Cách trích dẫn tài liệu tham khảo

9/1/2017

TRÍCH DẪN TÀI LIỆU THAM KHẢO
Nguyễn Ấn Bình

Rm:
621
Email:
1

Mục tiêu
 Ý nghĩa của việc trích dẫn tài liệu tham khảo
 Cách thực hiện

2

1


9/1/2017

A. Trích dẫn - tài liệu tham khảo (TLTK)

3

Tại sao??? phải trích dẫn TLTK
Đạo đức:

công nhận ý tưởng

Lợi ích:

Cho người viết:

Cho người đọc:

• Chứng tỏ bản thân?
• Tăng “chất” cho thông tin
• Bảo vệ bản thân về tội “ĐẠO VĂN”

• Hiểu được nội dung
• Tìm được nguồn gốc thông tin

PHẢI TRÍCH DẪN TLTK tại KHOA Y ĐHQG HCM
4

2


9/1/2017

Khi nào?? phải trích dẫn
Bài báo
cáo

Bài trình
chiếu ppt
NOT
YOUR IDEA??

Bài phát
biểu

Trao đổi
thông tin

5

Cái gì?? cần được trích dẫn
Ý tưởng

Kết quả

X

Mặt trời
rất nóng

Dữ liệu
thông tin

Bảng/biểu

Một điều gì
đó SV không
biết?

?

Hình
ảnh

Kế

hoạch
Một định
nghĩa

?

Mặt trời có
chứa magma

Một bí mật
6

3


9/1/2017

Định nghĩa
 Trong bài làm (in-text) / đúng với ý của nguồn

Trích dẫn
 Sau bài làm (main text)

TLTK
7

8

4

9/1/2017

9

B. Trích dẫn trong bài làm (in-text)
Trích dẫn nguyên văn của nguồn

Trích dẫn ý của nguồn

10

5


9/1/2017

Nguồn:

Trích dẫn nguyên văn:

SAI
ĐÚNG
11

Trích nguyên văn NGẮN (1-2 dòng)
Tyndall cho rằng: “các marker được sử dụng để đánh dấu các biến thể” hay
đột biến gene gây ra bệnh tật [10]; và chúng thường …

Trích nguyên văn DÀI (>3 dòng)

PCOS có nguy cơ bị vô sinh rất cao bởi sự trưởng thành của các nang trứng thường bị gián
đoạn, dẫn đến việc noãn phát triển không đủ độ “chín” để sẵn sàng cho thụ thai. Tyndall cho
rằng:
“Sự thay đổi bất thường này có thể là do những biến đổi ở mức phân tử bên trong
noãn kết hợp với việc ảnh hưởng của các hormone sinh dục nam androgen ở
bệnh nhân PCOS; phụ nữ bị PCOS, ngoài nguy cơ vô sinh cao, họ còn có nguy
cơ mắc phải các bệnh như tiểu đường loại 2, bệnh kháng insulin, bệnh cao huyết
áp, cao cholesterol và bệnh tim [4].”
Do đó việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể giúp giảm nguy cơ các biến chứng lâu dài
cho bệnh nhân
12

6


9/1/2017

Trích nguyên văn DÀI, QUÁ DÀI??
Các bệnh nhân mắc PCOS có nguy cơ bị vô sinh rất cao bởi
sự trưởng thành của các nang trứng thường bị gián đoạn, dẫn
đến việc noãn phát triển không đủ độ “chín” để sẵn sàng cho
thụ thai. Sự thay đổi bất thường này có thể là do những biến
đổi ở mức phân tử bên trong noãn kết hợp với việc ảnh hưởng
của các hormone sinh dục nam androgen ở bệnh nhân PCOS.
Phụ nữ bị PCOS, ngoài nguy cơ vô sinh cao, họ còn có nguy
cơ mắc phải các bệnh như tiểu đường loại 2, bệnh kháng
insulin, bệnh cao huyết áp, cao cholesterol và bệnh tim [4].

13

Sử dụng chữ in nghiên để nhấn mạnh
Các bệnh nhân mắc PCOS có nguy cơ bị vô sinh rất cao bởi
sự trưởng thành của các nang trứng thường bị gián đoạn, dẫn
đến việc noãn phát triển không đủ độ “chín” để sẵn sàng cho thụ
thai. Sự thay đổi bất thường này có thể là do những biến đổi ở
mức phân tử bên trong noãn kết hợp với việc ảnh hưởng của các
hormone sinh dục nam androgen ở bệnh nhân PCOS. Phụ nữ bị
PCOS, ngoài nguy cơ vô sinh cao, họ còn có nguy cơ mắc
phải các bệnh như tiểu đường loại 2, bệnh kháng insulin, bệnh
cao huyết áp, cao cholesterol và bệnh tim [4].

14

7


9/1/2017

Trích dẫn = tóm tắt /& diễn giải
(3) Nguyễn 2016.
“PCOS là một căn bệnh rối loạn gene với nhiều yếu tố gây bệnh
khác nhau tương tự như bệnh hen suyễn, béo phì hay bệnh tiểu
đường loại 2” (3).
PCOS là một loại bệnh bị rối loạn gene có nhiều yếu tố gây bệnh
không giống nhau ví dụ như bệnh hen suyễn, bệnh tiểu đường
loại 2 hay béo phì (3).
Nguyễn (2016) cho rằng hội chứng PCOS là do nhiều tác nhân
khác nhau gây rối loạn chức năng của gene (3).
15

Tóm tắt/diễn giải





Sử dụng từ ngữ của bản thân
Giải thích ý chính
Nên NGẮN hơn so với văn gốc
Hữu ích khi:
 Thể hiện sự đồng ý hay khác ý vs tác giả
 Làm nổi bật quan điểm luận (với minh chứng)

 NHỚ PHẢI ??
16

8


9/1/2017

Ví dụ về trích dẫn
Làm việc theo nhóm có nhiều thuận lợi và cả bất lợi.
Thuận lợi bao gồm .…. Tuy nhiên những bất lợi cũng có
thể là ….. Những bất lợi thường là khi quyền lợi của cá
nhân không được đảm bảo (Nguyễn, 2017).

Some thing wrong wrong??
Làm việc theo nhóm có nhiều thuận lợi và cả bất lợi
(Nguyễn, 2017). Thuận lợi bao gồm .…. Tuy nhiên

những bất lợi cũng có thể là ….. Nguyễn cho rằng
những bất lợi thường là khi quyền lợi của cá nhân
không được đảm bảo.
17

Chỗ nào cần trích dẫn?
Hầu hết các nhà nghiên cứu đều cho rằng không có
một nguyên nhân đơn lẻ nào gây ra tai nạn giao
thông mà phải là một “cụm nguyên nhân”. Tuy nhiên
những nghiên cứu trước đây đều chỉ ra rằng 90%
tai nạn đều đến từ những tay lái lụa. Do đó thái độ
khi đi trên đường thông thường được kiểm chứng
qua việc tham gia thực hiện đúng luật giao thông.
Chạy quá nhanh hay quá ẩu sẽ rất dễ xảy ra tai
nạn.
18

9


9/1/2017

Các thể loại trích dẫn thông dụng
 Tác giả & năm & TLTK – Harvard, APA, MLA

(Miyata 2017),
(Miyata 2017; Nguyễn 2015; Milne 2008 & Tyndall
2012)
 Số và footnote – Oxford & Chicago

(1) hay [1]; (1, 2); (1-3); (1-3, 6)
 Số và danh sách TLTK - Vancouver
19

In-text, tác giả - năm
Đến nay, nguyên nhân chính xác gây ra PCOS vẫn chưa
được hiểu rõ. PCOS được cho là một căn bệnh rối loạn
gene với nhiều yếu tố gây bệnh khác nhau tương tự như
bệnh hen suyễn, béo phì hay bệnh tiểu đường loại 2
[Miyata, 2017, p45]. Nghiên cứu của Tyndall [2015] đã chỉ
ra rằng bệnh nhân bị PCOS có thể đang mang những gene
gây bệnh di truyền và chúng sẽ biểu hiện khi chịu ảnh
hưởng bởi các yếu tố bao gồm môi trường và phong cách
sống Biểu 1.
20

10


9/1/2017

In-text, [số]
Đã có các công trình GWAS (Genome-Wide Association
Study) được thực hiện nhằm khám phá ra các marker
cho PCOS và đã tìm được ít nhất 70 gene có liên quan
[13, 14]. Đây là các gene chức năng có khả năng dẫn
đến sự hình thành PCOS hoặc bị ảnh hưởng bởi PCOS,
và đa phần chúng liên quan đến hormone sinh sản,
kháng insulin và phản ứng viêm mãn tính [15–17].

