Bài 20. Các dạng cân bằng. Cân bằng của một vật có mặt chân đế

- Hợp lực là một lực song song, cùng
chiều và có độ lớn bằng tổng các độ
lớn củaEm
2 lực.
F = Fbiểu
+F
hãy phát
1

2

tổng
haitrong khoảng
- Giá quy
củatắc
hợp
lựchợp
chia
song
song cùng
cách lực
giữa
2 điểm
thành những đoạn
chiều? với độ lớn 2 lực.
tỉ lệ nghịch
F d
1

F2

=

2

d1

1


Các em
Bài học
saotại
ôtô
cóTại
biết
hôm
nay
chất
lên nóc
sao không
của chúng
nhiều
lật
đổ đồ
ta sẽ
trảsẽlờidễ bị
nặng
được con
đổ hỏi
ở chổ

cáclật
câu
lậtđường
đật
này.
không?
nghiêng?

2


I. CAÙC DAÏNG CAÂN
BAÈNG
Vậy các trạng
Quan sát các hình sau
thái cân
bằng
Nào
chúng
hãy
các em có nhậntaxét
gì
đó có
giống
cùng
nghiên
cứu
trạng
thái
của chúng

nhauđề
không
vấn
này. ?
không?

Chúng đang ở trạng
Thái cân bằng

Hình 1

Hình 2

Hình 3

3


BÀI : 20 CÁC DẠNG CÂN BẰNG
CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ

4


Vì hiện tượng diễn
bằng
không
ra1.Cân
không
giống

nhau
Bây
giờ
ta
tác
Bây
giờ
chúng
ta
bềncác
(hình
1)
,nên
vị
trí
cân
dụng lực nhỏ
2.Cân
bằng
tìm
hiểu
cácbền
dạng
bằng
này
nhau
cho khác
nó lệch
ra
Các

em
thấy
(hình
2) này
về
tính
cân
bằng
khỏi vịchất.
trí ,về
cân
hiện
tưởng
diễn
Ta
nói
vật
có
3
dạng
3.Cân
bằng
phiếm
tình
chất
và
nguyên
bằng một chút và
ra
như

thếnhau.
nào?
cân
bằng
khác
định
(hình
3)
hiện
nhân.quan
Nàosát
chúng
Giống
nhau ta
diễn. ra
cùng tượng
tìmkhông?
hiểu
tiếp theo.

F

F

F

Hình 1

Hình 2

Hình 3

5


I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
1. Cân bằng không bền

F

Quan sát hình
Các em quan sát hình 1
khi vật lệch ra hỏi vị trí cân
bằng. Vật có thể trở lại vị
trí cũ không ?

.

6

Hình 1


Nguyên nhân
Trọng tâm của vật
G d

Em
xét gì về
emcó

cónhận
biết nguyên
trọng
vật so
nhân tâm
gây của
ra cân
với trục quay

bằng không bền

G

P

7


Vậy: Khi kéo vật ra khỏi vị trí cân bằng một chút
mà trọng lực của vật có su hướng kéo nó ra xa vị trí
cân bằng, thì đó là vị trí cân bằng khơng bền.
Vât lệch khỏi VTCB không bền

Hợp lực khác không Momen lực khác không

Tác dụng

Đưa vật rời xa VTCB ban đầu

8

I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
2.Cân bằng bền

Hãy quan sát hình !

Hiện tượng
xảy ra như thế
nào khi vật
lệch khỏi
VTCB?
VTCB
Vị trí cân bằng
9


I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
2.Cân bằng bền
Vậy khi vật lệch ra khỏi vị trí
cân bằng mà nó có thể trở lại vị
trí cân bằng ban đầu thì người ta
nói vật ở trạng thái cân bằng bền.

