Bài 10. Biến trở - Điện trở dùng trong kĩ thuật

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi:

1.
2.

Nêu kết luận về sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn ?
Nêu kết luận của sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn?

Trả lời:
1. Điện trở của dây dẫn có cùng tiết diện và được làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ thuận với
chiều dài của mỗi dây.
2. Điện trở của dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết
diện của dây
13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình


TIẾT 10
BÀI 9. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN

Đặt vẫn đề:
- Ở lớp 7 ta đã biết đồng là kim loại dẫn điện rất tốt, chỉ kém có vàng và bạc,
nhưng lại rẻ hơn vàng và bạc rất nhiều. Vì thế đồng thường được dùng làm
dây dẫn để nối các thiết bị và dụng cụ trong các mạng điện. Vậy căn cứ vào
đặc trưng nào để biết chính xác vật liệu này dẫn điện tốt hơn vật liệu kia ?

13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình

I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:

•HS  đọc nội dung câu hỏi.
Trả lời: Làm thí nghiệm với các dây dẫn:
- Chiều dài bằng nhau
- Tiết diện bằng nhau
- Làm bằng các chất khác nhau

13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình


1. THÍ NGHIỆM

•

 Ta lấy 3 dây dẫn như sau:
 

Đồng

 

 

= =

Nhôm

= =

 

 

Sắt

13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình

 


TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM

a)

Sơ đồ mach điện:

b) Lập bảng ghi kết quả:

Kết quả thí nghiệm
Dây dẫn

Dây đồng

U(V)

=

I(A)

=

R(Ω)

=

c) Tiến
hành: Lần lượt thay
điện đọc U, I tính R ghi
Dây
= các dây dẫn: Đồng,
= nhôm, sắt vào mạch
=
Dây nhôm
nhôm
vào bảng
Dây sắt
=
=
=
Dây sắt

d) Nhận xét kết quả:
-Dây dẫn có cung chiều dài, cùng tiết diện làm bằng các chất khác nhau thì có điện trở khác

nhau

13/9/2012
Tiến THCS Đại Đình
2. Kết luận:
Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệuNguyễn
làmVăn
dây
dẫn


II. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ

1.
•   Điện trở suất:

- Điện trở suất của một vật liệu (hay một chất) có giá trị bằng điện trở của một
đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1m và có tiết diện là
1
- Ký hiệu điện trở suất: (ρ) đọc là rô
- Đơn vị là: (Ωm) đọc là ôm mét

13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình


Bảng 1: Điện trở suất ở của một số chất

 

13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình


) Dựa vào bảng 1 hãy tỉnh R một đoạn dây dẫn
  constantan dài 1m, tiết diện 1m ?

•
•
•
 

Tóm tắt: Dây constantan
l = 1m ; ρ = 50.10

-8

2
-6 2
Ωm ; S = 1mm = 10 m

R=?Ω
Lời giải:
Theo bảng 1 dây dẫn constantan dài 1m tiết diện
-8
= 1 thì có R1= 50.10 Ω
Vậy với dây constantan cùng chiều dài 1m tiết diện

 

* Theo công thức: =
=> = = = 0,5Ω
13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình

-6 2
=10 m thì có điện trở là bằng:


2. Công thức tính điện trở:

•) Học  sinh đọc (GSK)
Bảng 2
Các bước tính

1
1

Chiều dài 1m
Chiều dài 1m

Tiết diện 1

= ρ (Ωm)

2
2

Chiều dài 1m
Chiều dài 1m

Tiết diện 1

=

3
3

Chiều
Chiều dài
dài 1m
1m

Tiết diện 1

=

 

3. Kết luận: Công thức tính điện trở dây dẫn: R = ρ
Trong đó:

ρ : Là điện trở suất (Ωm)
l: Là chiều dài dây dẫn (m)
S: Là tiết diện dây dẫn (
13/9/2012

Điện trở của dây dẫn

Dây dẫn (được được làm bằng vật liệu có điện trở suất ρ)

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình


III. VẬN DỤNG CÔNG THỨC ( R = ρ )

••

) Tính R của một đoạn dây đồng dài l = 4m có tiết diện tròn, đường kính d= 1mm (lấy
 ∏=3,14)

 

Bài giải:
-Tính tiết diện dây dẫn: S = 0,5x0,5x3,14 = 0,785

- Theo công thức: R = ρ
=> R = 1,7. = = 0,097Ω

13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình

= 7.


III. VẬN DỤNG CÔNG

  THỨC ( R = ρ )

•

Câ

 

*Tính R dây nhôm có l = 2m, S==1. ?
Giải: R = 2,8. = 0,028.2 = 0,056Ω
*Tính R dây nikenin l=8m d=0,4mm=0,0004m (∏=3,14) ?
Giải: S = 0,0002.0,0002.3,14 = 126.)

⇒R = 0,4. = 25,4Ω
*Tính R dây đồng l = 400m, có S = 2= 2. ?
Giải: R = 1,7. = 0,0017 = 3,4Ω

 

Đáp án câu : l = = = 0,1428m
13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình


GHI NHỚ

•
•

 Điện trở suất của vật liệu càng nhỏ thì vật liệu đó dẫn điện càng tốt
Điện trở của dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài của dây dẫn, tỉ lệ nghịch với
tiết diện của dây dẫn và phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn:
R=ρ

13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình


HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ

•
•
•
•
•
•

Học thuộc toàn bộ nội dung bài học
Giải lại các bài tập trong bài học
Học thuộc ghi nhớ
Đọc có thể em chưa biết
Làm bài tập: 9.1; 9.2; 9.3 (SBT)
Đọc bài 10

13/9/2012

Nguyễn Văn Tiến THCS Đại Đình