Luyện nói về văn miêu tả

Tuần
Tiết
LUYỆN NÓI VỀ VĂN MIÊU TẢ
A.Mục tiêu cần đạt
Thông qua hoạt động, học sinh:
 Kiến thức: Nắm được cách trình bày miệng một đoạn, một bài văn miêu
tả.
 Kĩ năng: Luyện tập kĩ năng trình bày miệng những điều đã quan sát &
lựa chọn theo một thứ tự hợp lý.
 Tích hợp với phần văn ở bài “Buổi học cuối cùng” của Anphôngxơ -
Đôđê
B.Tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức (kiểm tra sĩ số)
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới
Hoạt động của thầy Hoạt
động của
trò
Ghi bảng
Dẫn vào
bài mới
(2 phút)
Ở hai tiết TLV lần trước, các em đã được học về văn miêu tả. Đó là bài Phương
pháp tả cảnh và Phương pháp tả người.Hôm nay, cô sẽ hướng dẫn các em nắm
được cách trình bày miệng một đoạn & một bài văn miêu tả thông qua bài
Luyện nới về văn miêu tả. Chúng ta bắt đầu vào bài học.
Hoạt
động 1:
Ôn lại
lý
thuyết

(có thể ôn
LT ngay
đầu giờ
hoặc xen
kẽ khi
cho HS
làm BT
(8 – 10
phút)
 Một bạn nhắc lại cho cô về khái
niệm văn miêu tả?
⇒ Văn miêu tả là loại văn giúp
người đọc, người nghe hình
dung những đặc điểm, tính chất
nổi bật của một sự vật, sự việc,
con người, phong cảnh… làm
cho những cái đó như hiện lên
trước mắt người đọc, người
nghe. Trong văn miêu tả, năng
lực quan sát của người viết,
người nói thường bộc lộ rõ
nhất.
HS trả
lời
I.Ôn lại lý thuyết
1.Khái niệm về văn miêu tả
1
 Em hãy nêu phương pháp làm
một bài văn miêu tả?
⇒ Muốn miêu tả được, trước hết

người ta phải biết quan sát, rồi
từ đó nhận xét, liên tưởng, ví
von, so sánh…để làm nổi bật lên
những đặc điểm tiêu biểu của sự
vật.
• Yêu cầu:
 Tả cảnh
- Xác định được đối tượng miêu tả
- Quan sát, lựa chọn được những
hình ảnh tiêu biểu.
- Trình bày những điều quan sát
được theo một thứ tự
 Tả người
- Xác định được đối tượng cần tả
(chân dung, tư thế làm việc…)
- Quan sát, lựa chọn các chi tiết
tiêu biểu.
- Trình bày kết quả quan sát theo
một thứ tự.
• Bố cục:
 Tả cảnh :
- Mở bài: Giới thiệu cảnh được tả
- Thân bài: tập trung tả cảnh vật
chi tiết theo một thứ tự
- Kết bài: Thường phát biểu cảm
tưởng về cảnh vật đó.
 Tả người :
- Mở bài: Giới thiệu người được tả
- Thân bài: Miêu tả chi tiết (ngoại
hình, cử chỉ hành động…)

- Kết bài: Thường nhận xét hoặc
nêu cảm nghĩ về người được tả.
2.Phương pháp làm một bài
văn miêu tả
- Yêu cầu
- Bố cục
• Hôm trước, cô đã giao một số bài tập về nhà cho cả lớp. Trong tiết luyện nói này,
chúng ta sẽ cùng chữa những bài tập đó để các em hiểu rõ hơn về văn miêu tả nhé !
Hoạt
động
2:Luyệ
II.Luyện nói
2
n nói
(BT1: 10
– 12
phút)
 Bài tập 1 (Tả cảnh)
Đọc đoạn văn sau đây:
“Càng đổ dần về hướng Cà Mau thì
sông ngòi, kênh rạch càng bủa
giăng chi chít như mạng nhện. Trên
trời thì xanh, dưới nước thì xanh,
chung quanh mình cũng chỉ toàn
một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào
bất tận của những khu rừng xanh
bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ
Biển Đông và Vịnh Thái Lan ngày
đêm không ngớt vọng về trong hơi
gió muối – thứ âm thanh đơn điệu

