DSpace at VNU: Đổi mới phương pháp giảng dạy kỹ năng viết tiếng Anh ở Trung học Phổ thông Việt Nam

TAP CHÍ KHOA HOC ĐHQGHN, NGOAI NGỮ. T XXIH. số 1. 2007

ĐỔI MỚI PHƯƠNG PH Á P GIẢNG DẠY
KỈ NẢNG VIỄT TIẾN G ANH ở TRUNG HỌC P H ổ THÒNG VIỆT NAM
H o ả n g V ả n V ã n ’*'
W ritin g is b a sica lly a p rocess o f c o m m u n ic a tin g so m eth in g (content) on p a p e r to an
audience. I f th e w riter h a s n o th in g to sayy w ritin g w ill not occur.
(V iet về cơ b ản ỉà m ộ t q u á t r ì n h giao tiếp m ột cái gi đó (nội dung) tré n giầy với cử
toạ. N ếu ngưòi v iết k h ô n g có gì để nói th ì v iết sẽ k h ô n g xảy ra,)
(A dew um inu O luw adiya)
m ột cái gi đó mới đ ể viết h av dể diễn đ ạ t
ý tư ỏ n g c ù a m ình. C h ín h đ â y là lúc các
em p h á t h iện ra n h u c ầu th ự c sự đ ể tìm
đ ú n g từ ng ữ để d iền d ạt. Môì q u a n hệ
g ầ n gũi giữa viết và p h á t tr iể n t ư duy
là m cho v iết Irỏ th à n h m ột p h ầ n quan
trọ n g cù a b á t kì chương t r ì n h và sách
giáo kh oa ngoại ngữ nào.

1« Dan luận
Khi học m ộ t ngoại ng ủ . c h ú n g t a học
d ể giao tiế p vối n h ữ n g ngưòi k hác: hiểu
họ, nói với họ* đọc n h ủ n g gi h ọ v iế t và
v iết đ ể họ h iể u m in h . V iế t đ ể n h ữ n g
ngưòi k h á c h iể u m in h k h ô n g p h ả i chi là
m ột lí do d u y nhâ^t đ ể kĩ n ă n g v iế t trỏ
th à n h m ộ t p h ầ n c ù a ch ư ơ n g t r ì n h và
sách giáo k h o a ngoại n g ũ ở t r u n g học
phổ thông. Còn m ột lí do t h ử h ai n h ư n g
lại r ấ t q u a n trọngi đó là. v iế t để giúp học
sin h học n g o ại n g ủ , g iú p các em c ủ n g cô"

kiến thử c n g ữ p h á p , cách d ù n g t ừ ngữ,
và q u a n t r ọ n g hơn, k h i học s in h viết, các
em có cơ hôi đ ể t h ử n â n g lưc n eo ai ne:ữ
m ìn h đ a n g học, vượt r a khỏi n h ữ n g gì
m ìn h v ừ a mới học nói, dọc ho ặc nghe.
Hơn n ữ a, k h i viết học s in h p h ả i tập
tr u n g sự c h ú ỹ n h iể u hơn. c ố g ă n g để
điền đ ạ t các ý tư ỏ n g t h à n h lòi, thư ờ ng
xuyên sừ d ụ n g m á t. ta y . v à nẫo, v à đây
c h ín h là các cách h ừ u h iệ u đ ể c ủ n g cỗ*
việc học m ộ t ngoại ngữ . H ơn n ữ a , kh i học
s in h “v ậ t lộn'’ với n h ữ n g gi sẽ được viết
tiếp h a y t r ì n h b ày n h ữ n g ý tư ở n g trê n
tr a n g giấy, các em th ư ò n g p h á t h iệ n ra

M ục đích bài viết n ày ]à n gh iẻn cửu
và để x u ấ t phư d ng p h á p và th ú th u ậ t
d ạ y kl n ă n g viết tiến g A nh cho học sinh
t r u n g học phổ th ỏ n g Việt N a m dưới án h
s á n g củ a đưòng hướng lày ngưdi học làm
t r u n g tâ m và dưòng h ư ón g d ạ v ngôn ngữ
eiao tiếp, n ể h át rfẨu. rhúnf? tôi Hự đinh
sẻ tô chức bài viết x u n g q u a n h bố n nộì
d u n g chính: (i) m ột s ố đưòng hư ớng dạv
v iế t tro n g lớp học ngoại ngử; (ii) m ục liêu
c ù a việc d ạv viết tiến g A n h ở t r u n g học
p h ổ thông; (iii) kĩ n ă n g viết tro n g chương
t r ì n h và sách giáo khoa tiên g A nh tru n g
học p h ổ thông; và (iv) m ột sô" t h ù t h u ậ t
d ạ v v iết tiến g A nh cho học sin h tr u n g

học p h ổ th ô n g theo đưòng hư ớng lấy
người học làm t r u n g tâ m và đưòng
h ư ón g d ạ y ngôn n g ù ^ a o tiếp.

POSTS.. Khoa Sau Đâi hoc. Đa< hoc Quòc gia Hà NÔI.

52


M i m ôi phươnịĩ phdp giáng day k i náng Vìèi iK^ng Anh ứ trung hoc p h ổ Ihỏng V id t Nam.

2. Một số đường hưởng dạy viết
t r o n g lớp h ọ c ngoại ngữ
Trước h c t c ần ph ải k h ả n g dịnh rán g
k h ô n g có câu Irả lời du y n h ấ t cho câu hỏi
vể việc day viết tiên g Anh cho học sinh
t r u n g học phô thô n g n h ư t h ế nào là tôt
n h ấ t. Lí do là vi. viết là m ột kì nAng
ph ử c tnp. T ro n g khi vièi. ngưòi viêl phải
cỏ k iê n ihưc và ph ài q u a n tả m đ ến nhiều
nội d ư n g n h ư cú p h á p (câ\i trú c cáu,
r a n h giới câu. lựa chọn v ăn phong), ngủ
p h á p (thi. thể, thức, và th á i của dộng từ.
sỏ c ủ a d a n h từ, sự hoà hợp giữa chủ
v à d ộ n g từ. V.V.), nội dung bài viếl (sự phù
hỢp, s ự rõ ràn g, tín h độc đáo, logic), q u á
Irình viết Oấy ý. b ắ t d ầu viêt, viêt. nhóp.
viết lại. V.V.), độc giả (ai sẽ là ngưòi dọc bài
viết của học sinh), m ục dích viết (viết để
là m gi?), chọn lừ ngữ (từ vựng, th à n h

ngủ> dộ ir a n g trọng), lố chửc bài viết (các
đ oạn , chú dé\ hồ trợ, Uón k ết và mạch
lạc), các k h ía cạnh cơ học (chữ viết, rliính
tà. d ấ u ch«ím câu. V.V.). S ự phức tạ p cùa
viêl còn dược th ể h iện iro n g sự cla d ạ n g
cù a các dường hướng dạy v iêt được các
n h à ^ á í ) hụr p h á p ngoại ní?ử để x u ấ t nià
sẽ dư(íc ch ú n g tôi trin h bàv dười dây.
2.1 >D ư ờ n g h ư ở n g d a v v iế t t ừ k iê m so á i
đ ế n t ự do

53

sin h v ào việc nắììì v ữ n g các h in h thửc
ng ũ p h á p . Đ ư ờng h ư ỏ ng d ạ y v iết lừ kiểm
so ái cỉến t ự do là d ư ò ng h ư ớ n g di theo
trìn h lự: học s in h dược giao nhiệm vụ
viết c ả u , s a u dó v iế t đ o ạn , sừ d ụ n g các
th a o tá c n h ư ch u v ể n c âu từ khẩnR dịtih
s a n g p h ủ đ ịn h , l ừ p h ú đ ịn h s a n g nghi
vấn, dối d ộ n g t ừ t ừ h iệ n tạ i đơn s a n g q uá
k h ử đơn, đổi d a n h t ừ t ừ s ố ít s a n g số
n h iể u . v.v. C ác em làm việc với ngữ liệu
d ã cho v à th ự c h iệ n n h ữ n g n hiệm vụ
Lhco y ê u c ầ u c ủ a g iá o viê n . Với n h ữ n g
nội d u n g v iế t cỏ k iểm so át nàv, học sinh
có t h ể v iế t được r ố t n h i ề u m à k h ỏ n g bị
ra ắ r lỗi. Lí do đơn g ià n là vi các em có rất
ít cơ hội đ ể m ác lỗi, v à n h iệ m vụ của giáo
vién là c h ấ m n h ữ n g bài v iế t n àv của học

sin h m ộ t cách d ẻ d à n g . Chỉ khi học sinh
d ạ t (ỉược t r ì n h độ t i ế n g cao ih ì c ấc em
mỏi được p h é p v iết t ự do. Diíòng hướng
d ạy v iết n à v q u a n tâ m đ ến việc p h á t
triế n b a k h ía cạn h: ngữ p h á p , cú pháp và
các kh ía cạn h cơ hục. nó n h ấ n m ạnh vào độ
chinh xác hơn là dỏ lưu loát của ngôn ngữ.
2.2. Đ ư ờ n g h ư ớ n g v iế t tư do
N gưực lạ i VƠI d ư ơ n g h ư ơ n g v ic t iư

kiểm ísoảt đ ến l ự do, d ư ò ng hiiứng viết tự
do c h ủ trươnfj giao cho học s in h một chủ
để và học s in h tự xoay xở dc viết về chủ

