Bà 26 :Cơ cấu ngành công nghiệp

Ngày soạn : 15/02/2009
Ngày dạy : 17/02/2009
Tiết : 29
Tuần : 6 ( HKII )
BÀI 26 : CƠ CẤU NGÀNH CÔNG NGHIỆP
I. Mục tiêu bài học :
1. Về kiến thức :
- Hiểu được cơ cấu ngành cơng nghiệp với sự đa dạng của nó, cùng một số ngành cơng nghiệp
trọng điểm, sự chuyển dịch cơ cấu trong từng giai đoạn và các hướng hồn thiện.
- Hiểu được sự phân hóa lãnh thổ cơng nghiệp và giải thích được sự phân hóa đó.
- Phân tích được cơ cấu cơng nghiệp theo thành phần kinh tế cũng như sự thay đổi của nó và vai
trò của mỗi thành phần.
2. Về kỹ năng :
- Phân tích biểu đồ chuyển dịch cơ cấu cơng nghiệp.
- Xác định được trên bản đồ cơng nghiệp chung ( hoặc Atlat địa lí Việt Nam) các khu vực tập trung
cơng nghiệp chủ yếu của nước ta và các trung tâm cơng nghiệp chính cùng với cơ cấu ngành của
chúng trong mỗi khu vực.
3. Về thái độ :
- Rèn luyện tinh thần và thái độ học tập của học sinh.
4. Kiến thức trọng tâm :
- Cơ cấu ngành cơng nghiệp của nước ta tương đối đa dạng và tương đối đầy đủ các ngành.
- Cơ cấu ngành cơng nghiệp của nước ta đang chuyển dịch rõ rệt theo hướng theo hướng tăng tỷ
trọng của các ngành cơng nghiệp chế biến, giảm tỷ trọng của ngành cơng nghiệp khai thác.
- Ngành cơng nghiệp của nước ta có sự phân hóa rõ rệt về mặt lãnh thổ.
- Cơ cấu cơng nghiệp theo thành phần kinh tế có sự thay đổi, giảm tỷ trọng khu vực nhà nước và
tăng tỷ trọng khu vực ngồi nhà nước.
II. Đồ dùng dạy học :
- Bản đồ cơng nghiệp chung Việt Nam.
- Atlat địa lí Việt Nam.
- Bảng biểu số liệu, sơ đồ, biểu đồ về cơng nghiệp Việt Nam.
III. Phương pháp : Phát vấn, nêu vấn đề, thảo luận.

IV. Tiến trình tổ chức dạy học :
1. Ổ n đònh lớp : ( Kiểm diện só số ghi vào sổ đầu bài )
2. Kiểm tra bài cũ :
CH 1 : Các nhân tố tác động tới tổ chức lãnh thổ nơng nghiệp ở nước ta ?
 Sgk trang 106.
CH 2 : Trình bày những thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nơng nghiệp ở nước ta ?
 Sgk trang 109,110.
3. Bài mới :
- Ở lớp 10 chúng ta đã được tìm hiểu về cơ cấu ngành cơng nghiệp chung, vậy cơ cấu ngành cơng
nghiệp của Việt Nam như thế nào và đang thay đổi ra sao chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài học
bài hơm nay.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CHÍNH
HĐ 1 : Cá nhân/cả lớp
B ước 1 : Giáo viên u cầu học sinh dựa vào
kiến thức đã học, Sgk và vốn hiểu biết của mình
trả lời các câu hỏi :
? Hãy nêu khái niệm cơ cấu cơng nghiệp theo
ngành ?
? Chứng minh cơ cấu cơng nghiệp theo ngành
của nước ta tương đối đa dạng ?
? Thế nào là ngành cơng nghiệp trọng điểm ?
? Quan sát hình 26.1 Sgk trang 113, hãy nhận
xét về sự chuyển dịch cơ cấu cơng nghiệp theo
ngành của nước ta ?
? Cơ cấu ngành cơng nghiệp của nước ta đang
phát triển theo xu hướng nào ?
Bước 2 :
Học sinh suy nghĩ trả lời, giáo viên chuẩn kiến
thức, kết hợp với sơ đồ cơ cấu cơng nghiệp theo
ngành

