bài 24: Cơ cấu phân phối khí

GIÁO ÁN MÔN CÔNG NGHỆ 11
GIÁO ÁN SỐ 31 Số giờ đã giảng: 20
Thực hiện ngày 2 tháng 3 năm 2008
Tiết 31. CƠ CẤU PHÂN PHỐI KHÍ.
A/ Mục đích yêu cầu.
Sau bài học này giáo viên cần làm cho học sinh:
 Biết được nhiệm vụ và cấu tạo chung và nguyên lý làm việc của cơ cấu phân
phối khí.
 Đọc được sơ đồ nguyên lý của cơ cấu phân phối khí dùng xupap.
B/Dụng cụ và phương tiện dạy học.
+ Nghiên cứu một số tài liệu liên quan đến bài giảng.
+ Tranh vẽ phóng to các hình 24.4 SGK.
+ Mô hình động cơ hai kỳ và bốn kỳ.
C/Các bước lên lớp.
I/. Ổn định lớp. Thời gian : 1 phút
Kiểm tra sĩ số của lớp.
II/.Kiểm tra bài cũ. Thời gian: 4 phút
Gọi học sinh lên bảng trả lời câu hỏi: Nêu nhiệm vụ, cấu tạo của pittông,
thanh truyền.
Yêu cầu học sinh trả lời theo nội dung sách giáo khoa.
Nhận xét câu trả lời của học sinh và cho điểm.
III/.Giảng bài mới. Thời gian: 34phút
1/. Giới thiệu bài mới. Thời gian: 1 phút
2/.Trình bày bài mới. Thời gian: 31 phút
Nội dung TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS
I./ Nhiệm vụ và
phân loại.
1./ Nhiệm vụ.
Cơ cấu phân phối
khí có nhiệm vụ
đóng mở các cửa

nạp, thải đúng lúc để
động cơ thực hiện
quá trình nạp khí
mới vào trong xilanh
và thải khí đã cháy
trong xilanh ra
ngoài.
8
5
- Cho học sinh quan sát quá
trình làm việc của động cơ đốt
trong bằng mô hình.
- Hói: Qúa trình nạp khí vào
trong xilanh động cơ và quá
trình thải khí cháy ra ngoài
được thực hiện bởi cơ cấu nào?
- Gọi học sinh trả lời.
- Nhận xét và KL: Được thực
hiện bởi cơ cấu phân phối khí.
- Hỏi: Khi động cơ làm việc
các cửa nạp và của thải mở liên
tục hay theo từng quá trình?
- Gọi học sinh trả lời.
- Nhận xét và KL: Theo từng
quá trình.
- Giáo viên nêu sự cần thiết và
nhiệm vụ của cơ cấu.
Trong quá trình làm việc
ĐCĐT có quá trình TĐ khí,
- Quan sát quá trình làm

việc của động cơ đốt trong
trên mô hình.
- Chú ý, suy nghĩ liên hệ
với các kiến thức đẫ học để
trả lời câu hỏi.
- TL: Qúa trình nạp khí và
thải khí được thực hiện bởi
cơ cấu phân phối khí.
- Suy nghĩ, liên hệ với kiến
thức về nguyên lý làm việc
của ĐC để trả lời câu hỏi.
- TL: Theo từng quá trình,
quá trình nạp thì cửa nạp
mở, quá trình thải thì cửa
thải mở.
GV: PHÙNG THỊ TIN
- 1 -
GIÁO ÁN MÔN CÔNG NGHỆ 11
2. Phân loại.
- Cơ cấu phân phối
khí dùng van trượt.
- Cơ cấu phân phối
khí dùng xupáp:
Trong đó có cơ cấu
phân phối khí dùng
xupap treo và cơ cấu
phân phối khí dùng
xupap đặt.
II./ Cơ cấu phân
phối khí dùng

xupap.
1. Cấu tạo.
- Cơ cấu phân phối
khí xupáp treo đwocj
minh hoạ trên hình
24.2a. Mỗi xupáp
được dẫn động bởi
một cam, co đội, đũa
đẩy và cò mổ riêng.
Trục cam đặt trong
thân máy, được dẫn
động từ trục khuỷu
thông qua cặp bánh
răng phân phối. Nếu
trục cam đặt trong
nắp máy, thường sử
dụng xích cam làm
3
23
8
quýa trình này không diễn ra
liên tục trong suốt chu trình
làm việc của động cơ, vì vậy
ĐC phải có các cửa khí và các
van để đóng mở các cửa này.
Việc đóng mở các cửa này phải
phù hợp với các quá trình làm
việc của động cơ.
- Yêu cầu học sinh quan sát
hình 24.1 SGK.

- Hỏi: Động cơ bốn kì sử dụng
cơ cấu phân phối khí nào và
động cơ hai kỳ sử dụng cơ cấu
phân phối khí nào?
- Gọi học sinh trả lời.
- Nhận xét và KL: Động cơ hai
kỳ dùng cơ cấu phân phối khí
dùng van trượt và động cơ bốn
kì dùng cơ cấu phân phối khí
dùng xupáp.
- Trong cơ cấu phân phối khí
dùng xupáp có hai loại: Cơ cấu
phân phối khí dùng xupáp đặt
và cơ cấu phân phối khí dùng
xupáp treo.
- Yêu cầu học sinh quan sát
hình 24.2 SGK sau đó cho học
sinh quan sát mô hình động cơ
bốn kỳ dùng xupáp treo.
- Cơ cấu phân phối khí trên mô
hình động cơ là loại cơ cấu
phân phối khí nào?
- Gọi học sinh trả lời.
- Nhận xét và kl: Dùng cơ cấu
phân phối khí xupáp treo.
- Hỏi: Sự khác nhau chủ yếu
của hai kiểu là gì?
- Gọi học sinh trả lời.
- Nhận xét và KL: Là vị trí lắp
xupáp trên thân xilanh hay trên

lắp máy.
- Hỏi: Hãy kể tên các chi tiết
chính trong cơ cấu phân phối
khí xupáp treo.
- Gọi học sinh trả lời.
- Nhận xét và KL: Trục cam và
- Chú ý nghe giảng để nắm
được sự cần thiết và nhiệm
vụ của cơ cấu phân phối
khí.
- Quan sát hình 24.1 theo
yêu cầu của giáo viên.
- Suy nghĩ,liên hệ với các
kiến thức đã học để trả lời
câu hỏi.
- TL: : Động cơ hai kỳ dùng
cơ cấu phân phối khí dùng
van trượt và động cơ bốn kì
dùng cơ cấu phân phối khí
dùng xupáp.
- Chú ý nghe giảng để nắm
đưwcj các loại cơ cấu phân
phối khí.
- Quan sát hình 24.2 SGK –
Cơ cấu phân phối khí dùng
xupáp.
- Quan sát mô hình động cơ
bốn kì để trả lời câu hỏi.
- TL: Trên mô hình ĐC bốn
kỳ sử dụng cơ cấu phân

phối khí dùng xupáp treo.
- Quan sát hình 24.2 để trả
lời câu hỏi.
- TL: Cơ cấu PPK dùng
xupap treo là cơ cấu mà
xupáp đặt trên nắp máy còn
cơ cấu PPK dùng xupáp đặt
lắp ở trên thân xilanh.
- Xem hình 24.2 để trả lời
câu hỏi.
GV: PHÙNG THỊ TIN
- 2 -
GIÁO ÁN MÔN CÔNG NGHỆ 11
chitiết dẫn động
trung gian. Số vòng
quay của trục cam
bằng ½ số vòng
quay của trục khuỷu.
- Cơ cấu phân phối
khí xupáp đặt được
minh hoạ trên hình
24.2b có cấu tạo đơn
giản hơn. Do xupáp
được đặt trong thân
máy nên con đội 2
trực tiếp dẫn động
xupáp 4 mà không
cần các chi tiết dẫn
động trung gian.
- Cơ cấu xupáp treo

được sử dụng phổ
biến hơn.
2./ Nguyên lý làm
việc.
+ Khi ĐC làm việc,
trục cam 1 và các cam
trên đó được trục
khuỷu 6 dẫn động
thông qua cặp bánh
răng 10 sẽ quay để
dẫn động đóng mở các
xupáp nạp, thải 4. Khi
vấu cam 1 tác động
làm con độ 2 đi lên,
qua đũa đẩy 7 làm cò
mổ 9 xoay cùng chiều
KĐH quanh trục 8.
Kết quả là xupáp 4 bị
ép xuống, cửa nạp mở
để khí nạp đi vào
xilanh hoặc cửa thải
mở để khí thải trong
xilanh thoát ra ngoài.
Khi xupáp mở, là xo
xupáp 3 bị nén lại.
15
cam, con đội, đũa đẩy,cò mổ,
xupáp và lò xo xupáp.
-Hỏi: Mỗi cam trên trục cam1
dẫn động được mấy xupáp?

- Gọi học sinh trả lời.
- Nhận xét và kết luân: Dẫn
động được một xupáp.
- Hỏi: Tại sao trong động cơ
bốn kì số vòng quay của trục
cam chỉ bằng ½ số vòng quay
của trục khuỷu?
- Gọi học sinh trả lời.
- NX và KL: Vì trong một chu
trình làm việc của động cơ bốn
kỳ, trục khuỷu quay hai vòng,
xu páp chỉ mở một lần, cam chỉ
có một vấu nên trục cam chỉ
quay một vòng.
- Hỏi: Chi tiết nào trên động cơ
hai kì làm nhiệm vụ van trượt
của cơ cấu phân phối khí?
- Gọi học sinh trả lời.
- Nhận xét và KL: Pittông.
- Cho học sinh quan sát mô
hình sau đó yêu cầu học sinh
chỉ ra các chi tiết của cơ cấu
phân phối khí trên mô hình.
- Cho mô hình hoạt động sau
đó GV giải thích nguyên lý làm
việc của cơ cấu phân phối khí
dùng xupáp treo.
+ Khi ĐC làm việc, trục cam 1
và các cam trên đó được trục
khuỷu 6 dẫn động thông qua