triền miên ấy ru ngủ thính giác,
càng làm mòn mỏi và đuối dần đi
tác dụng phân biệt của thị giác con
người trước quang cảnh chỉ lặng lẽ
một màu xanh đơn điệu.”
(Sông nước Cà Mau – Đoàn Giỏi)
• Có thể nhắc lại lý thuyết về tả cảnh
cho HS.
 Một em cho cô biết cảnh được tả
trong đoạn văn trên là cảnh gì?
⇒ Cảnh sông nước Cà Mau
 Qua đoạn văn trên, em hãy cho
cô biết tác giả đã chú trọng đến
những ấn tượng nổi bật gì khi tả
cảnh Cà Mau qua cái nhìn và
cảm nhận của bé An? (Nhà văn
miêu tả bằng những từ ngữ, hình
ảnh, biện pháp nghệ thuật nào làm
nổi rõ màu sắc riêng biệt của vùng
đất này?)
⇒
 Một vùng sông ngòi, kênh
rạch rất nhiều, bủa giăng
chằng chịt như mạng nhện.
(nghệ thuật so sánh)
 Màu xanh của trời, nước,
HS trả
lời
HS trả
lời

Bài tập 1
3
cây, lá rừng tạo thành một
thế giới xanh bát ngát nhưng
chỉ toàn một sắc xanh, không
phong phú, vui mắt.(sử dụng
tính từ để miêu tả)
 Âm thanh rì rào của gió, của
rừng, của sóng biển đều đều
ru vỗ triền miên.
 Cảm giác lặng lẽ, buồn buồn,
đơn điệu, mệt mỏi,…
 Đây là những ấn tượng chung
qua cái nhìn bao quát của tác giả về
sông nước Cà Mau.
 Hãy nêu cảm nhận của em khi
đọc đoạn văn này?(Em có suy nghĩ
gì về phong cảnh non sông đất nước
Việt Nam)
 Em hãy viết một đoạn văn từ 8 –
10 câu tả cảnh bình minh trên
quê hương của em.
⇒ Gợi ý:
 Mở bài: Giới thiệu chung
• Cảnh bình minh trên quê
hương em ( có thể ở làng
quê, ở thành phố, ở biển, ở
miền núi,…)
 Thân bài: tả cảnh
• Bầu trời thoáng đãng – trong

xanh, mây trắng trôi lững lờ,
gió nhẹ mơn man thổi, …
• Mặt trời nhô lên chào ngày
mới, những ánh nắng ban
mai đan dệt trên khắp nẻo
đường, …
• Chim hót vui vẻ , ca khúc ca
của bình minh
• Mọi người hồ hởi, phấn chấn
bắt đầu một ngày mới
 Kết bài: Nêu cảm nghĩ của em
HS phát
biểu cảm
nghĩ
HS đọc
4
• BT1 này đã giúp các em nắm vững hơn khi tìm hiểu & viết một bài văn tả cảnh. Muốn
viết một bài văn tả cảnh sống động và hay, các em cần chú ý đến đối tượng mà chúng
ta sẽ miêu tả cũng như trình tự cảnh được tả qua sự quan sát, liên tưởng, so sánh, đối
chiếu của các em. Bên cạnh đó, việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật như nhân hóa,
so sánh, … cũng sẽ giúp cho bài văn tả cảnh được phong phú và mới mẻ hơn.
• Tuy nhiên, không phải đề văn nào cũng yêu cần các em tả cảnh. Cùng với phương
pháp tả cảnh, chúng ta đã học về phương pháp tả người trong TLV. Bây giờ cô và
các em sẽ tiếp tục tìm hiểu BT2 nhé!
(BT2: 10
– 12
phút)
 Bài tập 2 (tả người)
Từ truyện Buổi học cuối cùng, em
hãy tả lại bằng miệng cho các bạn

nghe về hình ảnh thầy giáo Ha –
men.
• Có thể nhắc lại lý thuyết về tả người
cho HS.
 Các em đã được học tác phẩm
Buổi học cuối cùng của nhà văn
Anphôngxơ – Đôđê, em nào cho
cô biết nhân vật thầy giáo đã
được miêu tả qua những phương
diện nào?
⇒
 Trang phục: áo rơ- đanh –
gốt màu xanh lục, mũ lụa đen
thêu  trang phục đẹp, trang
trọng chỉ dành cho ngày lễ,
càng chứng tỏ sự hệ trọng,
thiêng liêng của buổi học.
 Thái độ với học sinh: Không
giận dữ, dịu dàng nhắc nhở,
không trách phạt; nhiệt tình
giảng giải bài học, …
 Lời nói: Giọng nói tha thiết,
không hề quát mắng, …
 Hành động, cử chỉ: Khuyên
mọi người hãy yêu quý, giữ
gìn ngôn ngữ của dân tộc,
cầm hòn phấn dằn mạnh, hết
sức viết to dòng chữ: "Nước
Pháp muôn năm".
HS trả

lời
Bài tập 2
5