Bài 12. Đại cương về dòng điện xoay chiều

Kiểm tra bài cũ:
Hãy trình bày nguyên tắc
hoạt động của máy phát
điện xoay chiều một pha.


Tieát: 25
BAØI HOÏC:


DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 3
PHA LÀ GÌ ?

Là một hệ thống gồm 3
dòng điện xoay chiều có
cùng biên độ, cùng tần
số, nhưng lệch pha nhau 1200
tức là 1/3 chu kỳ về thời
gian.


Hình ảnh máy phát điện


Nhà máy phát điện Uông Bí



Hãy nhắc lại nguyên tắc hoạt động và
Cấu điện
tạo: Gồm

phần
cấu tạo của máya)phát
xoay 2
chiều
1)A1Cấuchính
tạo
và
nguyên
tắ
đó
là
Rôto
và
Stato
một
pha
!
B1

1hoạt động của máy phá

điện xoay chiều ba pha.

N
B3
A2

S

2

3
B2

A3

* Rôto: là phần
cảm, là nam châm
điện
* Stato: là phần
ứng
Gồm ba cuộn
dây
gống
nhau,
đặt
lệch nhau 1/3


b) Nguyên tắc hoạt
động
Hãy nhắc lại nguyên tắc hoạt động
của máy phát điện xoay chiều một
pha !
Máy phát điện xoay chiều một pha
hoạt động dựa vào hiện tượng cảm
ứng
từđiện
: Khi cho
khung

dây
Máiện
phát
xoay
chiều
3 quay
pha hoạt
trong
từdựa
trường
từhiện
thôngtượng
qua khung
động
trên
cảm ứng
dây
biến
điện
từ :thiên. Trong khung dây xuất
hiện
điện động
cảm
ứng
Khisuất
từ thông
qua 3
cuộn
dây
biến thiên điều hòa làm sinh

ra 3 suất điện động cũng biến
thiên điều hòa, và 3 dòng
điện xoay chiều ở mạch ngoài.


Cho làm
nam cách
châmnào
quaycho
tròn
đều thì
Vậy
từ thông
quatừ
3
thôngdây
quabiến
3 cuộn
đây
sẽ
biến
thiên
cuộn
thiên
điều
hòa
?
điều hòa.

1

S

Vậy từ thông
qua 3 cuộn dây
biến thiên lệch
pha nhau như thế
nào ?

N

2

3


Giải thích sự lệch pha
của từ thông:

Giã sử lúc đầu
từ thông Φ1 của
cuộn dây 1 đang
đạt cực đại.

2

N

N

S

N

S

1

S
3

Hỏi:
khichu
rôto
Sau
1/3
kỳ quay
quay
với chu
kỳ thì
T, sau
của
rôto,
Φ2
bao cực
lâu đại.
thì Φ2, Φ3
mới
đạt cực đại ?
Sau 1/3 chu kỳ nữa,

thì Φ3 cực đại.


Như vậy từ thông qua 3 cuộn
dây thế nào?

Vậy từ thông qua các cuộn dây lệch nhau
1/3 chu kỳ, tức lệch nhau 120o về pha. Và
suất điện động của chúng cũng lệch nhau
120o về pha
Nếu nối các đầu dây với 3 mạch
ngoài thì 3 dòng điện trong các mạch
cũng lệch nhau 120o về pha.
i1 = I 0sinω t
2π
i 2 = I 0sin(ω t − )
3
2π
i 3 = I 0sin(ω t + )
3


i1 = I 0 sin ω t

ĐƯỜNG BIỂU DIỄN
CÁC DÒNG ĐIỆN
TRÊN CÙNG MỘT
HỆ TỌA ĐỘ.

i1

i2

O

T/2
T/3

2π
)
3
2π
i3 = I 0 sin(ω t +
)
3
i2 = I 0 sin(ω t −

i3

T
T/3


A1

Dây pha 1
Dây trung hòa

A2

2) Cách
mắc hình
A3
sao Dây pha 2
Dây pha 3

Hiệu điện thế giữa một dây pha và dây
Ba
điểm
đầu
A3 của
cuộnpha
dây
trung
hòa
gọiA1,
làA2,
hiệu
điện3 thế
U p.
nối
ra ngoài
bằng
ba dây
dẫn
khác
nhau
Ba
điểm
cuối

B1,B2,B3
của
các
cuộn
dây
Hiệu
điện
thế
giữa
hai
dây
pha
gọi
là
gọi
là
dây
phatrước,
(dây
nóng).
nối
với
nhau
rồi nối ra mạch ngoài
hiệu
điện
thế
dây U
d
bằng một dây dẫn chung gọi là dây trung

Ud = 3U p
hòa ( dây nguội).


Dây pha 1
A1,B3

A2,B1

3) Cách mắc hình tam
A3,B2
Dây pha 2
giác
Dây pha 3

Điểm cuối của cuộn này nối điểm đầu của
cuộn kia … tạo thành 3 điểm. Ba điểm đó lại
nối ra ngoài bằng ba dây pha. Tải cũng mắc
hình tam giác.


Câu hỏi trắc
nghiệm
1)Câu
So sánh
cấiện
tạo máy
phát
điện
một pha

1: Hiệu
thế pha
là
hiệu
và điện
ba pha.
thế giữa:
2) Nêu nguyên tắc hoạt động của máy phát
A)Hai
dây
pha ba pha.
điện
xoay
chiều
B) Một dây pha và một dây trung hoà.
3) Mối liên hệ giữa hiệu điện thế dây và
C)Dây
pha
2 và
hiệu
điện
thế
phadây pha 3
D)Dây pha 1 và dây pha 2
Đáp
án: B


Hướng dẫn học bài ở nhà

 Biết được cấu tạo của máy phát xoay chiều ba
pha
 Hiểu nguyên tắc hoạt động máy phát 3 pha
 Hiểu 2 cách mắc hình sao và hình tam giác
 Hiểu vận dụng được công thức liên hệ giữa
hiệu điện thế pha và hiệu điện thế dây.
 Đọc trước bài động cơ không đồng bộ ba pha
để hôm sau ta học