Thưa thầy vậy nguyên nhân
gây ra trạng thái cân bằng
này là gì ạ?
10

I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG

2.Cân bằng bền
Nguyên nhân gây ra dạng cân bằng bền

Đểchính
tìm hiểu
nguyêngây
nhân
thầy hỏi
Đó
là nguyên
ra trạng
thái
em.Trọng
tâm
rắn bây
ở dạng
bân
bằng bền
đócủa
emvật
à. Nào
giờ
cân phân
bằng tích
bền cho
có đặc
gì?
thầy

cácđiểm
em xem.

ở vị trí thấp
nhất ạ !

11


I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
2.Cân bằng bền
Nguyên nhân
Trọng lực
tạo ra
mômem
lực có xu
hướng
đưa vật
về vị trí
cân bằng.

r
P

Hãy quan sát hình vẽ !

N

r
P

r
N
r
F

r
P

Hợp lực tác dụng lên
vật có xu hướng đưa
vật về VTCB
12


Vây: Khi kéo vật ra khỏi vị trí cân bằng một chút
mà trọng lực của vật có su hướng kéo nó trở về vị trí
cân bằng, thì đó là vị trí cân bằng bền.
Vât lệch khỏi VTCB bền

Hợp lực khác không Momen lực khác không

Tác dụng

Đưa vật trở về VTCB ban đầu

13


I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG

3.Cân bằng phiếm định Hãy quan sát hình vẽ !

uu
r
N

ur
P

uu
r
N

G

ur ur
p P
14

Hình 3


I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
3.Cân bằng phiếm định
Hiện tượng xảy ra như
thế nào khi vật rắn lệch
khỏi VTCB?

15

I. CÁC DẠNG CÂN BẰNG
Nguyên nhân
Tương tự trước khi tìm
nguyên thầy hỏi em Trọng
tâm của vật rắn ở dạng
CBFĐ có đặc điểm gì?

16


Nguyên nhân
uu
r
N

Khi lệch
khỏi
VTCB,
trọng lực
không
gây ra
mômen
vật lại
CB ở VT
mới

uu
r
N

G

ur
P

ur
P

ur
p

Khi lệch khỏi VTCB,
hợp lực không gây ra
mômen nên vật lại CB
ở VT mới

17

Hình 3


Nguyên nhân gây ra dạng cân bằng phiếm định
uu
r
N

uu
r
N

G

ur
P

ur
P

Vị trí của trọng tâm không thay đổi
hoặc ở một độ cao không đổi

Hình 3

18


Vây: Khi kéo vật ra khỏi vị trí cân bằng một chút mà
trọng lực của vật có su hướng giữ nó đứng n ở vị trí
cân bằng mới, thì đó là vị trí cân bằng phiếm định.
Vât lệch khỏi VTCB phiếm đònh

Hợp lực bằng
khơng

Momen lực bằng khơng

Tác dụng

Đưa vật đứng yên ở VTCB mới

19


II. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
1. Mặt chân đế là gì? Quan sát hình

Mặt
chân đế
là gì?

Là chổ tiếp xúc với giá đỡ bằng cả mặt đáy20


CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
1. Mặt chân đế là gì?
Tiếp xúc với giá đỡ bằng một số diện tích (điểm) rời nhau.

21


I

II

III

IV

CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
2. Điều kiện cân bằng

Quan sát hình em có nhận
xét gì về trọng lực của vật so
với mặt chân đế, khi vật ở
trạng thái cân bằng

23


CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CÓ MẶT CHÂN ĐẾ
2. Điều kiện cân bằng
Điều kiện cân bằng của một vật có mặt chân đế là giá
của trọng lực phải xuyên qua mặt chân đế (hay trọng
tâm “rơi” trên mặt chân đế).

24


3. Mức vững vàng của cân bằng
Quan sát hình!.
Dựa vào lực cần
tác dụng hãy cho
biết tính vững
vàng của trạng
thái cân bằng
của vật ở các vị
trí đó phụ thuộc
vào những yếu

tố nào ?
25