skkn nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh tiểu học

- Họ và tên: La Ngọc Hiếu.
- Đơn vị công tác: Trường tiểu học Minh Đức.
- Tên đề tài: Nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học
sinh tiểu học .


Phần mở đầu
I. Bối cảnh của đề tài
Trên các phương tiện thông tin đại chúng, chúng ta được nghe nói nhiều
về tình trạng xuống cấp của học sinh tất cả các cấp học. Tình trạng học sinh bỏ
học, đánh nhau, vô lễ với thầy cô diễn ra ngày càng nhiều. Cùng với gia đình và
xã hội, nhà trường cũng góp phần giáo dục, uốn nắn hoàn thiện nhân cách cho
học sinh. Nhà trường ngoài việc truyền thụ kiến thức cho học sinh còn phải uốn
nắn rèn luyện từng bước hoàn thiện nhân cách cho các em.
“ Ngọc kia chẳng dũa chẳng mài
Cũng thành vô dụng cũng hoài ngọc thôi ”
Học sinh cũng như viên ngọc thô nếu được giáo dục toàn diện thì sẽ trở
thành công dân có ích cho xã hội, đất nước, mà người thợ chính là giáo viên nhà
trường. Học sinh đến trường, mỗi em đều có hoàn cảnh, điều kiện sống khác
nhau. Một số em có biểu hiện ngoan ngoãn, vâng lời, bên cạnh còn một số em
có biểu hiện như: tiếp thu bài chậm, nghịch phá, đánh nhau, văng tục, không
vâng lời thầy cô … Đây cũng chính là câu hỏi được đặt ra đối với các ngành, các
cấp, đặc biệt là đối với ngành Giáo dục và đào tạo.
II. Lý do chọn đề tài
Việc giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường luôn là vấn đề cần
quan tâm của mọi người. Vấn đề bức xúc đang diễn ra hiện nay là sự suy thoái
phẩm chất đạo đức của một bộ phận không nhỏ thanh thiếu niên, học sinh. Các
giá trị phẩm chất đạo đức, nhân cách trong học sinh đang bị xói mòn, các thói
hư, tật xấu, những tệ nạn xã hội bằng những con đường khác nhau đã và đang
len lõi xâm nhập vào nhà trường. Tình trạng học sinh chưa ngoan, vô phép, quậy
phá, nói năng thô lỗ, văng tục, đánh nhau với bạn, nói dối cha mẹ, chưa có ý

thức thực hiện nội qui nhà trường …. thường xuyên diễn ra ở các cấp học. Ở
trường chúng tôi tình trạng này cũng đang diễn ra. Trước tình hình đó Ban giám
hiệu, giáo viên chủ nhiệm, Tổng phụ trách Đội cùng nhau tìm ra những biện
pháp để khắc phục những tình trạng trên. Với vai trò Tổng phụ trách đội phụ
trách công tác ngoài giờ, tôi xin nêu một số biện pháp “ Nâng cao chất lượng


giáo dục đạo đức học sinh tiểu học ” mà qua nhiều năm công tác tôi đã rút
được kinh nghiệm.
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu về công tác giáo dục đạo đức học sinh trong trường tiểu học.
IV. Mục đích nghiên cứu
Đánh giá thực trạng giáo dục đạo đức học sinh ở lớp, ở trường thông qua
đó đề ra một số biện pháp giáo dục đạo đức học sinh một cách có hiệu quả.
Qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp cùng với giáo viên chủ nhiệm giáo
dục đạo đức hình thành nhân cách toàn diện cho học sinh.
V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu
Phối hợp các môi trường giáo dục và thực hiện có hiệu quả giáo dục đạo
đức cho học sinh giúp các em hoàn thiện hơn về nhân cách, xứng đáng là con
ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ, là những người chủ tương lai của đất nước.
Phần nội dung
I. Cơ sở lý luận
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội bao gồm những nguyên tắc và
chuẩn mực xã hội, nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi cho phù hợp với
lợi ích, hạnh phúc của mình và sự tiến bộ của xã hội trong mối quan hệ người
với người và con người với tự nhiên.
Là một bộ phận của kiến trúc thượng tầng, của ý thức xã hội, đạo đức một
mặt quy định bởi cơ sở hạ tầng, của tồn tại xã hội; mặt khác nó cũng tác động
tích cực trở lại đối với cơ sở hạ tầng, tồn tại xã hội đó. Vì vậy, đạo đức có chức
năng to lớn, tác động theo hướng thúc đẩy hoặc kìm hãm phát triển xã hội. Đạo

