Bài 20. Nước Đại Việt thời Lê sơ (1428 - 1527)

BÀI 20
NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ

(1428-1527)
III.TÌNH HÌNH VĂN HÓA, GIÁO DỤC


1.

Tình hình giáo dục và khoa cử

2. Văn học, khoa học, nghệ thuật

– Văn học
– Khoa học
– Nghệ thuật


1. Tình hình giáo dục và khoa cử
Nhà Lý quan tâm đến phát triển giáo
dục như thế nào ?

- Dựng lại Quốc Tử Giám, mở trưởng học ở nhiều nơi
- Mở nhiều khoa thi và cho phép người nào có học đều được đi thi
- Trong thi cử cách lấy người rộng rãi, cách chọn người công bằng
- Đa số dân đều được đi học, đi thi trừ những kẻ phạm tội và làm nghề ca hát
- Để khuyến khích học tập, vua ban mũ áo, phẩm tước, được vinh quy bái tổ, khắc tên vào bia đá
đặt ở Văn Miếu


Phật giáo

Nho giáo

Thời Lê sơ, đạo nào chiếm địa vị độc tôn?

Đạo giáo


1. Tình hình giáo dục và khoa cử

Vì sao nhà Lê tôn sùng đạo Nho mà không tập
trung phát triển đạo Phật như ở thời Lý và thời
Trần?

-

Trọng người hiền tài, có học thức
Nhà Lê chú trọng xây dựng bộ máy nhà nước

- Nho giáo đề cao chử “Trung”, chữ “Hiếu”



Thời Lê sơ, nội dung học tập thi cử là các sách của đạo Nho, chủ yếu có “Tứ thư” và
“Ngũ kinh”


1. Tình hình giáo dục và khoa cử

Vì sao những người làm nghề ca hát

không được đi học và đi thi ?


bia người
ghitiến
ThờiTrên
Lê Sơ:26
khoatathi
những
sĩ, lấy đỗ 989
tiếngì?sĩ, 20 trạng
nguyên. Riêng thời Vua Lê
Thánh Tông có 12 khoa thi,
lấy 501 tiến sĩ, 9 trạng

Việc dựng bia tiến sĩ
nói lên điều gì?

nguyên.

Tên, tuổi, năm đỗ đạt,
khóa thi

VĂN MIẾU QUỐC TỬ GIÁM

BIA TIẾN SĨ Ở VĂN MIẾU QUỐC TỬ GIÁM



MỘT LỚP HỌC XƯA

•

Bạn có hiểu biết gì về 3 kì thi Hương ; Hội ; Đình?
Thi Hương là một khóa thi cử về nho học do triều đình phong kiến tổ chức để tuyển chọn người có tài, học
rộng ở các địa phương. Người thi đỗ được cấp bằng và có thể nhờ đó mà được vào làm quan chức trong
triều chính. Kỳ thi Hương là kỳ thi sơ khởi nhất.

•

Thi Hội là một khóa thi cử về Nho học do bộ Lễ của triều đình phong kiến tổ chức 3 năm một lần tại các
trường trung ương để tuyển chọn người có tài, học rộng.

•

Thi Đình là một khóa thi cử về nho học cao cấp nhất do triều đình phong kiến tổ chức để tuyển chọn người
có tài, học rộng. Người thi đỗ được cấp bằng và có thể nhờ đó mà được vào làm quan chức trong triều
chính. Sau khi thí sinh đỗ kỳ thi Hội thì mới được dự thi kỳ thi Đình.


1. Tình hình giáo dục và khoa cử
- Dựng

lại Quốc Tử giám ở Thăng Long, mở trường ở các lộ, mọi người
đều có thể đi học và đi thi
- Thi cử chặt chẽ, được tổ chức qua 3 kì: Hương-Hội-Đinh
- Tuyển chọn người giỏi, có đạo đức để làm thầy giáo
- Học đạo Nho, Nho giáo chiếm địa vị độc tôn
Giáo dục ,thi cử chặt chẽ, thường xuyên hơn,tuyển chọn được nhiều

nhân tài.
Nguyên nhân nào làm cho nền giáo dục
và khoa
cử thời
Sơhình
phátgiáo
triển
Nhận
xét vềLê
tình
dụcnhư
và
vậy?
khoa
cử thời Lê Sơ


“Thái Tông, năm Thiệu bình thứ nhất (1434) định phép thi chọn kẻ sĩ. Chiếu nói rằng: muốn có
nhân tài, trước hết phải chọn người có học, phép chọn người có học thì thi cử là đầu. Nước ta từ
khi trải qua binh lửa nhân tài ít như lá mùa thu, tuấn sĩ thưa như sao buổi sớm. Nay định lại
khoa thi, hẹn tới năm Thiệu Bình thứ năm (1438) thì thi Hương ở các đạo, đến năm thứ sáu thì
thi Hội ở kinh đô Thăng Long. Từ đó về sau cứ 3 năm mở một khoa thi. Phép thi trường nhất thi
một bài kinh nghĩa, tứ thư nghĩa-trường nhì thi chiếu, chế, biểu-trường ba thi thơ phú-trường
bốn thi văn sách. Ai đỗ đều cho là tiến sĩ…..”
(Lịch triều hiến chương loại chí)


THI CỬ THỜI PHONG KIẾN

Hãy kể tên một số vị trạng
nguyên mà các bạn biết

NGUYỄN TRỰC( LƯỠNG QUỐC TRẠNG
NGUYÊN)

TRẠNG LƯỜNG LƯƠNG THẾ VINH


2. Văn học, khoa học, nghệ thuật
a) Văn học

Các bạn hãy nêu những tác phẩm
tiêu biểu thời Lê sơ


VĂN HỌC CHỮ HÁN

VĂN HỌC CHỮ NÔM


2.Văn học, khoa học, nghệ thuật
a) Văn học

Thời Lê Sơ, văn học chữ Nôm có vị trí
quan trọng so với văn học chữ Hán nói lên
điều gì?

=> Chữ Nôm dần khẳng định giá trị, khả năng, vai trò của nền văn học
nước nhà.

2.Văn học, khoa học, nghệ thuật
a) Văn học
- Văn học chữ Hán tiếp tục phát triển. Văn học chữ Nôm được coi trọng

-

Tác phẩm tiêu biểu:
+ Văn học chữ Hán: Quân trung từ mệnh tập; Bình ngô đại cáo;….
+ Văn học chữ Nôm: Quốc âm thi tập; Hồng đức quốc âm thi tập;…

- Văn học thời Lê sơ có nội dung yêu nước sâu sắc, thể hiện niềm tự hào dân tộc, khí
Những tác phẩm văn học thời Lê sơ
phách anh hùng và tinh thần bất khất của dân tộc
có nội dung như thế nào?


2. Văn học, khoa học, nghệ thuật
b)Khoa học

Thời Lê sơ có những thành tựu khoa
học tiêu biểu nào?


VỀ SỬ HỌC

Thời Lê Sơ, sử học có rất nhiều tác
phẩm. Điều đó có ý nghĩa gì?

Tác phẩm sử học nào
thời Lê Sơ gồm 15
quyển?
Thể hiện sự quan tâm của nhà nước
và các nhà sử học đối với lịch sử


VỀ ĐỊA LÝ

BẢN ĐỒ HỒNG ĐỨC


DƯ ĐỊA CHÍ – NGUYỄN TRÃI

Bản đồ vẽ xứ Quảng Nam trong tập
“An Nam hình thăng đồ”


VỀ Y HỌC

DANH SĨ PHAN PHU TIÊN