21

In-text số
foot note

22

11


9/1/2017

Trích dẫn báo chí, tổ chức, công ty
 Báo chí: Tuổi trẻ, Sức khỏe hàng ngày…
 Tổ chức: WHO, FDA, UNICEF…
 Công ty:

Sử dụng tên như một tác giả
Theo một báo cáo gần đây thì tỷ lệ sử dụng thuốc giả trong điều
trị ung thư…. (FDA, 2001) / (1)
Tỷ lệ bệnh nhân mắc ung thư ngày càng tăng được cho là có liên
quan đến việc ăn thuốc lá thay cơm … (WHO, 2017, p.5) / (2)
23

Trích dẫn từ trang web (1)
 Tác giả và ngày viết (hay ngày cập nhật gần nhất)

Trong trường hợp không có tác giả?
 Tên tổ chức thực hiện web
Không có tên tổ chức?

 Sử dụng tên trang web (WARNING)

Ở trang TLTK, phải
có đường link chính
xác vào trang web
và ngày truy cập

Trang web không có ngày?
 Sử dụng ‘n.d.’ / ‘no date’
24

12


9/1/2017

Trích dẫn từ trang web (2)
 (Miyata 2017) hay (1)
 (Miyata 2017a) hay (1a)
 (Miyata 2017b) hay (1b)

Cùng một trang web nhưng 2 bài viết khác nhau

25

C. Tài liệu tham khảo
 Thông tin cần thiết trong phần tài liệu tham khảo

26

13


9/1/2017

TLTK: Harvard format
Zanette, L. and Ratcliffe, L.M. 1994. Social rank influences conspicuous
behaviour of black-capped chickadees, Parus atricapillus. Animal
Behaviour 48: 119 – 127.
Seeley, R.R., Stephens, T.D., and Tate, P. 2003. Anatomy and Physiology,
6th Edition. McGraw-Hill, New York.
Han, S.O. and New, P.B. 1998. Variation in nitrogen fixing ability among
natural isolates of Azospirillum. Microbial Ecology 36: 193 – 201.
ink/service/ journals/00248/papers/36n2p193.html.
Accessed September 15, 2003.
Anonymous. 2003 October 8. WRZL Weblog.
. Accessed October 8, 2003
27

TLTK: Vancouver style
(1) Miles DA, Van Dis ML, Williamson GF, Jensen CW. Radiographic imaging for
the dental team. 4th ed. St. Louis: Saunders Elsevier; 2009.
(2) Alexander RG. Considerations in creating a beautiful smile. In: Romano R,
editor. The art of the smile. London: Quintessence Publishing; 2005. p. 187-210.
(3) Haas AN, de Castro GD, Moreno T, Susin C, Albandar JM, Oppermann RV, et
al. Azithromycin as a adjunctive treatment of aggressive periodontitis: 12-months
randomized clinical trial. J Clin Periodontol. 2008 Aug; 35(8):696-704.
(4) Tasdemir T, Yesilyurt C, Ceyhanli KT, Celik D, Er K. Evaluation of apical filling
after root canal filling by 2 different techniques. J Can Dent Assoc [Internet]. 2009
Apr [cited 2009 Jun 14];75(3). Available from: />28

14


9/1/2017

Rearrange
Volume Number
Author Surname Initials.
Title of journal.
Title of article.
Date of Publication:
Page Numbers.
(Issue Number):

1
2
3
4
5
6
7
29

Rearrange
Social rank influences conspicuous behaviour of
black-capped chickadees, Parus atricapillus
1994

Journal: Animal Behaviour

P 119 – 127.

Zanette, L. and Ratcliffe, L.M.

Volume 48
30

15


9/1/2017

Tìm lỗi
Nguyễn, Trần, Lê, Bùi, Lý đã định nghĩa về Tai Nạn Giao
Thông là: “… bị tai nạn khi đang tham gia giao thông”. Bổ
sung thêm cho định nghĩa trên, Minh Tâm cũng cho rằng khi
một hay nhiều người đang uống café bệt trên vỉa hè mà bị một
xe oto mất lái tông bị thương vong thì cũng nên được tính là
tai nạn giao thông (2017). Ở trên thế giới cũng đã từng xảy ra
trường hợp tàu lửa bị nổ lốp một bên, mất lái và đâm vào nhà
dân (3). Đây cũng nên được tính là tai nạn giao thông, dù nhà
dân không đang tham gia giao thông.
31

Nguyễn et al. (2015, p. 3) đã định nghĩa về Tai Nạn Giao
Thông là: “… bị tai nạn khi đang tham gia giao thông”.
Bổ sung thêm cho định nghĩa trên, Trần (2017) cũng cho rằng
khi một hay nhiều người đang uống café bệt trên vỉa hè mà bị
một xe oto mất lái tông bị thương vong thì cũng nên được tính

là tai nạn giao thông.
Ở trên thế giới cũng đã từng xảy ra trường hợp tàu lửa bị nổ
lốp một bên, mất lái và đâm vào nhà dân (Lý 2014). Đây cũng
nên được tính là tai nạn giao thông, dù nhà dân không đang
tham gia giao thông.
32

16


9/1/2017

Nguyễn et al. đã định nghĩa về Tai Nạn Giao Thông là: “… bị
tai nạn khi đang tham gia giao thông” (1).
Bổ sung thêm cho định nghĩa trên, Trần cũng cho rằng khi một
hay nhiều người đang uống café bệt trên vỉa hè mà bị một xe
oto mất lái tông bị thương vong thì cũng nên được tính là tai
nạn giao thông (2).
Ở trên thế giới cũng đã từng xảy ra trường hợp tàu lửa bị nổ
lốp một bên, mất lái và đâm vào nhà dân (3). Đây cũng nên
được tính là tai nạn giao thông, dù nhà dân không đang tham
gia giao thông.
33

Làm cách nào để tránh ĐẠO VĂN (1)
 Sử dụng nguyên văn của nguồn
 Học cách tóm tắt, diễn giải theo từ ngữ của bản thân

 Sử dụng thông tin nhưng quên trích dẫn
 Thoái quen ghi chú lại ngay trên bài làm

ĐẠO VĂN LÀ TỘI PHẠM, LÀ MẤT ĐẠO ĐỨC
34

17


9/1/2017

Làm cách nào để tránh ĐẠO VĂN (2)
Định hướng suy nghĩ khi làm bài:
 Đề bài là gì?
 Muốn thảo luận ý gì?
 Câu văn chính < main statement> liên quan đến đề bài?

Ví dụ: “Điều trị bệnh đái tháo đường ở tuổi 40”

35

Brain storming

36

18


9/1/2017

Đầu mục công việc – người thực hiện
STT Đầu mục

Người thực hiện

37

Log-frame
Date
Tuần 1

Content
Initiation

Tuần 3

1. Nội dung ý tưởng
2. TLTK
3. Góp ý chéo/bổ
sung

Tuần 7
Tuần 10

Bản draft đầu tiên
Bản draft thứ hai

Tuần 14
Tuần 17

Bản cuối cùng lần 1
Bản cuối cùng lần 2

Note
Brain-storming về ý tưởng
Chia ý tưởng/thành viên
Phù hợp? Khó khăn?
Cập nhật? 4-5 tài liệu/ý tưởng
Phần nào bổ trợ cho phần nào?
Tự viết phần được phân công
Hoàn thiện phần được phân công
Format
Đọc bài của nhau và phản biện nhóm
…..
38

19


9/1/2017

Sử dụng công nghệ trong trích dẫn
 Phần mềm bản quyền:
 Endnote, Zotero, Mendeley, RefWork, BibTeX…
 Pros & Cons?

 Phần “mềm” không cần bản quyền
 Google scholar
 MS Word
39

CHỐT

 Thống nhất kiểu trích dẫn (Harvard/Vancouver)
 Ghi chú ý tưởng = ghi chú nguồn
 Nhất quán (style & format)
 Số trang
 Tóm tắt & diễn giải
 Phân biệt được thông tin cần trích dẫn vs common sense

ĐẠO VĂN LÀ TỘI PHẠM, LÀ MẤT ĐẠO ĐỨC
40

20


9/1/2017

Ref list:
1. MLA style. Accessed 28/08/17.
2. APA style. />Accessed 28/08/17.
3. Harvard style. Accessed 28/08/17.
4. Vancouver style. />Accessed 28/08/17.
5. />Acessed 28/08/17.
6. />Accessed 28/08/17.
7. />Accessed 28/08/17

41

21