Diííliig hướng dạv viết t ừ kiêm soát
d ên tự (lo có nguón gốc từ đưòng hưỏiig
nghe-nói iro ng giang d ạy ngoại ngO cùa
n h ữ n g lì Am 1950 • 1960. Theo dưòng
h ư đn g này. k h ấ u ngừ có vaì trò chính
vếu cùn bú l ngữ. dặc biệt ỉà viếl cỏ vai
trò t h ứ yêu. ỉuục (lích củ a nó chi nhằm
c ủ n g cố vả hồ irợ cho việc n á m vừ np các
h ìn h thử c ngủ pháp. Đi th e o (ỉưòng
hư ớng này, giáo viên ngoại ngữ p h á t
tr iể n các th ủ t h u ậ t d ạy viết, h ư ớng học

Tap

(hi Khoa hoi O H Q (ỉfỉS . NtỊtHỉi nịỉír. r ĨOƠIi. Sổ Ị. 2m7

dề dó, lỏi c ủ a bài viết chi được clìửa có
nìửc (!ộ. T r ọ n g táiì) của đư ò n g hướng dạy
v iêi n à v dược d ặ t vào nội d u n g và dò lưu
loát củ a n g ô n ngử. Nó được dựn trò n giả
cỉịnh cho r a n g m ột kh i các ý tướng dược
th ể h iệ n t r ê n t r a n g giấv thì dộ c h ín h xác
củ a ngỏn ngpữ, các h in h th ứ c ngử p háp, tổ
chức c ủ a b ài v iế t và n h ữ n g đặc điểm
k h á c c ù a q u á t r m h viết d ầ n d ầ n sẽ được
k iê n to àn .


54

ỉ)ể n h ấ n m ạn h vào dộ lưu loát, đưòng
hư ỏng v iêt tự (ỉo th ư ò n g b á t đ ầu b àn g
việc vẻu cầu học sin h v iế t vế m ột ch ù để
n ào dó, k h ô n g cần phải b ăn k h o ăn đến
các lỗi ngữ p h á p h av ch ín h Lá. (M ột ví dụ
m in h h o ạ cho dư òng hướng v iế t tự đo là:
W ith in Ĩ5 0 w ords, w rite a b o u t your
s u m m e r vocaiion). M ột tro n g n h ừ n g đặc
điểm của đư òng hư ớng d ạy viết tự do là
giáo viên k h ò ng m ày k h i chữ a lỗi, họ chỉ
th u ầ n tú v dọc n h ữ n g bài viết của học
s in h và, n ếu có th ể, n h ặ n x é t đỏi đ iều vể
m ột sô" ý m à học sin h diễn đ ạt. M ột sỏ"
học s in h có th ể s ả n sà n g đọc bài v iết của
m ìn h trư ớ c lớp. Do dó. đường h ư ó n g d ạy
v iế t tự do q u an lả m đến củ toạ v à nội

d u n g v iế t n h iể u hơn. đặc b iệt là vì n h ữ n g
bài v iế t tự do th ư ờ n g xoav q u a n h n h ữ n g
ch ủ đề học sin h q u a n tâ m đ ên , và n h ữ n g
ch ủ đế n à y sa u đó h ìn h th à n h n ên cơ sd
cho n h ữ n g n h iệm vụ viết tiế p theo. T uy
n h iên , đôì với hợc sình tru n g học phô
thông thì viết tự do nên được dạy ô giai
đoạn n ào cần phải (ỉược cân n h ắc kỉ lưõng2.3. Đ ư ờ n g h ư ớ n g d a y v iế t th e o m ẫ u
đoan vân
T h a y vì n h ấ n m ạ n h vào độ ch ín h xác
của ngữ p h á p h a y độ lưu lo át của nội
du n g , d ư ò n g hư óng d ạv v iết th eo m ẩu
doạn v ả n th ư ò n g n h ấ n m an h vào k h ía
cạ n h to chức cù a b à i viết. Học s in h th a m
k h ảo n h ữ n g đ o ạn v ăn m ẫu , p h â n tích
h ìn h th ứ c h a y cách tổ chức của nó, và
sa u dó d ự a vào bài v iết n àv để tạ o ra inột
b à i v iế t tương tự vể tổ chức. T ro n g các
h o ạ t động d ạy v iế t theo đường hư ỏng
này, học sin h dược vêu cẩu sắp xếp các
câu bị trộ n lầ n lại th eo t r ậ t tự logic của
nó, xác đ ịn h n h ữ n g n h ậ n đ ịn h k h á i q u á t
và n h ặ n đ ịn h cụ th ể , chọn h a y tự v iế t ra

ÌÌcMng Vàn Ván

cáu ch ù dè phù hợp, thòm hoặc l)ớt cảu.
D ưòng hướng n àv được d ự a trô n nguyên
tắ c cho rằ n g tro n g các nền v àn h ó a khác
n h a u người ta x ầ \ d ự n g h a v tổ chức giao

tiếp vói n h a u thoo các oách k h ác nhcTU.
Vì vặv ngav cả khi học sin h tố chức tốt
được n h ữ n g ý tư ỏ n g cúa m ình trong
tié n g m ẹ đẽ, các oni v ẫ n cần p h á i xem
xét, p h á n tích, và thự c h à n h các đậc
điem củ a m ột bài v iết tro n g tiế n g A nh.
Đ ưòng hưởng viết th eo đoạn vầ n m ẫu có
n h iề u th ế lợi. Nó giúp học sin h , n h ấ t là
n h ữ n g học sin h mới học ngoại ngữ có
n h ử n g cán cử h av m ẫu dể tậ p viết. T uv
n h iê n , nếu cử tiếp tục với dường hướng
d ạy v iết n ày Ihì có th ể sẽ đ á n h m ấ t k h ả
n ă n g sá n g tạ o cù a học sinh.
2 .4 . D ư ờ n g h ư ở n g t ổ c h ử c n g ữ p / i á p -

cú p h ả p
M ột số n h à giáo học p h á p cho rà n g
v iết k h ông n ê n được xem n h ư là kỉ n ă n g
được d ạy tách b iệt với các k h ía cạn h
k h ác của ngôn ngữ. Đi th eo đư òng hướng
dạy v iết này, giáo viên h ay n h ữ n g ngưòi
p h á t triể n tư liệu p h ải th iế t kẽ r a n h ữ n g
nHiệiii v ạ viốt ịịỉúp \ịỌi.
q u a ii lũui
đ ến tổ chửc của bài viết troní? k h i các om
làm việc vâi ngủ p h áp và cú pháp. Vỉ dụ.
dể viết m ột tậ p hỢp n h ử n g h ư ỏng d ầ n về
cách s ủ d ụ n g bộ điểu k h iển TV lừ xa n h ư
th ê n ào (xem sách piáo k h o a tiế n g A nh
lớp 10, U n it 5), học sin h cần ỉìh iếu nội

d u n g chử k h ỏng p h ải chỉ cắn đ ến từ
vựng. C ác em cẩn d ẽn các h ìn h th ứ c đơn
cù a động từ, một d à n ý được d ự a th eo
trìn h tự th ò i fia n , các tr ạ n g từ chỉ trìn h
lự thòi gian n h ư first, th en /second(ly),
th ỉrd (ly), fin a lly , và có th ể cả cấu trú c
câu n h ư W hen..., th e n ... T ro n g k h i th â o
lu ậ n và c h u ẩ n bị cho n h iệm vụ v iết, tấ t

T ạ p cht KhOiì hoi OHQ(ÌÌtN.

tìĩỊtl T

w //.

sỏ

/ . 2

ĐỎI m ờì phương phảp giáng day k i nâng viéi Ii^ng Anh 0 Irung hoc phò IhỏnỊ* V i^ t Nam.

cã nhQ ng nội d u n g n ày d ếu (ỉược xem xét
lại và được dạv rh o học sin h lẳ n đ ầ u tiên .
Học sin h n h ậ n ra môì liên hệ giữ a n h ử n g
gì các em d a n g cô g ắ n ^ v iết với n h ữ n g gì
các em cần p h ải v iết. Do đó, đưòng
h ư ớ n g tô chửc ngữ p h áp -cú p h á p là
dư ờng hư ớng li^n hộ m ục đích viết vài
cảc h ìn h thức ngôn ngữ đưỢc c ẳn đ ến để

tru y ế n đạt th õ n g điệp. Đ âv là đường
h ư ỏ n g viết có lợi cho học s in h tr u n g học
ph ổ th ô n g và cần p h ài được sử d ụ n g
tro n g ^ a i đ o ạn g iản g dạv n ào giáo viên
ih ấ v p h ủ hợp.

