Pháp luật khiếu nại và khiếu kiện hành chính

PHÁP LUẬT KHIẾU NẠI
VÀ KHIẾU KIỆN HÀNH CHÍNH
GV: Châu Hoàng Thân
Bộ môn Luật Hành chính – Khoa Luật


GIỚI THIỆU MÔN HỌC

• Tại sao phải học môn này?
• Những nội dung chính?
- Khiếu nại
- Khiếu kiện
• Phương pháp nghiên cứu?
• Tài liệu?
• Phương pháp đánh giá:
- Giữa kỳ: 2 điểm (TL)
- Cuối kỳ: 8 điểm (TN)


Phần 1. Khiếu nại và giải quyết khiếu nại

BÀI 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ
KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH


Câu 1: Khiếu nại là gì; đặc điểm khiếu nại?
- Khái niệm: Khoản 1 điều 2
Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ,
công chức theo thủ tục do Luật này quy định đề nghị cơ
quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định

hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính
nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành
chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức
khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái
pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.


- Đặc điểm của khiếu nại:
+ Là 1 khâu… phát huy dân chủ
+ Giúp hoàn thiện công tác quản lý nhà nước
+ Vừa mang tính bảo vệ vừa mang tính phòng ngừa
+ Chỉ phát sinh khi quyền và lợi ích hợp pháp của ai?
+ Chỉ phát sinh trong một thời gian nhất định, trong
từng vụ việc cụ thể
+ Các bên trong hoạt động khiếu nại?


- Những khái niệm liên quan:
+ Người khiếu nại?
+ Người bị khiếu nại?
+ Người giải quyết khiếu nại?
+ Người có quyền và nghĩa vụ liên quan?
+ Rút khiếu nại?


Câu 2: Đối tượng của hoạt động khiếu nại?
- Quyết định hành chính: k8d2
+ Hình thức? (cũ là quyết định bằng văn bản)
+ Ai ban hành? CQHCNN/người trong CQHCNN
+ Đặc tính? (một)

Công văn, kết luận, thông báo… KN được không?
- Hành vi hành chính: k9d2
+ Hành vi có mấy loại?
+ HV của ai?


- Quyết định kỷ luật cán bộ, công chức
+ Hình thức?
+ Áp dụng?
+ (Cán bộ: khiển trách, cảnh cáo, cách chức, bãi
nhiệm; Công chức: Khiển trách, cảnh cáo, Hạ bậc
lương, giáng chức, cách chức, buộc thôi việc)


Câu 3: Phân biệt khiếu nại với các
hoạt động khác?
- Phân biệt khiếu nại hành chính với khiếu nại tư pháp?
- Khiếu nại với tố cáo?
- Khiếu nại với khiếu kiện?


Câu 4: Lược sử phát triển pháp luật về
khiếu nại?
* Giai đoạn trước và trong HP 1946
-Ngày 23/11/1945 sắc lệnh 64/SL thành lập Ban Thanh tra
đặc biệt
-Thông tư 203 NV/VP (25/5/1946): hướng dẫn thủ tục gửi
đơn, thẩm quyền các cơ quan, thời hạn giải quyết khiếu tố
-Thông tư 436/TTg (13/9/1958) của TTg: quy định về trách
nhiệm, quyền hạn trong giải quyết khiếu tố; cho đó là trách

nhiệm quan trọng của tất cả cơ quan trước nhân dân


• Hiến pháp năm 1959:
Điều 29: CD nước… có quyền khiếu nại, tố cáo bất cứ…
Hàng loạt văn bản về Thanh tra và vai trò của cơ quan này
trong giải quyết khiếu nại, tố cáo: NQ 164/CP (HDCP), NQ
165/CP, Thông tư 60/UBTT
• Hiến pháp năm 1980:
- Điều 73. Chi tiết hơn trước.
- Triển khai HP thì ngày 27/11/1981 HĐNN đã ban hành pháp
lệnh “quy định việc xét và giải quyết các khiếu nại, tố cáo
của công dân” (có 34 điều) + ND 58 (29/3/1982)


- Qua 10 năm, HDNN đã ban hành Pháp lệnh khiếu nại, tố cáo
của công dân năm 1991 (47 điều) thay 1981.
- Sau đó, HDBT đã ban hành ND 38 ngày 28/1/1991 để triển khai
thi hành pháp lệnh.
• Hiến pháp năm 1992.
- Điều 74
- Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998 (103 điều) + (sửa đổi, bổ sung
2004, 2005) + ND 136/2006
- Đến 11/11/2011 tách luật khiếu nại (70 điều) + Luật tố cáo (50
điều) + ND 75/2012
• Hiến pháp năm 2013


Câu 5. Nguyên tắc và những hành vi bị
cấm trong hoạt động khiếu nại?

