PHÒNG GD-ĐT HÒA BÌNH
----------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP
BỒI DƯỠNG HỌC SINH
THI GIẢI TOÁN BẰNG TIẾNG ANH
TRÊN INTERNET
HỌ VÀ TÊN: ĐẶNG PHÚ QUỐC
1
Sáng kiến kinh nghiệm:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP
BỒI DƯỠNG HỌC SINH
THI GIẢI TOÁN BẰNG TIẾNG ANH TRÊN INTERNET
Người viết : Đặng Phú Quốc
( Phòng GD&ĐT Hòa Bình)
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi là công tác mũi nhọn đóng vai trò quan
trọng trong công tác chuyên môn của nhà trường. Công cuộc đổi mới đất nước đòi
hỏi cần có nguồn nhân lực giỏi để kế thừa, gánh vác công việc quan trọng này. Công
cuộc đổi mới giáo dục, trong đó có sự đổi mới căn bản về phương pháp dạy học đã
và đang diễn ra. Đi cùng với đổi mới phương pháp dạy học là đổi mới hình thức và
phương tiện dạy học. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay các phương tiện truyền
thông phát triển mạnh đã tạo cơ hội cho người học có nhiều cơ hội và phương tiện
học tập.
Để ứng dụng tốt CNTT và vận dụng ngoại ngữ tiếng Anh trong dạy học, nhất
là ứng dụng thi giải toán bằng tiếng Anh qua mạng Internet theo kế hoạch của Bộ
GD&ĐT. Làm thế nào để học sinh phổ thông có điều kiện vào mạng Internet, đồng
thời nắm được một số yêu cầu về kỹ năng thao tác trên máy tính, học tốt môn Tiếng
Anh và giải toán đạt kết quả tốt? Làm thế nào để học sinh tham gia cuộc thi đạt hiệu
quả cao nhất... là những câu hỏi mà người làm công tác chuyên môn như tôi cần
phải tìm câu trả lời để tham mưu cho lãnh đạo ngành.
Từ năm học 2008-2009, Bộ GD&ĐT đã phát động cuộc thi Giải Toán qua
mạng Internet và đến năm học 2011-2012 thì có thêm thi giải Toán bằng Tiếng Anh
qua internet. Tuy nhiên do một số điều kiện khách quan và chủ quan nên các trường
phổ thông trong huyện Hòa Bình chưa tích cực tham gia. Từ năm học 2013-2014,
thực hiện quyết tâm của lãnh đạo Phòng GD&ĐT là “... đưa huyện Hòa Bình gia
nhập tốp dẫn đầu của tỉnh về chất lượng giáo dục” thì việc tham gia cuộc thi này đã
được các trường TH và THCS trong huyện chú ý. Là cán bộ chuyên môn được
2
Phòng GD-ĐT phân công theo dõi, tổ chức các cuộc thi học sinh giỏi qua mạng
internet, tôi nhận thấy đây là cuộc thi rất bổ ích và có ý nghĩa nên đã tích cực chỉ
đạo cho các nhà trường tích cực tham gia và qua mấy năm thực hiện cũng đã đạt
được một số kết quả đáng khích lệ. Đây cũng chính là lý do tôi viết sáng kiến này
nhằm ghi lại một số biện pháp đã thực hiện và kết quả mà các nhà trường đã tích
góp được để cùng đồng nghiệp trao đổi, hỗ trợ, giúp đỡ nhau nhằm nâng cao hiệu
quả công tác bồi dưỡng học sinh giỏi thi giải toán bằng Tiếng Anh trên internet.
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lý luận của đề tài
Môn Toán, Tiếng Anh là môn học trong chương trình phổ thông và cũng là
môn học mà nhiều em học sinh rất lo sợ.
Học môn toán không chỉ giúp học sinh nắm vững lý thuyết mà nó còn là tiền
đề để học sinh thực hành tính toán, áp dụng trong thực tế mọi mặt của đời sống. Nó
là bộ môn khoa học nghiên cứu có hệ thống, phù hợp với hoạt động nhận thức tự
nhiên của con người.