55

vour classroom ?” k h ông chỉ là m ột bài
tậ p để sử d ụ n g th ì h iện tạ i và giới từ chỉ
nơi chôn; nó còn d ảm nhiệm n h iểu khía
cạ n h k h ác k h i ch ù để được viêt. N hững
độc giả th ự c sự cù n g có th ể được đưa vào
n h ữ n g bài tậ p v iết k iểu nảy, nêu học
sin h đóng vai (liền, tra o đổi th ư từ, viết
th ư tr ả lòi n h a u , đ ặ t cảu hói và n h ậ n
xét. V iết th eo dư òng hướng giao tiếp
cũng là m ột k h ía c ạ n h cỏ th ể k h a i thác
để d ạv viết tiế n g A nh cho học sin h tru n g
học phổ thông.
2,6, Đ ư ờng h ư ởn g viết th eo q u á trin h

2 .5 . Đ ư ờ n g h ư ở n g g ia o tiế p

Đ ư àng hướng giao tiếp n h ấ n m ạnh
vào m ạc đích của việc vièt và vào cử toạ
củ a nó. T ro n g (ỉưòng hướng nảy, học sinh
được k h u y ến khích lự xem m ìn h n h ư là
n h ữ n g n h à v â n tro n g dời sống th ự c và
p h a i lự hỏi ch ín h m ình n h ữ n g câu hói

q u a n trụ n g về m ục tỉích của viêt và cử
toạ: ví d ụ , ‘T ạ i sao m ình lụi viết?” và “Ai
sẽ là n ^ ò i đọc bài viết của m ình?”
T heo tru y ế n thống, chi ró giáo viên
TTií^ì In n p iírti ílọ r 'ỉA n phỉVm v io t r u íi h ọ r

sin h . T u y nhiôn, một số người cảm th ây
rằ n g n^iíòi vịct sõ cô
h ế t sức m ình
kh i vict th ự c sự là niộl h à n h động giao
tiép . nhỉVl là khi họ ỈÌXUỊC cho rh n ^ m ình
!à Iihà v ản viốl cho n h ử n g dộc già liểm
tà n g . Do dỏ, n h ữ n g ^ á o viên sử d ụ n g
dư ờng hướng viỗt gìiìo tiếp tro n g lớp học
ngoíỊÌ ngừ đ à mở rộng p h ạm vi độc già.
H ọ chữ cả tìhừng học sin h k h ác tro n p lớp
đọc sán p h ắ m viếl. Giáo viên có th ế cụ
th ể hoá độc già à ngoài lớp học và, do đó,
cu n g cấp cho họo sin h m ột vAn cảnh
tro n g đó các em có th ể lựa chọn nội dung,
ngôn n gữ và cấp dộ ngôn ngử tra n g trọ n g
p h ù hỢp. M ột ch ù để viết n h ư “D escribe

T ư p i iu KtuHỉ tuH D U Q iìỉiN . NĩiiHàt tìỊịứ. T > X ỈỈ. S) /. 2(H97

N h ữ n g đ ư òng hư óng d ạv v iết trìn h
bày tro n g 2.1 • 2.5 q u an tâ m n h iêu hơn
đ ến sả n p h ẩm v iết của học sin h . G ần dây
việc dạy v iế t tro n g các lớp học ngoại
đă ch ử n g k iế n m ột sự th a y đổi trọng

tâm ; đó là viết tậ p tru n g vào q u á trìn h .
T rong đ ư àn g hướng dạy viết này, người
viết khỏng n h ử n g tự hòi m inh n h ữ n g cáu
hòi vể m ục đích v iết và vể cử toạ m à còn
cà n h ữ n g câu hỏi như; “M ình viết chủ đế
nàv th ô nào?*' “M ình b á t d ầu bài viết ra
sao dãv?” T ro n g th ự c té. k h i được yêu
cau v iel vé inọt clìu do. mọi học sin h dcu
ra n h ữ n g q u y ết cỉịnh vé việc b á t d ầu n h ư
th ê n ào và tô chửc nhiệm vụ viét cùa
m inh ra sao. N h ữ n g hiỵc. sin h được rèn
luyện v iết n h ié u th ấ y rủ n g n h ù n g g i
m ình viết lầ n đ ẳ u thiíòng khỏ n g p h ài là
sả n phẩm cuối củng m à chỉ lả bước khởi
đ ầu với n h ữ n g ý tư à n g dược d ư a vào lần
viết nháịỉ. G iáo viên cần p h ải chi cho học
sin h b iết rẳ n g n h ữ n g từ ngừ viết Irẽn
giâV lầ n đ ẳ u k h ông p h ài lúc nào củng
h o àn hảo ngay. T rong đư òng hướng viết
th eo q u á trìn h , học sin h k h ông viết chủ
để th eo thòi ^ a n cỉưọc quy đ ịn h v à không
nộp sả n p h ẩm viết của m ình đé giáo viên


56

chấn) và sử a lỗi. T rá i lại, các v m k)iám
p h á ch ủ đổ ihỏiiỊĩ q u a v iếl, chi cho giáo
viôn và các bọn n h ữ n g bàn viết n h á p , và
d ụ n g n h ừ n g gi các em v iế t dỗ đọc, suy

ng hĩ, và tìm ra n h ữ n g ý mớĩ.
T heo S h ih (1986). (lạy viết thoo quá
trìn h p ú p học sinh cách chuvển các kiến
thức, ý nghỉ th à n h bài viết ihpo các bước,
tao điểu kiện cho các em thực hiện các bưỏc
ta p viết. Theo H oàng Vản V âneí. QÌ (2001)
tro n g môi q u a n h ệ với việc d ạy kl n ă n g
viết cho sin h viỏn đ ạ i học ch u v ẻn n g à n h
tiế n g A nh à giai đ o ạn n ả n g cao, v iế t th eo
q u á tr ìn h là m ột q u á trìn h th ự c h à n h có
ý th ứ c, đòi hỏi ngưòi học p h ải động năo
tích cực. P hư ơ n g p h á p n àv piúp học sin h
th u n h ậ n k iến th ứ c ch ủ động hơn và
n h a n h hơn, vượt q u a được cái m à các em
th ư ò n g p h à n n à n là không b iế t gì. Theo
nhiều n h à giáo h<^ ph áp ngoại ngử. đưòng
hướng dạy viết theo quá trìn h là một
đường hướng hửa h ẹn nhiểu đôì với học
sin h bới vì nỏ có th ể liướng các em viết
theo m ục tiêu của bài viết nếu n h ư các em
không có k h ả n án g th ể hiện m ục tiê u đó
m ột cách có ý thửc. Dường hướng d ạy viết
theo q u á trìn h khác với các dường hưóng
dạy viẽt hưdng tới san phàm ỏ chỏ lả giáo
viẽn hướng d ẫn học sinh cô" g ắn g p h á t
triển các cách viết ỏ các bước luvện tập,
cun g cấp kiến thử c cho các em m ột cách rỏ
ràn g de các om đi tói dích (‘ủ a bài viết dưới
d ạn g m ột sà n p h ẩm hoàn thiện. N goài ra
giáo viên còn có th ể á p d ụ n g phư dng

p h á p hư ớng d ẫ n học sin h dể các em tiếp
th u k iê n th ử c th ô n g q u a q u á trìn h tim
tòi th ừ ng h iệm tro n g các bước học viêt.
3. K ỉ n ả n g v iế t t r o n g s á c h g iá o k h o a
ti ế n g A n h t r u n g h ọ c p h ô th ò n g
T ro n g sách giáo k h o a tiế n g A nh
tr u n g học ph ổ th ò n g kĩ n à n g v iết dược

H o jn g Vủn V4n

dặc b iệ t coi trọng. Viốl dược Llìiêt kê như
là m ột kì nAng riònp l>iệl, có vị ih ế binh
d á n g tro n g giảng dạy và kiếm tra với các
kĩ n ầ n g nghe, nói, cỉọt' và trọ n g tãin npôn
n^ữ. Q u an diem , nội dunịí và phương
p h áp d ạy viôt tiô n ^ Anh ỏ trunK học phố
th ò n g có th e dược tôtn tỉit tro n g doạn
tríc h dưới dây:
V iết thưìPìg dưtk: cho là còng uiệc khó
k h ả n vá p h ừ c tọ p đỏí vời cà học sinh uà
g iá o viên. M ặc d ù k h á c vởi nói, trong kh i
uiết học sin h có thờ i gian su y n g h ĩ vá có
ihẻ th a y đỏi đưỢc n h ừ n g g i m in h d ă viết
ra n h ư n g viết lạ i kh ỏ hơn nói ở chỗ là nó
p h à i được gọ t rủữ cẩn th ậ n và p h ả i tuản
theo m ột q u y trin h và n h ữ n g q u y ưởc hết
sứ c n ghiêm ngặt. M ột d iểm q u a n trọng
nữữ yèu cáu người viẻi p h ả i lưu ý đậc
biệt là tại sao các em lại viết và viết cho
a i h a y cho đôi tượng nào, trên cơ sở đó

