Bài 3. Chuyển động đều - Chuyển động không đều

Câu 1 * Vận tốc cho biết gì? Độ lớn vận tốc được xác định
như thế nào?
 Vận tốc cho biết mức độ nhanh hay chậm của chuyển
động. Độ lớn của được xác định bằng độ dài quãng đường
đi được trong một đơn vị thời gian.
* Công thức tính định vận tốc? Đơn vị hợp pháp
Câu 2
của vận tốc?
Ta thường nghe nói, vận tốc của Ô tô
v: vận
khoảng 50km/h,
vậntốc
tốc người đi bộ
khoảng 5km/h, s:
vận
tốc củađường
xe đạpđi
khoảng
quãng
được
15km/h…Các số
liệu nêu
trên
biết đường đó
t: thời
gian
đicho
hếttaquãng
điều gì? Vấn đề
nàyvịchúng

ta cùng
-Đơn
hợp pháp
của tìm
vận tốc là m/s, km/h
hiểu trong bài học mới:

s

v= t



I. Định nghĩa:
* Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn
không thay đổi theo thời gian.
* Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ
lớn thay đổi theo thời gian.
C1 Thả một bánh xe lăn
trên máng nghiêng AD
và máng ngang DF
(H3.1). Theo dõi chuyễn
động của trục bánh xe
và ghi quãng đường trục
bánh xe lăn được sau
khoảng thời gian 3 giây
liên tiếp, ta được kết quả
ở bảng 3.1

I. Định nghĩa:
* Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo
thời gian.
* Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo
thời gian.

A

B

C
D

E

F

Tên quãng đường

AB

BC

CD

DE

EF

Chiều dài quãng

đường s(m)

0,05

0,15

0,25

0,33

0,33

Thời gian chuyển động

3,0

3,0

3,0

3,0

3,0

t(s)

Trên quãng đường nào thì chuyển động của trục bánh xe
là chuyển động đều, chuyển động không đều?
* Chuyển động đều quãng đường DF.
* Chuyển động không đều quãng đường AD.

I. Định nghĩa:
* Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn
không thay đổi theo thời gian.
* Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ
lớn thay đổi theo thời gian.
C2: Trong các chuyển động sau đây, chuyển động nào
là đều, không đều?
a)Chuyển động của đầu cánh quạt máy khi quạt đang
chạy ổn định: Chuyển động đều
b)Chuyển động của ôtô khi khởi hành: Chuyển động không đều
c)Chuyển động của xe đạp khi xuống dốc: Chuyển động không đều
d)Chuyển động của tàu hoả khi vào ga: Chuyển động không đều


I. Định nghĩa:
* Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn
không thay đổi theo thời gian.
* Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ
lớn thay đổi theo thời gian.
II. Vận tốc trung bình của chuyển động không đều:

Trên quãng đường AB, BC, CD, trung bình mỗi giây trục bánh xe
lăn được bao nhiêu mét thì ta nói vận tốc trung bình của trục bánh xe
trên mỗi quãng đường đó là bấy nhiêu mét trên giây.
C3: Hãy tính độ lớn của vận tốc trung bình của trục bánh xe trên mỗi
quáng đường từ A đến D. Trục bánh xe chuyển động nhanh lên hay
chậm đi.
S

t
= 0,017m/s; vBC = 0,050m/s; vCD = 0,083m/s

Từ công thức v =
Ta có: vAB

Vậy từ A đến D chuyển động của trục bánh xe là nhanh dần.


I. Định nghĩa:
* Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn
không thay đổi theo thời gian.
* Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ
lớn thay đổi theo thời gian.
II. Vận tốc trung bình của chuyển động không đều:

Vận tốc trung bình của một chuyển động không đều trên một
quãng đường được tính bằng công thức.

vtb =

s
t

III. Vận dụng:

vtb : vận tốc trung bình

s

: quãng đường đi được
t : thời gian đi hết quãng đường đó

C4Chuyển
Chuyểnđộng
độngcủa
củaôtô
ôtôchạy
chạy
Phòng
là chuyển
từtừ
HàHà
NộiNội
đếnđến
HảiHải
Phòng
là chuyển
động
động
khôngđều
đều.hay không đều? Tại sao? Khi nói ôtô chạy từ Hà Nội đến
Hải
Phòng
với tốc
vậntrung
tốc 50km/h
là nói
50km/h
là vận

bình của
ôtô.vận tốc nào?


