Ứng dụng phần mềm CAMTASIA STUDIO nâng cao chất lượng dạy học trực quan môn tin học lớp 12

I- PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài.
Chúng ta đang sống trong thời đại của hai cuộc cách mạng: cách mạng khoa
học – kỹ thuật (CMKH-KT) và cách mạng xã hội. Những cuộc cách mạng này đang
phát triển như vũ bão với nhịp độ nhanh chưa từng có trong lịch sử loài người, thúc
đẩy nhiều lĩnh vực, có bước tiến mạnh mẽ và đang mở ra nhiều triển vọng lớn lao
khi loài người bước vào thế kỷ XXI.
Công nghệ thông tin và truyền thông (Information and Communication
Technology – ICT) là một thành tựu lớn của cuộc CMKH-KT hiện nay. Nó thâm
nhập và chi phối hầu hết các lĩnh vực nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ
trong sản xuất, giáo dục, đào tạo và các hoạt động chính trị, xã hội khác. Trong Giáo
dục - Đào tạo, ICT được sử dụng vào tất cả các môn học tự nhiên, kỹ thuật, xã hội
và nhân văn. Hiệu quả rõ rệt là chất lựơng giáo dục tăng lên cả về mặt lý thuyết và
thực hành. Vì thế, nó là chủ đề lớn được tổ chức văn hóa giáo dục thế giới UNESCO
chính thức đưa ra thành chương trình hành động trước ngưỡng cửa của thế kỷ XXI
và dự đoán “sẽ có sự thay đổi nền giáo dục một cách căn bản vào đầu thế kỷ XXI do
ảnh hưởng của Công nghệ thông tin ”. Như vậy, ICT đã ảnh hưởng sâu sắc tới giáo
dục và đào tạo, đặc biệt là trong đổi mới phương pháp dạy học (PPDH), đang tạo ra
những thay đổi của một cuộc cách mạng giáo dục, vì nhờ có cuộc cách mạng này mà
giáo dục đã có thể thực hiện được các tiêu chí mới:
Học mọi nơi (any where)
Học mọi lúc (any time)
Học suốt đời (life long)
Dạy cho mọi người (any one) và mọi trình độ tiếp thu khác nhau
Từ lí do trên, tôi xin trình bày sáng kiến kinh nghiệm “Ứng dụng phần mềm
Camtasia Studio nâng cao chất lượng dạy học trực quan môn Tin học lớp 12”.
1.2 Mục đích nghiên cứu.
* Thay đổi vai trò của người dạy, người học, đổi mới cách dạy và cách học.
Ở nước ta, vấn đề ứng dụng ICT trong giáo dục, đào tạo được Đảng và Nhà
nước rất coi trọng, coi yêu cầu đổi mới PPDH có sự hỗ trợ của các phương tiện kỹ
1

thuật hiện đại là điều hết sức cần thiết. Các Văn kiện, Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng,
Chính phủ, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã thể hiện rõ điều này, như: Nghị quyết của
Chính phủ về chương trình quốc gia đưa công nghệ thông tin (CNTT) vào giáo dục
đào tạo (1993), Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII, Luật giáo dục (1998) và Luật
giáo dục sửa đổi (2005), Nghị quyết 81 của Thủ tướng Chính phủ, Chỉ thị 29 của Bộ
Giáo dục - Đào tạo, Chiến lược phát triển giáo dục 2001 – 2010,…
Quyết định số 698/QĐ-TTg ngày 1/6/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc
phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin đến năm
2015 và định hướng đến năm 2020;
Chỉ thị số 15/CT-TTg ngày 22 tháng 5 năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ
về việc tăng cường sử dụng văn bản điện tử trong hoạt động của cơ quan nhà nước;
Chỉ thị số 55/2008/CT-BGDĐT ngày 30/9/2008 của Bộ trưởng Bộ GDĐT về
tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành giáo
dục giai đoạn 2008-2012;
Chỉ thị số 29 của Bộ Giáo dục – Đào tạo (ngày 30/7/2001/CT) về tăng cường
giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT trong ngành giáo dục giai đoạn 2001 – 2005
nêu rõ “CNTT là phương tiện để tiến tới một xã hội hóa học tập”, nhưng “giáo dục
và đào tạo phải đóng vai trò quan trọng bậc nhất thúc đẩy sự phát triển của CNTT ”.
Trong “Chiến lược phát triển Giáo dục - Đào tạo đến năm 2010” của Bộ Giáo dục Đào tạo đã yêu cầu ngành giáo dục phải từng bước phát triển giáo dục dựa trên
CNTT, vì “CNTT và đa phương tiện sẽ tạo ra những thay đổi lớn trong quản lý hệ
thống giáo dục, trong chuyển tải nội dung chương trình đến người học, thúc đẩy
cuộc cách mạng về phương pháp dạy và học”
* Tính sư phạm trong việc ứng dụng CNTT vào dạy học
Đối với nghề dạy học, tiêu chí của bài học không giống như những bài
thuyết trình, những bản báo cáo. Đối tượng dạy học lại hoàn toàn không như các
đối tượng Hội nghị, Hội thảo. Cho nên, việc chuẩn bị một bài giảng có ứng dụng
CNTT cần đảm bảo không những tính nội dung mà còn phải đặt mạnh tiêu chí về
tính sư phạm. Tính sư phạm ở đây bao gồm: sự phù hợp về mặt tâm sinh lí học