các em p h ả i d ộ n g nào d é chọn từ ngữ,
tim ra các ý p h ù hỢp, và tố chửc các V ỉại
với n h a u đ ề có m ộ t nội d u n g bài viết có
trin h tự logic. SữU k h i đ á có n h ữ n g chất
liệu n à y rổi các em p h ả i viết nháp, đọc
lạ i bãn n h á p m ột cávh n ghiêm túc, sừữ
lọt n h iìn g chỏ m tn h chưa ư ng y h a \ chưa
ịhoã m á n . Các em có th è p h ả i viết lọi lỉà
đọc dẻ chửa lỗi. K h á c vời T iếng A n h ÌO
và T iến g A n h ì ĩ, T icng A n h 12 chù
trư ơ ng g iá m d ấ n việc hắt (tấu d ạ y viết
b ẳ n g m ột bài víèt m ẩ u m à ch ỉ cu n g cáp
cho các em n h ữ n g V h a \ nhửn^ị th ỏ n g tín
ch ín h . T u \ nhiên, trong n h ừ n g trường
hợp đ ặ c biệt, bài viẽt m ẫ u vẫn được cung
cấp. B à i viết m ấ u dưực đ ư a ra đ ẻ g iú p
học s in h tìm h iếu uề nộì d u n g y cấu trúc
và các từ n g ữ thườnịỉ được s ù d ụ n ịỉ trong
thé loại của bài ván các em d a n g học.
S a u đó học sin h đưực yêu cẩu th ự c h á n h
viết có hướng d ầ n . Các h in h th ử c hưởng

T a p c h i K h o ư h o c O H Q C ÌU N . NịiiHit tiịiữ. ĩ X V / / . S ố t . 2ỈH)?


uổi mỏi phmmg phủp giániĩ <ỉ;iy ki nảng VIỦI Ii^ng Anh ó Irung hỉK* phổ th^g Wiéì Nam.

d a n cỏ thê là n h ữ n g t ừ n g ữ g(/i ý, n h ữ n g
cáu hòi đè học sin h trà lifi và dựữ vào đó
viết th á n h hái văn. T u y nh iên , nếu trong

T iển g A n h 10 qu á trin h viết cùa học ỉĩinh
được (tặi dưới s ự kiểm soát ch ặ t chẽ CÙQ
g iá u viên, trong T iêng A n h I I qu á trin h
viết đưực đ ặ t dưới sự kiếm soát vừa p h á i;
n g h ĩa lá, học sin h có m ộ t đ ộ ''thoái m á r
h a y '*tự d ô ' n h ấ t d ịn h tro n g k h i viết, th ì
tro n g T iếng A n h 12 ch ú n g tôi ch ủ (rương
cho các em m ột độ th o ả i m á i hơn đẻ p h á t
h u y được tin h sá n g Ịạo cùa các em trong
k h i oiết. Đ áy ỉà m ộ t tro n g n h ữ n g u do tại
sao trong m ộ t sỏ chủ đe uiết, học sin h
k h ô n g được cu n g cấp bài viết m ẫ u m à
c h i được cung cấp m ộ t sô g(ĩi ỳ về nội
d u n g in h ữ n g nội d u n g n à y và các h inh
th ứ c ngôn n g ữ d ù n g đ ể diễn đ ạ t ch ủ n g
đ ả đưỢc học ò các tiết học trước), càn việc
lựa vhọn h in h thức ngôn n g ữ vá cách
h a n h van n h ư t h ế nà o các em có th ê tự do
h a y độc lập thực hiện. Các bước hướng
d ẩ n quà trin h d ạ y viết trên lứp cùa G V
(tUiic ẬỉỢi V cụ thẻ tronfi sách g iá o Oĩẻn.
(lÀíi giỏi th iệu tro n g S á c h g iá o viẻn
Tiống An lì 12, T ra n g 4 -õ)

57

biểu bảng, do dó nó cỏ th ế kích thích
h ơ ạt động của học sin h và để các om ý
th ứ c dược nội d u n g v iết n h ư là m ột cái gì
đó có thực.

3. Nó p h ải dược lièn hệ với n h ũ n g
h ứ n g th ú của học isinh, chử a đự ng cảc
kieii ván b à n k h ác n h a u , các kieu hoạt
dộng k h ác n h a u tro n g tà i liệu de làm cho
học sin h h ử n g th ú tro n g k h i viết.
4. Nó đưỢc biên í50ạ n dựa vào nhiệm
vụ, sử d ụ n g các n hiệm vụ có m ục đích đe
gâv h ử n g ih ú cho học sin h và d ể làm cho
các cm th ấ y được ích lợi cù a viết.
5. Nó có tín h th ự c tế, để cập đén
n h ữ n g ti h iệ m v ụ g ia o ti ế p t r o n g clòi ổốn g
thực, {('hi tiế t xin th a m k h ả a sách giáo
khoa liế n g A nh 10v«ì 12)
4. D ư ờ n g h ư ớ n g v à th ù th u ậ t d ạ y v iế t
tiế n g A n h ở t r u n g h ọ c p h ô th ò n g
4.1. D a n lu ậ n
Cho đ ến gần dây, dạy vièi à phô
ihôiìg Iru n g học V iệl N am thư ờng p h àn
án li việc d ạy các kì n ãn g viốt ỏ mửc độ
ị âví vO líu ii. T v o n j; K lìi R Ìn n p
N goài ra , biên ổoạn nội dun^ĩ viêt
tiõníỉ A nh ò tru n g học ph ố th ô n g còn cớ
n h ử n g độc diềm mỏi dưới dày:
1. Nó lấy người học làm t r u n s tám ,
n g h ía là. nó tậ p tru n g vno việc ịĩiủụ học
sin h p h ả t triển cảc chiốn lược viếl rir'iig
củ a m ình.
2. Nó k h uy ến k h ích tín h sá n g tạ o cúa
h ọ r sin h : n g h ĩa là. nó caing cấp các h o ạt

dộng gâv h ử n g Lhú dế tậ p LruĩìK sự ch ú ỷ
của học sin h vào n h ữ n g vàVì dế d a n g
dược học. Ngoài ra . nội d u n g vici tiến g
A nh còn k h u y ến khích việc sử d ụ n g giáo
cụ trự c q u a n n h ư b ăn g h ìn h , tra n h ản h ,

T u p i h Kh(H4 hiK D H Ọ ÍỈH N . Nx^puỉ ỉiịỊữ. TXXỈỈI. S ii'ỉ, 2(H>7

th ư ò n p dược cho một cáu m ẵu có nghĩa
tlưựo piài th ích ; cấu trú c nựữ p h áp rù a
câu (16 dược dạy, sa u đó học sin h dược
vôu cẩu viết m ột câu tương lự sủ (lụng
m ột nội d u n g khác, (lầ n tỉâv (lo àn h
hư ỏng của h ìn h thử c viết câu vủiì các
niick* lâ v Àu đặc l>iệt là cúa dưòiìK hướng
kiếm Ira viết của Anh quốc, piáo viên
th ư ừ n g rh o học sin h các cảu với m ột sổ từ
nội tlung và kèm Lheo m ẩu dưục ^ á i
th ích . N hiệm vụ cù a lìọc sinh là dựa vào
nhữní? từ nội d u n g đã cho, kết hựp ch ú n g
lại và viết th à n h câu hoàn ch in h tro n g
dỏ các yếu tố ngữ p h áp n h ư sỏ' của d an h
từ , th ì, th ể , thức, thái» cùa động từ , giới


58

từ , q u á n lừ , V.V.. đưọ(* y ê u c ầ u b ỏ s u n g

vào đ ể hoàn ch ỉn h câu . Một h ìn h thử c

dạy viết câu ph ố biến k h ác có th é ilược
gọi là giải thích n g h ĩa củ a câ u gốc. Ví dụ,
nẽu câu gôc là cáu chủ cỉộng th i học sinh
được yêu cầu p h ài đổi s a n g câu hị dộng
và ngược lại, n ếu câu gốc là c âu trự c liếp
th ì học sinh dược yêu cầu phải đôi nó
s a n g câu giixn tiếp và n ^ ợ c lại; n ếu cáu
b á t đ ầu b à n g một liên từ + m ộ t'c ú hay
m ệnh dế n h ư a lth o u g h c h ẳ n g h ạ n th ì học
sin h dược yèu cầu p h ả i v iế t lại câu b ầng
m ột liên từ k h ác đồng n g h ỉa n h ư in spite
o f h ay d espite, th a v đổi c ấu trú c cùa các
th à n h p h ẩ n (ỉi sa u nó và ngửỢc lại. Các
h ìn h th ử c viết trê n cả u n h ư viết đoạn,
v iế t lu ậ n th eo th ê loại h ầ u n h ư không
được để cập đên, n ẻu có th ì nỏ chi dừ ng
lại ỏ m ửc độ giáo viên cho học sin h một
ch ù để, yôu cầu học sin h viêt k h o ản g 20
p h ú t, sa u đó ^ á o viên th u bài về chấm
và sử a lại cho học sin h , n ế u có thố, ở tiết
học sau. C ác bài tậ p k ế t hợp câu ih à n h
n h ữ n g ddn vị lớn hơn r ấ t ít được dạy. ó
m ột sỏ* trư ờ n g ỏ th à n h phố. m ột sô giáo
v iên cô" g ắn g d ạy học sin h tậ p viếi các
đơn vị trê n c âu n h ư v iết đ o ạn v ản hay

f i n i ng Vủn VAn

n à y , th o o n h iế u n h à ngh iò n cứu, k h ông
p h á t h u y h ế t được tín h lích vực của học

sin h . M ột như ợ c điem n ừ a của phư ơng
p h á p n à y là nó gia đ ịn h ră n g học s in h đà
biếi v iết v à giáo viên sừ d ụ n g ồÙn p h ấm
v iết c ú a học s in h n h ư là m ôt h ìn h th ứ c
k iểm I r a k h à n á n g đó. N hược diểm th ử
b a củ a p h ư ơ n g p lìáp d ạ v v iết tru y é n
th ố n g là, g iáo viỏn chi q u a n tâ m đ ến các
h ìn h th ứ c n h ư cú p h á p , h ìn h th á i từ hơn
là nội d u n g v iết. Nội đ u n g ch ù y ếu được
xem n h ư là cỏng cụ đ ể d iễn d ạ t đ ú n g các
n iẫ u ih ứ c n g ù p h á p được d ạ y và việc sù
d ụ n g từ đú n g .
4.2. Đ ư ờ n g h ư ớ n g v à q u y tr in h d a y v ié t
tiế n g A n h ò t r u n g h o c p h ô th ô n g
D ạy v iế t tiế n g A nh à p d ụ n g cho phố
ih ỏ n g tr u n g học là áự k ê i hựp cùa n h iểu
đư ờ n g h ư ớ ng. N ó có bốn đ ặc diêm q u a n
trọ n g ; (i) ngưòi ta v iế t có m ụ c dich, (ii)
người ta v iế t đổ g iao tiế p với độc giá, (iii)
người la v iế t để h o à n I h à n h n h ù n g m ục
đích cụ th ể , v à (iv) k h i v iết ngưòi ta tu á n
th e o m ột q u y tr in h phử c tạ p .
T hự c h à n h v iếi là m ột p h ầ n k h ông

v ip t t iế n lu í) n , v í <ịyì, m ò t t ỉ h ỳ p h ọ r c ù a

ih c

em , kẻ lợ i m ộ t chuyến đ i d u lịch (ừ) thú
vị n h ấ t cùa em . T uy n h iò n , n h ữ n g gì giáo

viên th ư ờng làm là giao d ể b à i cho học
sin h , cho các em klìơỏng 20 đ ển 30 p h ú t
đe suy n g h ỉ và viết. N h ữ n g việc học sinh
làm là đọc đé bài. động n ăo và v iế t bài
th e o yẻu cáu. S au đó n ế u có th ò i gian
giáo vien có th ể chử a m ột s ố b à i v iê t trôn
lớp, n ếu không còn thời g ia n th ì giáo
viên th u bài dem vể n h à ch àm . N hửng
tậ p q u á n dạv viết q u e n th u ộ c n àv ihể
h iệ n đặm n é t phư d n g p h áp đạv viẻi
tru y ể n thống, lấy câu làm đơn vị d ạy viêt
c h ù vếu và lấy sả n p h âm v iết làm dích
củ a g iả n g dạy. P hư ơ n g p h á p g iản g dạy

hục v iết. Học s in h k h ô n g th ể v iẻt giỏi
n ế u các em k h ỏ n g th ự c h à n h v iế t th ư ò n g
xuyên. T ro n g đư ờng h ư ớ n g d ạ v v iế t được
c h ú n g tỏi để x u ấ t, công việc th ự c h à n h
v iết n h à . Có n h iề u mỏ h ìn h d ạv v iê t ih eo giao

t U ic u

íỉơ Ọ i

L |U t t

tru th

V ỉt

t i ẻ p v à t h e o q u á I r ì n h dưỢ(* d ể x u ấ t đ ẻ

gĩÚỊ) cà học s in h b à n n ^ ử và học sín h học
ngoại ngữ v iế t có h iệu quà. T u y n h iên , có
h a i m ô h ỉn h được n h a c đ ến ; dó lả, mô
hình của G- I. M alcolm & M alcolm (1989)
và mô h ìn h của Brown (1991. 1994).
Tlioo M aicolm & M alcolii), d a v v iết có
h iộ u q u à n ê n di th e o m ộ t q u y tr ì n h gồm

T ư p ( ỉn K hfhj h oi' D H Q C ÌỈÍN, N ĩỉoưi ngữ, T

KQÌÌ. S iU . 2iH)7


M i mới phư
gồm s á u bước: (i) lập k ế h o ạch , (ii) viết
n h á p , (iii) sừ a lại, (iv) gọt g iù a , (v) b iên
tậ p v à (vi) c h ia sẻ. M ô h ìn h n ày , th e o các
lá c g iả, cõ n h iề u th ê lợi. T h ù nhà*t, học
sirih cỏ th ể học lẫn n h a u , g iú p n h a u
n á n g cao kĩ n ỗ n g viết cùa họ. T h ử h a i, vì
q u á tr in h viết p h ái q u a các bưck* n h ư
xem lạ i. gọt ^ ù a lại. b iên tậ p và c h ia sẻ,
cho n ê n việc sử a ch ử a b à i v iế t c ủ a học
s in h chi tiế t hơn, cụ th ể hờn, cò n g việc
s ử a c h ữ a đô n ặ n g nhọc hơn, v à th ò i g ian
đở bị th ú c ép hơn. T h ử ba, bài viết n h ậ n

được p h ả n ửng hav n h ặ n xét trự c tiếp vể
ih à n h công (n h ữ n g điểm m ạ n h ) và ih ấ t
b ạ i (n h ữ n g điểm yếu): nó được k h e n và
dược sử a ch ữ a vào đúng lú r cần th iết. T hử
tư, cá n h ân từ n g học sinh dược q u a n lâm
nhicu hơìi. T hứ nám . bài viết n h ặ n dược
đ á n h già dưới h ìn h thử c hướng d ẳ n vé \àệc
học Ỉỉinh sẽ p h ài làm tiế p chứ k h ô n g phải
d án h gik vế n h ữ n g gi các em d à làin.
Mỏ h ìn h dạy viết cua B row n có vé llìực
tõ hơn và có th ế đưỢc sử d ụ n g d ể (lạy vìẽL
liên g Anh cho học sin h tru n g hc>c phổ
thông- Thoo ỏng, đẽ thự c h à n h clạv v iết có
iú ộ u

q u ã

IP A o

v iô ii

1 \C'U

di

th o o

m ôỉ

'ị u y

trin h lõn lỏp gồm hai giai đoạn cơ bân: (i)
p a i d o ạ n i T ú à c k h i Vìêt và (ii) g ia i d o ạ n
tro n g khi viết b ao gồm v iế t n h á p , sử a lụi
l)ài v iết và sáết chíiìh thức. Q uv trin h nàv
được nhiều n h à giáo hc)c p h á p ngoại UỊĩiỉ
chia sẻ và, u h ư có thê th â v tro n g các tiểu
m ụ c dư ởi đây, n ó k ẽ t hỢị} cà n h ữ n g ý tư ò n g

rù a nhiều đường hưống dạy viết, đẠc biột là
của dường hướng dạv viết g iao tiố p với
đ ư ò n g hướng d ạ y v iế t th o o q u á trìn h .
4.3. G ia i d o a n trư ớ c k h i v iế t
G iai cloan trư ỏc khí v iế t có th ể bao
gồm n h ữ n g h o ạ t động s a u : (i) bài đọc

T ạ p i h i K hí H ỉ liíX O IIQ (jỊIN . N ịỉoui Iiíiữ, T XXĨU. Số' ỉ. 2iH)7

59

m ẫu (nếu có) h a y th ự c h iện m ột số hoạt
dộng liên q u a n đến chù đế viết, (ii) xác
đinh vấn để, (iii) ^ớ i h ạn hay th u nhỏ vàn
để (nếu cần thiết), và (iv) sán siíìh ý tưởng.
B à i đ ọ c m ầ u , ở trìn h độ tru n g học
phố thòng, kì n ồ n g viết cùa học sinh
thư ò n g p h ải được *‘m ồ r b ằ n ^ m ột doạn
h ay một b à i v iết m ẫu, Trong h o ạt dộng
n à y học sin h đưỢc giao m ột đoạn vân
dược cho là m a u m ực ^ á o Vìcn m uốn học

