24 câu hỏi xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực"

TRƯỜNG TIỂU HỌC MA LÂM 1
NHỮNG CÂU HỎI – ĐÁP VỀ PHONG TRÀO THI ĐUA “XÂY DỰNG TRƯỜNG
HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC”
Phần Hỏi – Đáp về phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực” có tích chất gợi ý giúp các trường phổ thông và các trường mầm non, trong quá trình
triển khai phong trào, vận dung một cách linh hoạt,chủ động, sáng tạo cho phù hợp với
từng trường từng địa phương.
 CÂU HỎI 1. Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện,học sinh tích
cực” có mục tiêu, yêu cầu và nội dung gì?
Trả lời:
1.Hai mục tiêu
a) Huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong và ngoài nhà trường để
xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả, phù hợp với điều kiện của
địa phương và đáp ứng nhu cầu xã hội.
b) Phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh trong học tập và các hoạt
động xã hội một cách phù hợp và hiệu.
2. Năm yêu cầu
a) Tập trung các nguồn lực để giải quyết dứt điểm những yếu kém về cơ sở vật
chất, thiết bị trưởng học, tạo điều kiện cho học sinh đến trường được an toàn, thân thiện,
vui vẻ.
b) Tăng cường sự tham gia một cách hứng thú của học sinh trong các hoạt động
giáo dục trong nhà trường và tại cộng đồng, với thái độ tự giác, chủ động và ý thức sáng
tạo.
c) Phát huy sự chủ động, sáng tạo của thầy, cô giáo đáp ứng yêu cầu đổi mới
phương giáo dục trong điều kiện hội nhập quốc tế.
d) Huy động và tạo điều kiện để có sự tham gia hoạt động đa dạng và phong phú
của các tổ chức, cá nhân trong việc giáo dục văn hóa, truyền thống cách mạng cho học
sinh.
đ) Phong trào thi đua phải đảm bảo tính tự giác, không gây áp lực quá tải trong
công việc của nhà trường, sát với điều kiện ở cơ sở. Nội dung cụ thể của phong trào là do
cơ sở tự chọn, phù hợp với điều kiện của nhà trường, làm cho chất lượng giáo dục được

nâng lên và có dấu ấn của địa phương một cách mạnh mẽ.
3. Năm nội dung
a) Xây dựng trường, lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn.
b) Dạy và học có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của học sinh ở mỗi địa
phương, giúp các em tự tin trong học tập.
c) Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh
d) Tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh.
đ) Học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn
hóa, cách mạng ở địa phương.
 CÂU HỎI 2. Trường học thân thiện đã triển khai thí điểm ở Việt Nam như thế nào?
Trả lời:
Trong những năm qua, với sự hỗ trợ của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF),
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã nghiên cứu và triển khai thí điểm một số nội dung của mô
hình trường học thân thiện ở các cấp học thông qua một số dự án, cụ thể như sau:
1.Giai đoạn 2000 - 2005
- Dự án “Phát triển trẻ thơ” do Vụ Giáo dục Mầm non chủ trì.
- Dự án “Giáo dục tiểu học bạn hữu trẻ em” do Vụ Giáo dục Tiểu học và Trung
tâm Nghiên cứu Giáo dục Dân tộc chủ trì.
2.Giai đoạn từ 2006 đến nay
Các dự án trên vẫn được thực hiện. Riêng dự án “Giáo dục sống khỏe mạnh, kĩ
năng sống cho trẻ em và trẻ chưa thành niên trong và ngoài trường học” được phát triển
thành dự án “Thúc đẩy sự phát triển và tham gia của thanh thiếu niên” do Vụ Công tác
học sinh, sinh viên phối hợp với Vụ Giáo dục Trung học chủ trì. Hiện nay, dự án đang
triển khai thí điểm mô hình “ Trường Trung học cơ sở thân thiện” tại 50 trường Trung
học cơ sở thuộc các Tỉnh, Thành phố: Hà Nội, Thành Phố Hố Chí Minh, Lào Cai, Đồng
Tháp, An Giang, Trà Vinh, Gia Lai và Kom Tum.
Trên thực tế, một số trường cũng đã đề xuất nhiều sáng kiến kiến tương tự với một số
điểm trong năm nội dung của phong trào và đã thu đựơc một số kết quả khả quan.
CÂU HỎI 3. Nhà trường cần làm gì để góp phần xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp
và an toàn.

