143253
Lớp: Quản trị chất lượng 56A
Khóa: 56
Giáo viên hướng dẫn: Cô Đỗ Thị
Đông

1


Hà nội, ngày 25 tháng 10 năm 2016.

MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU:..............................................................................................................
5
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ ISO VÀ ISO 9000
1. Giới thiệu chung về ISO
1.1 Khái niệm về ISO:.................................................................................................
7
1.2 Lịch sử hình thành và phát triển của ISO:..............................................................
7

1.3 Nguyên tắc hoạt động của ISO:..............................................................................
7
2. Giới thiệu chung về ISO 9000...................................................................................
8
2.1 Lịch sử hình thành ISO 9000:................................................................................
8
2.2 ISO 9000 là gì?......................................................................................................
9
2.3 Quá trình xây dựng tiêu chuẩn ISO 9000...............................................................
10
2.3.1 Các bước xây dựng tiêu chuẩn ISO 9000:
.........................................................................................................................................
10
2.3.2. Xây dựng tiêu chuẩn:
.........................................................................................................................................
10
2.4 Các nguyên tắc quản lí chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9000
11
2.5 Những triết lí của ISO 9000:..................................................................................
13
3. Tầm quan trọng của ISO 9000..................................................................................
13
3.1 Vai trò của ISO 9000:.............................................................................................
14
3.1.1 ISO 9000 ảnh hưởng đến mậu dịch và thương mại quốc tế:........................
14

2

3.1.2 Lợi ích đối với các công ty:
.........................................................................................................................................
15
3.1.3 Ảnh hưởng đến văn hoá và công nhân của công ty:
.........................................................................................................................................
15
3.1.4 Ảnh hưởng đến khách hàng:
.........................................................................................................................................
15
3.1.5 Ảnh hưởng đến nhà cung cấp:
.........................................................................................................................................
16
3.1.6 Những thách thức chủ yếu:
.............................................................................................................................
16
3.1.7 Chìa khóa dẫn đến thành công:
.............................................................................................................................
17
3.2 Ý nghĩa của Bộ tiêu chuẩn ISO 9000:....................................................................
17
3.3 Sự cần thiết ISO trong nền kinh tế toàn cầu:..........................................................
18
CHƯƠNG 2: QUÁ TRÌNH CHUYỂN ĐỔI ISO 9001:2008 SANG ISO 9001:2015
1. Bộ tiêu chuẩn ISO 9000.............................................................................................
18
1.1 Hệ thống quản lí chất lượng ISO 9001:2008 và các yêu cầu:.................................
18
1.1.1 Giới thiệu về ISO 9001:2008
.........................................................................................................................................
18

1.1.2 Phạm vi áp dụng:
.........................................................................................................................................
18
1.1.3 Tài liệu viện dẫn:
.........................................................................................................................................
19
1.1.4 Thuật ngữ và định nghĩa:
.........................................................................................................................................
19
1.1.5 Hệ thống quản lí chất lượng:
.........................................................................................................................................
19
3


1.1.6 Trách nhiệm của lãnh đạo:
.........................................................................................................................................
20
1.1.7 Quản lí nguồn lực:
.........................................................................................................................................
21
1.1.8 Tạo sản phẩm:
.........................................................................................................................................
22
1.1.9 Đo lường, phân tích và cải tiến:
.........................................................................................................................................
23
1.2 Hệ thống quản lí chất lượng ISO 9001:2015 và các yêu cầu:................................
24
1.2.1 Giới thiệu về ISO 9001:2008..........................................................................

