Bài 1. Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình

Trường THPT Đức Linh

Tiết PPCT 1:

 Giáo án tin học 11

CHƯƠNG I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ LẬP TRÌNH
VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH
§1. KHÁI NIỆM LẬP TRÌNH VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
- Biết có ba lớp ngôn ngữ lập trình và các mức của ngôn ngữ lập trình: Ngôn ngữ máy, hợp ngữ và
ngôn ngữ bậc cao.
- Biết vai trò của chương trình dịch.
- Biết khái niệm biên dịch và thông dịch.
2. Kĩ năng:
3. Thái độ:
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Giáo án, Sách giáo khoa.
2. Học sinh: Sách giáo khoa, vở ghi
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC: Thuyết trình + vấn đáp
IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Ổn định lớp: Ổn định lớp, kiểm tra sỉ số.
2. Bài cũ: Không
3. Bài mới:
Hoạt động của Giáo Viên và Học Sinh
Nội Dung
* Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm lập trình 1. Khái niệm lập trình
và ngôn ngữ lập trình.
GV: Đặt câu hỏi 1: Em hãy cho biết các bước

giải một bài toán trên máy tính?
HS: Suy nghĩ và trả lời câu hỏi: xác định bài
toán, lựa chọn hoặc thiết kế thuật toán
GV: Phân tích câu trả lời của học sinh.
Nhắc lại các bước giải bài toán trên máy tính đã
học ở lớp 10.
HS: lắng nghe.
GV: Diễn giải và phân tích và đưa ra khái niệm
lập trình.
HS: Nghe giảng và ghi bài
Lập trình là sử dụng một cấu trúc dữ liệu và
các câu lệnh của một ngôn ngữ lập trình cụ
thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt thuật toán .
GV: Đặt câu hỏi 2: Em hãy cho biết có mấy
loại ngôn ngữ lập trình?
HS: Trả lời câu hỏi của giáo viên: Có 3 loại
ngôn ngữ lập trình: Ngôn ngữ máy, hợp ngữ và
ngôn ngữ bậc cao.
GV: Phân tích câu trả lời của học sinh.
Mỗi loại máy có một ngôn ngữ riêng, thường
thì chương trình viết bằng ngôn ngữ của máy
nào chỉ chạy được trên máy đó.
1


Trường THPT Đức Linh

 Giáo án tin học 11

Khi viết chương trình bằng ngôn ngữ bậc cao

muốn thi hành được trên loại máy nào thì cần
chuyển chương trình sang ngôn ngữ máy của
máy đó.
HS: Nghe giảng và ghi bài
Chương trình viết bằng ngôn ngữ máy có thể
nạp trực tiếp vào bộ nhớ thi hành ngay.
Chương trình viết bằng ngôn ngữ bậc cao nói
chung không phụ thuộc loại máy, muốn thi
hành được thì nó phải được chuyển sang ngôn
ngữ máy.
GV: Đặt câu hỏi 3: Làm thế nào để chuyển
chương trình viết bằng ngôn ngữ bậc cao sang
ngôn ngữ máy?
HS trả lời: Cần phải có chương trình dịch
GV: Nhận xét và phân tích.
HS: Nghe giảng và ghi bài
Cần phải có chương trình dịch để chuyển
chương trình viết bằng ngôn ngữ lập trình bậc
cao sang ngôn ngữ máy để máy có thể thi
hành được.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu 2 loại chương trình Chương trình dịch có 2 loại: Biên dịch và
dịch.
thông dịch
GV: Đưa ra ví dụ : Bạn là người không biết
tiếng Anh vậy làm sao để bạn có thể nói chuyện
với người Anh hay đọc một cuốn sách tiếng
Anh?
+ Khi một người làm phiên dịch người đó
phải dịch như thế nào? (Dịch ngay từng câu
khi 2 người nói chuyện)

+ Khi một người muốn dịch 1 cuốn sách sang
tiếng Việt thì làm thế nào? (Dịch toàn bộ
cuốn sách đó sang tiếng Việt để người đó có
thể đọc được)
HS: Chú ý lắng nghe.
GV: Diễn giải, phân tích cho hs nhận biết được
thế nào là thông dịch, biên dịch.
HS: Nghe giảng và ghi bài.
+ Biên dịch (Compiler): Thực hiện các bước
sau:
 Duyệt, kiểm tra, phát hiện lỗi và kiểm tra
tính đúng đắn của các câu lệnh trong chương
trình nguồn .
 Dịch toàn bộ chương trình nguồn thành một
chương trình đích (ngôn ngữ máy) để có thể
thực hiện trên máy và có thể lưu trữ để sử
2


Trường THPT Đức Linh

 Giáo án tin học 11
dụng lại khi cần.
+ Thông dịch (Interpreter): Dịch lần lượt
từng câu lệnh và thực hiện ngay câu lệnh ấy.
Thông dịch được thực hiện bằng cách lặp lại
dãy các bước sau:
 Kiểm tra tính đúng đắn của câu lệnh tiếp
theo trong chương trình nguồn
 Chuyển đổi các câu lệnh đó thành một hay

nhiều câu lệnh trong ngôn ngữ máy.
 Thực hiện các câu lệnh vừa chuyển đổi được
.

4. Củng cố:
- Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình.
- Các ngôn ngữ lập trình: ngôn ngữ máy, ngôn ngữ bậc cao, hợp ngữ.
- Khái niệm chương trình dịch.
- Thông dịch và biên dịch.
5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
- Trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 sách giáo khoa trang 13.
- Xem bài đọc thêm 1: Em biết gì về các ngôn ngữ lập trình? Sách giáo khoa trang 6
- Xem trước bài học: Các thành phần của ngôn ngữ lập trình.
V. RÚT KINH NGHIỆM
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

3