Trả lời:
Nội dung thứ nhất trong 5 nội dung của Chỉ thị số 40/2008/CT – BGDĐT, đã nêu:
“Xây dựng trường, lớp xanh, sạch, đẹp và an toàn
- Bảo đảm trường an toàn, sạch sẽ, có cây xanh, thoáng mát và ngày càng đẹp hơn,
lớp học đủ ánh sáng, bàn ghế hợp lứa tuổi học sinh.
- Tổ chức để học sinh trồng cây vào dịp đầu xuân và chăm sóc cây thường xuyên.
- Có đủ nhà vệ sinh được đặt ở vị trí phù hợp với cảnh quan trường học, được giữ
gìn vệ sinh sạch sẽ.
- Học sinh tích cực tham gia bảo vệ cảnh quan môi trường, giữ vệ sinh các công
trình công cộng, nhà trường, lớp học và cá nhân”.
Để góp phần thực hiện tốt nội dung trên, nhà trường cần lưu ý:
1. Quy hoạch việc trồng cây ở trường một cách hợp lí: vị trí trồng cây, loại cây để
vừa tạo bóng mát, vẻ đẹp cho trường vừa dể chăm sóc.Có biển ghi tên lớp ở khuôn viên
được giao trồng, chăm sóc cây để tạo sự thi đua giữa các lớp.
2. Đo độ sáng ở từng phòng học vào lúc ít sáng nhất trong ngày, từ đó thiết kế, bố
trí đèn đủ ánh sáng cho học sinh và giáo viên. Nên sử dụng các loại đèn tiết kiệm điện.
3. Bố trí bàn ghế và phân bổ lớp học vào các phòng sao các học sinh có độ tuổi sát
nhau mới sử dụng chung bàn ghế.
4. Đưa ra các biện pháp để ngăn ngừa bạo lực trong và ngoài nhà trường và các
hiện tượng làm tổn thương đến danh dự và lòng tự trọng của học sinh.
5. Kinh phí để xây dựng nhà vệ sinh trong các trường học cũ có thể từ hai nguồn:
ngân sách của tỉnh dành cho giáo dục hằng năm hoặc vận động các doanh nghiệp, các nhà
hảo tâm hỗ trợ.
 CÂU HỎI 4. Làm thế nào để thực hiện tốt nội dung “Dạy và học có hiệu quả, phù
hợp với đặc điểm lứa tuổi của học sinh ở mỗi địa phương, giúp các em tự tin trong học
tập”?
Trả lời:
Nội dung thứ hai trong 5 nội dung của Chỉ thị số 40/2008/CT – BGDĐT, đã nêu:
“Dạy và học có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lứa tuội của học sinh ở mỗi địa phương,
giúp các em tự tin trong học tập.

- Thầy, cô giáo tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự chuyên
cần,tích cực, chủ động, sáng tạo và ý thức vươn lên, rèn luyện khả năng tự học của học
sinh.
- Học sinh được khuyến khích đề xuất sáng kiến và cùng các thầy cô giáo thực hiện các
giải pháp để việc dạy và học có hiệu quả ngày càng cao”.
Để góp phần thực hiện tốt nội dung trên, nhà trường cần quan tâm:
1. Phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo và các dự án của Bộ, Cục Nhà giáo và Cán
bộ quản lí Giáo dục giới thiệu tài liệu, phương tiện nghe nhìn và tổ chức tập huấn về đổi
mới phương pháp dạy học cho giáo viên, nhân các điển hình giáo viên giỏi của trường và
địa phương cho các thầy cô của mỗi trường.
2. Động viên khích lệ học sinh phấn đấu vươn lên trong học tập và rèn luyện, đặc
biệt là khích lệ kịp thời đối với học sinh yếu kém khi các em có sự tiến bộ dù là rất nhỏ.
3. xây dựng một số băng hình về tiết dạy hoặc hoạt động ngoại khóa, lồng ghép nội
dung dạy kiến thức với giáo dục bảo vệ môi trường phù hợp với điều kiện của mỗi địa
phương.
4. Động viên giáo viên sưu tầm tài liệu, sách báo, tra cứu thông tin trê mạng
Internet ( ở nơi có điều kiện) để xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử phục phụ giảng dạy và
học tập, nghiên cứu, đề xuất sáng kiến về đổi mới phương pháp dạy học.
5. Khuyến khích, hướng dẫn học sinh giúp đỡ nhau trong học tập, học sinh khá giỏi
giúp đỡ học sinh yếu kém. Động viên các em mạnh dạn đề xuất các ý kiến, sáng kiến của
mình trong học tập. Rèn cho các em có thói quen tự học, tự nghiên cứu, tìm hiểu thêm tài
liệu ngồi bài giảng của giáo viên ở trường. Nơi có điều kiện thì nên hướng dẫn học sinh
tìm kiếm tư liệu bổ ích trên Internet, giới thiệu và hướng dẫn các em khai thác một số
trang web như htt://www.moet.gov.vn (trang web của Bộ Giáo dục và Đào tạo);
(bách khoa tồn thư có nội dung mở); (từ
điển có nội dung mở); (tủ sách mở),… để hỗ trợ cho việc học trên
lớp và làm cho học sinh hứng thú học tập hơn.
 CÂU HỎI 5. Làm thế nào “Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh”?
Trả lời:
Nội dung thứ ba trong 5 nội dung của chỉ thị số 40/2008/CT – BGDĐT, đã nêu:

“Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh”
- Rèn luyện kĩ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống, thói quen
và kĩ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm.
- Rèn luyệ sức khỏe và ý thức bảo vệ sức khỏe, kĩ năng phòng, tránh tai nạn giao
thơng, đuối nước và các tai nạn khác.
- Rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hóa, chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và
các tệ nạn xã hội”.
Do việc rèn luyện kĩ năng sống cho tới nay chưa được quy định là mục tiêu giáo
dục ở mức cần thiết, song đã được thí điểm ở hai dự án do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ
trì, đang triển khai tại 50 trường Trung học cơ sở ở 8 tỉnh, thành phố và Đồn thanh niên
Cộng Sản Hồ Chí Minh đã có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động rèn
luyện kĩ năng sống cho thanh thiếu niên.
Việc triển khai nội dung “ Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh” cần được tiến hành qua
ba bước
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Đồn thanh niên Cộng
sản Hồ Chí Minh, tổ chức biên soạn về nội dung kĩ năng sống để giáo dục cho học sinh ở
các cấp học, hướng dẫn về phương pháp rèn luyện kĩ năng sống và phương pháp đánh
giá kĩ năng sống đã đạt được ở học sinh.
2. Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với Đồn thanh niên Cộng Sản Hồ Chí
Minh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng phương án chuẩn bị lực lượng giáo
viên, cán bộ Đồn ở các địa phương và tại các trường để thực hiện nội dung rèn luyện
kó năng sống.
3. Căn cứ vào điều kiện thực tế về sự chuẩn bò và sẵn sàng của giáo viên, cán
bộ Đoàn ở các trường, Hiệu trưởng nhà trường thống nhất với các Phòng Giáo dục và
Đào tạo hoặc sở Giáo dục và Đào tạo và tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng Sản Hồ Chí
Minh quyết đònh triển khai trong từng năm học nội dug rèn luyện kó năng sống cho
học sinh một cách hiệu quả, bổ ích cho học sinh, không gây quá tải cho hoạt động
giáo dục.
Thông qua hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu
niên tiền phong Hồ Chí Minh có thể tổ chức các cuộc thi liên quan đến kó năng sống