sinh (HS), tính thẩm mĩ của trang trình chiếu, sự thể hiện nhuần nhuyễn các
2


nguyên tắc dạy học và các phương pháp dạy học (PPDH). Vì vậy, người giáo viên
muốn sử dụng CNTT để dạy học có hiệu quả thì không những phải có kiến thức
tối thiểu về các phần mềm (không phải chỉ đơn thuần là “viết” chữ lên các trang
trình chiếu) mà còn cần phải có ý thức sư phạm, kiến thức về lí luận dạy học và về
các PPDH tích cực, sau đó mới là sự linh hoạt và sáng tạo trong thiết kế các trang
trình chiếu sao cho hấp dẫn một cách có ý nghĩa.
Sử dụng máy tính để dạy học là một trong những hướng thay đổi PPDH
trong nhà trường chúng ta hiện nay, trong đó, việc giảng bằng các trang trình
chiếu PowerPoint đang được nhiều giáo viên trường THPT thực hiện. Đương
nhiên, không phải và cũng không cần thiết biến mọi tiết dạy trở thành giờ học
bằng máy tính, cho dù ở trường nào đó có đủ khả năng về cơ sở vật chất cũng như
các kĩ năng thích hợp cho công việc. Mỗi giáo viên cần chọn tiết học sao cho nếu
đưa nó lên trang trình chiếu PowerPoint thì sẽ tận dụng được tối đa ưu việt của
máy tính về phương diện cung cấp thông tin cho người học, về tính hấp dẫn của
của bài giảng, chí ít cũng có hiệu quả hơn bài giảng với bảng viết thông thường.
Cần tránh việc chạy theo phong trào để rồi bài giảng thiếu chất lượng, lạm dụng
các hiệu ứng trong phần mềm PowerPoint làm người học bị phân tán sự chú ý.
Cũng không nên tầm thường hoá việc dạy bằng PowerPoint. Nhiều người quan
niệm trang trình chiếu chẳng qua là thay bảng đen, thậm chí không bằng bảng đen
(vì họ không được viết xóa thoải mái như dùng bảng đen). Cái “lí” của họ cũng có
thể đúng, bởi vì thực tế, một số giáo viên dạy bằng PowerPoint nhưng cuối cùng
học sinh chẳng ghi được gì vào vở, không thu nhận được kiến thức gì quan trọng
ngoài sự “thú vị” một cách chung chung!
Như vậy có nghĩa là, sử dụng máy tính để dạy học phải đạt được yêu cầu cao
nhất là:hiệu quả giờ học.
1.3 Đối tượng nghiên cứu.

- Giải pháp để phát huy tối đa hiệu quả của ứng dụng CNTT trong dạy
học: Để sử dụng có hiệu quả phần mềm PowerPoint, soạn giáo án điện tử và các
phần mềm khác .Với những vấn đề đó phương án sử dụng phần mềm để hỗ trợ việc

3


ứng dụng CNTT trong soạn bài giảng điện tử (E- learning ) đó là phần mềm
CAMTASIA STUDIO
- Do điều kiện về cơ sở vật chất và trang thiết bị của trường nên phạm vi
nghiên cứu và thực hiện là với môn Tin học tại các lớp mà tôi đã từng giảng dạy của
trường THPT Tĩnh gia 2 trong các năm học trước đây mà đặc biệt là năm học 20162017.
1.4 Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết trong thực tế dảng dạy
- Phương pháp khảo sát, thu thập thông tin trong thực tế giảng dạy giảng dạy
- Phương pháp thống kê và xử lý dữ liệu thực tế.

4


II - NỘI DUNG
2.1 Cơ sở lý luận.
Việc đổi mới chương trình sách giáo khoa đặt trọng tâm vào việc đổi mới
phương pháp dạy học. Chỉ có đổi mới căn bản phương pháp dạy học, chúng ta mới
có thể tạo được sự đổi mới thực sự trong giáo dục, mới có thể đào tạo được lớp
người năng động, sáng tạo có tiềm năng cạnh tranh trí tuệ trong bối cảnh nhiều nước
trên thế giới hướng tới nền kinh tế tri thức.
Trong vài thập kỷ gần đây, đã có sự bùng nổ về thông tin hay gọi là kỷ nguyên
công nghệ thông tin. Cùng với việc sáng tạo ra hệ thống công cụ mới, con người
cũng đã tập trung trí tuệ từng bước xây dựng ngành khoa học tương ứng để đáp ứng

những yêu cầu khai thác tài nguyên thông tin. Trong bối cảnh đó, ngành Tin học
được đã hình thành và phát triển thành một ngành khoa học độc lập với các nội
dung, mục tiêu, phương pháp nghiên cứu riêng và ngày càng có nhiều ứng dụng
trong hầu hết các lĩnh vực hoạt động của xã hội loài người.
Tin học được đưa vào nhà trường, vào giáo dục của nước ta nhằm giúp học
sinh chúng ta theo kịp với trình độ phát triển của khu vực và thế giới. Đưa Tin học
vào nhà trường nói chung và phổ cập ở bậc tung học phổ thông nói riêng là một việc
làm cần thiết để các em làm quen và tiếp cận với công nghệ khoa học tiên tiến.
Hoạt động nhận thức của con người là từ trực quan sinh động đến tư duy trừu
tượng. Đối với học sinh lớp 12 khi học bộ môn Tin học này mang tính chất ứng
dụng cao đòi hỏi học sinh học thực thụ như học nghề, nghĩa là học tới đâu làm được
tới đó trong khi việc dạy tin học trong nhà trường hiện nay đối với nước ta không
phải là dễ, vì Tin học nó gắn liền với một công cụ riêng của môn học là máy tính.
Vậy làm thế nào để cho học sinh dễ hiểu một cách nhanh chóng chính xác và có kĩ
năng thực hành là một nhiệm vụ rất quan trọng của người giáo viên dạy Tin học hiện
nay.
Để giảng dạy tốt bộ môn Tin học lớp 12 có chất lượng, đạt kết cao thì giáo
viên ngoài tinh thông về bộ môn Tin học, cần nắm chắc phương pháp dạy học trực
quan hay còn gọi trực quan hoá thông tin thông qua các công cụ trực quan.