Môn Toán còn là môn học rất cần thiết để học các môn học khác, nhận thức
thế giới xung quanh để hoạt động có hiệu quả trong thực tiễn. Môn Toán có khả
năng giáo dục rất lớn trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy
luận logic, thao tác tư duy cần thiết để nhận thức thế giới hiện thực như: trừu tượng
hoá, khái quát hoá, khả năng phân tích tổng hợp, so sánh, dự đoán, chứng minh.
Môn Toán còn góp phần giáo dục lý trí và những đức tính tốt như: trung thực, cần
cù, chịu khó, ý thức vượt khó khăn, tìm tòi sáng tạo và nhiều kỹ năng tính toán cần
thiết để con người phát triển toàn diện, hình thành nhân cách tốt đẹp cho con người
lao động trong thời đại mới.
Hiện nay, tiếng Anh được sử dụng ở hầu hết mọi lĩnh vực trong cuộc sống và
nó được coi là ngôn ngữ quốc tế số một trên thế giới. Vì thế, việc học và sử dụng
tiếng Anh ngày càng tăng. Ở Việt Nam, tiếng Anh ngày càng chiếm vị trí quan trọng
và đang là môn ngoại ngữ được sử dụng phổ biến nhất. Người học tiếng Anh cần
3
thường xuyên thực hành để nắm vững các quy tắc về ngữ pháp và cấu trúc câu tiếng
Anh.
Cuộc thi giải toán ViOlympic bằng Tiếng Anh qua Internet được Bộ GD&ĐT
tổ chức rộng rãi tới các trường Tiểu học, THCS và THPT trên cả nước, nhằm đẩy
mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong trường học, tạo điều kiện cho học sinh
làm quen và biết cách khai thác kiến thức trên mạng.
ViOlympic cũng là sân chơi trí tuệ để học sinh học tập, tiếp cận, cọ xát với
những kiến thức của môn Toán, môn Tiếng Anh và bồi dưỡng học sinh có khả năng
về hai môn học này.
Yêu cầu về nội dung chương trình thi của một vòng thi giải toán bằng Tiếng
Anh qua internet thì nhiều mà thời gian giải toán cho một vòng thi là ngắn (60
phút/vòng thi, bao gồm ba bài thi với khoảng 50 bài toán), nội dung các bài toán và
kiến thức Tiếng Anh rất khó đối với học sinh, các em rất lúng túng và thiếu tự tin
khi dự thi trên máy vi tính đồng thời công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của giáo viên
chưa đầu tư cao, việc bồi dưỡng chỉ thực hiện ở những giờ quy định theo thời khoá
biểu.
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài
Nghiên cứu cách thức triển khai, lựa chọn học sinh, phương pháp bồi dưỡng
học sinh giỏi giải Toán bằng Tiếng Anh trên mạng và kết quả đạt được.
Mối quan hệ giữa giải toán giải Toán bằng Tiếng Anh trên mạng với bồi
dưỡng học sinh giỏi toán với kết quả học tập môn Toán, môn Tiếng Anh.
Việc tổ chức kỳ thi giải Toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet đã có tác
dụng rất cao trong việc thúc đẩy phong trào tự học của Thầy, cô giáo nhằm nâng cao
năng lực chuyên môn, năng lực sư phạm, thể hiện tình yêu nghề, sự tận tuỵ say mê
trong công việc.
Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đạt kết quả ở kỳ thi giải toán bằng Tiếng
Anh qua mạng Internet là niềm vinh dự lớn của mỗi nhà trường. Kỳ thi này là có tổ
chức cấp độ quốc gia (khối 4 và khối 8)
4
Do tính chất mới mẻ, đặc thù của cuộc thi ( phải có máy tính nối mạng ) nên
cuộc thi ban đầu chưa thu hút được nhiều học sinh tham gia. Nhiều em có khả năng
học Toán và Tiếng Anh thì không có máy tính, nhiều em có máy tính nối mạng thì
không có khả năng học tốt môn Toán, môn Tiếng Anh.
Nắm được những khó khăn đó, Phòng GD-ĐT đã đề ra một số biện pháp cho
các nhà trường tham khảo và vận dụng như: khuyến khích phụ huynh những học
sinh học giỏi tạo điều kiện trang bị máy tính trong gia đình, chú ý các học sinh là
con em của giáo viên, ưu tiên phòng máy vi tính của nhà trường cho các học sinh
tham gia tự luyện các vòng thi…. Nhờ vậy mà rất nhiều học sinh trong huyện đã
đăng kí là thành viên và quan tâm, yêu thích giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng.