như: thi dựng lều cắm trại nhanh và chắc chắn nhất,thi nấu cơm nhanh và ít tốn củi,
thi xử lý tình huống cấp cứu khi có tai nạn giao thông, thi diễn thuyết về các đề tài
thanh thiếu niên và xã hội quan tâm,… làm cho việc rèn luyện kó năng sống có tính tự
nhiên và hiệu quả.
 CÂU HỎI 6: “Tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh” như thế nào?
Trả lời:
Nội dung thứ tư trong 5 nội dung của Chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT, đã nêu:
“Tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh
- Tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao một cách thiết thực, khuyến khích sự
tham gia chủ động, tự giác của học sinh.
- Tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động vui chơi giải trí tích cực khác
phù hợp với lứa tuổi của học sinh”.
Hoạt động văn nghệ, thể thao đã trở thành nội dung truyền thống trong các nhà
trường của Việt Nam. Tuy nhiên các hoạt động văn nghệ, thể thao ngồi giờ cưa thu hút
rộng rãi học sinh chưa phát huy tiềm năng văn hóa của các địa phương. Các em học sinh
khơng chỉ là đối tượng được giáo dục để tự nâng cao thể chất, biết múa, hát, vẽ mà thơng
qua hoạt động tiếp cận của các học sinh khi chơi các trò chơi dân gian, hát dân ca, múa
các điệu múa truyền thống của địa phương, chính các em là những người ni dưỡng và
phổ biến văn hóa dân tộc ở lứa tuổi quan trọng nhất hình thành ý thức dân tộc. Vì vậy,
đưa âm nhạc dân tộc và các trò chơi dân gian vào nhà trường một cách phù hợp với lứa
tuổi các em vừa là hoạt động làm cho các em vui khi đến trường, tăng cường sức khỏe,
phát triển giao tiếp, bình đẳng giới, mà là còn hoạt động rất cần thiết để hình thành nhân
cách con người Việt nam ở các em và trong tồn xã hội.
Để góp phần thực hiện tốt nội dung trên, nhà trường nên tiến hành các bước, cơng việc
sau:
1. Căn cứ vào các tài liệu hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa,
Thể thao và du lịch, tình hình thực tế ở địa phương, lựa chọn danh mục các trò chơi dân
gian, các loại hình văn hóa nghệ thuật dân gian phù hợp với điều kiện phù hợp với điều
kiện cụ thể của địa phương và lứa tuổi học sinh để đưa vào nhà trường.
2. Phân cơng giáo viên phụ trách (giáo viên Nhạc, Mĩ thuật, Thể dục), bố trí thời

gian để giáo viên được tập huấn hoặc tự nghiên cứu, tiếp thu nội dung cũng như cách tổ
chức các hoạt động này ở nhà trường, đặc biệt các trò chơi dân gian.
3. Tùy theo đặc điểm cấp học và điều kiện của nhà trường mà tổ chức cho học sinh
chơi các trò chơi dân gian vốn có thuận lợi là vừa ít tốt kém lại dễ thực hiện và đảm bảo
an tồn, hiệu quả cao (ví dụ như nhảy dây, chơi “chuyền”,chơi “ơ ăn quan”, nhảy “lò cò”,
kéo co, ném còn…), kết hợp với các hoạt động thể thao khác (ví dụ như đá cầu, bóng đá,
bóng chuyền, bóng ném, bóng rổ, bóng bàn, cầu log, điền kinh,…).Có thể thi các trò chơi
dân gian và các loại hình thể thao khác giữa các lớp trong trường hoặc giữa các trường
tại địa phương.
4. Đối với các hoạt động văn nghệ dân gian, nên mời các đoàn văn công ở địa
phương tập huấn thêm, cho giáo viên hoặc hỗ trợ dàn dựng một số tiết mục tiêu biểu, phổ
biến ở nhiều trường, hỗ trợ tổ chức biểu diễn và thi văn nghệ giữa các trường.
 CÂU HỎI 7: Học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di tích
lịch sử, văn hóa ở địa phương như thế nào?
Trả lời:
Nội dung thứ năm trong năm nội dung của Chỉ thị số 40/208/CT- BGDĐT, đã nêu:
“Học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các văn hoá lịch sử, văn hóa,
cách mạng ở địa phương
- Mỗi trường đều nhận chăm sóc một di tích lịch sử, văn hóa hoạc di tích cách
mạng ở địa phương, góp phần làm cho di tích ngày một sạch đẹp hơn, hấp dẫn hơn; tuyên
truyền, giới thiệu các công trình, di tích ở địa phương với bạn bè.
- Mỗi trường có kế hoạch và tổ chức giaó dục truyền thống văn hóa dân tộc và tinh
thần cách mạng một cách hiệu quả cho tất cả học sinh; phối hợp với chính quyền, đoàn
thể và nhân dân địa phương phát huy giá trị của các di tích dân tộc, văn hóa và cách mạng
cho cuộc sống của cộng đồng ở địa phương và khách du lịch”. Đây chính là các hoạt
động phát huy cao độ tính tích cực của học sinh trong việc tự giáo dục và góp phần bảo
tồn, phát huy truyền thống văn hóa, lịch sử của địa phương và quốc gia trong giai đoạn
hội nhập hiện nay.Thông qua hoạt động tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di tích
lịch sử, văn hóa ở địa phương mà làm cho việc dạy các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí,
Giáo dục công dân trở nên sống động và hiệu quả hơn, học gắn với thực tiễn chứ không