24
1.2.2 Phạm vi áp dụng:...........................................................................................
24
1.2.3 Tài liệu viện dẫn:...........................................................................................
24
1.2.4 Thuật ngữ và định nghĩa:...............................................................................
24
1.2.5 Bối cảnh của tổ chức:
..................................................................................................................................
24
1.2.6 Sự lãnh đạo:...................................................................................................
25
1.2.7 Hoạch định:...................................................................................................
26
1.2.8 Hỗ trợ:...........................................................................................................
26
1.2.9 Điều hành:.....................................................................................................
27
1.2.10 Đánh giá kết quả hoạt động:........................................................................
29
1.2.11 Cải tiến:........................................................................................................
29
2. So sánh 2 bộ tiêu chuẩn ISO 9001:2008 và ISO 9001:2015.....................................
30

4


2.1 Những điểm khác biệt cơ bản trong 2 phiên bản ISO 9001:2008 và ISO
9001:2015........................................................................................................................

30
2.1.1 Cấu trúc của tiêu chuẩn:
.........................................................................................................................................
30
2.1.2 Bối cảnh của tổ chức:
.........................................................................................................................................
31
3

Thông tin dạng văn bản:
..................................................................................................................
31

2.1.4 Suy nghĩ dựa trên rủi ro:
.........................................................................................................................................
32
2.1.5 Yêu cầu và loại trừ:
.........................................................................................................................................
33
2.1.6 Các đối tượng, kết quả đầu ra, các sản phẩm, và dịch vụ:
.........................................................................................................................................
33
2.1.7 Làm rõ và sửa đổi khác:
.........................................................................................................................................
34
2.2 Bảng so sánh các điều khoản của ISO 9001:2008 với ISO 9001:2015....................
36
3. Những thay đổi cơ bản và những yêu cầu mới của bộ tiêu chuẩn ISO
9001:2015........................................................................................................................
37

3.1 Các thay đổi trong thuật ngữ...................................................................................
38
3.2 Các điều khoản bổ sung trong ISO 9001:2015........................................................
39
CHƯƠNG 3: NHỮNG LƯU Ý ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP ĐỂ CHUYỂN
ĐỔI THÀNH CÔNG ISO 9001:2008 SANG ISO 9001:2015

5


1. Những lưu ý đối với các doanh nghiệp để chuyển đổi thành công ISO
9001:2008 sang ISO 9001:2015
.......................................................................................................................................
42
1.1 Các tổ chức doanh nghiệp cần nghiên cứu, phân tích, đánh giá chi tiết về bộ
tiêu chuẩn ISO 9001:2015................................................................................................
42
1.2 Doanh nghiệp cần xác định đặc điểm, quy mô hoạt động cũng như những vấn
đề nội tại của tổ chức để có hướng đi phù hợp với những thay đổi của phiên bản
mới
...................................................................................................................................
42
1.3 Thực hiện chương trình đào tạo, phổ biến về tiêu chuẩn ISO 9001:2015...........
43
1.4 Thiết lập các quá trình cần thiết phù hợp với bộ tiêu chuẩn ISO 9001:2015
...................................................................................................................................
43
1.5 Kiểm soát, đánh giá quá trình thực hiện
...................................................................................................................................
44

1.6 Doanh nghiệp cần lưu ý một số điều kiện để áp dụng ISO như sau
...................................................................................................................................
44
2. Thực trạng chuyển đổi từ phiên bản ISO 9001:2008 sang ISO 9001:2015
của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay.....................................................................
45
KẾT LUẬN....................................................................................................................
49
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................
50
PHỤ LỤC.......................................................................................................................

6


LỜI NÓI ĐẦU
Trong bối cảnh xu thế thời đại, để tăng cường sự hội nhập nền
kinh tế nước ta với các nước trong khu vực và thế giơí, việc đổi mới
nhận thức, cách tiếp cận và xây dựng mô hình QLCL mới, phù hợp
với các doanh nghiệp Việt Nam là một đòi hỏi cấp bách. Các thay đổi
gần đây trên thế giới đã tạo ra những thách thức mới trong kinh
doanh khiến các doanh nghiệp nhận thức được tầm quan trọng của
chất lượng. Ngày nay, hầu hết các khách hàng đặc biệt là các công
ty lớn đều mong muốn người cung ứng cung cấp những sản phẩm có
chất lượng thỏa mãn và vượt sự kì vọng. Chính vì vậy, để có thể tồn
tại trên thị trường đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải nâng cao
chất lượng và sản phẩm dịch vụ của mình để cạnh tranh với vô vàn
đối thủ trên trường quốc tế, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của
khách hàng, góp phần nâng cao uy tín, thương hiệu của doanh
nghiệp.