sin h sè p h ả i v iế t theo. Đ oạn đọc nảy
cu n g cấp nội d u n g đế mọi học sin h trong
lớp chia sẻ. Nó cung cấp ch ủ cỉế đê thảo
lu ậ n và p h á n tích. Thòng q u a nhữ ng
h o ạ t động đọc, th ả o lu ận , p h â n tích, hoc
sin h làm q u en với từ vựng, cỉặc ngử, m ẫu
th ứ c câu. và tố chửc của bài viết. Học
sin h có th ể học dược n h ìểu vế cách viết
th ò n g q u a việc dọc đoạn v ản m ẫu này.
T rong trư ờ n g hựp không có bài đọc
m ầu . giáo v ièn có th ể d ù n g m ột sô* hoạt
dộng k h ác đé hư ớng học sin h vào chủ dể
cắc ein sá p viétr c h ầ n g h ạ n n h ư d ậ t một
.sô cáu hỏi liôn q u a n đ ến ch ù dc đế các
cni tr á lòi, sủ d ụ n g tra n h á n h liên quan
d ến ch ú để dể các em làm iịuerìs thảo
lu ận , tim từ nựừ h ay cách diẻn d ạ t đẻ
c h u à n bị ch u von sa n g giai đoạn th ứ hai,
v.v...
X á c đ ị n h v ấ n đé\ Nhi(‘rn vụ củ a họr
sinh là p h â n tích và xác (lịnh nhử n^
dịnh yêu cầu cần p h ài viết. H oạt áộng
này bao gồm việc xác đ ịn h câu hỏi mà
bài viêt yêu cầu p h ải hoàn th à n h , ở
tru n g học phô th ô n g h ầ u hết các chủ để
dểu yêu cầu học sin h viẽi th(*o n h ữ n g thể
loại cụ th ể n h ư mỏ tá . kể ch u y ện v iết thư
(p h àn n â n , giới th iệu ) th eo hai phong
cách th á n m ậ t và xã giao và th ư ờ n g bát
đầu b ằn g describe .... give a n account o f

(ke về), w rite a letter o f (viết m ột bức th ư


I foang Vân Ván

vè). Dày là n h ử n g lừ n gử ch ù chỏt có tác
d ụ n g gợi ý hư ỏng gì ni quyêt cho m ột l)âí
v iết, n ếu k h ô n g h iéu ilược ý n g h ĩa của
ch ú n g th i bài viêt r á t dễ có th ể bị lạc
hư óng m à tru yến th ố n g gọi là *’lạc dề’*.
G iớ i h a n c h ủ đ ê. (ỉiới h ạ n ch ủ dế là
bưỏc k ể tíể p sa u khi yèu cầu của dề bài
được xác đ ịnh. MỘI sai lầm p h ồ b iên dổi
với học sin h tru n g học ph ổ th ô n g là các
em th ư ò n g k h ô n g b iết cách giúi h ạ n chủ
dế xuỏVig m ột p h ạ m vi cỏ th ể v iế t được.
C h ín h vi vậy tro n g n h ữ n g lòi p h è của
giáo viên th ư ờ n g th â y x u ấ t hiộn cụm từ
n h ư “q u á tham*’ h av “q u á rộng’*. C ố gÁng
giải q u v ế t n h ữ n g v ấn dể q u á rộ n g tro n g
m ột k h o ản g thời ^ a n và k h ô n g g ia n vô
cùng h ạ n h ẹp (m ột liê t học i 5 p h ú t) là
việc làm phi thự c tẻ' và k h ỏ n g có hiệu
q uả, C h ín h vi vậy, dể viết h ay và có hiệu
q u à . m ột tro n g n h ũ n g vêu cầ u cơ b ả n đôì
với giáo viên ià p h á i g iú p hd ịn h được p h ạm vi của ch ú để m à m inh
sẽ viết. O sh im a & H ogue (1994) đă đưa
r a m ột ví dụ vể cách h ạ n chẻ ch ú để viếl.
G iả sử học sin h đưỢc giao ch ủ đổ

en viro n em en t (môi trư ờ ng) cho bài viết
của m ình. Oảy là m ột c h ủ dễ q u á rộng.
V ậy m ột yẻu cẩu q u a n trọ n g là các ein
p h ai h ạ n chẽ chu dê lại th à n h v ấn (ỉê
e n viro n m e n ta l p o llu tio n (ô n h iễm môi
trường) chẲng h ạ n . N ếu en viro n m en ta i
p o llu tio n v ẫn còn q u á rộng th ì các em có
th ể được h ư ỏ n g d ả n th u n h ò tiế p ch ủ để
x u ố n g th à n h e n v iro n m e n ta l p o llu tio n in
big cities {Ò n h iềm môi trư ờ n g tro n g
n h ữ n g th à n h phỗ*^ lớn), và n ếu th ấ y vấn
(ỉể v ẫn còn quhướng d ẫ n ih u n h ỏ tiếp chủ (ỉé xuống
th à n h e n v iro n m e n ta l p o llu tio n in H anoi
(ô n h iễm mỏi trư ờ n g ở H à Nội). Có uhví
vậy thì các eiĩì mới có thê viết th à n h công.
S à n s i n h c á c ỷ tư à n g . T iếp theo
h o ạ i động giới h ạ n ch ù để là h o ạ t động

y êu cầu họi' ÃÌnh s à n sinh ra các ỷ tưỏn^.
Đ ây là h o ại dộng q u a n trọ n p iroĩìK
trìiìh viết. 'Prong h o ạ t dộng này, học sinh
dxiiK' yêu cầu |)hdi (lộng n ão đe tìni ra các
ý cho bài viết của m ình. Động n»ĩo. theo
Brow n (I9ÍM), là niột h o a t động có lợi cho
viết bỏi vì lìó cho J)h é p ngưòi học viết
liép cận chủ cỉể m ột cách th o á n g đàng.
Bời vì người học viêt k h ông di\nh g\ấ ý
tưởng, cho n ên họ có th ê tự do p h á t Irien
c h ú n g m à b ạn th ậ m chí có th ế khỏng

b iết là họ có- G iáo v iên có ih é giúp lì ọc
sin h động não th ô n g q u a m ột trong ba
h ì n h i h ử c s a u : liệl k õ ý , v i ế t l ự d o k h ỏ n g
c ần p h ài liệt kê ý trư àc, và nhóm các ý
lại. T rong mỗi h ìn h thức, ^ ả o viên có th e
vẻu cầu học sin h hoặc làm việc Iheo cá
n h ả n , hoặc làm việc th eo cập, hoậc làm
việc th eo nhóm tư ơ ng tác để tra o dối và
c h ia sè ý iưỏng4.4, G ia ỉ đ o ạ n tr o n g lĩh i viết
G iai đoạn n àv bao géiìì ba bước
chính: (i) viết n h áp , (ii) sử a lai bài viểt
và (iii) viết chính thức. V iế t n h á p là
doọn trọ n g tâ m cù a (juá ir ìn h th ự c h à n h
viết. T roiig đuơng hư dng Lhưc h a n h vicl
th e o tru y ể n th ố n p . học sin h dược ^ a o
m ột ch ù dề nào dó và các em được yôu
cầu hoặc v iết vể ch ủ cỉề đó tro n g niộl thời
ginn n h ấ t d ịn h ở trô n lớp, hoộc đern chủ
để vể n h à viết buổi sa u m an g đ en nộp
cho giáo viên chấm . C ách lựa chọn ih ứ
n h ấ t k h ông tạ o cơ hội cho học sin h viết
n h á p m ột cách có hộ thông. Itói vì cảc rm
phải viết ò trên lốp với một lượng thòi gian
hữ u h ạ n bi khống chế cho nôn việc m à cár
em thưòng làm là viết th ín h Ihửc theo hiiih
thứ c lự do. bò qua giai đoạn trư ỏc k h i viốt
và giai đoạn viết n h áp . C ách lự a chọn
th ử h a i cũng có n h ử n g h ạ n chế. Nó già

T a p í fit Khtìii họi OÌÌQCÌHN. Nịíihỉi

T yOQỈỈ. Síỉ / , 2(Hĩ7


DiM mỚ! phmmg pháp giáng day k ĩ nàng vidt tiéng Anh ò ư u n g hoc phò thòng V ig i Nam.

đ ịn h rá n g nếu học sin h có v iết n h á p thì
các em củ n g chỉ có các th ủ th u ậ t viết
n ẽ n g của m inh m à thôi ch ứ không học
dược cách viết của n h ữ n g b ạn k h ác tro n g
lớp. T rong clưòng hư ỏng dạy viết theo
q u á trin h , viết n h á p được xem n h ư là
m ột công đoạn q u a n trọ n g bao gồm một
tậ p hợp các chiến lược phức tạp , nẳm
v ữ n g được n h ử n g ch iến lược n ày đòi hỏi
p h à í m ấ l n h iề u thời g ian và p h à i được
hướng đ ẳn . O sh im a & H ogue (1994: 12),
gợi ý m ột sỏ' th ủ th u ậ t g iú p học sin h viết
n h á p m ột đ o ạn v ản có h iệu q u ả. N hững
th ú ih u ặ t này cùng có th e á p d ụ n g để dạy
học sm h tru n g học phò thông.
• Gợi ý cho các em suy n p h ì vể độc
tiểm tàn g ; n g h ĩa là, ngoài giáo viên ra
th ì ai sẽ là người đọc bài v iế t của m ình.
• V iết cả u ch ủ để và gạch c h â n dưới
cảu ch ủ đề dó. Líini n h ư vậy sẽ nhắc cho
học sm h trọng tâm của doạn vàn/bài viêt.
• Mỗi cảu /d o ạn cỉế cách m ột hai dòng
và để lể rộng ỏ cả bên p h ải và b ên trá i.
N hữ ng k h o án g trô n g nàv sẽ ^ ú p các em

bổ su n g th êm các chi tiế t h a v th ô n g tin
đp ró thô p h á t rripn d ẩv đ ù r á r V tiíỏ n e
củ a m ình. Oổng thòi các em r ủ n g có thê
bổ su n g th êm n h ữ n g n h ậ n xét ở h a i bên
lể để lưu ý sau này, ví d ụ . kiêm tra chính
tá . xem lạ i các V ch in h của đ o ạ n !b à i viết
v.v.
• K huyên học sin h khi viết n ên bám
s á t vào d â n ý. C ố g ắ n g v iếl đáy đủ
n h ữ n g ý dà n g h ĩ ra xem bài v iế t đưọc
p h á t t r i ể n như i h ế n à o , k h ỏ n g n ô n t h ê m
các ý k h ô n g n ám tro n g d à n ý trừ khi
ch ú n g p h ù hỢp.
• K huyên học sin h k h i v iết n h áp
k h ô n g n ên b à n k h o ăn q u á n h iều về lỗi
ngữ pháp, c h ín h lả và d ấ u chấm câu.