Điều 4: Khách quan, công khai, dân chủ…
Điều 6
- Ra quyết định giải quyết không bằng?
- Cố tình khiếu nại sai…
- Kích động, xúi giục, cưỡng ép, dụ dỗ, lôi kéo tập trung đông
người…
- Lợi dụng khiếu nại…


BÀI 2
QUY ĐỊNH VỀ KHIẾU NẠI

(QĐHC/HVHC)


Câu 1: Trình tự khiếu nại?
- Khi không đồng ý và có căn cứ cho rằng… thì có quyền
gì?
- Khiếu nại lần đầu là khiếu nại ở đâu?
Người đã ra quyết định hành chính hoặc cơ quan có người có
hành vi hành chính

- Khiếu nại lần hai là ở đâu?
Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải
quyết khiếu nại lần đầu
- Đối với quyết định, hành vi của Bộ trưởng?
Sơ đồ về trình tự khiếu nại?


Câu 2: Thời hiệu khiếu nại?

- Thời hiệu lần đầu:
Điều 9, 90 ngày kể từ ngày nhận được QDHC hoặc biết
được QDHC, HVHC.
- Thời hiệu khiếu nại lần hai:
Điều 33, 30 ngày kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu
nại lần đầu mà khiếu nại không được giải quyết hoặc kể
từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần
đầu mà không đồng ý; vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn
thì không quá 45 ngày.
Thời gian nào không tính vào thời hiệu?


Câu 3: Hình thức khiếu nại? Đơn khiếu
nại?
- Hình thức khiếu nại?
+ ĐƠN
+ TRỰC TIẾP (thì nội dung khiếu nại?)
- Nội dung đơn khiếu nại?
Ngày, tháng, năm khiếu nại; tên, địa chỉ của người khiếu nại;
tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại; nội dung,
lý do khiếu nại; tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại và yêu
cầu giải quyết của người khiếu nại. Đơn phải?
- Nhiều người khiếu nại cùng một nội dung: (KN cùng 1 vụ việc?)
+ Khiếu nại bằng đơn? (Đơn phải có?)
+ Khiếu nại trực tiếp? (cử bao nhiêu? Người tiếp nhận?)


Câu 4: Các khiếu nại không được thụ lý
giải quyết? Điều 11
-

QD, HV: nội bộ, quy phạm, bí mật
Không liên quan trực tiếp?
Người đại diện?
Chữ ký/ điểm chỉ
Đã có QDGQ lần 2
Có Vb thông báo đình chỉ mà sau 30 ngày…
Việc KN đã được TA thụ lý hoặc đã được giải quyết bằng…
trừ quyết định?


Câu 5. Quy định về Quyền và Nghĩa vụ của
các chủ thể trong khiếu nại?
• Quyền + Nghĩa vụ người khiếu nại? Điều 12
- Người chưa thành niên, người mất NLHVDS thì không
có quyền khiếu nại? Đ/S?
- Quyền khiếu nại có được ủy quyền không? Ủy quyền
Luật sư được không?
- Yêu cầu người giải quyết khiếu nại áp dụng?
- Rút khiếu nại?
- Chấp hành?


• Quyền + Nghĩa vụ người bị khiếu nại? Điều 13
- Nhận quyết định giải quyết khiếu nại lần 2?
- Sửa đổi; hủy bỏ QDHC; chấm dứt HVHC
- Bồi thường, bồi hoàn theo PL về trách nhiệm BT của Nhà
nước

* Quyền + Nghĩa vụ người giải quyết khiếu
nại? 14+15

- Lần đầu:
+ Xác minh; Tổ chức đối thoại
+ Gửi kết quả giải quyết KN
- Lần hai:
+ Xác minh; Tổ chức đối thoại
+ Trưng cầu giám định
+ Tham khảo ý kiến HĐ tư vấn
+ Gửi, Công bố kết quả


Câu 6. Quy định về rút khiếu nại? 10
• Rút khi nào?
Bất cứ lúc nào trong quá trình khiếu nại và giải quyết KN
• Rút bằng hình thức nào? Gửi đến ai?
• Khi rút thì V/v như thế nào?
Đình chỉ giải quyết. Vậy có khiếu nại lại vụ việc đó? Đ11


BÀI 3
QUY ĐỊNH VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
(QĐHC/HVHC)


Câu 1. Thẩm quyền giải quyết KN?
Ai? Lần nào?
-CT. UBND cấp xã + Thủ trưởng cơ quan thuộc UBND
cấp huyện?

-CT. UBND cấp huyện
-Thủ trưởng CQ thuộc Sở + cấp tương tương
-Giám đốc Sở và cấp tương đương
-CT. UBND cấp tỉnh
-Thủ trưởng cơ quan thuộc bộ, thuộc cơ quan ngang bộ,
thuộc cơ quan thuộc CP
-Bộ trưởng


- Tổng thanh tra Chính phủ
- Chánh thanh tra các cấp
- Thủ tướng Chính phủ