7


Đối với nước ta nhận thức được tầm quan trọng trong sản xuất
kinh doanh đã được nâng lên đáng kể trong thời kì đổi mới. Trước
đây, vấn đề chất lượng chỉ được coi là quan trọng trong nhận thức
chung, được thể hiện trong các văn bản của Đảng, nhà nước và
trong các cơ quan, doanh nghiệp có ý thức trách nhiệm cao, còn
trong thực tế đa số doanh nghiệp vấn lấy chỉ tiêu số lượng là chủ
yếu, mục tiêu chất lượng là việc tìm hiểu, năm bắt nhu cầu thị
trường bị sao nhãng. Bước vào cuộc cạnh tranh với những thành
công chật vật, những thất bại cay đnagứ trong nền kinh tế thị
trường, nhiều doanh nghiệp bắt đầu nhận thấy vai trò cực kì quan
trọng của chất lượng sản phẩm, bắt đầu nhận thấy sự sống còn của
mình phụ thuộc rất nhiều vào việc mình nắm bắt nhu cầu thị trường,
của người tiêu dùng và phải nâng cao, cải tiến chất lượng sản phẩm
như thế nào. Muốn đạt được mục tiêu như vậy đòi hỏi doanh nghiệp
cần có một hệ thống QLCL phù hợp với nhu cầu khách hàng theo
tiêu chuẩn quốc tế.
Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng áp dụng hệ thống
QLCL một cách thành công. Việc áp dụng hệ thống QLCL trong các
doanh nghiệp Việt Nam thời gian qua mặc dù đã có nhiều tiến bộ,
nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế.
Quá trình chuyển đổi và xây dựng mô hình QLCL trong các doanh
nghiệp Việt Nam còn gặp không ít khó khăn và cản trở do doanh
nghiệp chưa tìm hiểu kĩ càng trước khi áp dụng và có phương pháp
phù hợp. Trong số các mô hình QLCL mà doanh nghiệp Việt Nam đã
và đang áp dụng thì mô hình QLCL theo tiêu chuẩn ISO - 9000 là mô
hình khá phổ biến. ISO 9000 đã thay đổi rất nhiều phiên bản để có
thể phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế, phiên bản mới nhất

gần đây là phiên bản ISO 9001:2015 với những thay đổi đáng kể so
với phiên bản ISO 9001:2008. Để muốn tìm hiểu thêm về sự thay đổi
này, em xin chọn đề tài về vấn đề: “Chuyển đổi từ ISO 9001:2008
sang ISO 9001: 2015”. Em hi vọng việc nghiên cứu đề án này sẽ
giúp cho doanh nghiệp hiểu rõ một phần nào đó về vấn đề áp dụng
hệ thống QLCL của công ty mình để có thể sửa đổi phù hợp, bên
cạnh đó những công ty muốn chuyển đổi sang phiên bản mới cũng
cần phải tìm hiểu kĩ để tránh xảy ra những sai sót đáng tiếc. Đề án
được chia làm 3 chương chính như sau:
Chương 1: Giới thiệu tổng quan về ISO và ISO 9000
Chương 2: Quá trình chuyển đổi phiên bản ISO 9001:2008 sang
phiên bản ISO 9001:2015
8


Chương 3: Những lưu ý đối với doanh nghiệp để chuyển đổi thành
công ISO 9001:2008 sang ISO 9001:2015
Trong thời gian chuẩn bị và hoàn thành đề án, em đã rất may
mắn khi nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ và khuyến khích của rất
nhiều người. Đầu tiên em xin bày tỏ lời cảm ơn tới Cô hướng dẫn Đỗ
Thị Đông- Giảng viên phụ trách bộ môn Quản trị chất lượng- người
đã tận tâm hướng dẫn, cung cấp tài liệu và chỉ bảo để em có thể
hoàn thành đề án một cách tốt nhất. Em cũng xin cảm ơn các bạn
sinh viên đã hỗ trợ, đưa ra lời khuyên, góp ý nhiệt tình để cung cấp
kiến thức cho em. Lời cuối cùng em xin chân thành cảm ơn các thầy
cô trong khoa "Quản trị kinh doanh” đã giảng dạy em trong quá
trình học tập tại trường Đại học kinh tế quốc dân - Hà Nội những kiến
thức cơ bản chuyên ngành quản trị kinh doanh giúp cho bài viết
được hoàn thiện hơn.

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ ISO VÀ ISO 9000
9


1. Giới thiệu chung về ISO:
1.1 Khái niệm về ISO:
ISO: là tổ chức quốc tế về Tiêu Chuẩn Hóa (The International
Organization for The Standardization).
ISO là tổ chức phi chính phủ, ra đời hoạt động từ 23/2/1947. ISO
co một danh sách gồm các tiêu chuẩn được cập nhật 5 năm một lần.
Mỗi tiêu chuẩn đều khác nhau và áp dụng cho những loại sản phẩm
cụ thể. Tuy nhiên, ISO 9000 và ISO 14000 là hai tiêu chuẩn được biết
đến nhiều nhất trên thế giới. ISO 9000 là tiêu chuẩn về quản lí chất
lượng và các hệ thống quản lí chất lượng. Có thể áp dụng tiêu chuẩn
này cho bất kì loại hình doanh nghiệp nào, không kể quy mô sản
xuất hay loại ản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất.
Nhiệm vụ của ISO là thúc đẩy sự phát triển của vấn đề tiêu
chuẩn và những hoạt động có liên quan nhằm tạo điều kiện thuận lợi
cho việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ quốc tế và hợp tác phát triển
trong lĩnh vực khoa học, kĩ thuật và mọi hoạt động kinh tế khác.
1.2 Quá trình hình thành và phát triển của ISO:
ISO được thành lập năm 1947, trụ sở là Geneva- Thụy Sỹ, ngôn
ngữ sử dụng là Tiếng Anh, Pháp, Tây Ban Nha và được áp dụng hơn
150 nước.
Việt Nam là thành viên chính thức từ năm 1977 (Việt Nam là
thành viên thứ 72 của ISO) hiện nay được bầu vào ban chấp hành
của ISO).
Năm 1959, Bộ quốc phòng Mỹ thiết lập hệ thống MIL-Q9858, nó
được thiết kế như một chương trình quản lí chất lượng.
Năm 1968, NATO chấp nhận MIL-Q9858 vào việc thừa nhận hệ

thống đảm bảo chất lượng của những nhà thầu thuộc thành viên
NATO.
Hàng năm chi phí hoạt động của ISO là 125 Franc Thụy Sỹ,
trong đó 80% là đóng góp trực tiếp của các thành viên chính, 20%
do việc bán ấn phẩm mang lại, số tiền đóng góp cho chi phí của
ISO được tính theo tổng giá trị sản phẩm xã hội và giá trị xuât nhập
khẩu của các nước thành viên.
1.3 Nguyên tắc hoạt động:
“ Thỏa mãn khách hàng” vừa là điểm xuất phát đồng thời là
mục đích cuối cùng của hệ thống ISO đã đề ra cho mình những
nguyên tắc hết sức khắt khe nhằm gây lòng tin đối với khách hàng
và củng cố giá trị đối với tổ chức:
Không thiên vị
Có năng lực
10


Tính trách nhiệm
Tính công khai
Tính bảo mật
Xử lí khiếu nại
Hệ thống hoạt động của tổ chức khá chặt chẽ có sự tách biệt
trong phân công nhiệm vụ và quyền hạn giữa ISO và tổ chức chứng
nhận chất lượng.
Việc đăng kí ISO không mang tính bắt buộc. Nó thuộc về sự tự
nguyện của doanh nghiệp và doanh nghiệp có quyền lựa chọn cơ
quan chứng nhận sao cho thuận tiện nhất đối với doanh nghiệp.
Tuy nhiên, một khi đã đăng kí để được chứng chỉ ISO, bản thân
doanh nghiệp phải ý thức thực hiện nghiêm chỉnh các quy định của
tổ chức, bởi vì để được cấp chứng chỉ ISO là cả một quá trình công

phu, đòi hỏi chiến lược, sự nỗ lực và phấn đấu của toàn bộ tổ chức,
điều này thể hiện rõ ngay từ bước đầu tiên – đăng kí chứng chỉ ISO.

