Bài 15. Sự phát triển kinh tế và văn hoá thời Trần

BÀI 15: SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ VĂN
HOÁ THỜI TRẦN
I. SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ


1. TÌNH HÌNH KINH TẾ SAU CHIẾN TRANH
a. Nông nghiệp
* Biện pháp
Khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích:
+ Đẩy mạnh khai hoang
+ Củng cố đê điều
=> Tích cực, phù hợp.
Nông nghiệp được phục hồi, phát
Kết nhanh
quả : chóng
triển


Cảnh đắp đê dưới thời Trần
(tranh vẽ)


* Chính sách ruộng đất
- Ruộng công, làng xã chiếm phần lớn diện tích
-> chia cho dân
- Ruộng của các vương hầu, quý tộc (điền trang,
thái ấp )
+ Ruộng tư hữu của địa chủ nhiều
=> Ruộng tư ngày càng nhiều

b. Thủ công nghiệp
- Nhà nước:Gốm tráng men, nghề dệt vải, lụa,
chế tạo vũ khí, đóng thuyền …

- Trong nhân dân : Làm đồ gốm, rèn sắt,
đúc đồng, làm giấy, mộc, khắc bản in …
-Xuất hiện làng nghề, phường nghề


Lâu thuyền

Súng thần cơ


Thạp gốm hoa nâu
thế kỉ XIII-XIV(Thời Trần)

Bình gốm thời Lý

Gạch đất nung chạm khắc nổi
thế kỉ XIII-XIV(Thời Trần)



Nghề dệt lụa


Nghề đúc đồng

Nghề làm giấy


Bản in gỗ


b. Thủ công nghiệp
Nhà nước : Gốm tráng men, nghề diệt vải,
lụa, chế tạo vũ khí, đóng thuyền …
Trong nhân dân : Làm đồ gốm, rèn sắt, đúc
đồng, làm giấy, mộc, khắc bản in …
-Xuất hiện làng nghề, phường nghề
=> Tiếp tục phát triển, kỹ thuật nâng cao


c. Thương nghiệp
* Nội Thương
- Chợ mọc lên nhiều
- Xuất hiện các thương nhân
- Thăng Long-> kinh tế sầm uất
* Ngoại thương
Ngoại thương được đẩy mạnh ở Vân Đồn
=> Rất phát triển


Hình ảnh hoạt động chợ xưa kia


Thuyền nước ngoài đến Đại Việt buôn bán

Cảng Vân Đồn (Quảng Ninh)


Câu hỏi thảo luận nhóm
Tình hình kinh tế có điểm nào giống và khác thời Lý - Trần?
Kinh
tế

Thời Lý

Thời Trần

Giống - Nông nghiệp: Khai hoang, đắp đê phòng lụt, đào vét kênh
mương. Cấm giết hại trâu bò.
-Thủ công nghiệp: Phát triển các nghề thủ công cổ truyền.
-Thương nghiệp: Lập thêm chợ. Buôn bán với nước ngoài.
Khác - Cày ruộng tịch điền
-Thủ công nghiệp: Vua
dạy cung nữ dệt gấm
vóc.

-Cho Vương hầu, quý tộc lập điền
trang.
- Thủ công nghiệp: Lập thành các
làng nghề, phường nghề với trình độ
chuyên môn hóa cao, kỹ thuật điêu
luyện, tinh xảo hơn.

2/Tình hình xã hội sau chiến tranh
Sơ đồ xã hội thời Trần
Vua
Giai cấp
thống trị

Vương hầu, quý tộc
Địa chủ
Nông dân,thợ thủ công
Thương nhân

Giai cấp
bị trị

Nông nô
Nô tì


Xã hội thời Lý

Xã hội thời Trần
Vua

Vua
Giai cấp
thống trị

Vương hầu, quý tộc

Giai cấp

thống trị

Địa chủ

Địa chủ

Nông dân,thợ thủ công
Thương nhân
Giai cấp
bị trị

Nông
nô nô
Nông
Nô tì

Quan lại quý tộc

Nông dân, thợ thủ
công, người buôn
bán
Giai cấp
bị trị
Nô tì

Em hãy so sánh xã hội thời Trần có gì giống và khác so với thời Lý ?


2/Tình hình xã hội sau chiến tranh
Sơ đồ xã hội thời Trần

Vua
Giai cấp
thống trị

Vương hầu, quý tộc
Địa chủ
Nông dân,thợ thủ công
Thương nhân

Giai cấp
bị trị

Nông nô
Nô tì

=> Xã hội phân hoá sâu sắc


Bi tp 1
in cỏc ni dung cụng vic vo cỏc lnh vc
kinh t cho phự hp vi s phỏt trin kinh t thi
Trn theo yờu cu sau:
Lĩnh vực kinh
Nội dung
tế
a.

Nhà Trần khuyến khích
sản xuất sử dụng diện tích
1. Nông nghiệp

trồng trọt.
2.
Thủ
công
b. Phờng hội nghề ở Thăng
nghiệp
Long
3. Thơng nghiệp
c. Chiêu tập dân nghèo khai
hoang, lập điền trang.


Bài tập 2. Sắp xếp lại thứ tự (1,2,3….) các tầng
lớp xã hội thời Trần cho phù hợp với cơ cấu tổ
chức và trật tự xã hội
Nông nô, nô tì, thợ thủ công, vương hầu, quý tộc, địa
chủ, vua, nông dân.
ĐÁP ÁN
1. Vua.
2. Vương hầu, quý tộc.
3. Địa chủ.
4. Nông dân.
5. Thợ thủ công.
6. Nông nô.
7. Nô tì.


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1.Bài vừa học:
-Học kỹ nội dung bài vừa học – Kết hợp đọc

SGK.
1.Hãy cho biết tình hình kinh tế thời Trần sau
chiến tranh?
2. Xã hội thời Trần gồm có những tầng lớp nào?

2.Chuẩn bị bài sau:
- Nghiên cứu chuẩn bị nội dung II: “Sự phát
triển văn hoá”
1. Biểu hiện về sinh hoạt văn hoá thời Trần?
2. Em có nhận xét gì về giáo dục dưới thời Trần?
3. Những nét độc đáo của nghệ thuật kiến trúc và điêu
khắc?