phải qua sách vở.
Để thực hiện tốt nội dung này, nhà trường cần:
1. Phối hợp chặt chẽ với cơ quan Văn hóa, Thể thao và Du lịch ở địa phương để:
+ Lựa chọn, nhận chăm sóc công trình di tích lịch sử, văn hóa phù hợp với các cấp
học.
+ Nắm được yêu cầu kĩ thuật về việc chăm sóc, bảo vệ di tích.
+ Thường xuyên đánh giá và biểu dương những cá nhân, tập thể có nhiều đóng góp
trong việc bảo vệ và phát huy giá trị của di tích.
2. Phối hợp với tổ chức Đoàn, Đội trong và ngoài nhà trường để:
+ Tổ chức cho học sinh tìm hiểu ý nghĩa, giá trị lịch sử, giá trị văn hóa của các di
tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn nói chung và của di tích nhà trường nhận chăm sóc nói
riêng với các hình thức phong phú như thi tìm hiểu, thi kể truyện, thi giới thiệu về di tích
lịch sử, văn hóa, đăng ký làm hướng dẫn viên tình nguyện cho các di tích lịch sử, văn hóa
ở địa phương (giới thiệu cho học sinh các trường khác, khách du lịch tham gia,…), tổ
chức lễ kết nạp Đoàn, Đội…
+ Lập kế hoạch phân công các lớp, nhóm học sinh chăm sóc, bảo vệ di tích lịch sử,
văn hóa thường xuyên.
+ Trồng, chăm sóc, bảo vệ cây trong di tích lịch sử, văn hóa ở địa phương hoặc ở
các con đường dẫn đến khu di tích theo kế hoạch của nghành văn hóa và chính quyền địa
phương.
3. Khuyến khích giáo viên các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân,
Nhạc, Mĩ thuật đưa vào bài giảng các nội dung hoặc yêu cầu bài tập gắn với các di tích
lịch sử, văn hóa ở địa phương, có thể tổ chức học chính khóa hoặc hoạt động ngoại khóa
cho học sinh ngay tại khu di tích.
Nơi không có di tích lịch sử, văn hóa ngay trên địa bàn phường, xã nơi trường đóng thì
nên giao một công trình lịch sử, văn hóa ở xã, phường gần nhất hoặc nhận chăm sóc các
cán bộ lão thành cách mạng, các nhà văn hóa, trí thức, sĩ quan quân đội tiêu biểu nghĩ
hưu ở địa phương, mời họ tham gia vào các hoạt động ngoại khóa của nhà trường đề giáo
dục văn hóa và lịch sử một cách sinh động cho học sinh. Để tạo hào hứng cho học sinh
trong việc chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn hóa, có thể tổ chức cho học

sinh trường này đến giao lưu hoạt động ngoại khóa ở di tích do trường khác phụ trách, tổ
chức chấm điểm chất lượng chăm sóc do học sinh chấm đối với công trình văn hóa khác
mà mình đã được tham gia, đề xuất các ý kiến, việc cần làm để tôn tạo và phát huy giá trị
công trình.
 CÂU HỎI 8: Phong trào thi đua “Xây dựng trương học thân thiện, học sinh tích
cực” có đóng góp gì trong việc hạn chế học sinh bỏ học và hoàn thành phổ cập giáo
dục?
Trả lời:
Mục tiêu của việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008- 2013 đã được nêu trong
Chỉ thị số 40/2008/CT- BGDĐT:
a) Huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong và ngoài nhà trường để
xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả, phù hợp với điều kiện của
địa phương và đáp ứng nhu cầu xã hội.
b) Phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh trong học tập và các hoạt
động xã hội một cách phù hợp và hiệu quả.”
Vì vậy làm tốt phong trào thi đua này sẽ làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến
trường là một niềm vui” và việc học của học sinh, việc dạy của thầy cô sẽ hiệu quả hơn.
Đó chính là những yếu tố quan trọng để học sinh gắn bó với trường lớp, góp phần
hạn chế học sinh bỏ học và hoàn thành phổ cập giáo dục.
 CÂU HỎI 9: Hiệu trưởng nhà trường nên chú ý những điểm gì để triển khai phong
trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”?
Trả lời: