Bài 34. Phát tán của quả và hạt

Tìm những điểm giống và khác nhau giữa hạt của cây Hai lá mầm
với hạt của cây Một lá mầm ?

Trả lời:
Khác nhau:
*Giống nhau:
Gồm có các bộ phận:
Đặc điểm Hạt một
- Vỏ
lá mầm
- Phôi : + Lá mầm
Nơi chứa Phôi nhũ
+ Thân mầm
chất dữ
+ Chồi mầm
trữ
+ Rễ mầm
- Chất dinh dưỡng dự trữ
Số lá
Một

Số lá
mầm

Một

Hạt hai lá
mầm
Lá mầm

Hai


Bài 34

Phát tán của quả và hạt

Thế nào là sự phát tán ?
Sự phát tán: là hiện tượng quả và hạt được chuyển đi
xa chỗ nó sống.


I. Các cách phát tán của quả và hạt:
Quan sát hình vẽ, thảo luận nhóm cho biết quả và
hạt có những cách phát tán nào?


Hãy quan sát H34.1 /110 SGK, nhận xét cách phát tán của mỗi
loại quả, hạt ở hình vẽ rồi đánh dấu (x) vào bảng sau:
STT

TÊN QUẢ
HOẶC HẠT

1

Quả chò

2

Quả cải

3

Quả bồ công anh

4

Quả ké đầu ngựa

5

Quả chi chi

6

Hạt thông

7

Quả đậu bắp

8

Quả cây xấu hổ

9

Quả trâm bầu

10

Hạt hoa sữa

CÁCH PHÁT TÁN CỦA QUẢ VÀ HẠT

Nhờ gió

Nhờ động vật

Tự phát tán


I. Cỏc cỏch phỏt tỏn ca qu v ht:
Quan sát hỡnh vẽ, thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học
tập.
Nhúm
1

Nhúm
2

Nhúm
3


STT

TÊN QUẢ
HOẶC HẠT

1

Quả chò

2

Quả cải

3

Quả bồ công anh

4

Quả ké đầu ngựa

5

Quả chi chi

6

Hạt thông

7

Quả đậu bắp

8

Quả cây xấu hổ

9

Quả trâm bầu

10

Hạt hoa sữa

CÁCH PHÁT TÁN CỦA QUẢ VÀ HẠT

Nhờ gió

Nhờ động vật

Tự phát tán

x
x
x
x
x
x
x
x
x
x

I. Các cách phát tán của quả và hạt:
- Phát tán nhờ gió:quả chò, quả bồ công anh, quả trâm bầu, hạt hoa
sữa...
-Phát tán nhờ động vật: quả ké đầu ngựa, quả cây trinh nữ, hạt thông,…
-Tự phát tán: quả chi chi, quả đậu bắp, quả cải...



I. Các cách phát tán của quả và hạt:
-Phát tán nhờ gió: quả chò, quả bồ công anh, quả
trâm bầu, hạt hoa sữa…
-Phát tán nhờ động vật: quả ké đầu ngựa, hạt thông,
quả cây trinh nữ…
-Tự phát tán: quả chi chi, quả đậu bắp, quả cải...
-Ngoài ra,

quả và hạt còn được phát tán nhờ nước và
nhờ con người.


II. Đặc điểm thích nghi với các cách phát tán của quả và hạt:
- Đặc điểm của quả, hạt phát tán nhờ
gió: có cánh, có lông, nhẹ để nhờ gió
chuyển đi.

Cã c¸nh

Quả chò

Quả trâm bầu

Quan sát quả , hạt trên có những
đặc điểm nào mà có thể nhờ gió
phát tán đi xa?

NhÑ

Quả bồ công anh

Cã tóm
l«ng

Hạt hoa sữa


II. Đặc điểm thích nghi với các cách phát tán của quả và hạt:

Quan sát hình ảnh cho biết
những quả, hạt phát tán nhờ
động vật có những đặc điểm
nào phù hợp với cách phát tán
nhờ động vật?
-Đặc điểm quả
và hạt phát tán
nhờ động vật: có
gai hoặc có móc
để bám vào cơ
thể động vật, có
hương thơm, vị

ngọt.

Quả trinh nữ

Chim ăn hạt thông

Quả ké đầu ngựa


II. Đặc điểm thích nghi với các cách phát tán của quả và hạt:
Tìm trong bảng những quả, hạt có thể tự phát tán và
cho biết vỏ quả khi chín có đặc điểm gì?

- Tự phát
tán: Khi
chín vỏ
quả tự
nứt ra ->
hạt tung
ra ngoài.
Quả đậu bắp

Quả c¶i

Quả chi chi


II. Đặc điểm thích nghi với các cách phát tán của quả và hạt:

Vậy theo em con người

phát tán bằng cách nào

giúp quả và hạt
?

Con người cũng giúp rất nhiều cho sự phát tán của
quả và hạt bằng nhiều cách như:
-Vận chuyển quả và hạt đi tới các vùng, miền
khác nhau.
-Giữa các nước thực hiện việc xuất khẩu, nhập
khẩu nhiều loại quả và hạt.



Một số giống cây tốt được con người nhân giống


Sự phát tán có lợi gì cho thực vật?

Ý nghĩa

Duy trì và phát triển nòi giống làm cho
thực vật ngày càng phân bố rộng rãi.


II.Đặc điểm thích nghi với các cách phát tán của quả và hạt:
- Đặc điểm của quả, hạt phát tán nhờ gió: có cánh, có
túm lông, nhẹ để nhờ gió chuyển đi.
- Đặc điểm quả và hạt phát tán nhờ động vật: có gai hoặc
có móc để bám vào cơ thể động vật, có hương thơm, vị

ngọt, hạt vỏ cứng. Thường là thức ăn của động vật
- Tự phát tán: Khi chín vỏ quả tự nứt ra -> hạt tung ra
ngoài.
- Con người cũng giúp quả và hạt phát tán => các loại
cây phân bố ngày càng rộng và phát triển khắp nơi.


Phát tán hạt.


Trả lời câu hỏi
Vì sao người ta thu hoạch đỗ xanh và đỗ đen trước khi quả
chín khơ ?
Tl: Vì nếu để đỗ q già thì chúng sẽ chín, vỏ quả sẽ nứt ra và hạt
sẽ rơi xuống đất làm mất năng xuất thu hoạch

Người ta nói rằng: những quả rơi
chậm thường được gió mang đi xa hơn.
Điều đó đúng hay sai? Vì sao?
TL: Điều đó đúng, vì những hạt rơi chậm
thường có khối lượng nhẹ nên được gió



Câu 1: Sự phát tán là gì ?
A. Hiện tượng quả và hạt có thể bay đi xa nhờ gió.
B. Hiện tượng quả và hạt được mang đi xa nhờ động vật.
C. Hiện tượng quả và hạt được chuyển đi xa chỗ nó sống.
D. Hiện tượng quả và hạt có thể tự vung vãi nhiều nơi.
Câu 2: Nhóm quả và hạt nào thích nghi với cách phát tán

nhờ động vật.
A. Những quả và hạt có nhiều gai hoặc có móc.
B. Những quả và hạt có túm lông hoặc có cánh.
C. Những quả và hạt làm thức ăn cho động vật.
D. Cả A và C


-Học bài – trả lời các câu hỏi ở cuối bài trong SGK.
-Tìm hiểu trước bài 35 “Những điều kiện cần cho hạt nảy mầm”.


Chúc các bạn học tập tốt!