T a p . hi KhtHi kiH Ỉ)H Q (ÌH N .

T )OQỈỈ. sỏ ỉ . 2(XƯ

61

L ần v iết n h á p d ầu tic n không đòi hỏi
p h ả i “hoàn hảo”; và tro n g th ự c tẻ th ì lần
v iế t n h á p sẽ khỏ n g th ể nào h o àn hảo
được bồi vì m ục đích chính lúc n ày là viết
r a được càn g n h iều th ô n g tin và bám
càn g s á t n h ữ n g ý tro n g d àn ý đă xây
d ự n g càn g tốt.

s ừ a i ạ i b á i v i ế t Dâv là giai đoạn
cực kì q u a n trọ n g tro n p q u á tr in h dạy
viết. G iai đ o ạn n àv bao gổm h a i bưỏc.
Bước m ột y ẻu cầu học sin h xem xét lại
nội d u n g v à cấu trú c cùa bài v iết, kể cả
các đặc điểm làm cho bài viết trơ th à n h
m ột v ăn b à n ch ỉn h th ẻ n h ư tín h th ố n g
n h ấ t, độ m ạch lạc, dộ liên k ế t v à logic
củ a bài viết. Học sin h dược k h u y ê n là có
th ể th a y đổi. sắ p xếp lại, bổ su n g hoặc
v ử t bỏ m ột s ố chi tiế t các em đ ả v iết ỏ
giai doạn v iết n h áp . Cho các em biết
rằ n g m ục dích cuối cùng của v iế t là giao
tiếp tư duy cùa m ình m ột cách rõ ràn g
hơn, h iệu q u á hơn và làm cho độc giả
cảm th ấ y h ử n g th ủ hon k h i dọc bài viêt
của m ình. C ác h o ạ t (ỉộng dưởi d ây có th ể
phù hợp với bước một:
• Dọc bài v iết cẩn th ậ n để có cái nhìn
tòng q u á t; tậ p tru n g vào các k h ía cạn h
k h á i q u á t cú a bải viét; đ án h d á u vào lê
tra n g giây n h ử n g chẻ cần sủa chữa.
• Kiểm tra xem bài viết của m inh xem
có d ạ t dược nhữ ng m ục úẻu dà đế ra không• Kiểm tr a xeni bài viết của m ình có
m ạch lạc và iôgic không
• Kiêm tr a đé bảo đảrn rà n g bài viết
có cảu ch ú đé và ràn g cảu ch ù đế hay
n h ậ n đ ịn h chù đé p h ái có các ý giới h ạ n
b à i viết.
• Kiếm tr a tỉn h Lhòng n h ấ t của bài

viết> lược bỏ n h ữ n g câu n ào k h ô n g hỗ trợ
cho câu ch ù đề cù a đoạn vản.


Hojng Vún Vi^n

(ì2

• Kièin tra đế l)ào dáni rằ n g các ý
h a u chò bni viết hav <Ìoạn vAn được p h á t
Iriế n b an g các chi tiết hỗ trợ. Hào đàm
ra n g moi (loạn v ãn dếu cunR cấp cho dộc
gi;ì d ù ih ò n g lin cỉé lìieii đ ạ i ý.
• Kioin Ira rá c h sứ tlụní? các ilô\i hiệu
ch u vỏn tièp.

V iế t c h i n h tlìử c . S a u khi dọc và sú a
lại bài v iết xotìK* học sinh dược yèu cầu
ch ín h thức, ('ô n g việc này, n h ư (là dề
cập. ih ư àn g (ỉư(k* th ự c híộn n h ư là m ột
(iạng bài lậ p ờ nhh. Học sin h dược yẻu
cầu vièi i;ii cẩn ih ậ n . (lom nộp sà n pham
viết của m ình cho p á o vi ôn đe đán h p á
và n h ặ n xét-

• K iếm tra dê dám bao ra n g d o ạn vàn
h a v bài v ân có cảu kỏl.

5. Đ á n h g iá s à n p h á m
s in h

T rong bước h ai. học sin h dược yẻu
c ầu đọc và kiểm tra ngừ p háp, c ấu trú c
câu , ch ín h tà , và d ấ u ch ain câu. G iáo
viên n ê n hư ớng d ầ n học sin h th ự c hiện
m ột sò công việc sa u đảv:

C ần p h ái n h ấ n m ạnh ràn g dán h ự\ả
kĩ níìng viết, cỉủc biệt là tro n g lỏp hiK
theo dường h ư ỏng lấy ngưòi học làm
tru n g tàm và được (iỊnh hư ỏng viẻt lh i ‘0
q u á trìn li. là m ột v ấn đế khó k h án , lá do
là vi, th eo (juan diém của dư ùng hướng
lấy người học làm iru n g tảm ih ì Irong
q u á trìn h dạy-học vai trò của người giáo
viên là người tạ o điểu k iện và là người
hướng d ẫ n các h o ạt dộng của học sin h ,

• Kiểm tr a tử n g câ u m ột xcm ch ú n g
có được viẽi đ ú n g quy p h ạ m h av không.
Bảo đàm bài viêl k h ô n g có n h ữ n g cnu ròi
rạc và trú c trắ c.
• Kiếm tr a để báo dám rÀng các câu
đều dưỢc v iế t (lúng ngữ pliáp: có ch ủ ngữ
và vị ngử. có 5>ự hoà hựp p ữ a h a i th à n h
p h ầ n nàv, sủ d ụ n g th ì. th e. thửc, th á i
v.v.„ p h ù hdp.
• K iếm tr a việc s ù d ụ n g các h ìn h thử c
C€i hor n h ư áĩíxi i;hâm cáu , ch o viết hoa,
lổi ch ín h là• T h a y đối từ n gữ n ếu thăV cần ih iết.

C ông việc đọc và sừ a bài viết có th é
(i) do ch ín h từ n g hục sinh th ự c lìiện n h ư
(tã trin h b ày ơ trê n , có th ể (lo (ii) giáo
viên hoậc b ạ n bè th ự c hiộn. T ro n g đường
hư ỏ n g lâ y ngưòi học làn i Iru n g tâ m , h ìn h
ih ử c th ử h a i được ưa ch u ộ n g hơn bới vì
chỉ q u a h ìn h ihử c n ày học sin h n h ư là
n h ủ n g ngưòi viết mới chia sò cái m à các
om viết với n h ữ n g b ạn k h ác Iro n g lớp dè
xem m iiih có th à n h còng trong viộc chuyển
lài ý nghĩa được dự dinh chuyển tải hay
không vả bài viêt của m inh cỏ duợc b ạ n bè
d á n h giá là th à n h công h ay không.

và

nêu

( ] Uỉ í t ì i ự c l à

viết cù a h ọ c

n h ư v ậv thì làm

sao

cùng m ột lúc họ lại có th ê ỉà ngưòi d án h
giá được, và n ếu có (lánh giá th ì cái pì
p h ái dược clánh giá?
T rá lòi câu hỏi n ày không p h á i là việc

làm dễ d à n g dối với l a l t*a giảo viên. Nó
yêu cầu p n o viên phai có k iên ihử c Irong
lình vực m iiih d a n h gia. Nó cũ n g yêu câu
giáo vión p h ai xây (lựng được các nấc
th a n g (lánh p â h ay cliu an đ á n h giiì vn
p h ài b ict lô cliửc việc d á n h giá mội các
phù họp. B row n (1991) gỢi ý sá u phạm
tr ù đ á n h gìiì s à n p h am víèt của học sinli,
n h ù n g phạm tr ù nnv cũ n g có th ế áp
đ ụ n g (le (lánh
q u á trìn h viẻt của học
sin h tiế n g A nh ỏ tru n p học phô thòng.
1. N ội dunẬỉ
• C ãu /N h ặ n đ ịn h ch ủ đề
• C ác ý có lièn h è với n h au
• P h á t triẻ n các ý ih ỏ n g q u a kinh
nphiộiTì cá n h ả n , m in h h o ạ , s ự k iệ n , và
q u a n diểm

Tưp t ỉn A’/h’<ỉ ỉtfH

yỵíH /ỉ tỉM/ỉ. 7' ỈCŨII. Sò' i . 2(H>7


{KSi mới phương phùp g ijn g Jay k ỉ n jn g

VIC( hcng

Anh ờ lru n ^ hoc phổ I h ^ g

- S ứ (iụng phư ơng p h á p mô td , n h ãn
q u á , so sán h /d ô ì clìiếu
• T rọ n g lâ m n h ấ l q u á n
2.

