Bài 30. Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.67 MB, 14 trang )

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
THAM DỰ HỘI GIẢNG GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP
TRƯỜNG

Môn: Vật lí 9

Tiết 32 – BÀI TẬP VẬN DỤNG QUI TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUI TẮC BÀN TAY TRÁI
GV T/hiện: Lê Xuân Thiệt-Trường THCS Trần Quốc Toản-Phước Sơn-Quảng Nam
Năm học: 2013-2014

Phát biểu quy tắc nắm tay phải. Quy tắc bàn tay trái
Đáp án:
Quy tắc nắm tay phải
Qui t¾c bµn tay tr¸i
Đặt bàn tay trái sao cho các
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho
đường sức từ hướng vào lòng bàn
bốn ngón tay hướng theo chiều
tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay
dòng điện chạy qua các vòng dây
thì ngón cái choãi ra chỉ chiều của giữa hướng theo chiều dòng điện
thì ngón cái choải ra 900 chỉ chiều
đường sức từ trong lòng ống dây .
của lực điện từ
N
r
F
I

S

Tiết 32
BÀI 1 Treo thanh nam châm gần ống
dây (hình bên)
Đóng mạch điện
a) Có hiện tượng gì xảy ra
với thanh nam châm
b) Đổi chiều dòng điện chạy
qua các vòng dây, hiện
tượng sẻ xảy ra như thế nào?
c) Hãy làm thí nghiệm để
kiểm tra.

A

B
SS

K

+

_

NN

Tiết 32

Giải bài 1

Đóng mạch điện
a) Thì

A

S

B

N

- Dòng điện chạy trong cuộn dây dẫn
K +
- Các đường sức từ trong cuộn dây xuất hiện. Có chiều như
hình vẽ
- Đầu B của ống dây là từ cực Bắc, đầu A của ống dây là từ
cực Nam
- Do vậy từ cực Bắc (N) của ống dây hút từ cực Nam (S) của
nam châm nên nam châm bị ống dây dẫn hút vào

SS

NN

Tiết 32
Giải bài 1

b) Khi đổi chiều dòng
điện thì

A

N

B

S

SS

NN

+
- Các đường sức từ trong lòng ống
K
đổi chiều.
- Nên các từ cực của ống dây thay đổi đầu A là cực Bắc đầu B là
cực Nam
Do vậy:
Từ cực Nam của ống dây dẫn đẩy từ cực Nam của nam châm ra
xa và đồng thời hút từ cực Bắc của nam châm lại gần ống dây

c) Bố trí thí nghiệm như hình vẽ để kiểm tra

Tiết 32
A

B

N

S

1c)

SS

NN

K +

A

B

N

S
K

+

SS

NN

Tiết 32
BÀI 2 Hãy xác định chiều của lực điện từ, chiều của dòng điện,
chiều đường sức từ và tên từ cực trong các trường hợp sau.
Ký hiệu:
⊕ Chỉ chiều dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng
trang giấy và chiều đi từ phía trước ra phía sau
Chỉ chiều dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng
trang giấy và chiều đi từ phía sau ra phía trước

.

S

⊕

S

N

r
F

N
a)

b)

.
c)

r
F

Tiết 32
Hình a
- Các đường sức từ đi từ cực bắc đến cực
nam của nam châm
- Lực điện từ tác dụng lên dây dẫn có dòng
điện chạy qua được xác định như hình vẽ
Tương tự ta xác định được chiều của dòng điện
chạy trong dây dẫn ở (hình b).
Giải bài 2

Chiều của đường sức từ (hình c)
S

.

b)

N

r
F

S

⊕

N
a)

r
F
N

e
c)

N
S

r
F

Tiết 32
BÀI 3
O’
Cho khung dây dẫn
C
B
ABCD (có thể quay
quanh trục oo’) có dòng
điện chạy qua đặt trong
N
S
từ trường, chiều của dòng
A

D
điện và tên các cực của
nam châm như hình vẽ.
ur
a) Hãy vẽ lực F1 tácuurdụng lên đoạn
dây dẫn AB và lực F2 tác dụng lên O
đoạn dây CD
ur uu
r
b) Cặp lực F1 , F2 làm cho khung dây quay theo chiều nào?
c) Để khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì phải làm thế
nào?

Tiết 32
Giải bài 3: a)

O’
uur

uur
F' '
- Dòng điện đi từ A đến B, C đến D
u
rr C
F1 B
uu
u
C
B

F
F22
- Đường sức từ đi từ cực N đến
cực S ur
urur
u
urr
N
N
uu
S
- Lực Fuu1r tác dụng lên dây AB
S
F1F1
'
F'
F2
F
A
- Lực 2 tác dụng lên dây CD
D
A
D
(Như hình vẽ)
r
ur uu
b) Cặp lực F1 , F2 làm cho khung dây
O
quay theo chiều ngược kim đồng hồ
c) Để cho khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì:

- Đổi chiều của dòng điện chạy trong khung dây ABCD hoặc
- Đổi chiều của đường sức từ
1

2

Tiết 32
* Các bước giải bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải
Bước 1: Xác định chiều dòng điện
Bước 2: Vẽ chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện
Bước 3: Đặt bàn tay phải theo đúng quy tắc
Bước 4: Rút ra kết luận của bài toán
* Các bước giải bài tập vận dụng quy tắc bàn tay trái
Bước 1: Vẽ và xác định được chiều đường sức từ của nam châm
Bước 2: Xác định chiều của dòng điện chạy qua dây dẫn
Bước 3: Đặt bàn tay trái theo đúng quy tắc
Bước 4: Rút ra kết luận của bài toán

- Về nhà nắm lại các bước giải bài tập vận dụng quy
tắc nắm tay phải, quy tắc bàn tay trái
- Làm các bài tập 30.1

30.5 trong sách bài tập

- Đọc và nghiên cứu trước bài: Hiện tượng cảm ứng
điện từ

HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI 30.5 SBT

Vận dụng quy tắc nắm
tay phải, xác định tên
các cực của nam châm
điện
Sau đó vận dụng quy tắc
bàn tay trái để xác định
chiều của lực điện từ tác
dụng lên dây dẫn có dòng
điện.

s

N
•

r
F

Bài học kết thúc tại đây

¬n quý thÇy c« vµ c¸c

Bài 30. Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về