5


2.2 Cơ sở thực tiễn.
Từ dạy và học thụ động sang dạy và học tích cực, giáo viên không còn đóng
vai trò đơn thuần là người truyền đạt kiến thức, giáo viên trở thành người thiết kế, tổ
chức hướng dẫn các hoạt động độc lập để học sinh tự chiếm lĩnh nội dung học tập,
chủ động các mục tiêu kiến thức, kĩ năng, thái độ theo yêu cầu chương trình. Trên
lớp, học sinh hoạt động là chính nhưng khi soạn giáo án, giáo viên phải đầu tư công
sức, thời gian rất nhiều so với kiểu dạy và học thụ động mới có thể thực hiện trên

lớp với vai trò là người gợi mở, xúc tác động viên, cố vấn, trọng tài trong các hoạt
động tìm tòi hào hứng tranh luận sôi nổi của học sinh. Để làm được điều này thì đòi
hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên môn sâu rộng, có trình độ sư phạm lành
nghề mới tổ chức, hướng dẫn các hoạt động của học sinh mà nhiều khi diễn biến
ngoài tầm dự kiến của giáo viên.
Khó khăn lớn nhất hiện nay ở các trường học khi áp dụng phương pháp dạy
học trực quan vào giảng dạy vẫn là trang thiết bị nghe nhìn, phương tiện dạy học...
còn nhiều thiếu thốn và bất cập. Để áp dụng phương pháp này vào dạy Tin học thì
phải có máy chiếu (Projecter), máy vi tính đó là chưa kể đến việc nếu áp dụng đồng
loạt thì mỗi lớp cũng đều phải được trang bị.
Đây là bộ môn đặc trưng muốn đạt chất lượng cao đòi hỏi các em phải tiếp
xúc với máy tính nhiều, nhưng thời lượng trên lớp còn ít thì các em chưa thể thực
hành hết các kiến thức đã học mà nếu có thực hành hết thì sẽ chóng quên. Bên cạnh
đó, do hoàn cảnh kinh tế nói chung còn khó khăn, đặc biệt là phần đa các gia đình
học sinh trên địa bàn nhà trường đóng không có điều kiện để mua máy tính cho con
em học. Theo thống kê của tôi trong một số năm gần đây thì chỉ một hoặc hai lớp có
10 đến 11 em là gia đình có máy vi tính, còn phần đa là không có.
Một thực tế khác là ý thức học tập của một số học sinh không cao, không
hứng thú trong học tập, lười hoạt động, không tích cực tự giác, ý thức tự học, tự rèn
luyện yếu.
Trải qua thực tế nhiều năm giảng dạy chương trình Tin học lớp 12, đặc biệt là
nội dung "Hệ quản trị Cơ sở dữ liệu Microsoft Access" tôi nhận thấy học sinh chưa
thực sự hứng thú trong học tập điều đó dẫn đến hiệu quả học tập về cả lý thuyết và
6


kỹ năng thực hành chưa cao, bằng phương pháp khảo sát thực trạng học tập của 4
lớp 12 tôi giảng dạy trong năm học vừa qua căn cứ trên kết quả bài kiểm tra tổng
hợp 45 phút số 1(Tiết 11 PPCT Tin học lớp 12), kết quả như sau:
- Về khâu tiếp nhận và nhớ lý thuyết:

Lớp

Sĩ số

12A4
12A6
12A7
12A9

46
46
45
47

Tốt
SL
8
7
8
6

%
17
15
17
13

Khá
SL
%

15
32
12
26
9
20
14
29

TB
SL
20
20
22
20

%
43
43
49
43

Yếu
SL
%
3
6.5
7
15
6

13
7
15

Kém
SL
%

- Về kĩ năng thực hành:
Lớp
12A4
12A6
12A7
12A9

Tự thao tác sau khi có Thao tác cần có hướng
Chưa biết thao tác
hướng dẫn
dẫn thường xuyên
Sĩ số
SL
%
SL
%
SL
%
46
17
36.9
25

53.4
4
8.7
46
15
32.6
20
43.5
11
23.9
45
10
22.2
15
33.3
20
44.4
47
8
17
12
25.5
27
57.4
Qua kết quả trên thì đa phần các em nắm kiến thức lí thuyết còn yếu và khi

tìm hiểu thông qua những học sinh học tập chưa đạt yêu cầu như trên thì cho thấy:
+. 80% học sinh cho biết lý do là vì giờ học lý thuyết thuần túy, các bước làm
diễn tả theo ngôn ngữ phần mềm (Tiếng Anh) nên các em hay quên và mong muốn
thầy giáo làm mẫu ngay trong giờ học lý thuyết sau mỗi thao tác.