Các đơn vị điển hình là TH Vĩnh Bình A, TH Vĩnh Thịnh A, TH Vĩnh Thịnh B,
THCS Hòa Bình, THCS Minh Diệu…
Sau khi học sinh đã đăng ký tham gia đông đảo, giáo viên các nhà trường tiến
hành giúp đỡ học sinh tiến hành giải các vòng tự luyện. Trên cơ sở đó, giáo viên
hướng dẫn học sinh ôn tập kiến thức Tiếng Anh và rèn kỹ năng giải toán, hướng dẫn
các thao tác tính toán sao cho nhanh phát hiện nhanh nhạy những tình huống có vấn
đề trong các bài toán bằng Tiếng Anh trên mạng, phát hiện dạng toán, tìm các
phương pháp giải toán phù hợp. Qua đó thân giáo viên cũng phát hiện những học
sinh có khả năng Tiếng Anh và tính toán nhanh; tư duy tốt và biết sử dụng máy, lựa
chọn và bồi dưỡng chuyên sâu để có cơ hội đi tiếp vào các vòng sau. Công việc này
cũng rất quan trọng, chính nó có vai trò rất lớn quyết định thành công của giáo viên
đối với công việc này.
Học sinh giỏi giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet trước tiên
phải học giỏi môn Toán và Tiếng Anh, tính toán nhanh, chăm chỉ, cần cù và có
chút hiểu biết về máy tính. Đây chính là tiêu chí mà giáo viên lựa chọn học sinh
vào đội tuyển của lớp để bồi dưỡng chuyên sâu. Các học sinh tham gia khối 4
và khối 8 cũng chính là các thành viên của đội tuyển học sinh tham gia thi chọn
học sinh năng khiếu và học sinh giỏi các cấp.
5
Sau khi đã lựa chọn học sinh, giáo viên tiến hành bồi dưỡng theo nhóm, bồi
dưỡng học sinh giỏi giải Toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet cũng giống như
bồi dưỡng học sinh giỏi, giáo viên cần có kế hoạch bồi dưỡng. Muốn bồi dưỡng có
kết quả thì đầu tiên giáo viên phải giúp học sinh hiểu tốt, chặt chẽ các kiến thức
trong chương trình và trong sách giáo khoa. Đây chính là tiền đề quan trọng giúp
các em mở rộng, nâng cao khả năng hiểu biết. Kết hợp sách giáo khoa với các
chuyên đề môn toán, môn Tiếng Anh cần bổ sung cho học sinh giỏi đã được Bộ GDĐT ban hành làm tài liệu sử dụng trong quá trình bồi dưỡng.
Song song với các chuyên đề, các giáo viên cũng ôn tập, rèn kỹ năng nhận
dạng các dạng toán, lựa chọn các phương pháp giải toán cũng như ngữ pháp, cấu
trúc câu Tiếng Anh.
Kết hợp giảng dạy, bồi dưỡng theo chuyên đề với nội dung chương trình sách
giáo khoa để tận dụng thời gian và tài liệu học tập. Điều cần thiết là giáo viên cần
phải nắm vững nội dung, chương trình học, cần phải soạn thảo nội dung dẫn dắt học
sinh từ cái cơ bản của nội dung chương trình học chính khóa, tiến tới chương trình
nâng cao (tức là, trước hết phải khắc sâu kiến thức cơ bản của nội dung học chính
khóa, từ đó vận dụng để nâng cao dần). Cần giúp các em tổng hợp các dạng bài, các
phương pháp giải. Vì hầu hết các em chưa tự mình tổng hợp được mà đòi hỏi phải
có sự hướng dẫn, giúp đỡ của giáo viên. Để các em vững vàng kiến thức, mở rộng
được nhiều dạng bài tập thì mỗi dạng bài cần phải luyện tập nhiều lần, đưa ra nhiều
cách giải đồng thời phải củng cố, tổng hợp lại để khắc sâu.
Chẳng hạn: Cứ sau 1 vòng thi giáo viên củng cố kiến thức cơ bản của vòng
thi đó bằng cách hướng dẫn các em đăng kí thành viên mới để tham gia luyện thi lại
vòng thi đó để củng cố khắc sâu.