cặp bánh răng 10 sẽ quay để
dẫn động đóng mở các xupáp
nạp, thải 4. Khi vấu cam 1 tác
động làm con độ 2 đi lên, qua
đũa đẩy 7 làm cò mổ 9 xoay
cùng chiều KĐH quanh trục 8.
Kết quả là xupáp 4 bị ép xuống,
cửa nạp mở để khí nạp đi vào
xilanh hoặc cửa thải mở để khí
thải trong xilanh thoát ra ngoài.
Khi xupáp mở, là xo xupáp 3 bị
nén lại.
- TL: Gồm trục cam và cam,
con đội, đũa đẩy,cò mổ,
xupáp và lò xo xupáp.
- Suy nghĩ trả lời câu hỏi.
- TL: Mỗi cam dẫn động
được một xupáp.
- Quan sát mô hình, hình
dung lại nguyên lý làm việc
của ĐC 4 kỳ để trả lời câu
hỏi.
- TL: Vì trong một chu trình
làm việc của động cơ bốn
kỳ, trục khuỷu quay hai
vòng, xu páp chỉ mở một
lần, cam chỉ có một vấu nên
trục cam chỉ quay một
vòng.
- Suy nghĩ liên hệvới phần

cấu tạo của động cơ hai kỳ
để trả lời câu hỏi.
- TL: Pít tông làm nhiệm vụ
đóng mở của nạp, cửa thải,
cửa quét.
- Quan sát mô hình động cơ
bốn kỳ.
- Chỉ ra các chi tiết của cơ
cấu phân phối khí.
- Quan sát quá trình hoạt
động của mô hình.
- Chú ý nghe giảng để lắm
được nguyênlý làm việc của
cơ cấu phân phối khí dùng
xupáp treo. Trên cơ sở đó tự
giải thích nguyênlý làm việc
của cơ cấu phân phối khí
dùng xupáp đặt.
GV: PHÙNG THỊ TIN
- 3 -
GIÁO ÁN MÔN CÔNG NGHỆ 11
- Khi vấu cam quay
qua, nhờ là xo xupáp
giãn ra, các chi tiết
của cơ cấu lại trở về vị
trí ban đấu, cửa nạp,
thải lại được đóng kín.
- Khi vấu cam quay qua, nhờ là
xo xupáp giãn ra, các chi tiết
của cơ cấu lại trở về vị trí ban

đấu, cửa nạp, thải lại được
đóng kín.
3/.Áp dụng. Thời gian: 5 phút
GV đặt câu hỏi: Trình bày nguyên lý làm việc của cơ cấu phân phối khí xupáp đặt?
-Gọi học sinh trả lời.
- Nhận xét đánh giá và cho điểm.
Đáp án: Khi độngcơ làm việc trục cam 1 và các cam trên đó được trục klhuỷu 6
dẫn động thông qua cắp bánh răng 10 sẽ quay.Khi vấu cam 1 tác động làm con đội
2 đi lên làm xupáp bị đâỷ lên của nạp mở để khí nạp đi vào xilanh hoặc cửa thải mở
để khí thải trong xilanh thoát ra ngoài. Khi xupáp mở lõ xo 3 bị nén lại. Khi vấu
cam quay qua, nhờ lò xo xupáp giãn ra, các chi tiết của cơ cấu lại trở về vị trí ban
đầu, của nạp lại được đóng kín.
IV/.Củng cố bài mới. Thời gian: 3 phút
- GV nêu các câu hỏi tổng kết bài, đánh giá sự tiếp thu của học sinh như:
Trình bày nhiệm vụ, cấu tạo của cơ cấu phân phối khí.
So sánh cấu tạo của cơ cấu phân phối khí xupáp đặt và cơ cấu phân phối khí
xupáp treo.
- Giáo viên gọi một học sinh trả lời và một số học sinh khác nhận xét, bổ sung sau
đó GV đánh giá, cho điểm và tổng kết các kiến thức trọng tâm của bài
V/.Giao bài.
- Học sinh về nhà đọc trước bài 25 SGK.
- Học nhiệm vụ, cấu tạo và nguyên lý làm việc của các cơ cấu phân phối khí dùng
xupáp.
VI/. Tự rút kinh nghiệm.
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
............................................................................................................................
Ngày 3 tháng 3 năm 2008 Ngày 2 tháng 3 năm 2008
Tổ trưởng bộ môn Giáo viên

Trần Thị Lý Phùng Thị Tin

GV: PHÙNG THỊ TIN
- 4 -