+. 20% còn lại đưa ra nhiều lý do khác nhau ví dụ như áp lực về năm học cuối
cấp các em tập trung tối đa cho các môn thi tốt nghiệp, đại học, thậm chí có không ít
em trình bày thẳng thắn là không thích học môn Tin học, .v..v..
Do đó dẫn đến hiệu quả trong các giờ thực hành chưa cao nếu không có sự
hướng dẫn chi tiết của giáo viên. Từ thực tế trên tôi luôn suy nghĩ phải đưa ra những
giải pháp như thế nào để các em phải ghi nhớ lí thuyết tốt hơn ngay trong giờ học
trên lớp để dành tối đa thời gian học tại phòng máy cho việc rèn luyện kỹ năng thực
hành mà tránh tình trạng vừa thực hành vừa đọc lại lý thuyết hay quá thụ động trông
chờ giáo viên. Sau một thời gian trăn trở tôi đã mạnh dạn ứng dụng phần mềm
7


Camtasia Studio vào trong giảng dạy nội dung Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Microsoft
Access để nâng cao hơn nữa tính trực quan trong bài giảng tạo hứng thú học tập cho
học sinh.
2.3 Các giải pháp thực hiện.
2.3.1 Giới thiệu phần mềm Camtasia Studio
- Camtasia Studio là phần mềm quay phim màn hình được đánh giá tốt rất cao
hiện nay để:
•

Tạo ra các video sinh động phục vụ cho bài giảng trên lớp

•

Tạo ra các bài tập cho học sinh trên phòng máy

•

Ghi lại bài học cho học sinh vắng mặt không bị mất kiến thức

- Tôi ứng dụng phiên bản Camtasia Studio 8, các bạn đồng nghiệp có thể
download phần mềm tại địa chỉ sau:
/>- Hướng dẫn cài đặt và cấu hình tối thiểu của máy tính để cài đặt Camtasia
Studio 8 các bạn có thể tham khảo trong phần phụ lục.
2.3.2 Ứng dụng phần mềm Camtasia Studio 8 trong hỗ trợ trực quan bài
học:
- Trong phạm vi sáng kiến tôi trình bày 2 mức độ ứng dụng Camtasia Studio 8 để hỗ
trợ hoạt động trực quan hóa khi dạy nội dung Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Access trong
chương trình Tin học lớp 12.
2.3.2.1 Mức độ ứng dụng 1: Sử dụng Camtasia Studio 8 để tạo ra các đoạn
video ngắn gọn và đơn giản chỉ có hình ảnh, cách làm như sau: (Các bạn có
thể xem hệ thống hình minh họa các bước làm tương ứng trong phần phụ lục)
Bước 1: Khởi động phần mềm Camtasia Studio 8, trên giao diện chính của
phần mềm nhấn vào nút Record the screen ở phía trên bên trái màn hình để quay
Video màn hình. (Hình 3 - Phần phụ lục).
Bước 2: Ngay sau đó sẽ có một cửa sổ nhỏ xuất hiện tại phía cuối của màn
hình, tại đây bạn có thể lựa chọn:
•

Full screen: Quay toàn bộ màn hình.

•

Custom: Quay một phần màn hình.
8


Nếu bạn chọn chế độ ghi hình theo kích thước tùy chọn Custom, 1 vùng lựa chọn
với đường viền mờ sẽ xuất hiện trên màn hình. Chọn điểm bắt đầu và kết thúc bằng

cách bấm và di chuột qua toàn bộ diện tích cần ghi hình. Sau đó bấm biểu tượng
Rec màu đỏ để ghi hình thao tác, có thể nhấn F10 để ngừng quay Video (Hình 4 Phần phụ lục).
Bước 3: Quá trình quay phim màn hình bắt đầu, nếu muốn xóa đoạn quay
Video này thì nhấn vào Delete, muốn tạm dừng nhấn vào Pause, còn muốn dừng thì
nhấn vào Stop. (Hình 5- Phần phụ lục)
Bước 4: Cửa sổ Preview xuất hiện với 3 lựa chọn:
- Delete: Xóa video vừa rồi.
- Produce: Xuất ra một định dạng bất kỳ.
- Save and Edit: Lưu một file thô và tiến hành chỉnh sửa trong phần
mềm chính.
Ở đây chúng ta chọn Save and Edit. (Hình 6 - Phần phụ lục)
Bước 5:
- Trong hộp thoại Editing Dimensions chọn kích thước theo chuẩn có sẵn hay tự
thay đổi ở mục Width và Height để phù hợp với nhu cầu sử dụng.
- Quan sát giao diện phần mềm này có 3 phần chính:
+ Phần bên phải hiển thị video để quan sát
+ Phần bên trái hiển thị thanh công cụ để tùy chỉnh Video theo ý muốn
+ Phần dưới cùng là phần Timeline: Bạn có thể tùy chỉnh kích thước hiển thị
của mỗi phần bằng cách kéo chuột sang ngang hoặc lên xuống. Phóng to, thu nhỏ
màn hình bằng cách kích chuột trái vào màn hình và sử dụng lăn chuột giữa. (Hình 7
- Phần phụ lục)
Bước 6: Để tùy chỉnh con trỏ chuột nhấn vào More, chọn Cursor
Effects. Tại đây, bạn có thể tùy chỉnh kích thước con trỏ ở mục Cursor size, cũng
như hiệu ứng kích chuột trái và kích chuột phải. (Hình 8 - Phần phụ lục)
Bước 7: Để thêm phụ đề cho Video nhấn vào More, chọn Captions. Sau đó
nhấn vào Add caption media rồi gõ chữ muốn thêm vào ô trống. (Hình 9 - Phần
phụ lục)
9