11


2. Giới thiệu chung về ISO 9000
2.1.Lịch sử hình thành ISO 9000:
Xã hội ngày càng phát triển khiến cho con người muốn có một
cuộc sống chất lượng và đảm bảo hơn trước rất nhiều. Do vậy, ở
trong giao thương buôn bán cũng không ngoại lệ, người tiêu dùng đòi
hỏi sản phẩm cung cấp phong phú,đa dạng hơn, chất lượng đảm bảo
hơn. Không chỉ vậy, các mong muốn và nhu cầu của các nhân viên
trong các doanh nghiệp ngày càng được lưu tâm nghiên cứu như an
toàn và bảo vệ sức khỏe nơi làm việc, bảo vệ môi trường và an ninh.
Trong những năm 70 nhìn chung giữa các ngành công nghiệp
và các nước trên thế giới có những nhận thức khác nhau về “chất
lượng”. Do đó, Viện tiêu chuẩn Anh Quốc (British Standard Institute
-BSI) là một thành viên của ISO đã chính thức đề nghị ISO thành lập
một ủy ban kỹ thuật để phát triển các tiêu chuẩn quốc tế về kỹ thuật
và thực hành bảo đảm chất lượng, nhằm tiêu chuẩn hóa việc quản lý
chất lượng trên toàn thế giới. Ủy ban kỹ thuật 176 (TC 176 -Technical
committee 176) ra đời gồm đa số là thành viên của cộng đồng Châu
Âu đã giới thiệu một mô hình về hệ thống quản lý chất lượng dựa
trên các tiêu chuẩn sẳn có của Anhquốc là BS-5750. Mục đích của
nhóm TC176 là nhằm thiết lập một tiêu chuẩn duy nhất sao cho có
thể áp dụng được vào nhiều lĩnh vực kinh doanh, sản xuất và dịch
vụ . Bản thảo đầu tiên xuất bản vào năm 1985, được chấp thuận xuất
bản chính thức vào năm 1987 và sau đó được tu chỉnh vào năm 1994
với tên gọi ISO 9000.

Quá trình hình thành sơ lược như sau:
-1956 Bộ Quốc Phòng Mỹ thiết lập hệ thống MIL -Q9858,
nó được thiết kế như là một chương trình quản trị chấtlượng.
-1963, MIL-Q9858 được sửa đổi và nâng cao.
-1968, NATO chấp nhận MIL-Q9858 vào việc thừa nhận
hệ thống bảo đảm chất lượng của những người thầu phụ thuộc các
thành viên NATO (Allied Quality Assurance Publication 1 -AQAP -1 ).
-1970, Bộ Quốc Phòng Liên Hiệp Anh chấp nhận những
điều khoản của AQAP -1 trong Chương trình quản trị Tiêu chuẩn quốc
phòng, DEF/STAN 05-8.
-1979, Viện Tiêu Chuẩn Anh Quốc (British Standards
Institute -BSI) đã phát triển thành BS 5750, hệ thống tiêu chuẩn chất
lượng quản trị đầu tiên trong thương mại.
-1987, Tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hóa -ISO -chấp
nhận hầu hết các tiêu chuẩn BS 5750 và ISO 9000 được xem là
những tài liệu tương đương như nhau trong áp dụng các tiêu chuẩn
12


