Đề thi và đáp án kỳ thi chọn học sinh giỏi lớp 6 môn ngữ
văn
Cõu 1 c on vn bn :
Mt tri li ri lờn ngy th sỏu ca tụi trờn o Thanh Luõn mt cỏch tht
quỏ l y . Tụi dy t canh t. Cũn ti t, c i mói trờn ỏ u s, ra thu u
mi o. V ngi ú rỡnh mt tri lờn. iu tụi d oỏn, tht l khụng sai. Sau trn
bóo, chõn tri, ngn b sch nh tm kớnh lau ht mõy, ht bi. Mt tri nhỳ lờn dn
dn, ri lờn cho k ht. Trũn trnh phỳc hu nh lũng mt qu trng thiờn nhiờn
y n. Qu trng hng ho thm thm v ng b t lờn mt mõm bc ng
knh mõm rng bng c mt cỏi chõn tri mu ngc trai nc bin ng hng. Y nh
mt mõm l phm tin ra t tronh bỡnh minh mng cho s trng th ca tt c
nhng ngi chi li trờn muụn thu bin ụng. Vi cỏnh nhn mựa thu chao i
chao li trờn mõm b sỏng dn lờn cỏi cht bc nộn. Mt con hi õu bay ngang , l l
nhp cỏnh
(Trớch Cụ Tụ ca Nguyn Tuõn trong SGK Ng vn 6 tp 2).
Ri thc hin cỏc yờu cu sau:
1. Cho bit trong cỏc t hp ngụn ng sau õy, t hp no l t, t hp no l
cm t : ri lờn, chõn tri, l phm, chi li.
2. Ch ra cỏc hỡnh nh so sỏnh, n d, nhõn hoỏ,.
3. Phõn tớch giỏ tr biu t ca cỏc hỡnh nh so sỏnh.
4. Trỡnh by cm nhn ca mỡnh v on vn trờn.
Cõu II. Em hóy miờu t cnh chiờu hố nng p mt min quờ m em yờu
thớch.
Hng dn chm
Tng s im cho c bi thi:20 im phõn chia nh sau:
Cõu 1: 9 im
Yờu cu 1: 1 imỏc nh c:
- T : Chõn tri, l phm, chi li.
- Cm t: ri lờn.
+Cỏch cho im: Xỏc nh ỳng cho mi trng hp cho: 0,25 im
Yờu cu 2: 3,5 im
+ Yờu cu: Ch ra c th cỏc hỡnh nh so sỏnh, n d , nhõn hoỏ:
- So sỏnh: Chõn tri, ngn b sch nh tm kớnh lau ht mõy ht bi; (Mt
tri) trũn trnh phỳc hu nh lũng mt qu trng thiờn nhiờn y n;
(Vng mõy mt tri) Y nh mt mõm l phm tin ra t tronh bỡnh minh
- n d : ỏ u s, u mi o, qu trng thiờn nhiờn ,mõm bc, mu ngc
trai nc bin, mõm b .
- Nhõn hoỏ: (Mt tri) phỳc hu , (Qu trng- mt tri)hng ho thm thm
v ng b , mt mõm l phm tin ra t tronh bỡnh minh mng cho s
trng th ca tt c nhng ngi chi li trờn muụn thu bin ụng.
+ Cỏch cho im:
Ch ra ỳng mi trng hp cho 0,25 im.
Yờu cu 3: 1,5 im
+ Yêu cầu: Phân tích giá trị so sánh chân trời , ngấn bể sạch như tấm kính lau
hết mây, hết bụi được chọn để so sánh đã tạo ấn tượng , gợi cảm nhận cụ thể về
sắc trong sáng, tinh khôi của chân trời, ngấn bể lúc bình minh.
- Về hình ảnh so sánh(Mặt trời) Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả
trứng thiên nhiên đầy đặn: hình ảnh một quả trứng thiên nhiên đầy đặn
được chọn đẻ so sánh đã tạo ấn tượng , gợi cảm nhận cụ thể về vẽ đẹp tròn
đầy , rực rỡ, tráng lệ và sự sống dòi dào của mặt trời.
- Về hình ảnh so sánh (Vầng mây mặt trời) Y như một mâm lễ phẩm tiến ra
từ tronh bình minh đã tạo ấn tượng gợi cảm nhận cụ thể về vẽ đẹp rực rỡ ,
tráng lệ và sự sống ngời lên từ vầng mây, mặt trờimà thiên nhiên ban tặng
cho những người dân chài lưới.
- + Cách cho điểm: Phân tích đúng sáng rõ, mỗi trường hợp cho 0,5 điểm.
Yêu cầu 4: 3 điểm
Cảm nhận được : Đoạn văn là bức tranh về cảnh mặt trời mọc trên biển
đảo Cô Tô rạng rỡ, tinh khôi, tráng lệ và dồi dào sự sống.
Cảnh mặt trời mọc được đặt trong một khung cảnh rộng lớn, bao la và trong
trẻo…
Với tài năng quan sát, năng lực liên tưởng nhạy cảm, phóng khoáng và
mẫn cảm ngôn ngữ, Nguyễn Tuân đã tạo ra một loạt những hình ảnh so sánh,
ẩn dụ, nhân hoá giàu sức gợi hình, gợi tả biểu hiện thật sống động, làm mê hồn
người đọc trước từng nét biến động, biến thái cùng màu sắc trong trẻo, rạng rỡ,
tráng lệ của cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô.
Đoạn văn không chỉ ban tặng cho ta một bức tranh thiên nhiên đất nước
tươi đẹp mà còn ban tặng cho ta một tâm hồn đẹp, một tài năng sáng tạo cái
đẹp, một tình êu thiên nhiên đất nước nồng đượm của nhà văn Nguyễn Tuân.
Cách cho điểm:
a, Điểm 2,5- 3 điểm cảm nhận đầy đủ khá sâu sắc và tinh tế.
b, Điểm 1,5- 2,25 điểm cảm nhận khá đầy đủ .
c, Điểm 0,75- 1,25 điểm cảm nhận sơ sài, văn viết khô cứng.
a, Điểm 0,25- 0,5 điểm có chi tiết chạm được vào yêu cầu của đề.
Câu II.
Mở bài: 0,5điểm , yêu cầu giới thiệu được cảnh cần miêu tả.
Thân bài: 10 điểm
Yêu cầu chủ yếu dùng phương thức miêu tả cùng ngôn ngữ nghệ thuật
(giàu hình ảnh, màu sắc, âm thanh..), người viết dệt nên một bức tranh phong
cảnh tươi đẹp của một miền quê mà mình yêu thích xuất hiện trong không gian
chiều hè nắng đẹp. Ở đó con người, thiên nhiên sự vật giao hoà với nhau cùng
làm ngời lên sắc nét gương mặt, hồn sống của một miền quê tươi đẹp ấy.
Qua bức tranh phong cảnh của một miền quê người viết thể hiện rõ năng
lực quan sát tinh tế, năng lực sáng tạo cái đẹp.
Kết bài : 0,5 điểm: Thể hiện cảm xúc cô đọng và ấn tượng sâu đậm nhất
với miền quê được miêu tả.
(V¨n häc vµ tuæi trÎ sè 2/ 2004)