Bước 8: Khi cắt một đoạn Video đi, bạn có thể chọn một đoạn chuyển cảnh
bằng cách nhấn vào phần Transitions, sau đó kéo và thả vào đoạn cắt vừa rồi. (Hình
10 - Phần phụ lục)
Bước 9: Sau khi hoàn tất công đoạn chỉnh sửa, nhấn vào Produce and
share để lưu lại định dạng theo ý muốn: Lưu trên máy tính, ghi ra đĩa, chia sẻ trực
tiếp lên YouTube,Google Drive, hoặc trang web Screencast.com được tích hợp sẵn.
Sau đó nhấn Next để tiếp tục. (Hình 12 - Phần phụ Lục). Ở đây chúng ta
chọn Custom production settings. Cửa sổ tiếp theo cho phép bạn lựa chọn định
dạng lưu trữ cho đoạn Video. Sau đó nhấn Next để tiếp tục. (Hình 13- Phần phụ
lục). Bạn cứ việc chọn Next cho tới khi gặp cửa sổ Video Options, thì nhấn
vào Options để chọn nơi lưu trữ ảnh mà bạn muốn đánh dấu lên đoạn Video. Sau
đó nhấn Next cuối cùng là chọn Finish để hoàn tất và xuất ra Video theo định dạng
mong muốn. (Hình 14 - Phần phụ Lục).
- Áp dụng đối với giờ học lý thuyết: Tích hợp các đoạn video tạo ra vào bài
giảng điện tử cho học sinh quan sát, minh họa thao tác, ngay trong một tiết học vì
trên thực tế sau khi học một kỹ năng thì học sinh luôn mong muốn giáo viên làm
mẫu ngay trong giờ, nhưng trên thực tế thì lại rất khó thực hiện vì những lý do sau:
+ Thời lượng của một tiết học hay của một bài học lý thuyết không đủ để cho
giáo viên có thể làm mẫu hết các thao tác trên máy tính các kỹ năng cho học sinh
quan sát.
+ Trong quá trình thao tác minh họa trực tiếp trên máy có thể phát sinh ra
những tình huống mà bản thân giáo viên cũng không lường hết được.
+. Máy tính dùng giảng dạy phải cài hệ điều hành Windows XP và Microsoft
Office 2003 cho thống nhất với các thao tác và hệ thống hình minh họa trong sách
giáo khoa hiện hành.
Nhưng với việc giáo viên ứng dụng Camtasia Studio để tạo ra các video thao
tác mẫu tích hợp trong bài giảng thì hoàn toàn có thể khắc phục tốt những khó khăn
trên.

10

- Đối với giờ học thực hành trên máy: Các đoạn video tạo ra minh họa các
thao tác trong giờ học lý thuyết tôi copy vào trong hệ thống máy tính của phòng học
thực hành theo tiến trình bài học và
Trong phạm vi sáng kiến này tôi chỉ đính kèm video thao tác sắp xếp dữ liệu
trong bài học số 5: "Các thao tác cơ bản trên bảng" để các bạn đồng nghiệp tham
khảo.
2.3.2.2 Mức độ ứng dụng 2:
Sử dụng Camtasia Studio 8 tạo ra các đoạn video gồm cả âm thanh và hình
ảnh với mục đích là hệ thống hóa lại kiến thức một cách logic dùng hệ quản trị có sở
dữ liệu Microsoft Access giải quyết bài toán quản lý nói chung.
Sau đây tôi trình bày cụ thể phương pháp xây dựng các video hệ thống lại
toàn bộ kiến thức đã học trong kỳ 1được tích hợp vào giáo án 02 tiết ôn tập cuối kỳ
(Tiết 17 và tiết 18 trong PPCC Tin học lớp 12) mà tôi đã thực hiện, đó là bài toán
"Quản lý học sinh" bằng 02 bảng, một bảng chứa thông tin học sinh và một bảng
chứa điểm học kỳ 1 của học sinh.
•

•

Đoạn Video 01 thực hiện các thao tác:
o

Khởi động Access

o

Tạo tệp cơ sở dữ liệu mới và đặt tên là QL_Học_Sinh.mbd

Đoạn Video 02 thực hiện các thao tác:
o

Tạo cấu trúc 03 bảng DANH_SACH và DIEM_HK1, DIEM_HK2 theo
yêu cầu đề bài bằng chế độ thiết kế gồm các thao tác:

•



Nhập tên trường



Chọn kiểu dữ liệu cho các trường, thiết lập thuộc tính



Mô tả các trường



Chỉ định khóa chính



Lưu cấu trúc bảng

Đoạn Video 03 thực hiện các thao tác sau với CSDL đã lập
o

Thay đổi cấu trúc bảng DANH_SACH


Thay đổi thứ tự các trường



Thêm vào bảng một trường
11



o
•

•

Xóa trường vừa thêm vào bảng

Thay đổi khóa chính DIEM_HK1

Đoạn video 04 thực hiện thao tác xóa và đổi tên bảng
o

Xóa bang DIEM_HK2 khỏi CSDL QL_Học_Sinh.mdb

o

Đổi tên bảng DIEM_HK1 thành DIEM_HK_1

Đoạn video 05 thực hiện các thao tác cập nhật dữ liệu cho bảng
DANH_SACH

•

o

Mở bảng nhập dữ liệu cho 05 bản ghi

o

Thêm và xóa một bản ghi trong bảng

o

Thay đổi thông tin của một bản ghi trong bảng

Đoạn video 06 thực hiện thao tác Sắp xếp các bản ghi trong bảng
DANH_SACH

•

•

•

o

Sắp xếp các bản ghi theo trình tự các khóa sắp xếp: TEN, HODEM, TO

o

Lưu lại kết quả sắp xếp

Đoạn video 07 thực hiện thao tác lọc các bản ghi trong bảng DANH_SACH
o

Lọc theo ô dữ liệu hiện hành

o

Lọc theo mẫu

Đoạn video 08 thực hiện thao tác tìm kiếm đơn giản theo yêu cầu đề bài
o

Thao tác tìm kiếm

o

Thao tác tìm kiếm và thay thế

Đoạn video 09 thực hiện thao tác in dữ liệu
o

In dữ liệu từ bảng

o

In dữ liệu đã lọc hoặc đã sắp xếp

o

In lựa chọn

Bằng cách tạo ra 09 video trực quan tích hợp vào giáo án điện tử như trên tôi
đã hệ thống lại toàn bộ lượng kiến thức cùng với kỹ năng về việc sử dụng Hệ quản
trị CSDL Microsoft Access để giải quyết các bài toán quản lý mà học sinh đã học
trong 02 tiết ôn tập cuối kỳ 1 đạt hiệu quả rất cao vì:
+ Tính trực quan của bài học cao đáp ứng được nhu cầu học tập của học sinh
+ Học sinh hứng thú học tập và hiệu quả tiếp thu kiến thức rất tốt.
12


Để tạo ra các đoạn video tích hợp cả âm thanh chúng ta thực hiện các bước
làm như ở mức độ ứng dụng 1 tôi đã trình bày đến bước 8 thì ưu ý để chèn giọng nói
vào Video thì nhấn vào Voice Narration. Tại đây bạn có thể tùy chỉnh mức âm
lượng đầu vào bằng cách kéo thanh trượt theo ý muốn. (Hình 11 - Phần phụ lục) sau
đó thực hiện tiếp bước 09.
2.3.2.3 Mức độ ứng dụng 3:
Toàn bộ hệ thống video trực quan xây dựng phục vụ cho các giờ học trên lớp
tôi sao lưu vào tất cả hệ thống máy trong phòng thực hành và cung cấp cho học sinh
nếu có nhu cầu lưu trữ sử dụng phục vụ cho học tập cá nhân để:
+ Trong các giờ học thực hành học sinh có thể xem lại và củng cố các kỹ năng
đã học từ đó mà kết quả giờ học thực hành được nâng cao rõ rệt. Đồng thời những
học sinh không may nghỉ học bị những tiết lý thuyết có thể kết hợp việc tự học trong
sách, bạn bè và thông qua hệ thống video trực quan đó có thể tự trau dồi và theo kịp
nội dung kiến thức với bạn bè trong lớp.
+ Những học sinh có máy tính ở nhà có thể tranh thủ thời gian ôn tập kỹ năng

trước khi tiếp thu kiến thức môn học trên lớp
+ Những học sinh có điện thoại thông minh có thể xem và ôn tập củng cố kỹ
năng đã ở mọi lúc, mọi nơi đồng thời lưu trữ làm tài liệu học tập lâu dài và dùng để
dạy người khác.
Với ý tưởng thực tế trên tôi góp phần vào việc đang tạo ra những thay đổi của
một cuộc cách mạng giáo dục, vì nhờ có cuộc cách mạng này mà giáo dục đã có thể
thực hiện được các tiêu chí mới như đã nêu trong phần lý do chọn đề tài này đó là:
“Học mọi nơi
Học mọi lúc
Học suốt đời
Dạy cho mọi người và mọi trình độ tiếp thu khác nhau”

13


2.4 Hiệu quả của việc ứng dụng phần mềm Camtasia Studio 8
2.4.1 Đối với công tác giảng dạy Tin học của bản thân
Sau một thời gian dài thực hiện ứng dụng phần mềm Camtasia Studio 8 vào
xây dựng bài dạy trực quan cho nội dung học tin học lớp 12 năm học 2016-2017, tôi
nhận thấy:
- Việc ứng dụng giúp Giáo viên truyền thụ kiến thức cho học sinh một cách
tích cực và trực quan, tiết kiệm thời gian trong tiết dạy lí thuyết từ đó học sinh có
thời gian thực hành nhiều hơn và trong quá trình thực hành học sinh nhớ kiến thức
lâu hơn
- Đối với học sinh tôi nhận thấy học sinh học tập tích cực hơn, hào hứng hơn,
chú ý hơn, tham gia xây dựng bài sôi nổi hơn. Đặc biệt các em ghi nhớ kiến thức lâu
hơn, chất lượng học tập bộ môn được nâng cao rõ rệt.
Khi áp dụng các biện pháp trên vào giảng dạy từ bài học số 5: Các thao tác cơ
bản trên bảng, chất lượng học của các lớp tôi giảng dạy đã đạt kết quả rất tốt thể chỉ
sau có 06 tiết học thông qua bài kiểm tra học kỳ 1.