III. Vận dụng:
C5: Một người đi xe đạp xuống một cái dốc dài 120m hết 30s. Khi hết dốc
xe lăn trên quãng đường năm ngang dài 60m trong 24s rồi dừng lại. Tính
vận tốc trung bình của xe trên quãng đường dốc, trên quãng đường ngang
và trên cả hai quãng đường.
Giải
A Quan sát sơ đồ và tóm tắt:
12
Vận tốc trung bình trên quãng đường dốc AB
0m
S1 120m
30
Ta có: v1 =
=
= 4(m/s)
30s
s
t1
B 60m C
Vận tốc trung bình trên quãng đường
Tóm tắt:
ngang BC
24s
S1=120m
s2
60m

t1=30s
Ta có: v2 =
=
= 2,5(m/s)
24s
t2
S2=60m
Vận tốc trung bình trên cả hai quãng đường
t2=24s
s1 + s2
120m + 60m
v1=?
Ta có: vtb =
=
= 3,33(m/s)
30s
+
24s
t
+
t
1
2
V2=?
Vtb=?


III. Vận dụng:

C6: Một đoàn tàu chuyển động trong 5h với vận tốc trung bình

là 30km/h. Tính quãng đường đoàn tàu đi được.
Giải
Tóm tắt:
t = 5h
vtb = 30km/h
S =?km

Quãng đường đoàn tàu đi được trong 5h:
Ta có: vtb =

S
⇒ s = vtb.t
t
=30km/h.5h
=150(km)

C7: Xác định vận tốc trung bình của em khi chay cự ly 60m
trong tiết thể dục ra m/s và km/h
Xem bảng 2.1 trong bài 2


I. Định nghĩa:
* Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn
không thay đổi theo thời gian.
* Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ
lớn thay đổi theo thời gian.
II. Vận tốc trung bình của chuyển động không đều:
Vận tốc trung bình của một chuyển động không đều trên
một quãng đường được tính bằng công thức:

vtb =

s
t

vtb: vận tốc trung bình

s: quãng đường đi được
t: thời gian đi hết quãng đường đó

III. Vận dụng :
*Mở rộng: Tính vận tốc trung bình trên n quãng đường thì:
vtb =

s1 + s2+S3+…+Sn
t1+ t2+t3+…+tn


Câu 1:
Tay đua xe đạp Trịnh Phát Đạt trong đợt đua tại thành
phố Huế (1 vòng đua từ cầu Tràng Tiền đến đường
Trần Hưng Đạo qua cầu Phú Xuân về đường Lê Lợi
dài 4 km). Trịnh Phát Đạt đua 15 vòng mất thời gian là
1,2 giờ. Vận tốc của tay đua Trịnh Phát Đạt trong đợt
đua đó là:
A. 50 km/h

B. 48km/h

C. 60km/h

D. 15m/s


Câu 2:

Hai ô tô chuyển động thẳng đều khởi hành đồng thời ở
2 địa điểm cách nhau 20km. Nếu đi ngược chiều thì sau
15 phút chúng gặp nhau. Nếu đi cùng chiều sau 30 phút
thì chúng đuổi kịp nhau. Vận tốc của hai xe đó là:
A. 20km/h và 30km/h
B. 30km/h và 50km/h
C. 40km/h và 20km/h
D. 20km/h và 60km/h


Học hiểu phần ghi trong tâm của bài
Làm các bài tập từ 3.1 đến 2.10 SBT
Đọc thêm phần có thể
Chuẩn bị trước bài: 4. Soạn các câu
C1C3 SGK