Ngoài ra Giáo viên cần phải đầu tư nhiều thời gian, tham khảo nhiều tài liệu,
đăng kí làm thành viên và dự thi qua mạng Internet để đúc rút và cô đọng nội dung
chương trình thi.
Việc giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet đòi hỏi học sinh phải nhanh
trí, tìm nhanh kết quả và đảm bảo chính xác tuyệt đối vì thế giáo viên phải cung cấp
6
và rèn luyện cho học sinh cách thực hiện, cũng như phương pháp giải toán theo
hướng nhanh, gọn, hiểu đề là tìm ngay kết quả và đồng thời hướng dẫn các em sử
dụng máy tính bỏ túi một cách thành thạo (học sinh cấp THCS).
Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn Toán, môn Tiếng Anh luôn đi cùng bồi
dưỡng học sinh giỏi Toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet. Chúng hỗ trợ nhau
trong công tác bồi dưỡng học sinh. Giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng Internet
giúp học sinh tư duy, vận dụng vào thực tế Tiếng Anh, tính toán nhanh hơn khi làm
toán, nhưng ngược lại, để làm toán bằng Tiếng Anh trên mạng tốt, học sinh không
chỉ thông minh mà phải nắm được phương pháp giải, cách thức giải, mới tìm được
đáp số đúng cho bài toán. Kết hợp trang bị cho học sinh các kiến thức về toán, giáo
viên cần tổ chức hướng dẫn học sinh giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng theo các
bước cụ thể sau:
Bước 1: Khám phá:
Mỗi vòng thi bắt đầu, giáo viên yêu cầu học sinh lên mạng tự giải, ghi tất cả
các bài toán cũng như đáp số lại. Sau đó phân dạng bài, nhóm bài.
Bước 2:Thảo luận nhóm:
Các HS học nhóm trao đổi với nhau kết quả những bài giải được, chưa giải
được, thảo luận tìm cách giải, sau đó sắp xếp các bài toán theo từng dạng cho dễ
nhớ. Những bài nào không làm được giáo viên trợ giúp (Tổ chức cả nhóm cùng giải
để tất cả đều nắm được cách giải).
Bước 3: Tăng tốc độ:
Từng học sinh dưới sự giám sát của giáo viên giải độc lập từng bài. Qua mỗi
bài giáo viên đều ghi lại thời gian để thấy được sự tiến bộ của các em. Giáo viên
hướng dẫn các em thêm 1 số thao tác của máy tính, cách nhập số sao cho nhanh,
cách lựa chọn bài nào làm trước, làm sau để đạt số điểm tối đa .
Bước 4: Về đích và mở rộng:
Học sinh thực hành giải trên máy theo diễn tiến của các vòng thi. Giáo viên
kết hợp hướng dẫn thêm các bài toán khó để các em có thêm kiến thức. Sau mỗi
7
vòng thi, giáo viên lại yêu cầu học sinh ôn lại bài đã làm để củng cố kiến thức.
Giúp các em nắm chắc kiến thức đã học.
Ví dụ: tôi hướng dẫn các GV cách cài đặt phần mềm Violymic offline 1.0
nhằm giúp các em học sinh giải một số vòng tự luyện trên phần mềm Violympic 25
vòng, cách sử dụng Google Tranlate (dịch trên Google).
III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
Qua 2 năm phát động và thực hiện, phong trào giải toán bằng Tiếng Anh qua
Internet ở huyện Hòa Bình bước đầu phát triển nhanh và có những thành quả đáng
khích lệ và tự hào. Số học sinh đăng ký tham gia giải toán bằng Tiếng Anh qua
mạng ngày một đông và có được một số kết quả đáng tự hào. Trải qua các cấp thi:
Từ cấp trường đến cấp huyện, cấp Tỉnh, cấp Quốc gia học sinh của huyện Hòa Bình
đều có giải.
Từ xuất phát tham gia lần đầu trong năm học 2013-2014 ít về số trường tham
gia, số giải đạt được vòng tỉnh còn khá khiêm tốn. Đến năm học 2014-2015 số
lượng tham gia đã tăng đáng kể và chất lượng giải cũng có nhiều khởi sắc, một số
học sinh đã có điểm số cao trong tỉnh, có 02 học sinh được chọn tham gia vòng
quốc gia tổ chức ngày 10/4/2015 và đã có 02 em đạt huy chương bạc.