* Về mức độ tiếp thu lý thuyết:
Giỏi
SL
%

Khá
SL
%

SL

46

25

54.3

20

43.4

01

12A6

46

20

43.4

20

43.4

06

12A7

45

18

40

17

37.7

10

12A9

47

18

38.2

25

53.1

04

Lớp

Sĩ số

12A4

TB
%
2.1
7
13.
0
22.
2
8.5
1

Yếu
SL
%

Kém
SL
%

Tổng 184
81
82
21
0
0
Qua kết quả trên thể hiện rõ việc cải tiến phương pháp dạy học trong các bài
giảng tin học đã có hiệu quả, chất lượng mũi nhọn và đại trà khá vững chắc học sinh
đã chủ động trong các thao tác thực hành cụ thể là:
+ Số em đạt điểm trung bình phần kiểm tra lý thuyết đạt 100 %.
+ Số em chưa hiểu bài chiếm tỉ lệ 0 %.
So sánh với khảo sát đầu năm:

14


+ Số học sinh đạt điểm yếu về kiểm tra lý thuyết không còn
+ Số em đạt trung bình giảm 33.1 %.
+ Số em chưa hiểu bài, vận dụng yếu không còn.
* Về kĩ năng thực hành:
Tự thao tác sau khi có Thao tác cần có hướng
Chưa biết thao tác
hướng dẫn
dẫn thường xuyên
Lớp Sĩ số
SL
%
SL
%
SL

%
12A4
46
42
91.3
04
8.7
12A6
46
40
87.0
06
13.0
12A7
45
38
84.5
07
15.5
12A9
47
40
85.1
07
14.9
Tổng 184
160
24
+ Số lượng học sinh tự thao tác sau khi có hướng dẫn tăng 59,7 %.
+ Thao tác cần có hướng dẫn thường xuyên giảm 26.1 %.

+ Chưa biết thao tác không còn.
2.4.2 Đối với công tác giảng dạy của đồng nghiệp và nhà trường.
- Sau khi ứng dụng phần mềm Camtasia Studio 8 trong giảng dạy đạt hiệu
quả giáo dục tốt, với vai trò là nhóm trưởng chuyên môn tôi đã đề xuất giáo viên
trong nhóm sử dụng phần mềm trong hoạt động giảng dạy các lớp 12 và được các
đồng chí ứng dụng và đánh giá rất cao từ đó làm cơ sở để xây dựng giáo án áp dụng
cho việc giảng dạy nội dung Học kỳ 2 - Tin học 10 đó là Soạn thảo văn bản, mạng
máy tính và Internet
- Nhận thấy vai trò của Camtasia Studio 8 đối với nhiều môn học khác tôi
tham mưu cho nhà trường biên soạn hướng dẫn sử dụng phần mềm này đưa lên
trang WEB nhà trường để các giáo viên trong tổ bộ môn khác ứng dụng trong giảng
dạy trực quan và được một số tổ chuyên môn ứng dụng triển khai và đánh giá rất cao
phần mềm này như nhóm chuyên môn Tiếng Anh, Địa Lý, ... đặc biệt là đối với
những giáo viên giảng dạy bằng giáo án tiện tử.
- Từ thực tế trên mà trong năm học vừa qua chất lượng các giờ dạy trong các
phong trào thi do nhà trường phát động đã đạt chất lượng rất cao trong lĩnh vực giáo
dục trực quan, ví dụ như: Thi giáo viên dạy gỏi cấp trường mà bản thân tôi khi áp

15


dụng phương pháp này được anh em đồng nghiệp và nhà trường ghi nhận và đạt kết
quả giờ dạy rất tốt.

16


III - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1 Kết luận.
Việc sử dụng tốt phương pháp dạy học trực quan là con đường tốt nhất để đạt

được mục đích yêu cầu của nội dung dạy học, trong đó phương tiện dùng công cụ
trực quan đặc biệt có hiệu quả tốt giúp người học hiểu và nắm chắc thông tin cần
thiết. Việc sử dụng dụng cụ trực quan vào quá trình dạy học là thực sự cần thiết đối
với mỗi giáo viên vì nó mang lại hiệu suất, chất lượng giáo dục cao đối với cả giáo
viên và học sinh.
Kinh nghiệm thực tiễn dạy học và kết quả nghiên cứu thực nghiệm cho thấy
để nâng cao chất lượng dạy học cần có các điều kiện sau:
- Tạo không khí học tập tích cực, giáo viên phải tạo ra mỗi giờ học là một
niềm vui niềm say mê trong học tập của học sinh. Giáo viên luôn tạo ra những thách
thức vừa sức, tổ chức những hoạt động tự lực của học sinh trong từng tiết học.
- Các thiết bị dạy học rất có ý nghĩa giáo viên phải luôn phát huy hết tác dụng
của các thiết bị dạy học, đặc biệt là dụng cụ trực quan có như vậy mới gây được
hứng thú học tập của các em. Bên cạnh mỗi tiết dạy giáo viên luôn nỗ lực chuẩn bị
các đồ dùng trực quan đầy đủ phù hợp với nội dung bài dạy, Từ đó mới tạo được sự
hứng thú học tập môn Tin học cho các em.
- Bên cạnh đó giáo viên phải biết vận dụng các kiến thức trong bài dạy vào
các hoạt động thực tế có liên quan và giải thích cụ thể, từ đó các em có nhu cầu tìm
hiểu về môn học.
Muốn học sinh học tốt các môn học nói chung và môn Tin học nói riêng thì
điều đầu tiên người giáo viên phải tạo được ở học sinh niềm say mê, hứng thú học
tập bộ môn. Giờ học phải thu hút sự chú ý ham học hỏi của học sinh, tạo cho các
em lòng tin vào khả năng của mình, nhiệt tình ham mê học tập. Trên đây là kinh
nghiệm của tôi về việc vận dụng và sử dụng một phần mềm hữu ích phục vụ cho
phương pháp học dạy trực quan trong bộ môn Tin học. Rất mong nhận được ý kiến
phê bình của hội đồng khoa học ngành và sự đóng góp ý kiến của các bạn đồng
nghiệp để tôi hoàn thiện hơn nữa trong sáng kiến của mình. Xin chân thành cám ơn!

