Bài 18. Hai loại điện tích

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu1:1:
Câu

Đáp án

Có làm
thể làm
nhiễm
nhiều
vật bằng
xát.bịVật
Có thể
nhiễm
điệnđiện
cho cho
nhiều
vật bằng
cáchcách
nào?cọVật
bị nhiễm
mang
có khả
nhiễm
điệnđiện
(vật (vật
mang
điệnđiện
tích)tích)
có khả

năngnăng
gì? hút các vật khác
hoặc có khả năng làm sáng bòng đèn của bút thử điện.

Câu 2:
Đưa một đầu thước nhựa đã cọ xát bằng miếng vải khô lại gần các mảnh
giấy vụn, hiện tượng nào xảy ra?
A. Các mảnh giấy vụn bị thước nhựa đẩy.
B. Các mảnh giấy vụn bị thước nhựa hút.
C. Các mảnh giấy vụn lúc đầu bị hút sau đó bị thước nhựa đẩy.
D. Không có hiện tượng gì xảy ra.


Một vật bị nhiễm điện (mang điện
tích) có khả năng hút các vật khác.
Nếu hai vật đều bị nhiễm điện đặt
gần nhau thì chúng hút hay đẩy
nhau?


-

-


I. Hai loại điện tích:
*Thí nghiệm 1: (hình 18.2)
1. Kẹp hai mảnh nilông vào
thân bút chì rồi nhấc lên.
Quan sát xem chúng có hút

hay đẩy nhau không.

Hai mảnh nilông không
có hút hay
hút,
không
đẩy nhau
đẩykhông?
nhau.




I. Hai loại điện tích:
Thí nghiệm 1: (hình 18.2)
1. Kẹp hai mảnh nilông vào thân bút
chì rồi nhấc lên. Quan sát xem chúng
có hút hay đẩy nhau không.
2. Trải hai mảnh nilông xuống mặt
bàn, dùng miếng len cọ xát chúng
nhiều lần. Cầm thân bút chì nhấc
lên, quan sát xem chúng hút nhau
hay đẩy nhau.




I. Hai loại điện tích:
Thí nghiệm 1: (hình 18.2)
1. Kẹp hai mảnh nilông vào thân bút

chì rồi nhấc lên. Quan xát xem chúng
có hút hay đẩy nhau không.
2. Trải hai mảnh nilông xuống mặt
bàn, dùng miếng len cọ xát chúng
nhiều lần. Cầm thân bút chì nhấc
lên, quan sát xem chúng hút nhau
hay đẩy nhau.




Dùng mảnh vải khô cọ xát hai
thanh nhựa sẫm màu giống nhau.

I. Hai loại điện tích:
Thí nghiệm 1: (hình 18.2)
3. Dùng mảnh vải khô cọ xát hai
thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt
một trong hai thanh này lên trục
nhọn để nó có thể quay dễ dàng. Đưa
các đầu đã cọ xát lại gần nhau, quan
sát xem chúng hút hay đẩy nhau.





I. Hai loại điện tích:
Thí nghiệm 1: (hình 18.2)
3. Dùng mảnh vải khô cọ xát hai

thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt
một trong hai thanh này lên trục
nhọn để nó có thể quay dễ dàng. Đưa
các đầu đã cọ xát lại gần nhau, quan
sát xem chúng hút hay đẩy nhau.


I. Hai loại điện tích.
Thí nghiệm 1: (hình 18.1 và hình18.2 SGK)
Bảng kết quả thớ nghiệm 1.
Lần
TN

Tiến hành

TN1. Hai mảnh nilông
a
chưa được cọ xát
TN1.
b

Hai mảnh nilông
đã được cọ xát

TN1.
c

Hai thước nhựa
giống nhau đã
được cọ xát

Hiện tượng xảy ra khi
đặt gần nhau

Nhận xột về sự nhiễm điện
của hai vật

Không có hiện tượng
gì xảy ra (không hút,
không đẩy)

Cả hai không bị
nhiễm điện

Chúng đẩy nhau

Chúng đẩy nhau

Nhiễm điện giống nhau

(mang điện tích cùng loại)
Nhiễm điện giống nhau

(mang điện tích cùng loại)

10


I. Hai loại điện tích:
Thí nghiệm 1: (hình 18.2)

Nhận xét:
Hai vật giống nhau, được cọ xát như
nhau thì mang điện tích …… . . . . .
loại và khi được đặt gần nhau thì
chúng . . . . . . nhau.
cùng

khác

hút

đẩy


I. Hai loại điện tích:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:
Bố trí thí nghiệm như hình 18.3,
trong đó thanh nhựa sẫm màu được
cọ xát bằng vải khô và được đặt vào
trục quay. Đưa đầu thanh thủy tinh
đã được cọ xát bằng mảnh lụa lại gần
đầu đã được cọ xát của thanh nhựa
sẫm màu. Quan sát xem chúng đẩy
hay hút nhau.

Thanh thủy tinh
Thanh nhựa

Hình 18.3

I. Hai loại điện tích:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:
Bố trí thí nghiệm như hình 18.3,
trong đó thanh nhựa sẫm màu được
cọ xát bằng vải khô và được đặt vào
trục quay. Đưa đầu thanh thủy tinh
đã được cọ xát bằng mảnh lụa lại
gần đầu đã được cọ xát của thanh
nhựa sẫm màu. Quan sát xem chúng
đẩy hay hút nhau.