Tồ chửc

- (ìiới th iộ u có hiộu quá

ViiM Nam

63

cần p h ái cho điếm bÀng số ih ì giáo viên
có th é tạ o ih a n g điếĩn cho từ n g phạm trù
một. C h ú n íĩ tỏi xin gợi ý cách đánh
th a n g dicin tù n g phnrn Irù n h ư sa u (tính
ihf'O th a n g clièm 10 h iện hành):
Nội d u n g

0 - 3 .5

• K ẽt lu ận

Tô chửt:

0 - Lõ

' ỉ)ộ dài p h ù hợp

N gòn bàn

0

C ú p h áp

0 - 1 .5

• T rìnl) tự các ý có lôgic

•ỉ. N gỏn hán

-

1.0

• C á u chủ dể
S ự ih ố n g n h à t cùa từ n g đo ạn vồn

• T ừ vự ng

• C ác từ ngữ ch u y ên tiếp

• C ác th à n h p h ẩ n cơ họr

• C ác d ảu h iệu ngỏn b ản

T ổng cộng:

• ỈÀên kỏt

• \ í ạ c h lạc
• Các quy ưóc vễ tu từ hay phép hùng biộn
- (ịu y chiếu
- T iê t kiẹin từ ngử
• S ứ d ụ n g từ ngừ da daỉìg
4. Cú p h á p
5. T ừ ư Ịờ ỉg
6. Cữc th à n h p h ẩ n cơ học
• ('h ìn h lâ
U au oham cau
T rích (iẫn (nỏu có)
- T rin h bày gọn g àn g và snnfj sủ a
C ần phài n h ấ n m an h ran g , cảc giáo
viôn d ạy viết k h ác n h au thường khóc
n h a u vể hệ ih ố n g d à n h piá các p h ạm trù
tr í‘n; n g h la là, tro ĩig s?\u p h ạm trù ihì
p hạm tr ù n ào là <|uan trọ n g n h ấ t. Tuv
n h iê n , ir ậ t lự m à lirow n aÁ}> xếp n h ấn
m ạn h vào các p h ạm tr ù nội d u n g hon là
vào các p h ạm Lrù h in h ih ử r (cú pháp, từ
vựng, cảc th à n h p h ầ n kì th u ậ t), n h ữ ng
p h ạm tr ù phương p h áp d ạy viết tru y ẻn
th ố n g thư ờng coi trọng. T uy nh iên , nếu

Tap i hi K fukj hiH Ỉ)H (X ỈỈỈN , NxíPựi ỉi^ữ. T XXJfỉ, S íĩ'ỉ. 2
0 - 1 .5
0 - 1.0
10 d iể m

Bí q u v ết của việc đ án h giá th à n h
cỏng là lâtn cho sin h viên hiếu được rỗng
th ứ h ạn g , điểm sô, và nhử ỉìg n h ặ n xét
của giáo viên và các b ạ n củng lớp là
n h ữ n g hinh th ứ c hổi ãm k h ác n h a u rấ t
c*ó lợi cho các em. Đánh giá chinh xác và
khárh quan sè tạo ra những dộng lực ban
diiii khuyên khích học sinh viết lốt hơn.
6. K ẻt lu ậ n
T rong bài viếl T i à y chúng lỏi đã trin h
bày m ột sỏ cư sở lí lu ậ n và ih ự c tiề n c‘ho
viêc d av hnì kì nânR đọc vn vi^V tiốnp
Anh cho học sinh tru n g học phô thông.
Người dọc có th ế th ấ y ra n g m ột số
phương p h á p và ih ừ th u ậ t ilvíợc chúng
lôi (lố x u ấ l không Ịìhải hoàn lo àn mỏi,
c h ú t i g tổiì t a i c á t r o n g c ác Ị) h ư ơ n g p h á p

(iny ngoại ììịỊử In iy ẻ n thống. T ư tưòng
trinh bày trong bài Vìêt là n h ùng phương
piìáp và tlìủ th u ậ t nào có thế p h á t huy
(lược tín h tích cực, ch ú độnp và sá n g tạo
cúa học sinh dc các otìì có ih ể ih a m gia
n h iểu n h ấ t vào q u á trìn h dạv-IìỌC đểu có
th ế dược xem là m ội p h ầ n của h ệ hình
giáo dục lấv ngưòi h<)c làm tr u n g tá m và
của đưòng hưởng d ạy ngôn ngử giao tiếp.


64________________

_______________________________

__ ___ _______________ Hi>an^ V à n VAn

TẢI LIỆU THAM KHẢO
1.

Shih, M.. Content-based Approaches to Teach I

Academic Writing. T E S O L Quartvrly .

2 0 (4 ), 1 9 8 6 . p p . 6 1 7 -6 4 8 .
2.

O s h i m a . A . a n d A .. H a if u e , W r i t i n g A c a d c m t c E n ị ỉ l í s h , S e c o n d K d ỉlỉo n . N o w Y o r k : A d d is o n -

Wi*st]e>\ 1994.
3.

B row n, H. D., Do E n g lis h F a c u ltie s R a t e W ritin g S a m p le I)ỉffi*rcnllv? T E S O L Q u a r t e r h
2 5 (4 ), 1 9 9 1 . p p .5 8 7 - 6 0 3 .

4.

Brown. H. D.. Teaching By Principles: an interactive approach to language padogogy. New
J e r s e y : P r e n tic e H a ll. 1994.

5.

Hoàng Vàn Ván et. ol, Đường hươnịỉ lấy ngườt h ( K ‘ trung tám ờ gỉQĩ đoạn nàn^ỉ cao. Đế tài
nghiên cửu khoa học cấp Đại học Quốc gia, 2001,

6.

H o à n g V ă n V â n . H o à n g T h ị X u ả n H o a . D ỗ T u ấ n M in h . N g u y é n T h u P h ư ơ n g v à N g u y ề n

7.

Quôc Tuấn. Tiếng Anh lỡ . Hà Nội. NXB Giảo dục. 2004.
Hoàng Ván Ván, Hoàng Thị Xuân Hoa. Đào Ngọc Ivộc. Vũ Thị
Dỏ Tuấn Mmh và
N guyln Quòc Tuấn, Tiéng Anh 12, aách giáo vtén. Hà Nội, NXB Cĩìảo dục. 2004.
VNU JOURNAL OF SCIENCE, Foreign Languages, T XXIU,

2007

IN N O V A T IO N S IN T E A C H IN G W R IT IN G S K IL L S TO S T U D E N T S O F
E N G L IS H IN

v ib : t n a m k s e

U P P E R SECO N D A RY

sch o o ls

A s so c .P ro f.D r. H o a n g V an V an
School o f G raduate Studicíĩ • VNƯ
'I'h is p a p e r p re se n ts th e in n o vrttỉons in tea c h in g w ritin g ỉ^kills to s tu d e n ts of
E n g lish in Vietnam <‘S0 u p p o r-so ro n d ary schools. T h e p a p e r s ta r ts by p reso n tin g a

n u m b e r o f iip p ro arh o s to le a c h in g w ritin g : th e conirolled-to-frcc p ractice ap p ro ach , iho
fre e -w ritin g ap p ro ach , th e p a ra g ra p h -p a ite rn ap p ro ach , th e co m in u n icatw e app roach,
a n d th e process approach- T h e n it tu r n s to o u tlin e th e approacli to tea c h in g w ritin g in
V ie tn a m e se u p p cr-seco n d arv schools. It is su g g ested th a t th o ap p ro ach to teaching
w ritin g in u p p e r seco n d ary schools is a com bination of a n u m b e r o f a|>proaches in
w hich the* co m m u n icativ e a n d th e process a p p ro ach es piny a lio m in an t role. H aving
o u tlin e d th e ap p ro ach to le a c h in g w ritin g in V ietn am ese uppor-socondary iichools, the
p a p e r su g g e sts a tw o -stag e te a c h in g p rocedure w hich is th o u g h t to be a p p ro p ria te in
V ietn ain eso u p p er-so ro n d ary school context • th e pro vvritinp sta g e an d che whilew ritin g one, each of w hich c o n sists o f a n u m b e r or slops. In th e la st section, iht* p ap er
a tte m p ts to suggp a r a m e te rs such as c o n ten t, o rg a n iz a tio n , discourse, sy n ta x , lexis, a n d m echanical
e lem en ts.

T u p ( Ai Kiiou hoi D U Q c n iN . NiỊiHit nnừ. r w / / . SrV f. 20ịì7