Cụ thể:
Năm học
TSHS
đăng ký
TS
trường
Kết Quả đạt được
Cấp Tỉnh
Cấp Quốc Gia
tham gia
2013-2014
131
8
1 giải KK
- Không
2014-2015
726
14
1 giải 3; 1 giải KK
- 2 huy chương Đồng
8
Từ kết quả trên cho thấy, trong dạy học nếu nhà trường tổ chức cho học sinh
học tập kết hợp tham gia các phong trào thì kết quả học tập sẽ không ngừng được
nâng cao. Phong trào giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng không chỉ hỗ trợ cho chất
lượng môn Toán, môn Tiếng Anh mà nó còn góp phần nâng cao chất lương HS giỏi
của nhà trường. Ví dụ như trường THCS Hòa Bình trong năm học 2014-2015 có 1
học sinh đạt huy chương Đồng, 1 giải cấp tỉnh trong kỳ thi giải toán bằng Tiếng Anh
qua mạng internet thì có 3 giải trong kỳ thi chọn học sinh giỏi môn toán và môn
Tiếng Anh lớp 9 vòng tỉnh.
IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ
Sau thời gian phấn đấu khắc phục khó khăn để triển khai và tổ chức cho học
sinh các khối lớp tham gia thi giải toán bằng Tiếng Anh qua internet đạt kết quả tốt,
tôi rút ra được một số bài học như sau:
- Phải xây dựng kế hoạch tổ chức thật chu đáo, làm tốt công tác thông tin
tuyên truyền và vận động để nhiều học sinh tham gia.
- Cần phải làm tốt công tác tuyên truyền và vận động trong phụ huynh học
sinh. Qua đó huy động sự hỗ trợ của phụ huynh học sinh về vật chất và tinh thần để
giảm bớt những khó khăn mà nhà trường đang gặp phải. GV phải thường xuyên
theo dõi nhắc nhở, động viên và giúp đỡ kịp thời học sinh thì phong trào với có kết
quả.
- Gắn kết các phong trào với các hội thi để nâng cao chất lượng dạy học.
Sau hai năm học tổ chức cho học sinh các trường trong huyện tham gia thi
giải toán bằng Tiếng Anh qua mạng internet, tôi nhận thấy đây là một công việc bổ
ích nhưng cũng gặp một số khó khăn khi thực hiện. Vì chưa có nhiều HS biết sử
dụng máy tính, biết Tiếng Anh (nhất là các em học sinh cấp Tiểu học), một số phụ
huynh HS lo ngại con em mình vào mạng internet sẽ thâm nhập vào những mặt tiêu
cực: ham mê chơi game, đọc những trang web có nội dung xấu…(phải mất một
khoảng thời gian để phụ huynh bị thuyết phục bởi những ích lợi thiết thực cho cho
quá trình học toán của con em mình), điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường, của
gia đình học sinh và giáo viên còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển
9
công nghệ thông tin. Để khắc phục những khó khăn trên, người GV cần phải làm tốt
công tác tuyên truyền vận động để phụ huynh học sinh sẵn sàng hỗ trợ cho về tinh
thần và vật chất để khắc phục khó khăn.
Cuộc thi không dừng lại ở các giải thưởng mà các em mang lại. Mà hơn thế
nữa, Violimpic đã thật sự trở lại thành sân chơi lành mạnh bổ ích cho các em trong
giai đoạn hiện nay. Nó giúp các em vừa học tập, vừa giải trí lành mạnh. Học mà
chơi, chơi mà học.
Hòa Bình, ngày 18 tháng 4 năm 2015
Người viết
Đặng Phú Quốc
10
HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
PHÒNG GD-ĐT HOÀ BÌNH
PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
(Trang cuối của SKKN)
1. Kết quả chấm điểm: . . . . . . /100 điểm
a) Về nội dung:
- Tính mới: ............................................./30 điểm
- Tính hiệu quả: ...................................../35 điểm
- Tính ứng dụng thực tiễn: ...................../20 điểm
- Tính khoa học: ...................................../10 điểm
b) Về hình thức: ...................................../05 điểm
2. Xếp loại: ..........................................................
Hòa Bình, ngày ..... tháng ..... năm 2015
CHỦ TỊCH HĐKH
11