Qua phân tích cho ta thấy rằng việc chuyển đổi từ ISO
9001:2008 sang ISO 9001:2015 là điều rất cần thiết và cấp bách đối
với bất kì quốc gia nào trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng.
Đặc biệt là đối với các doanh nghiệp Việt Nam muốn cạnh tranh trên
thị trường khu vực và quốc tế. Ngày nay, các doanh nghiệp Việt Nam
đã nhận thức được rõ tầm quan trọng của về chất lượng sản phẩm
do mình tạo ra. Đó là mục tiêu, là động lực phấn đấu để mỗi doanh
nghiệp có thể cạnh tranh với các đối thủ khác trong khu vực và quốc
tế.
Tuy nhiên, mặc dù phiên bản ISO 9001:2015 có nhiều vai trò
quan trọng và có những đổi mới tích cực so với phiên bản ISO

9001:2008 nhưng vấn đề áp dụng nó không phải bất cứ doanh
nghiệp nào cũng có thể thực hiện được. Doanh nghiệp cần có những
lưu ý và nghiên cứu kĩ càng để có thể phù hợp với tình hình hoạt
động của công ty để có hướng giải quyết một cách hợp lí, tránh
chuyển đổi vội vàng để hạn chế những sai sót khi áp dụng. Các
doanh nghiệp cần vận dụng ISO một cách linh hoạt, phù hợp với quy
mô sản xuất của doanh nghiệp để đạt được hiệu quả một cách tốt
nhất.
Em mong rằng bài viết này có thể giúp doanh nghiệp có cái
nhìn rõ hơn về tầm quan trọng của vấn đề chất lượng trong doanh
nghiệp, cụ thể là hệ thống chất lượng ISO, không chỉ là các doanh
nghiệp lớn mà còn là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Hi vọng trong
tương lai các doanh nghiệp Việt Nam chúng ta ngày càng áp dụng
nhiều hơn, thành công hơn hệ thống QLCL ISO 9000 để có thể vươn
ra thị trường thương mại quốc tế, nâng cao hình ảnh Việt Nam với
bạn bè thế giới.
Một lần nữa, em xin cảm ơn Cô Đỗ Thị Đông – người đã trực tiếp
hướng dẫn em hoàn thành đề án này cũng tất cả các thầy cô giáo
trong Khoa “ Quản trị kinh doanh” Trường Đại học kinh tế Quốc dân
Hà Nội.

13


TÀI LIỆU THAM KHẢO:
• Giáo trình quản trị chất lượng, tác giả: GS.TS Nguyễn Đình
Phan, TS. Đặng Ngọc Sự, Nhà xuất bản ĐH KTQD 2012.
• Bài giảng giáo viên phụ trách bộ môn: Cô Đỗ Thị Đông
• Một số trang web khác:
a. Tên tác giả: Văn phòng NSCL tổng hợp, ngày đăng

3/10/2016, thời gian truy cập 22h ngày 18/10/2016, địa
chỉ: />b. Trần Thị Ngọc Anh – QUACERT, ngày đăng 28/12/2015,
thời gian truy cập 15h30 ngày 19/10/2016, địa chỉ:
/>c. Hệ thống quản lí chất lượng và các yêu cầu ISO
9001:2008, thời gian truy cập 10/10/2016, địa chỉ:
/>%20ISO%209001-2008.pdf
d. Hệ thống quản lí chất lượng và các yêu cầu ISO
9001:2015, thời gian truy cập 12/10/2016, địa chỉ:
/>%20ISO%209001-2008.pdf
e. Trang tin tức dịch vụ tư vấn ISO của công ty TNHH IVTC
toàn cầu, ngày đăng 1/9/2015, lúc 5h25p, thơi gian truy
cập ngày 20/10/2016, địa chỉ: />f. Tác giả Trương Đức Thắng, ngày đăng 17/02/2016, lúc
10h37 phút, thời gian truy cập 21/10/2016, địa chỉ:
/>14


g. Tác giả trang định hướng doanh nghiệp, ngày đăng

15/09/2015,thời gian truy cập 20h ngày 10/11/2016, địa
chỉ truy cập: />
15