Bài 30. Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (554.41 KB, 33 trang )
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO GIAO THỦY
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ GIAO THỦY
M«n : vËt lý 9
TIẾT 32: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC
NẮM TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Giáo viên: Kiều Thị Qúy Thiện
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Phát biểu quy tắc nắm tay phải?
Quy tắc nắm tay phải
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay
hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng
dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường
sức từ trong lòng ống dây.
Câu 2: Phát biểu quy tắc bàn tay trái?
Quy tắc bàn tay trái.
Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ
hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến
ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì
ngón tay cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực điện
từ.
N
r
F
I
S
BÀI 1: (SGK/82)
Treo thanh nam châm gần
một ống dây (hình 30.1).
Đóng mạch điện.
A
B
SS
a) Có hiện tượng gì xảy
ra với thanh nam châm ?
b) Đổi chiều dòng điện chạy
qua các vòng dây, hiện tượng
sẽ xảy ra như thế nào ?
K
+
_
Hình 30.1
c) Hãy làm thí nghiệm kiểm tra xem các câu trả
lời trên của em có đúng không.
NN
BÀI 1: (SGK/82)
A
B
SS
Treo thanh nam châm gần
một ống dây (hình 30.1).
Đóng mạch điện.
K
+
_
Hình 30.1
a) Có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm ?
NN
BÀI 1: SGK/Trang 82
B
A
N
S
.
K
_ +
SS
NN
A
B
S
N
SS NN
..
K +
_
b) Khi đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây.
- Các đường sức từ đổi chiều.
- Nên các từ cực của ống dây thay đổi đầu A là cực Bắc,
đầu B là cực Nam.
Do vậy:
Lúc đầu nam châm bị đẩy ra xa, sau ®ã nó xoay đi và khi
cực Bắc của nam châm hướng vÒ phía đầu B của ống dây
th× nam châm bị hút vào ống dây.
BÀI 1: (SGK/Trang 82)
c) Hãy làm thí nghiệm kiểm tra xem các câu
trả lời trên của em có đúng không.
BÀI TẬP
Treo thanh nam châm gần một ống dây (hình bên),
cho biết đầu B của ống dây hút cực Nam của thanh
nam châm. Hãy xác định các cực của nguồn điện?
A
HƯỚNG DẪN
-Xác định cực từ ở đầu B
của ống dây.
B
SS
S
-Xác định chiều đường sức từ
trong lòng ống dây.
N
+
K
C D
-Xác định chiều dòng điện qua các vòng dây.
-Xác định tên các cực của nguồn điện
NN
BÀI 2: ( SGK/ Trang 83)
Hãy xác định chiều của lực điện từ, chiều của dòng điện, chiều
đường sức từ và tên từ cực trong các trường hợp được biểu diễn
trên hình 30.2 a,b,c.
Ký hiệu:
⊕ Chỉ dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và
.
có chiều đi từ phía trước ra phía sau.
Chỉ dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và
có chiều đi từ phía sau ra phía trước.
S
⊕
S
N
r
F
N
a)
b)
Hình 30.2
.
c)
r
F
S
⊕
Hình 30.2a
N
⊕
Cực nam châm
+
Chiều đường sức từ
Chiều dòng điện
Quy tắc bàn
tay trái
Chiều lực điện từ
BÀI TẬP 2:( SGK/ Trang83)
Hãy xác định chiều của lực điện từ, chiều của dòng điện, chiều
đường sức từ và tên từ cực trong các trường hợp được biểu diễn
trên hình 30.2 a,b,c .
Ký hiệu:
⊕ Chỉ dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang
giấy và có chiều đi từ phía trước ra phía sau.
. Chỉ dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang
giấy và có chiều đi từ phía sau ra phía trước.
S
⊕
S
N
r
F
N
a)
b)
Hình 30.2
.
c)
r
F
Bài tập:
Xác định chiều của lực điện từ tác dụng lên đoạn dây dẫn
có chiều dòng điện như hình vẽ bên?
S
N
I
Không có lực điện từ tác dụng lên đoạn dây dẫn trên.
O’
BÀI 3:( SGK/Trang 84)
B
Hình 30.3 mô tả khung dây
dẫn ABCD (có thể quay
quanh trục oo’) có dòng
điện chạy qua đặt trong từ
trường, chiều của dòng
điện và tên các cực của
nam châm đã chỉ rõ trên
hình.
C
N
S
A
O
D
Hình 30.3
r
r
a) Hãy vẽ lực F1 tác dụng lên đoạn dây dẫn AB và lực F2tác dụng lên
đoạn dây dẫnr CD.
r
b) Cặp lực F1 , F2 làm cho khung dây quay theo chiều nào?
c) Để cho khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì phải làm
thế nào?
O’
B rC
F2
N
A
O
r
F1
D
S
O’
O’
B rC
B
F2
N
A
O
r
F1
D
r
F1
S
N
A
C
r
F2
D
S
O
c)Đểuurkhung
dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì
uur
lực F1 , F2 có chiều ngược lại:
- Cách 1: Giữ nguyên chiều đường sức từ, đổi chiều dòng
điện trong khung.
O’
B rC
F2
N
A
O
r
F1
D
S
O’
O’
B rC
B
F2
N
A
O
r
F1
D
S
r
F1
N
S
A
O
C
r
F2
D
N
S
uu
r uur
c)Để khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì lực F1 , F2 có
chiều ngược lại:
- Cách 1: Giữ nguyên chiều đường sức từ, đổi chiều dòng điện trong
khung.
- Cách 2: Giữ nguyên chiều dòng điện trong khung, đổi chiều
đường sức từ.
O’
r C
F2
B
D
N
S
A
O
r
F1