đức có những chức năng sau:
+ Chức năng giáo dục.
+ Chức năng điều chỉnh hành vi của cá nhân, của cộng đồng và là công
cụ tự điều chỉnh mối quan hệ giữa người với người trong xã hội.
+ Chức năng phản ánh.
Giáo dục đạo đức là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch đến học
sinh nhằm giúp cho nhân cách mỗi học sinh được phát triển đúng đắn, giúp học


sinh có những hành vi ứng xử đúng mực trong các mối quan hệ: của cá nhân với
xã hội, của cá nhân với lao động, của cá nhân với mọi người xung quanh và của
cá nhân với chính mình.
Giáo dục đạo đức cùng với công tác tư tưởng chính trị trong nhà trường
là nhiệm vụ chính trị hàng đầu góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ trung tâmnhiệm vụ chuyên môn nhất là trong tình hình hiện nay, khi các giá trị truyền
thống trong xã hội đang bị xói mòn, tệ nạn xã hội đang len lỏi, xâm nhập vào
nhà trường.
Cấp tiểu học – cấp học có vị trí nền móng trong hệ thống giáo dục quốc
dân. Nhà trường tiểu học là nơi đặt những viên gạch đầu tiên trong việc xây
dựng nhân cách toàn diện cho học sinh. Giáo dục đạo đức cho học sinh thế hệ
mới - chủ nhân tương lai của nền khoa học công nghệ hiện đại càng có vị trí
quan trọng trong mục tiêu giáo dục toàn diện.
Trong tất cả các mặt, giáo dục đạo đức giữ một vị trí hết sức quan trọng.
Vì Hồ Chủ Tịch đã nêu: “ Dạy cũng như học, phải biết chú trọng cả tài lẫn đức.
Đức là đạo đức cách mạng, đó là cái gốc rất quan trọng, nếu không có đạo đức
cách mạng thì có tài cũng vô dụng ”.
Giáo dục đạo đức có ý nghĩa lâu dài, được thực hiện thường xuyên và
trong mọi tình huống chứ không phải chỉ được thực hiện khi có tình hình phức
tạp hoặc có những đòi hỏi cấp bách.
Trong bậc tiểu học, giáo dục đạo đức là mặt giáo dục phải được đặc biệt
coi trọng. Nếu công tác này được coi trọng thì chất lượng giáo dục toàn diện sẽ

được nâng lên vì đạo đức có mối quan hệ mật thiết với các mặt giáo dục khác.
Vì vậy việc tổ chức các hoạt động giáo dục đạo đức trong nhà trường là
một trong những biện pháp giáo dục của giáo viên chủ nhiệm và Tổng phụ trách
Đội.
II. Thực trạng của đề tài
1. Thuận lợi


- Một số học sinh ngoan, lễ phép, vâng lời thầy cô, thực hiện tốt nội qui
nhà trường. Thương yêu quan tâm giúp đỡ bạn cùng học tập, tích cực tham gia
các hoạt động của nhà trường tổ chức…
- Phụ huynh quan tâm chăm sóc, giáo dục các em.
- Giáo viên, Tổng phụ trách Đội thường xuyên gần gũi, quan tâm giúp đỡ
học sinh.
2. Khó khăn
Trong gia đình: một số cha mẹ học sinh thiếu gương mẫu, ông bà cha mẹ,
chửi mắng lẫn nhau, một số gia đình còn khoán trắng bỏ mặc cho nhà trường và
xã hội, thậm chí còn nuông chiều con cái thiếu văn hoá, dẫn đến một số học sinh
vô lễ với người trên, thầy cô giáo, nhiều em không vâng lời ông bà, bố mẹ, lười
lao động lười học, trộm cắp… Trong giao tiếp nói năng thô lỗ, cộc cằn.
Trong nhà trường: học sinh tiểu học phần lớn là ngoan, biết vâng lời cô
giáo, thực hiện tốt nội quy, quy định của nhà trường đề ra. Tuy nhiên đánh giá
một cách khách quan mà nói học sinh hiện nay rất nhạy cảm, rất dễ thích ứng
với các hiện tượng tiêu cực ngoài xã hội: hiện tượng nói tục, chửi thề, đánh
nhau, không vâng lời, lối sống ích kĩ, thái độ xung đột với mọi người xung
quanh, luôn chống đối các tác động giáo dục, các hành vi thiếu văn hoá vẫn còn.
Đặc biệt học sinh chưa áp dụng kiến thức đã học vào thực tế. Chẳng hạn học
sinh lớp 2 vừa được học bài “ Giữ trật tự vệ sinh nơi công cộng” nhưng lại rất
mất trật tự trong giờ học hoặc vứt rác bừa bãi ở sân trường. Học sinh vừa được
học bài “ Lễ phép vâng lời thầy cô giáo’’ nhưng lại chỉ chào hỏi thầy cô giáo

