Tuần 10. Hai đứa trẻ

Chào mừng cô và các bạn đến với bài thuyết trình của
tổ 1


Thành viên
Nguyễn Thanh Phong
Bùi Mạnh Hùng
Trần Phạm Thúy Hiền
Đặng Trần Hoàn Mỹ
Trần Ngọc Mỹ Quỳnh
Trần Nguyễn Yến Linh
Phan Kim Yến
Lư Thành Vi
Nguyễn Trung Kiên
Hoàng Mạnh Đạt
Đặng Anh Tuấn
Lê Thành Nhân


Hai Đứa Trẻ

- Thạch Lam -


Vài nét về tác giả
- Thạch Lam (1910 -1942) tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh.
- Bút danh: Thạch Lam, Việt Sinh, Thiện Sĩ
- Sinh ở Hà Nội, trong một gia đình công chức, gốc quan lại.
- Thuở nhỏ sống ở quê ngoại – phố huyện Cẩm Giàng (HD).
- Sau khi đỗ tú tài phần I, ông ra làm báo, viết văn, ông là một trong những
cây bút chính của nhóm Tự Lực Văn Đoàn

- Là người đôn hậu và rất tinh tế, rất thành công ở truyện ngắn.

•

- Phong cách truyện ngắn


Tóm tắt nội dung
Hai đứa trẻ là câu truyện về hai đứa trẻ Liên và An . Liên và An đã từng có một cuộc sống đầy
đủ vui vẻ ở Hà Nội. Do gia đình sa sút, hai đứa trẻ phải về sống nơi phố huyện - một cuộc sống
nghèo khổ, đơn diệu. Liên cảm thấy nơi đây buồn tẻ trong một buổi chiều tà nhìn thấy những
đứa trẻ con đi nhặt nhạnh những đồ thừa. Chung quanh chúng là cuộc sống tàn lụi của Chị Tí,
bác Siêu, bác Xẩm.... Thế nhưng chừng ấy người sống trong bóng tối vẫn hy vọng cái gì đó
tươi sáng hơn. Mong ước ấy vẫn được thể hiện qua thao tác chờ chuyến tàu đêm chạy qua
phố huyện.


Màu sắc
Như hòn than sắp tàn
Mặt trời “phương Tây “

Đám mây ánh hồng
Đỏ rực như lửa cháy

Cắt hình rõ rệt trên nền
Dãy tre làng đen lại

trời

Tất cả những thứ màu sắc ấy như báo hiệu một ngày đã hết, thời gian mà con

người sống thực với bản thân mình đã đến.


Âm thanh
nhẹ nhàng, chậm chạp nặng nề
tiếng trống trung thu không

buồn tê cả lòng người.

tiếng ếch nhái ngoài đồng ruộng

tiếng muỗi vo ve

Âm thanh quen thuộc mà vùng quê nào cũng có .Khiến chị em Liên tưởng là
mùi riêng của đất, của quê hương này


Đường nét

•

Dãy tre làng cắt hình đỏ rực trên nền trời

Tất cả hòa quyện tạo nên một vùng quê êm đềm nhẹ nhàng.


Cảnh chợ tàn
+Người về hết và tiếng ồn ào cũng mất. Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và
bã mía. Một mùi ẩm mốc bốc lên…”

⇒Cảnh hoang tàn, sơ xác

+ “Mấy đứa trẻ con nhà nghèo ... Chúng nhặt nhạnh thanh nứa, thanh tre hay bất cứ cái gì
đó có thể dùng được của các người bán hàng để lại”

⇒Bức trang chợ tàn tiêu điều, tội nghiệp


Cuộc sống nghèo nàn còn nhiều thiếu thốn của người dân nơi đây, những mảnh đời
đầy bất hạnh của thời gian


Cuộc sống con người

•
•
•

+Chị Tí: “ngày chị đi mò cua bắt tép”, “tối đến chị mới dọn cái hàng nước này” kiếm
sống cũng chẳng được bao nhiêu nhưng chiều nào chị cũng dọn hàng từ chấp tối cho
đến hết đêm.
+Gian hàng tạp hóa nhỏ xíu của chị em Liên- An mới dọn từ khi thầy Liên mất việc, nói
chung là ế ẩm
+Bà cụ Thi điên nghiện rượu “đi lần vào bóng tối, tiếng cười khanh khách nhỏ dần”

Họ lặng lẽ như những cái bóng, ít nói năng, hành động thỉnh thoảng có những câu đối thoại cộc
lốc. Cảnh và người như chìm vào bóng tối


Tâm trạng của Liên

- “Động lòng thương” bọn trẻ nhà nghèo

-Xót thương cho hoàn cảnh của mẹ con chị Tí.