Mảnh vải




Mảnh nilông


I. Hai loại điện tích:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:
Bố trí thí nghiệm như hình 18.3,
trong đó thanh nhựa sẫm màu được
cọ xát bằng vải khô và được đặt vào
trục quay. Đưa đầu thanh thủy tinh
đã được cọ xát bằng mảnh lụa lại gần

đầu đã được cọ xát của thanh nhựa
sẫm màu. Quan sát xem chúng đẩy
hay hút nhau.

Thanh nhựa
Thanh thủy tinh


I. Hai loại điện tích:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:
Nhận xét:
Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy
tinh khi được cọ xát thì chúng. . . . . nhau
do chúng mang điện tích . . . . . . loại.
cùng

khác

đẩy

hút


I. Hai loại điện tích:
*Thí nghiệm 1:
*Thí nghiệm 2:

*Kết luận:
hai

Có…...loại
điện tích. Các vật mang điện tích cùng loại
hút
thì…….nhau,
đẩy
mang điện tích khác loại thì………nhau.
*Quy ước:
- Điện tích của thuỷ tinh khi cọ xát vào lụa là điện tích dương
(+).
- Điện tích của thanh nhựa sẫm màu khi cọ xát vào vải khô là
điện tích âm (-).


C1. Đặt thanh nhựa sẫm mầu
lên trục quay sau khi đã được
cọ xát bằng mảnh vải khô. Đưa
mảnh vải lại gần đầu thanh
nhựa được cọ xát thì chúng hút
nhau. Biết rằng mảnh vải cũng
bị nhiễm điện, hỏi mảnh vải
mang điện tích dương hay điện
tích âm? Tại sao?

-

C1. Mảnh vải và thanh nhựa khi cọ xát đều bị nhiễm điện.
Vì mảnh vải và thanh nhựa hút nhau nên nhiễm điện khác loại.
Thanh nhựa sẫm màu khi được cọ xát bằng vải khô thì mang điện
tích âm nên mảnh vải mang điện tích dương.

I. Hai loại điện tích:
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử:
Êlectrôn

1. Ở tâm nguyên tử có một hạt nhân mang
điện tích dương.
2. Xung quanh hạt nhân có các êlectrôn
mang điện tích âm chuyển động tạo thành
lớp vỏ của nguyên tử.

-

Hạt nhân
-

++
+
-

Mô hình đơn giản của
nguyên tử.


I. Hai loại điện tích:
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử:
1. Ở tâm nguyên tử có một hạt nhân mang
điện tích dương.
2. Xung quanh hạt nhân có các êlectrôn mang
điện tích âm chuyển động tạo thành lớp vỏ của

nguyên tử.
3. Tổng điện tích âm của các êlectrôn có trị số
tuyệt đối bằng điện tích dương của hạt nhân.
Do đó bình thường nguyên tử trung hoà về
điện.
4. Êlectrôn có thể dịch chuyển từ nguyên tử
này sang nguyên tử khác, từ vật này sang vật
khác.

Êlectrôn
-

Hạt nhân
-

++
+

Mô hình đơn giản của
nguyên tử.


I. Hai loại điện tích:

- Có hai loại điện tích là điện tích âm và điện tích
dương. Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau, khác
loại thì hút nhau.
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử:

- Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện dương và các

êlectrôn mang điện âm chuyển động quanh hạt nhân.
- Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm êlectrôn,
nhiễm điện dương nếu mất bớt êlectrôn


I. Hai loại điện tích:
C2: Trước khi cọ xát, có phải mỗi vật
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử: đều có điện tích dương và điện tích âm
hay không? Nếu có thì chúng tồn tại ở
III. Vận dụng:
những loại hạt nào cấu tạo nên vật?

C2: Trước khi cọ xát, trong mỗi vật
đều có điện tích dương và điện tích âm.
Các điện tích dương tồn tại ở hạt nhân
nguyên tử, còn các điện tích âm tồn tại
ở các êlectrôn chuyển động xung quanh
hạt nhân.


I. Hai loại điện tích:
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử:
C3: Tại sao trước khi cọ xát, các vật
III. Vận dụng:
không hút các vụn giấy nhỏ?

C2:
C3:

Trước khi cọ xát, các vật

không hút các vụn giấy nhỏ vì rằng
các vật đó chưa bị nhiễm điện, các
điện tích dương và âm trung hòa lẫn
nhau.


I. Hai loại điện tích:
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử:
III. Vận dụng:

C2:
C3:
C4: Sau khi cọ xát, vật nào trong hình 18.5b nhận thêm êlectrôn, vật nào
mất bớt êlectrôn? Vật nào nhiễm điện dương, vật nào nhiễm điện âm?
+-

++
++-

+-

+-

+-

+-

Mảnh vải
+-

+-

Trước khi cọ xát

+-

+-

Hình 18.5 b

+ +

+

-

Thước nhựa
+-

+-

- +- - +-

++-

+
- +-

Sau khi cọ xát

I. Hai loại điện tích:
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử:
III. Vận dụng:

C2:
C3:
C4: Sau khi cọ xát, thước nhựa
nhận thêm êlectrôn, mảnh vải
mất bớt êlectrôn. Thước nhựa
nhiễm điện âm do nhận thêm
êlectrôn, còn mảnh vải nhiễm
điện dương do mất bớt êlectrôn.

Chú ý: Một vật nhiễm điện âm
nếu nhận thêm êlectron,
nhiễm điện dương nếu mất
bớt êlectron.


I. Hai loại điện tích:
BÀI TẬP
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử:
1. Các vật nhiễm điện cùng loại khi
III. Vận dụng:
để gần nhau thì sẽ:

C2:
C3:

C4:

A.Hút nhau.
B.Đẩy nhau.
C.Không có tác dụng lên nhau.
D.Vừa hút vừa đẩy.