Bài 26. Thiên nhiên châu Phi

1. Xác định giới hạn và
vị trí địa lí
-Châu Phi nằm giữa chí tuyến
Bắc và chí tuyến Nam.

-Châu Phi tiếp giáp với 2
châu lục là Châu Âu và Châu
Á.


Xunh quanh Châu Phi có các biển và đại dương bao
quanh.

- Bắc : Địa Trung Hải
- Tây :Đại Tây Dương
- Đông Bắc : Biển Đỏ
- Đông Nam : Ấn Độ Dương


- Châu Phi là châu lục lớn
thứ 3 thế giới.
-Lãnh thổ Châu phi có
dạng hình khối, diện tích
hơn 30 triệu km2.
- Châu phi có khí hậu nóng
quanh năm.


- Châu Phi và châu Á
ngăn cách

với nhau bởi kênh đào
Xuy-ê.


2. Tự nhiên Châu phi

a) Địa hình và khoáng sản.
-Địa hình Châu phi khá đơn giản. Có thể coi
toàn bộ lục địa Châu phi là khối cao nguyên
khổng lồ. Độ cao TB 750m.
-Châu Phi có rất ít núi cao và đồng bằng thấp.
-Tài nguyên khoáng sản chính của Châu phi
là : dầu mỏ, khí đốt, vàng , sắt , đồng, chì….


b) Khí hậu
-Châu Phi có khí hậu nóng và
khô bậc nhất thế giới.
-Nhiệt độ TB năm trên 20 độ C.
- Lượng mưa tương đối ít và
giảm dần về 2 chí tuyến.
- Hoang mạc Xa-ha-ra là hoang
mạc có diện tích lớn nhất thế
giới.

Hình 27.1 – Lược đồ phân bố lượng mưa Châu Phi


li
Xô

ma

ê

bíc
h
Mô
dăm

Gh i n

a

Dòng biển lạnh : Xô Ma
Li,Ca Na Ri, Ben Ghê La

êL
h
G
Ben

Dòng biển nóng: Mô Dăm
Bích Ghi Nê, Mũi Kim

Ca
na
r

i

Các dòng biển nóng, lạnh chạy ven bờ châu phi

im
Mũi K


Các kiểu môi trường ở Châu phi
1.Môi trường xích đạo ẩm
+ Vị trí: Bồn địa Công-gô,
duyên hải ven vịnh Ghi-nê
+ Đặc điểm tự nhiên: Rừng
rậm xanh quanh năm.

Hình 27.2 – Lược đồ các môi trường tự nhiên của Châu Phi


2.Môi trường nhiệt đới.
+ Vị trí: nằm ở khoảng vĩ
tuyến 20 độ ở hai bán cầu.
+ Đặc điểm tự nhiên:Rừng
rậm nhường chỗ cho rừng
thưa và Xa-van cây bụi.

Hình 27.2 – Lược đồ các môi trường tự nhiên của Châu Phi


3.Môi trường hoang mạc.
+ Vị trí: nằm ở hai bên đường
chí tuyến.

+ Đặc điểm tự nhiên: Thực
vật, động vật nghèo nàn.

Hình 27.2 – Lược đồ các môi trường tự nhiên của Châu Phi


4.Môi trường địa trung hải.
+ Vị trí: Nằm ở phía Bắc ven
Địa Trung Hải và ở vùng cực
Nam của Châu Phi.
+ Đặc điểm tự nhiên: Rừng
cây bụi lá cứng.

Hình 27.2 – Lược đồ các môi trường tự nhiên của Châu Phi


3. DÂN CƯ CHÂU PHI

a) Sự gia tăng dân số:
 Dân cư Châu Phi phân
bố không đều.
Nơi đông dân: là đồng
bằng sông Nin, ven vịnh
Ghinê, ven biển
Nơi thưa dân : là hoang
mạc và rừng rậm xích đạo


-Các thành phố ở Châu
Phi có trên 5 triệu dân.

-La-gôt, Cai-rô, An-giê.


b) Sự bùng nổ dân số:
-Dân số Châu phi tăng nhanh trong thời gian qua và
dẫn đến bùng nổ dân số.
- Hậu quả:

Kinh tế: khó khăn cho việc giải
quyết công ăn việc làm, kìm hãm sự
gia tăng kinh tế.
Xã hội : chất lượng sống giảm, gây
ra nhiều tệ nạn xã hội.
Làm ô nhiễm môi trường, tài nguyên
cạn kiệt.


4. Vấn đề xã hội Châu Phi
a) Xung đột tộc người:
- Nguyên nhân dẫn đến xung đột biên giới và nội chiên liên
miên giữa các tộc nguời và các nước ở châu Phi:
+ Do Châu Phi có nhiều tộc người và thổ ngữ khác nhau.
+ Chính quyền thường nằm trong tay các thủ lĩnh của một
vài tộc người.
+ Điều đó làm tăng mẫu thuẫn giữa các bộ tộc, các nước
làng giềng dẫn dến xung đột biên giới và nội chiến liên
miên.
- Hậu quả: Kinh tế bị tàn phá, tạo cơ hội để nước ngoài can
thiệp, xã hội không ổn định.

Dòng nguời tị nạn chiến tranh ở Ru-an –đa ( năm 1994 )


Nguyên nhân chủ yếu kìm hãm
sự phát triển kinh tế xã hội châu Phi

Bùng
nổ
dân số

Đại
dịch
AIDS
Ebola

Xung
đột tộc
người

Sự can
thiệp
của
nước
ngoài


Đại dịch AIDS

1. NÔNG NGHIỆP:
a. Ngành trồng trọt:



Loại cây
trồng
Cây công
nghiệp
nhiệt đới

Khu vực phân bố
Ca cao

Quan trọng nhất: tập trung duyên hải phía bắc vịnh
Ghinê.

Cà phê

Duyên hải vịnh Ghinê và phía Đông châu lục

Cọ dầu Duyên hải vịnh Ghinê, Trung Phi và những nơi có
khí hậu nhiệt đới.
Cây ăn
quả
Cận nhiệt

Cam,
chanh,
nho,

ôliu

Cực Bắc và cực Nam châu lục, môi trường Địa
Trung Hải.

Lúa mì, Các nước ven Địa Trung Hải và Cộng hòa Nam phi.
ngô
Cây lương
thực
Kê
Phổ biến ở Châu Phi nhưng năng suất và sản
lượng thấp
Lúa
gạo

Ai Cập, châu thổ sông Nin.


1. NÔNG NGHIỆP:
a. Ngành trồng trọt:
- Cây công nghiệp được trồng theo
hướng chuyên môn hóa, nhằm
mục đích xuất khẩu.
- Cây lương thực chiếm tỉ trọng
nhỏ trong cơ cấu ngành trồng
trọt, kĩ thuật lạc hậu, không đủ
đáp ứng nhu cầu.


Một số hình ảnh về ngành nông nghiệp châu Phi

Cây công nghiệp

Cây cọ dầu

Cây bông


Ca cao

Cà phê