-Dù niềm tiếc nuối lúc ở Hà Nội nhiều đêm được uống những cốc nước lạnh và ăn phở của
bác Siêu giờ đây là những điều xa xỉ mà giờ đây hai chị em không thể nào mua được.→ gia
cảnh và mức sống eo hẹp của gia đình Liên

Là cô bé có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, giàu lòng trắc ẩn, yêu thương con người.


Nghệ thuật

•
•

Giọng văn nhẹ nhàng, câu văn giàu hình ảnh và nhạc điệu,… thể hiện tình yêu,
sự gắn bó và tấm lòng của tác giả với quê hương và những kiếp người nghèo
khổ.
Mỗi câu văn như một nét vẽ đơn sơ nhưng lại gợi được cái hồn của cảnh vật. Lần
lượt mỗi câu văn mở ra một cảnh, cảnh trong câu trước như gợi dậy cảnh ở câu
sau.


PHỐ HUYỆN VỀ ĐÊM


Bóng tối
-Ngập chìm trong bóng tối mênh mông
+ Bóng tối đen kịt bao trùm lên đường phố và các ngõ vào làng, ra sông,

qua chợ, về nhà.
+ Bóng tối đậm đặc cả bầu không khí, tiếng trống cầm canh cũng không
xuyên qua được bóng tối dày đặc “tung lên một tiếng ngắn khô khan
không vang động ra xa rồi chìm ngay vào bóng tối”
+ Trở thành số phận, tương lai của người dân phố huyện.


=> Thể hiện nỗi day dứt thấm thía nỗi buồn thân phận và niềm cảm thông của tác giả


Ánh sáng
- Ánh sáng yếu ớt nhỏ bé
+Khe sáng lọt ra từ những cánh cửa khép hờ trong phố.
+Ánh sáng của sao và vệt sáng của đom đóm.
+Quầng sáng thân mật quanh ngọn đèn của chị Tí
+Chấm lửa nhỏ ở bếp lửa của Bác Siêu
+Ngọn đèn của Liên thưa thớt từng hột sáng loạt qua phiên nứa


•

=>Tác giả trở đi trở lại nhiều lần hình ảnh ngọn đèn con của hàng nước chị Tí
chỉ chiếu sáng một vùng đất nhỏ: hình ảnh biểu tượng cho người dân phố
huyện..

•

Giọng văn đều đều, chậm buồn tha thiết thể hiện niềm xót thương da diết của
Thạch Lam

•

=> Biểu tượng cho những kiếp người nhỏ bé vô danh sống leo lét trong đêm
tối mênh mông của xã hội cũ:


+ Ánh sáng khiến bóng tối thêm dày đặc
+ Bóng tối khiến ánh sáng thêm leo lét
+ Bóng tố bao trùm, đậm đặc mênh mông


=> Tương quan giữa bóng tối- ánh sáng, bóng tối bao trùm dày đặc >< ánh sáng nhỏ
nhoi mong manh đến tội nghiệp


+Vẫn những động tác quen thuộc: chị Tí dọn hàng, Bác phở Siêu thổi lửa,
…
+Vẫn những suy nghĩ và mong đợi như mọi ngày. Người nhà cụ Thừa, cụ
Tục đi gọi người đánh tổ tôm
+Vẫn tiếng đàn bầu của bác xẩm bậc lên trong yên lặng
+ “Đêm nào Liên và An…quan cảnh phố chung quanh”


Nhịp sống lặp đi lặp lại một cách đơn điệu, buồn tẻ, quẩn quanh, tăm tối, lầm lũi,
nhẫn nhục
Những con người này hoạt động theo nếp sinh hoạt quen thuộc có phần máy móc


Ước mơ
+ Ước mơ mong đợi trong bóng tối: “chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì đó

tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hằng ngày của họ”
+ Ước mơ rất mơ hồ: càng cho thấy tình cảnh tội nghiệp của những người sống mà không
biết số phận mình rồi sẽ ra sao.
+ Dù vậy họ vẫn không mất hết hi vọng và niềm tin vào cuộc sống: trong hoàn cảnh nào
con người vẫn không thôi ước mơ những điều tốt đẹp.


Sống là phải biết ước mơ và hy vọng


Nghệ thuật

+ Giọng văn đều đều, chậm, buồn tha thiết
+ Nỗi bật tâm trạng Liên: buồn bã, nuối tiếc xa xăm
=>Thể hiện niềm xót thương và sự đồng cảm da diết của Thạch Lam
với những người dân nghèo phố huyện