HĐ 2 : Cặp/nhóm.
Bước 1 : Giáo viên u cầu học sinh thảo luận
theo cặp trả lời câu hỏi.
? Dựa vào H.26.2 hoặc Alat địa lý Việt Nam
trình bày sự phân hóa lãnh thổ cơng nghiệp
nước ta ?
Bước 2 : Giáo viên hướng dẫn học sinh thảo
luận, ghi những ý chính ra nháp.
Bước 3 : Giáo viên gọi đại diện học sinh trình
1. Cơ cấu cơng nghiệp theo ngành :
- Khái niệm : Cơ cấu cơng nghiệp theo ngành
được thể hiện ở tỉ trọng giá trị sản xuất của từng
ngành ( nhóm ngành ) trong tồn bộ hệ thống
các ngành cơng nghiệp. Nó được hình thành phù
hợp với các điều kiện cụ thể ở trong và ngồi
nước trong mỗi giai đoạn nhất định.
- Cơ cấu ngành công nghiệp nước ta tương đối
đa dạng với khá đầy đủ các ngành quan trọng
thuộc 3 nhóm chính :
+ Công nghiệp khai thác
+ Công nghiệp chế biến
+ Công nghiệp sản xuất, phân phối điện, dược
liệu, khí đốt, nước.
- Ngành cơng nghiệp trọng điểm : Là ngành có
thế mạnh lâu dài, mang lại hiệu quả cao về kinh
tế - xã hội và có tác động mạnh mẽ đến các
ngành kinh tế khác.
- Cơ cấu ngành công nghiệp nước ta có sự
chuyển dòch rõ rệt nhằm thích nghi với tình
hình mới :

+ Tăng tỉ trọng nhóm ngành công nghiệp chế
biến.
+ Giảm tỉ trọng nhóm ngành công nghiệp khai
thác và công nghiệp sản xuất, phân phối điện,
khí đốt, nước.
- Xu hướng phát triển :
+ Xây dựng cơ cấu ngành cơng nghiệp tương đối
linh hoạt phù hợp với xu thế phát triển của đất
nước và thế giới.
+ Đẩy mạnh phát triển các ngành cơng nghiệp :
Chế biến nơng – lâm – thủy sản; sản xuất hàng
tiêu dùng; khai thác, chế biến dầu khí, đưa cơng
nghiệp điện lực đi trước một bước.
+ Đầu tư theo chiều sâu, đổi mới trang thiết bị
và cơng nghệ.
2. Cơ cấu cơng nghiệp theo lãnh thổ :
- Hoạt động cơng nghiệp tập trung ở một số khu
vực :
+ Ở Bắc Bộ, đồng bằng sơng Hồng và vùng phụ
cận là vùng có mức độ tập trung cơng nghiệp
vào loại cao nhất cả nước. Từ Hà Nội hoạt
động công nghiệp với chuyên môn hóa khác
nhau lan tỏa theo nhiều hướng dọc các tuyến
giao thông huyết mạch.
bày, kết hợp chỉ bản đồ trên bảng, các học sinh
khác theo dõi, góp ý kiến. Giáo viên chuẩn kiến
thức.
HĐ 3 : Cá nhân.
Bước 1 : Học sinh căn cứ vào hình 26.3 sơ đồ
cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế

trong bài học :
? Nhận xét về cơ cấu ngành công nghiệp phân
theo thành phần kinh tế ở nước ta ?
? Xu hướng chuyển dòch của các thành phần ?
Bước 2 : Học sinh trả lời, giáo viên giúp học
sinh chuẩn kiến thức.
( Các hướng Sgk )
+ Ở Nam Bộ, các trung tâm cơng nghiệp tập
trung ở Đơng Nam Bộ và vùng phụ cận….
+ Dun hải Miền Trung : Đà Nẵng là trung tâm
cơng nghiệp lớn nhất, ngồi ra còn có Vinh, Quy
Nhơn, Nha Trang,. . .
+ Ở các vùng còn lại, cơng nghiệp phát triển
chậm và phân bố rải rác.
- Sự phân hóa lãnh thổ cơng nghiệp là kết quả
tác động của các nhân tố :
+ Các khu vực tập trung công nghiệp thường
gắn liền với sự có mặt của tài nguyên thiên
nhiên, nguồn lao động có tay nghề, thò trường,
kết cấu hạ tầng và vò trí đòa lý thuận lợi.
+ Các khu vực mức độ tập trung công nghiệp
còn thưa thớt là do sự thiếu đồng bộ của các
nhân tố trên, đặc biệt là giao thông vận tải.
- Những vùng có giá trò công nghiệp lớn :
ĐNB ( 56 % ), ĐBSH (19,6 % ), ĐBSCL ( 8,8
% ).
3. Cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh
tế :
- Cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế
đã có những thay đổi sâu sắc.

- Các thành phần kinh tế tham gia vào hoạt
động công nghiệp ngày càng được mở rộng.
- Xu hướng chung :
+ Giảm tỉ trọng khu vực Nhà nước.
+ Tăng tỉ trọng khu vực ngoài Nhà nước, đặc
biệt là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.
4. Củng cố :
- Dựa vào hình 26.2, em hãy nêu các trung tâm công nghiệp lớn ?
- Tại sao cơ cấu ngành công nghiệp nước ta có sự chuyển dòch ?
- Chứng minh rằng cơ cấu ngành công nghiệp nước ta có sự phân hóa về mặt lãnh thổ. Tại sao
lại có sự phân hóa đó ?
5. Dặn dò : - Học bài cũ, trả lời các câu hỏi sau bài học Sgk.
- Chuẩn bò trước bài mới “ Vấn đề phát triển một số ngành công nghiệp trọng điểm ”.