Tuần 12-13. Luyện tập về quan hệ từ

Giáo viên: Đinh Thị Kim Liên


KIỂM TRA BÀI CU
Câu hỏi: Thế nào là quan hệ từ? Cách sử dụng quan hệ từ
như thế nào? Đặt câu có sử dụng quan hệ từ.
Đáp án: Quan hệ từ dùng để biểu thị các ý nghĩa quan hệ
như sở hữu, so sánh, nhân quả,… giữa các bộ phận của câu
hay giữa câu với câu trong đoạn văn.
- Khi nói hoặc viết, có trường hợp bắt buộc phải dùng quan
hệ từ. Đó là những trường hợp nếu không có quan hệ từ thì
câu văn sẽ đổi nghĩa. Bên cạnh đó, cũng có trường hợp
không bắt buộc dùng quan hệ từ (dùng cũng được, không
dùng cũng được).
- Có một số quan hệ từ được dùng thành cặp.
-VD: Quyển sách này của tôi.


Tiết 36


Tiết 36: Chữa lỗi về quan hệ từ
I. Tìm hiểu các lỗi thường gặp về quan hệ từ.
1. Xét ví dụ
a. Ví dụ 1: Hai câu sau đây mắc lỗi gì về quan hệ từ ? Hãy
chữa lại cho đúng.
Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác.
Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, còn ngày nay thì
không đúng.
b. Ví dụ 2: Các quan hệ từ và, đê trong hai ví dụ sau có diễn

đạt đúng quan hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu
không? Vậy hai câu trên mắc lỗi nào về quan hệ từừ̀ ?
Nên thay và, đê ở đây bằng quan hệ từ gì?
Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường
đúng giờừ̀.
Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá
hoại mùa màng.


Tiết 36: Chữa lỗi về quan hệ từ
c. Ví dụ 3: Vì sao các câu thiếu chủ ngữ? Hãy chữa lại cho câu
văn được hoàn chỉnh.
- Qua câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như
nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của
cha mẹ đối với con cái.
- Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình
thức có thể làm thấp giá trị nội dung.
d. Ví dụ 4: Hãy nhận xét quan hệ từ trong các câu sau và chữa
lại cho đúng.
- Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi môn
Toán, không những gỏi về môn Văn. Thầy giáo rất khen
Nam.
- Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.


Thảo luận nhóm: 5 phút
• Nhóm 1 – Ví dụ 1
• Nhóm 2 – Ví dụ 2
• Nhóm 3 – Ví dụ 3
• Nhóm 4 – Ví dụ 4

a. Ví dụ 1: Hai câu sau đây mắc lỗi gì về quan hệ từừ̀ ? Hãy chữa lại cho
đúng.
- Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác.
- Câu tục ngữ này chỉ đúng xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng.
b. Ví dụ 2: Các quan hệ từ và, đê trong hai ví dụ sau có diễn đạt đúng quan
hệ ý nghĩa giữa các bộ phận trong câu không? Vậy hai câu trên mắc lỗi
nào về quan hệ từừ̀ ? Nên thay và, đê ở đây bằng quan hệ từ gì?
- Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.
- Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng.
c. Ví dụ 3: Vì sao các câu thiếu chủ ngữ? Hãy chữa lại cho câu văn được
hoàn chỉnh.
- Qua câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong
nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.
- Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể
làm thấp giá trị nội dung.
d. Ví dụ 4: Hãy nhận xét quan hệ từ trong các câu sau và chữa lại cho đúng.
- Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi môn Toán, không
những giỏi về môn Văn. Thầy giáo rất khen Nam.
- Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.


VD 1:
- Đừng nên nhìn hình thức mà (để) đánh giá kẻ
khác.
- Câu tục ngữ này chỉ đúng đối với xã hội xưa,
còn đối với xã hội ngày nay thì không đúng.

VD 2:
- Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến
trường đúng giờ.

- Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em
cũng đến trường đúng giờ.

- Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu
phá hoại mùa màng.
- Chim sâu rất có ích cho nông dân vì nó diệt sâu
phá hoại mùa màng.


VD 3:

/

/

Qua câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa
mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công
lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.

/

/

Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng
thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.

VD 3:
Câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta
thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.

/

/

Hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng
thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.


VD 4:
- Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những
giỏi về môn Toán không những giỏi về môn văn.
Thầy giáo rất khen Nam.
- Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.
- Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những
giỏi Toán mà còn giỏi Văn và các môn học khác
nữa. Thầy giáo rất khen Nam.
- Nó thích tâm sự với mẹ nhưng (mà) không thích tâm
sự với chị.



2. Ghi nhớ
Trong việc dùng quan hệ từ, cần tránh các lỗi sau:
- Thiếu quan hệ từ;

- Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa;
- Thừa quan hệ từ;
- Dùng quan hệ từ không có tác dụng liên kết.


Bài tập nhanh:
(?) Phát hiện lỗi về sử dụng quan hệ từ trong những
câu sau đây và chữa lại cho đúng.
=> Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa

Mặc
dùmạnh
gió thổi
mạnh
nhưng
hàngtrồng
cây mới
a. Vìa.gió
thổi
nhưng
hàng
cây mới
vẫn
trồng
vẫn không
đứng vững,
đứng
vững,
bị đổ.không bị đổ.
=> Quan hệ tương phản – đối lập

đường này
nàysẽ
sẽrất
rấttrơn.
trơn.
b. Giá
Nếu trời
trờimưa,
mưa, con đường
=> Quan hệ giả thiết – kết quả


Thảo luận nhóm 5 phút
• Nhóm 1 – Bài tập 1
• Nhóm 2 – Bài tập 2
• Nhóm 3 – Bài tập 3
• Nhóm 4 – Bài tập 4 (câu a,b,c,d)


Tiết: 36

CHỮA LỖI VỀ QUAN HỆ TƯ

II. Luyện tập:

Bài tập 1
(?) Thêm quan hệ từ thích hợp (có thể thêm hoặc
bớt một vài từ khác) để hoàn chỉnh các câu sau
đây:

a. Nó chăm chú nghe kể chuyện đầu đến cuối.
=> Nó chăm chú nghe kể chuyện từ đầu đến cuối.
b. Con xin báo một tin vui cha mẹ mừng.
=> Con xin báo một tin vui để (cho) cha mẹ mừng.


Bài tập 2 Thay các quan hệ từ dùng sai trong các câu sau đây bằng những
quan hệ từ thích hợp.
a. Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm với cha ông ta ngày xưa, lấy đạo
đức, tài năng làm trọng
=> Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm giống (như) cha ông ta ngày xưa,
lấy đạo đức, tài năng làm trọng.
b. Tuy nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng
không bền được.

=> Dù nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng không
bền được.

c. Không nên chỉ đánh giá con người bằng hình thức bên ngoài mà nên đánh
giá con người bằng những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ.

=> Không nên chỉ đánh giá con người về (qua) hình thức bên ngoài mà nên
đánh giá con người về (qua) những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ.


Bài tập 3: Chữa lại các câu văn sau cho hoàn chỉnh.
a. Đối với bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ tích cực
sửa chữa.
⇒ Bản thân em còn nhiều thiếu sót, em hứa sẽ
tích

cực sửa chữa.
b. Với câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm
người là phải giúp đỡ người khác.
⇒ Câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí
làm người là phải giúp đỡ người khác.
c. Qua bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu
nhi.
=> Bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.


Bài tập 4
Cho biết các quan hệ từ in đậm dưới đây được dùng đúng hay sai ?
Nếu sai, hãy chữa lại cho đúng?
Đ

a. Nhờ cố gắng học tập nên nó đạt thành tích cao.

Đ

b. Tại nó không cẩn thận nên nó đã giải sai bài toán.

S

c. Chúng ta phải sống cho thế nào để chan hoà với mọi
người.

Đ

d. Các chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ nền
độc lập của dân tộc.

Cô giáo như mẹ hiền.


Học sinh đi học bằng xe đạp.

Đi học


Bài tập bổ sung
• Viết đoạn văn ngắn (khoảng từ 3 – 5 câu), chủ đề tự chọn, trong đó
có sử dụng quan hệ từ. Gạch chân dưới những quan hệ từ đã sử
dụng.


5. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
+ Học bài, làm đầy đủ các bài tập còn lại vào vở bài tập.
+ Chuẩn bị bài “ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê”.