dạy mình hoặc không biết cảm ơn, xin lỗi khi được người khác giúp đỡ hay
mình làm điều gì đó không phải.
Ngoài xã hội: Hiện tượng tiêu cực, các hành vi đạo đức thiếu văn minh,
một số tụ điểm chiếu phim ảnh băng hình có nội dung đồi truỵ, lối sống buông
thả, sự du nhập văn hóa thế giới có những mặt tiêu cực ảnh hưởng lớn đến hành
vi đạo đức của các em.
Về phía giáo viên: Một số thầy cô giáo chỉ quan tâm đến việc truyền thụ
kiến thức văn hoá, chưa thực sự chú trọng đến việc giảng dạy tốt môn học đạo


đức cho các em, còn coi nhẹ công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Chưa quán
triệt một cách đúng đắn, sâu sắc nội dung cũng như tầm quan trọng của việc giáo
dục đạo đức cho các em thông qua bài giảng của môn đạo đức, các hoạt động
ngoài giờ lên lớp, thông qua việc kết hợp giữa: nhà trường – gia đình – xã hội.
Theo điều tra đầu năm học 2011 – 2012 với số lượng học sinh là 524 em,
có kết quả như sau:
Tổng số học

Nói dối thầy

Nói tục, chửi

sinh

cô

thề

524

14

19

Thực hiện

Thực hiện

không đúng

đầy đủ 5

nội qui

nhiệm vụ

33

458

Xuất phát từ mục đích yêu cầu và tầm quan trọng của việc giáo dục đạo
đức cho học sinh. Trước tình hình thực tế trên, là Tổng phụ trách phụ trách công
tác ngoài giờ lên lớp, tôi xin đưa ra một số biện pháp để tháo gỡ những tồn tại
trên.
III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
Việc giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ là một quá
trình lâu dài liên tục, diễn ra ở nhiều môi trường khác nhau, liên quan đến nhiều
mối quan hệ phức tạp. Vì thế trong giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học cần
phải linh hoạt, sáng tạo, biết kết hợp nhiều biện pháp.
1. Phối kết hợp với hội cha mẹ học sinh và gia đình các em

- Tổ chức các cuộc họp phụ huynh học sinh để phụ huynh học sinh nắm
bắt kịp thời tình hình rèn luyện của con em mình mà có hướng điều chỉnh kịp
thời.
- Thông qua với gia đình về các chuẩn mực đạo đức mà học sinh phải đạt
được ở từng lứa tuổi. Phụ huynh trao đổi với giáo viên về việc rèn luyện đạo đức
của từng em. Với những học sinh có cá tính, giáo viên cần trao đổi cụ thể với gia
đình nắm được đặc điểm tâm lý của từng em. Kết hợp với gia đình có các biện
pháp cụ thể: có thể mềm dẻo nhưng thật kiên quyết với những em có hành vi
không đúng.


