Bài 30. Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.24 MB, 17 trang )

Tiết 33: Bài 30

N
r
F
I

S

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Phát biểu quy tắc nắm tay phải. Quy tắc bàn tay trái
Quy tắc nắm tay phải

Qui t¾c bµn tay tr¸i

Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao
cho bốn ngón tay hướng theo
chiều dòng điện chạy qua các
vòng dây thì ngón cái choãi ra
chỉ chiều của đường sức từ trong
lòng ống dây.

Đặt bàn tay trái sao cho các
đường sức từ hướng vào lòng
bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón
tay giữa hướng theo chiều dòng
điện thì ngón cái choãi ra 900 chỉ
chiều của lực điện từ.
N
r

F
I

S

Để có kỹ năng vận
dụng hai quy tắc trên,
chúng ta sẽ tìm hiểu
trong bài học hôm nay.

BÀI 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
BÀI 1: Treo thanh nam châm gần ống
dây (hình bên). Đóng mạch điện
a) Có hiện tượng gì xảy ra với thanh
nam châm.
b) Đổi chiều dòng điện chạy qua các
vòng dây, hiện tượng sẻ xảy ra như
thế nào?
c) Hãy làm thí nghiệm để kiểm tra.

BÀI 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
BÀI 1:

a. Nam châm bị ống

dây dẫn hút vào

A

B

N

S
+

SS

NN

K
Đóng mạch điện
a) Thì
- Dòng điện chạy trong cuộn dây dẫn
- Các đường sức từ trong cuộn dây xuất hiện. Có chiều
như hình vẽ
- Đầu B của ống dây là từ cực Bắc, đầu A của ống dây là
từ cực Nam
- Do vậy từ cực Bắc (N) của ống dây hút từ cực Nam
(S) của nam châm nên nam châm bị ống dây dẫn hút
vào

BÀI 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI

BÀI 1:

a. Nam châm bị ống
dây dẫn hút vào
b. Lúc đầu nam châm
bị đẩy ra, sau đó nó
xoay đi và khi cực
Bắc của nam châm
hướng về đầu B của
ống dây thì nam châm
bị hút vào ống dây.

A

B

N

S
K

SS

NN

+

b) Khi đổi chiều dòng điện thì
- Dòng điện đổi chiều
- Các đường sức từ trong lòng ống đổi chiều.

- Nên các từ cực của ống dây thay đổi đâù A là cực Bắc
đầu B là cực Nam
Do vậy:
Từ cực Nam của ống dây dẫn đẩy từ cực Nam của
nam châm ra xa và đồng thời hút từ cực Bắc của nam
châm lại gần ống dây

BÀI 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI

C¸c em quan s¸t thÝ nghiÖm m«
pháng t¬ng ®èi
B
S

+
-

N

A

BÀI 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI

C¸c em quan s¸t thÝ nghiÖm m«
pháng t¬ng ®èi
B

S

N

A

+
-

BÀI 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
BÀI 2: Hãy xác định chiều của lực
điện từ, chiều của dòng điện, chiều
đường sức từ và tên từ cực trong
các trường hợp sau.
Ký hiệu:
Chỉ chiều dòng điện có phương
vuông góc với mặt phẳng trang
giấy và chiều đi từ phía trước ra
phía sau
Chỉ chiều dòng điện có
phương vuông góc với mặt phẳng
trang giấy và chiều đi từ phía sau
ra phía trước

⊕

S

⊕

S

N

r
F

N
a)

b)



.
c)

r
F

BÀI 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
BÀI 2:
S

⊕

- Các đường sức từ đi từ cực bắc
đến cực nam của nam châm

r
F

.

S

N
a)

b)

r
F
N

e
c)

N
S

N

r
F

- Lực điện từ tác dụng lên dây dẫn
có dòng điện chạy qua được xác
định như hình vẽ
Tương tự ta xác định được chiều
của dòng điện chạy trong dây
dẫn ở (hình b).
Chiều của đường sức từ (hình c)

BÀI 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
BÀI 3: Cho khung dây dẫn ABCD (có thể

quay quanh trục oo’) có dòng điện chạy
qua đặt trong từ trường, chiều của dòng
điện và tên các cực của nam châm như
hình vẽ.
ur
a) Hãy vẽ lực
uu
r F1 tác dụng lên đoạn dây dẫn
AB và lực F2 tác dụng lên đoạn dây CD
ur uu
r
b) Cặp lực F1 , F2 làm cho khung dây quay
theo chiều nào?
c) Để khung dây ABCD quay theo chiều
ngược lại thì phải làm thế nào?

O’

B

N

S
A

O

C

D

BÀI 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
BÀI 3:

O’

- Dòng điện đi từ A đến B, C đến D
- Đường sức từ đi từ cực N đến cực S

ur
- Lực F1 tác dụng lên dây AB
uu
r
- Lực F2 tác dụng lên dây CD
r
ur uu

b) Cặp lực F1 , F2làm cho khung dây quay

theo chiều ngược kim đồng hồ
c) Để cho khung dây ABCD quay theo
chiều ngược lại thì:
- Đổi chiều của dòng điện chạy trong
khung dây ABCD hoặc
- Đổi chiều của đường sức từ

uur uu
r
F'1 '

F1

N
S
A
A

O

u
rr C
uu
u
C
F
2
F2

B
B

urur
F1F1
D
D

u
urr
uu
F''22
F

N
S

* Các bước giải bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải
Bước 1: Xác định chiều dòng điện
Bước 2: Vẽ chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện
Bước 3: Đặt bàn tay phải theo đúng quy tắc
Bước 4: Rút ra kết luận của bài toán
* Các bước giải bài tập vận dụng quy tắc bàn tay trái
Bước 1: Vẽ và xác định được chiều đường sức từ của nam châm
Bước 2: Xác định chiều của dòng điện chạy qua dây dẫn
Bước 3: Đặt bàn tay trái theo đúng quy tắc
Bước 4: Rút ra kết luận của bài toán

- Về nhà ôn lại các bước giải bài tập vận dụng
quy tắc nắm tay phải, quy tắc bàn tay trái
- Làm các bài tập trong sách bài tập
- Đọc và nghiên cứu trước bài: Hiện tượng
cảm ứng điện từ

HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI 30.5 SBT

- Vận dụng quy tắc nắm tay
phải, xác định tên các cực của
nam châm điện
- Sau đó vận dụng quy tắc bàn tay
trái để xác định chiều của lực điện từ
tác dụng lên dây dẫn có dòng điện.

s

N
•

r
F

Cám ơn quý thầy cô
và các em học sinh!

Bài 30. Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về