17

3.2 Kiến nghị.
Qua quá trình thực hiện giảng dạy tại đơn vị bản thân tôi có một số kiến nghị sau:
- Với Sở giáo dục và đào tạo Thanh hóa:
+ Cần trú trọng hơn nữa công tác trang bị các thiết bị nghe nhìn cho các
trường như máy chiếu (Projecter), máy tính, hệ thống âm thanh, ... để tạo điều kiện
cho các nhà trường nâng cao chất lượng dạy và học thông qua hoạt động giáo dục
trực quan.
+ Cần trang bị và triển khai nhiều hơn các lớp tập huấn về ứng dụng công
nghệ, đặc biệt là việc sử dụng các phần mềm tiện ích phục vụ cho việc thiết kế giáo
án trực quan.
+ Triển khai một cách sâu rộng những sáng kiến kinh nghiệm có hiệu quả ứng
dụng cao trong toàn ngành, đặc biệt là những sáng kiến về xây dựng bài giảng trực
quan sinh động của các môn học nói chung và môn tin học nói riêng.
- Với Hội đồng trường:
+ Cần quan tâm hơn nữa đến việc đầu tư các thiết bị công nghệ thông tin nói
chung và Tin học nói riêng cho hoạt động dạy và học trong nhà trường để tiến tới
mỗi phòng học đều có hệ thống máy chiếu và âm thanh.
+ Tạo điều điện về kinh phí cho giáo viên trang bị các phần mềm bản quyền
phục vụ cho công tác giảng dạy ví dụ như phần mềm Camtasia Studio 8 mà tôi
đang sử dụng được nhóm chuyên môn đánh giá là rất hiệu quả trong hoạt động dạy
bộ môn Tin học hiện nay vẫn là bản dùng thử hết hạn lại phải tiến hành cài lại và có
chức năng bị hạn chế do không có bản quyền.
+ Cần có chính sách động viên và tuyên dương kịp thời đối với những hoạt
động đổi mới phương pháp dạy học có hiệu quả cao trong nhà trường.
- Với đồng nghiệp:
Các bạn đồng nghiệp không ngừng nghiên cứu và hình thành những sáng kiến
để xây dựng giờ học trực quan thông qua việc ứng dụng các phần mềm ví dụ như
phần mềm Camtasia Studio 8 mà tôi đã giới thiệu để nâng cao chất lượng dạy và
học chương trình Tin học 12 nói riêng và bộ môn tin học nói chung trong toàn tỉnh.

18


XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Tĩnh gia, ngày 25 tháng 05 năm 2017
Người viết

Quách Đại Lâm
Tôi xin cam đoan đây là Sáng kiến kinh
nghiệm của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác.

19


MỤC LỤC
Trang
I- PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài

01
01

1.2 Mục đích nghiên cứu

01

1.3 Đối tượng nghiên cứu

03

1.4 Phương pháp nghiên cứu

04

II- NỘI DUNG

0

2.1

5
0

Cơ sở lí luận

2.2. Cơ sở thực tiễn
2.3 Các giải pháp thực hiện
2.3. Giới thiệu phần mềm Camtasia Studio
1
2.3.
2

2.4

5
06
08

Ứng dụng phần mềm Camtasia Studio 8 trong hỗ trợ trực quan bài 08
học
2.3.2.

Mức độ ứng dụng 1

08

1
2.2.3.

Mức độ ứng dụng 2

11

2
2.2.3.

Mức độ ứng dụng 3

13

3
Hiệu quả của việc ứng dụng phần mềm Camtasia Studio 8
2.4. Đối với công tác giảng dạy Tin học của bản thân

14
14

1
2.4.

1

Đối với công tác giảng dạy Tin học và đồng nghiệp

2
III KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO

5
16
16
17
20

20


TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
1
2
3
4

Tên tài liệu

Tên tác giả

Ngồn tài liệu

Hướng dẫn sử dụng phần mềm
Quách Tuấn Ngọc
Camtasia Studio
Các phương pháp dạy học được ĐHSP – TP Hồ
áp dụng hiệu quả nhất
Chí Minh
Một số kinh nghiệm lựa chọn
phần mềm thiết kế bài giảng điện
tử

CCNTT – Bộ
GD&ĐT



Internet

21

Internet
Internet