- Giáo viên chủ nhiệm tuyên truyền cho các bậc cha mẹ học sinh cần quan
tâm hơn nữa đến đời sống tình cảm của học sinh. Tạo cho các em có góc học
tập, có tủ sách, có một môi trường sống lành mạnh.
- Gia đình phải là chổ dựa vững chắc cho các em, giúp các em không cảm
thấy cô đơn, lẻ loi, hụt hẫng, gia đình cần nhận thức đúng đắn về vai trò trách
nhiệm của mình trong việc giáo dục con cái. Cha mẹ, anh chị em có mối quan hệ
thân thiết, quan tâm đến nhau từ đó có tác dụng tới việc hình thành nhân cách
cho các em.
2. Thông qua sổ liên lạc
Mỗi giáo viên sử dụng có hiệu quả tác dụng của sổ liên lạc. Giáo viên
thông báo tới các bậc cha mẹ học sinh vế tình hình học tập, rèn luyện, ý thức
từng em. Ngược lại cũng thông qua sổ liên lạc phụ huynh học sinh ghi lại nhận
xét tình hình của con em mình ở nhà. Qua đó giáo viên có những biện pháp giáo
dục phù hợp với từng học sinh.
3. Thông qua các hoạt động Đội, các hoạt động khác ở địa phương
- Học sinh tiểu học được tổ chức sinh hoạt lớp, sinh hoạt sao, sinh hoạt
đội theo chủ điểm các tháng. Qua đó Tổng phụ trác Đội, các phụ trách sao, giáo
viên chủ nhiệm tuyên tuyền nhắc nhở thường xuyên những chuẩn mực hành vi
đạo đức các em cần thực hiện. Có theo dõi, nhận xét tuyên dương.

- Tổng phụ trách Đội thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa
mang ý nghĩa giáo dục: chăm sóc, viếng đền thờ liệt sĩ, giúp đỡ người cô đơn
không nơi nương tựa, thăm viếng mẹ Việt Nam anh hùng, giúp đỡ gia đình
thương binh liệt sĩ ... Phối hợp mời các bác, các chú Cựu chiến binh kể chuyện
về các anh bộ đội Cụ Hồ. Thông qua các hoạt động ngoài giờ nêu những gương
thiếu nhi dũng cảm, những tấm gương anh hùng của các chiến sĩ cách mạng để
các em noi gương, học tập. Phối hợp giáo viên chủ nhiệm tổ chức các hoạt động
vui chơi, thể dục thể thao, văn nghệ, các hội thi theo chủ điểm tháng. Giới thiệu
những gương điển hình chăm ngoan học giỏi để các em phấn đấu noi theo .
- Gần gũi, thương yêu, trao đổi với học sinh để nắm bắt tâm tư nguyện
vọng của các em giúp các em nêu ra điều các em muốn nói. Công bằng trong


thưởng phạt, giáo dục các em tinh thần tương thân tương ái, giúp các em không
mặc cảm tự ti mà cố gắng vươn lên. Tạo môi trường thân thiện để các em thấy
được mỗi ngày đến trường là một ngày vui.
- Địa phương cần tạo môi trường sống lành mạnh, không có các tệ nạn,
thói hư tật xấu…. làm ảnh hưởng đến nhân cách, đạo đức các em.
4. Phối hợp với các lực lượng trong nhà trường
- Giáo viên: Các em coi thầy cô giáo là thần tượng và luôn đúng. Chính vì
vậy mỗi giáo viên phải là tấm gương sáng cho học sinh học tập và noi theo. Là
tấm gương trong lời nói, cách cư xử, thái độ trong giao tiếp giữa giáo viên với
giáo viên, giáo viên với học sinh, giáo viên với các tầng lớp nhân dân. Mỗi giáo
viên cần có thái độ kiên quyết với những học sinh có biểu hiện hành vi thiếu văn
hoá và cùng có trách nhiệm phối hợp với cộng đồng trong việc giáo dục đạo đức
cho học sinh.
- Tuyên truyền vận động học sinh tham gia đọc sách báo tại Thư viện
trường , qua đó các em được đọc những tấm gương tiêu biểu, những chuẩn mực
hành vi đạo đức cần thực hiện… cũng góp phần vào quá trình giáo dục đạo đức
cho các em

- Ban cán bộ lớp, Ban chỉ huy liên chi đội luôn là những tấm gương cho
các bạn trong lớp noi theo trong tất cả các hoạt động, những hành vi giao tiếp.
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Sau khi áp dụng những biện pháp trên đạt được những kết quả :
- Đa số học sinh có ngôn phong, tác phong tiến bộ, các em biết vâng lời lễ
phép, hòa nhã với bạn bè, biết yêu thương giúp đỡ những bạn có hoàn cảnh khó
khăn, tích cực tham gia ủng hộ các phong trào “ Vòng tay bè bạn ”, “ Quyên góp
giúp đỡ nạn nhân bị nhiễm chất độc da cam ”...
- Các em thực hiện tốt nội qui, kỉ luật của nhà trường, tích cực tham gia
các hoạt động của Đội, trường, ngành tổ chức. Thành tích học tập tiến bộ, đạt
hạnh kiểm tốt.
* Kết quả cụ thể về chất lượng giáo dục đạo đức:


Thực hiện

Thực hiện

không đúng

đầy đủ 5

nội qui

nhiệm vụ

19

33

458

9

13

495

Tổng số

Nói dối

Nói tục,

học sinh

thầy cô

chửi thề

Đầu năm học

524

14

Cuối học kì I

524

7

Thời gian

Phần kết luận
I. Những bài học kinh nghiệm
Tóm lại, giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học hiện nay là sự nỗ lực của
nhà trường, của toàn xã hội, của tập thể các thầy cô giáo với ý thức trách nhiệm,
lương tâm đạo đức nhà giáo. Tuy nhiên hiệu quả giáo dục đạo đức học sinh sẽ
cao hơn nữa mới đáp ứng được yêu cầu của đất nước trong tiến trình công
nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, nếu giáo dục đạo đức là sự tổng hòa
các mối quan hệ tốt đẹp, đúng đắn của các tổ chức, tập thể, cá nhân con người
với vai trò, vị trí, ý thức lương tâm, trách nhiệm trong cộng đồng xã hội.
Việc đào tạo một con người quả là một vấn đề phức tạp, nhất là khi ở bậc
tiểu học, nó đã và đang là điều trăn trở của nhiều người hiện nay. Để giáo dục
học sinh có được phẩm chất đạo đức tốt cần phải:
+ Xây dựng Ban cán bộ lớp, Ban chỉ huy Đội hoạt động với tinh thần tự
quản, ý thức trách nhiệm cao. Luôn là tấm gương cho các bạn noi theo về mọi
mặt.
+ Xây dựng tập thể các lớp nhi đồng, các chi đội đoàn kết, vững mạnh, có
tinh thần yêu thương, luôn giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.
+ Tổng phụ trách, giáo viên chủ nhiệm luôn gần gũi, yêu thương, giúp đỡ
học sinh. Thường xuyên phối hợp tổ chức các hoạt động ngoại khóa, vui chơi,
giải trí … cho học sinh. Qua đó lồng ghép giáo dục đạo đức cho các em.
+ Phối hợp tốt ba môi trường giáo dục: Nhà trường – Gia đình – Xã hội
cùng tham gia vào công tác giáo dục cho học sinh.
II. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm


Để đáp ứng được mục tiêu của giáo dục đào tạo trong thời kỳ công nghiệp

hoá, hiện đại hoá đất nước đó là: " Đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài
cho xã hội ".
Do vậy công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường tiểu học là một yêu
cầu hết sức cấp bách và cần thiết. Việc giáo dục đạo đức tốt sẽ góp phần tạo ra
những con người có nhân cách phẩm chất đạo đức tốt và góp phần nâng cao chất
lợng giáo dục các môn văn hoá. Bởi vậy với vai trò là giáo viên Tổng phụ trách
Đội phải có nhận thức đúng đắn về vị trí vai trò, nhiệm vụ của công tác giáo dục
đạo đức. Trên cơ sở đó phối kết hợp với các lực lượng trong và ngoài nhà trường
cùng tham gia vào công tác giáo dục, bởi thông qua các bài học hình thành cho
các em những phẩm chất tốt đẹp. Từ đó tạo cho các em có bản lĩnh đạo đức để
ứng xử đúng trong các mối quan hệ trong và ngoài nhà trường. Góp phần giáo
dục nhân cách toàn diện cho học sinh theo mục tiêu của Đảng và nhà nước, góp
phần vào quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
III. Khả năng ứng dụng, triển khai
Qua những kinh nghiệm trên tôi nhận thấy giáo viên chủ nhiệm, Tổng phụ
trách Đội nên vận dụng vào trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh để giáo
dục học sinh trở thành con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ, xứng đáng là
người chủ tương lai của đất nước.
IV. Những kiến nghị đề xuất